Þétting í þágu hverra? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar 10. maí 2025 08:02 Umræða síðustu mánuði um húsnæðisuppbyggingu í Reykjavík hefur verið áhugaverð, áhlaupið á Reykjavíkurborg er markvisst, þaulhugsað – Sjálfstæðisflokkurinn bæði á þingi og sveit, Samtök Iðnaðarins, Hádegismóar, Viðskiptablaðið, sumir uppbyggingaraðilar og núna síðast í gær fulltrúi verkalýðshreyfingarinnar og bæjarstjóri næst fjölmennasta sveitafélags landsins, sem hefur á síðustu árum farið óvarlega með takmarkað byggingaland sitt. Skilaboðin eru þau sömu á öllum stöðum, þétting byggðar sé komin í þrot, tími ofurþéttingar sé liðin, engar lóðir séu til staðar í Reykjavík, lóðaskortur hamli uppbyggingu, lóðaskortur sé ástæða hás íbúðaverðs, lóðaskortur sé orsök húsnæðiskrísunnar því verði að brjóta nýtt land í jaðri byggðar að byggja, það land er ódýrt, ódýrara sé að byggja á ódýru landi, þá lækkar húsnæðisverð, þá lækkar lóðaverð – Vaxtamörkin verði að endurskoða strax. Kunnugleg orðræða - það er staðreynd að ef hlutirnir eru sagðir nógu oft þá fer fólk að trúa þeim. Lítið hefur farið fyrir rökum í umræðunni um hvers vegna við þéttum byggð. Hvers vegna er betra að byggja borgarsamfélög inná við? Í þágu hverra er þétting byggðar? Þétting í borg - fyrir mannlíf og öflugri hverfi Þétting byggðar þéttir fólki saman sem aftur eykur lífsgæði þeirra sem búa saman. Sameignleg svæði laða að sér fleira fólk sem aftur skapar grundvöll fyrir blómlega þjónustu og atvinnulíf. Mannlíf er uppspretta fyrir tækifæri til að skapa hágæða borgarumhverfi sem laðar að sér enn fleira fólk, fjárfestingu, fyrirtæki og stofnanir. Maður er manns gaman og hægt er að vinna gegn meinsemd 21. aldar, einmanaleika, með þéttingu byggðar og fjölbreyttu búsetuformi. Þétting innan gróinna hverfa eflir byggðina sem fyrir er, getur aukið félagslega fjölbreytni, ýtir undir sjálfbærni hverfanna þannig að jafnvægi ólíkra aldurshópa er tryggt. Einmitt til að koma í veg fyrir að einn hópur íbúa verður of fámennur eða of fjölmennur eins og gerðist í Grafarvogi en þá þurfti að loka grunnskóla og leikskóla vegna of fárra barna sem er erfitt verkefni. Við þéttum byggð í þágu fólksins, til að efla mannlífið, til að styrkja verslun, þjónustu og stöndugt atvinnulíf. Þannig tryggjum við sjálfbærni hverfanna í borginni, tryggjum félagslega fjölbreytni og spornum gegn einmannaleika. Þétting í borg - fyrir betri nýtingu sameignlegra gæða og fjármuna Þétting byggðar nýtir betur takmörkuð sameiginleg gæði í eigu okkar allra - gæði eins og borgarland, mannvirki, samgönguæðar. Stærsta fjárfesting sveitafélaga er í mannvirkjum sem tengjast gatna- og veitukerfi, leik- og grunnskólum, íþróttamannvirkjum, göngu- og hjólastígum og grænum svæðum. Aukin nýfjárfesting kallar á umfangsmeiri rekstur. Með því að þétta í borg er hægt að nýta betur það húsnæði sem fyrir er, lengja í líftíma þess og notast við þá innviði sem búið er að fjárfesta í og forgangsraða fjármagni í önnur brýn verkefni. Borgarsjóður er ekki botnlaus. Við þéttum byggð til að fara vel með sameiginleg, takmörkuð gæði okkar Reykvíkinga og um leið kljást við loftslagsbreytingar, minnka kolefnissporið í þágu komandi kynslóða. Þétting í borg – forsenda fyrir hágæða almenningssamgöngur og betri loftgæði Við þéttum byggð til að draga úr umferð, bæta loftgæðin en á liðnu kjörtímabili hefur íbúum á höfuðborgarsvæðinu fjölgað mikið. Fleira fólk – fleiri bílar. Talið er að um 70 bílar bætist við götur höfuðborgarsvæðis