„Öll kosninga­lof­orð eru svikin“

Samkvæmt nefndaráliti meirihluta fjárlaganefndar eru lagðar til breytingar sem fela í sér útgjaldaaukningu upp á 19,6 milljarða frá því sem gert var ráð fyrir þegar frumvarpið var lagt fram. 

Einnig er gert ráð fyrir að tekjur hækki um rúma 7,5 milljarða, meðal annars vegna skattahækkana sem felast í boðuðu afnámi samnýtingar skattþrepa, endurmati á innheimtu erfðafjárskatts og hækkun skatts á lögaðila.

Uppbygging á Hólmsheiði og Stuðlum fyrirferðarmikil

Fara á í viðbótarfjárveitingu til heilbrigðis- og meðferðarstofnana, endurhæfingarstofnana, landsbyggðartengdra verkefna, neytendaverndar á leigumarkaði, eflingar íslenskukennslu og ungmennastarfs.

„Undir þessu eru fjölmörg samtök sem sinna þessari þjónustu og hafa sótt til okkar framlag. Þar má nefna Ljósið, SÁÁ og Hlaðgerðarkot,“ segir Ragnar Þór Ingólfsson, formaður fjárlaganefndar. 

„Mest telja 4,9 milljarðar til að jafna örorkubyrði lífeyrissjóða. Uppbyggingin á stuðlum þar er 1,1 milljarður settur aukalega í þá uppbyggingu og svo öryggisvistunarúrræði á Hólmsheiði, þar setjum við tvo milljarða. Þetta er myndi ég segja talar sterkt inn í stefnu ríkisstjórnarinnar í velferðarmálum.“ 

„Öll kosningaloforð svikin“

Guðlaugur Þór Þórðarson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins í nefndinni, segir meirihlutann hafa svikið öll kosningaloforð með þessum fjárlögum. 

„Öll kosningaloforð eru svikin. Það er ekkert aðhald, útgjöldin eru aukin um 142 milljarða frá því sem var síðast. Bara svona sem dæmi þá var aukningin á kosningaári 60 milljarðar. Skattar eru hækkaðir, það er engin skuldaniðurgreiðsla, þvert á móti skuldir aukast,“ segir Guðlaugur. 

Hann segir vel hægt að hagræða í ríkisrekstri.

„Við erum með raunhæfar tillögur, bæði um það að spara beint með sameiningu stofnana, með auknu gagnsæi í rekstri ríkisins, sem er lykilatriði. Breyta lögum um opinbera starfsmenn,“ segir Guðlaugur.

„Sömuleiðis er núna rétti tíminn til að losa um eignir og greiða niður skuldir og lækka þannig vaxtabyrði ríkissjóðs sem er engum til gagns. Það eru næg tækifæri til þess að ná endum saman, lækka skatta og minnka skuldir ef pólitískur vilji er fyrir hendi.“

Skattahækkun eða endurmat?

Minnihluti nefndarinnar hefur gagnrýnt mjög endurmat á innheimtu erfðafjárskatts. Gert er ráð fyrir að meira komi inn í ríkissjóð þar sem erfðafjárskattur verður innheimtur samkvæmt nýju mati á eignum, ekki fyrirliggjandi mati eins og fasteignagjöldum eða öðru slíku. 

„Endurmatið er hluti af heildarmati á bæði tekju- og gjaldahlið, sem að farið var í vegna efnahagsáfalla sem sneru að Norðuráli, lokun PCC á Bakka og fall Play,“ segir Ragnar Þór. 

„Þarna er ekki um skattahækkun að ræða heldur endurmat á tekjustofni.“

Komi niður á sama stað

Guðlaugur Þór segir þetta orðhengilshátt.

„Það eru búin til ný nöfn fyrir skattahækkanir. Við sjáum erfðafjárskattinn, sem var laumað inn í þingið og er grafalvarlegt mál. Það á að hækka skatta verulega og segja almenningi ekki frá því,“ segir Guðlaugur Þór.

„Þetta er hefðbundin venjuleg vinstri stjórn, sem vill hækka skatta, eykur útgjöld og sendir reikninginn til komandi kynslóða.“

Breytingarnar muni hafa miklar afleiðingar á venjulegt fólk, til að mynda bændur. 

„Ef þú borgar 10% af milljón þá er það miklu lægra en 10% af tíu milljónum. Það hefur komið skýrt fram að ef menn ætla að fara þessa leið, sem hefur ekki verið farin áður, þá gerir að til dæmis að verkum að kynslóðaskipti hjá bændum er ekki möguleg,“ segir Guðlaugur. 

„Það kemur á sama stað niður. Fólk þarf að borga miklu meira, miklu meiri skatt af eignum sem er búið að borga alla skatta af fyrir lifandi löngu síðan.“