á viku, tæplega 4.000 bílar á ári eða rúmlega 15.000 þúsund bílar á kjörtímabili. Það kannast allir við stóra stoppið í Ártúnsbrekku samhliða þungri umferð á háannatíma inn og út úr borginni. Besta leiðin til að draga úr umferð er að forgangsraða í þágu í almenningssamganga - Borgarlínu, strætó og annarra vistvænna ferðamáta. Um leið skapar það pláss á götum fyrir þau sem þurfa notast við bíl. Með því að draga úr umferð, bjóða upp á hágæða almenningssamgöngur verða loftgæðin betri en svifryk ógnar sérstaklega heilsu barna, eldra fólks og fólks með undirliggjandi sjúkdóma. Með þéttingu skapast forsendur fyrir vistvænar og sterkar almenningssamgöngur – val verður til fyrir þau sem óska eftir að notast við fjölbreytta ferðamáta og almenningssamgöngur inn í sinn hversdagsleika og um leið skilja bílinn eftir heima. Þétting í þágu samfélagsins – í þágu fólksins Það er vandasamt að byggja borgir inná við. Þrengt er að umferð, útlit skapar umræðu, það sem einum þykir flott, finnst öðrum ljótt og svo eru það gæðin. Þau skipta máli og já mistök hafa verið gerð. Af þeim þarf að læra, skapa skýrari viðmið, verklags- og vinnureglur - gæði umfram magn. Víða hefur tekist vel til. Yngra fólk vill búa þétt, vill hafa val um skilja einkabílinn heima, deilt inngarði með nágrönnum í grillveislu og gengið í búðina. Svo eru aðrir sem vilja sér garð, eiga ökutæki til að leika sér á, vilja vera í jaðri byggðar, stutt frá útvistarsvæðum. Eitt þarf ekki að útiloka annað. Við þéttum byggð í þágu samfélagslegra hagsmuna - fyrir fólk. Höfundur er varaborgarfulltrúi í Samfylkingarinnar í Reykjavík Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sara Björg Sigurðardóttir Byggðamál Húsnæðismál Reykjavík Skipulag Borgarstjórn Mest lesið Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Umræða síðustu mánuði um húsnæðisuppbyggingu í Reykjavík hefur verið áhugaverð, áhlaupið á Reykjavíkurborg er markvisst, þaulhugsað – Sjálfstæðisflokkurinn bæði á þingi og sveit, Samtök Iðnaðarins, Hádegismóar, Viðskiptablaðið, sumir uppbyggingaraðilar og núna síðast í gær fulltrúi verkalýðshreyfingarinnar og bæjarstjóri næst fjölmennasta sveitafélags landsins, sem hefur á síðustu árum farið óvarlega með takmarkað byggingaland sitt. Skilaboðin eru þau sömu á öllum stöðum, þétting byggðar sé komin í þrot, tími ofurþéttingar sé liðin, engar lóðir séu til staðar í Reykjavík, lóðaskortur hamli uppbyggingu, lóðaskortur sé ástæða hás íbúðaverðs, lóðaskortur sé orsök húsnæðiskrísunnar því verði að brjóta nýtt land í jaðri byggðar að byggja, það land er ódýrt, ódýrara sé að byggja á ódýru landi, þá lækkar húsnæðisverð, þá lækkar lóðaverð – Vaxtamörkin verði að endurskoða strax. Kunnugleg orðræða - það er staðreynd að ef hlutirnir eru sagðir nógu oft þá fer fólk að trúa þeim. Lítið hefur farið fyrir rökum í umræðunni um hvers vegna við þéttum byggð. Hvers vegna er betra að byggja borgarsamfélög inná við? Í þágu hverra er þétting byggðar? Þétting í borg - fyrir mannlíf og öflugri hverfi Þétting byggðar þéttir fólki saman sem aftur eykur lífsgæði þeirra sem búa saman. Sameignleg svæði laða að sér fleira fólk sem aftur skapar grundvöll fyrir blómlega þjónustu og atvinnulíf. Mannlíf er uppspretta fyrir tækifæri til að skapa hágæða borgarumhverfi sem laðar að sér enn fleira fólk, fjárfestingu, fyrirtæki og stofnanir. Maður er manns gaman og hægt er að vinna gegn meinsemd 21. aldar, einmanaleika, með þéttingu byggðar og fjölbreyttu búsetuformi. Þétting innan gróinna hverfa eflir byggðina sem fyrir er, getur aukið félagslega fjölbreytni, ýtir undir sjálfbærni hverfanna þannig að jafnvægi ólíkra aldurshópa er tryggt. Einmitt til að koma í veg fyrir að einn hópur íbúa verður of fámennur eða of fjölmennur eins og gerðist í Grafarvogi en þá þurfti að loka grunnskóla og leikskóla vegna of fárra barna sem er erfitt verkefni. Við þéttum byggð í þágu fólksins, til að efla mannlífið, til að styrkja verslun, þjónustu og stöndugt atvinnulíf. Þannig tryggjum við sjálfbærni hverfanna í borginni, tryggjum félagslega fjölbreytni og spornum gegn einmannaleika. Þétting í borg - fyrir betri nýtingu sameignlegra gæða og fjármuna Þétting byggðar nýtir betur takmörkuð sameiginleg gæði í eigu okkar allra - gæði eins og borgarland, mannvirki, samgönguæðar. Stærsta fjárfesting sveitafélaga er í mannvirkjum sem tengjast gatna- og veitukerfi, leik- og grunnskólum, íþróttamannvirkjum, göngu- og hjólastígum og grænum svæðum. Aukin nýfjárfesting kallar á umfangsmeiri rekstur. Með því að þétta í borg er hægt að nýta betur það húsnæði sem fyrir er, lengja í líftíma þess og notast við þá innviði sem búið er að fjárfesta í og forgangsraða fjármagni í önnur brýn verkefni. Borgarsjóður er ekki botnlaus. Við þéttum byggð til að fara vel með sameiginleg, takmörkuð gæði okkar Reykvíkinga og um leið kljást við loftslagsbreytingar, minnka kolefnissporið í þágu komandi kynslóða. Þétting í borg – forsenda fyrir hágæða almenningssamgöngur og betri loftgæði Við þéttum byggð til að draga úr umferð, bæta loftgæðin en á liðnu kjörtímabili hefur íbúum á höfuðborgarsvæðinu fjölgað mikið. Fleira fólk – fleiri bílar. Talið er að um 70 bílar bætist við götur höfuðborgarsvæðis á viku, tæplega 4.000 bílar á ári eða rúmlega 15.000 þúsund bílar á kjörtímabili. Það kannast allir við stóra stoppið í Ártúnsbrekku samhliða þungri umferð á háannatíma inn og út úr borginni. Besta leiðin til að draga úr umferð er að forgangsraða í þágu í almenningssamganga - Borgarlínu, strætó og annarra vistvænna ferðamáta. Um leið skapar það pláss á götum fyrir þau sem þurfa notast við bíl. Með því að draga úr umferð, bjóða upp á hágæða almenningssamgöngur verða loftgæðin betri en svifryk ógnar sérstaklega heilsu barna, eldra fólks og fólks með undirliggjandi sjúkdóma. Með þéttingu skapast forsendur fyrir vistvænar og sterkar almenningssamgöngur – val verður til fyrir þau sem óska eftir að notast við fjölbreytta ferðamáta og almenningssamgöngur inn í sinn hversdagsleika og um leið skilja bílinn eftir heima. Þétting í þágu samfélagsins – í þágu fólksins Það er vandasamt að byggja borgir inná við. Þrengt er að umferð, útlit skapar umræðu, það sem einum þykir flott, finnst öðrum ljótt og svo eru það gæðin. Þau skipta máli og já mistök hafa verið gerð. Af þeim þarf að læra, skapa skýrari viðmið, verklags- og vinnureglur - gæði umfram magn. Víða hefur tekist vel til. Yngra fólk vill búa þétt, vill hafa val um skilja einkabílinn heima, deilt inngarði með nágrönnum í grillveislu og gengið í búðina. Svo eru aðrir sem vilja sér garð, eiga ökutæki til að leika sér á, vilja vera í jaðri byggðar, stutt frá útvistarsvæðum. Eitt þarf ekki að útiloka annað. Við þéttum byggð í þágu samfélagslegra hagsmuna - fyrir fólk. Höfundur er varaborgarfulltrúi í Samfylkingarinnar í Reykjavík
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun
Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun
Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun