Tesluvandinn Alexandra Briem skrifar 25. mars 2025 12:32 Nú hefur það breyst á síðustu mánuðum og árum að Tesla er ekki lengur bara eitthvað bílafyrirtæki. Stærsti eigandi þess og helsti talsmaður, Elon Musk, hefur stigið inn á svið stjórnmála og mannréttindamála með svo afgerandi hætti að það er ekki lengur hægt að líta á fyrirtækin sem hann byggir sín auðæfi á sem bara venjuleg fyrirtæki á markaði. Hann hefur beitt sér leynt og ljóst gegn mannréttindum, hefur nýtt fyrirtæki sín og auð til þess að hafa áhrif á kosningar. Hann hefur þannig dregið þau fyrirtæki sem hann er í forsvari fyrir, og þar með hagsmuni hluthafa, starfsfólks og viðskiptavina, inn á annað svið. Svið þar sem mótmæli eru eðlileg viðbrögð gagnvart öfgakenndri framkomu. Musk er hvergi kjörinn fulltrúi, hann beitir sér í krafti auðæfa sinna og samfélagslegra áhrifa. Eina leiðin fyrir fólk sem óttast framgöngu hans til þess að hafa áhrif á hann, er með því að vekja athygli á þeirri framgöngu á þeim stöðum sem undirbyggja og auka á auð hans. Það er mjög mikilvægt að það sé skýrt samt að vandamálið er ekki þau sem keyra teslu, ekki þau sem vinna fyrir fyrirtækið og ekki þau sem hafa tekið upp umboðssölu fyrir Teslu, þó ég myndi auðvitað beina því til þess hóps að hugsa hvort að fyrirtækið sem það gekk á sínum tíma í viðskiptasamband við sé ennþá fyrirtæki sem það vill eiga í slíku sambandi við. Það er þeirra ákvörðun, ekki mín. En það er eðlilegt að benda á það að aðstæður hafa breyst á síðustu misserum. Þetta er ekki lengur bara eitthvað fyrirtæki. En svarið við því er auðvitað ekki skemmdarverk, eða aðrar aðfarir að persónum eða öryggi þeirra sem keyra teslur eða vinna fyrir fyrirtækið. Ég fordæmi slíkt. Það er fyrir það fyrsta ranglátt og þar að auki ekki rétta leiðin til að koma okkar áhyggjum okkar af framgöngu Elon Musk á framfæri. Þau sem eiga teslur eru ekki minn óvinur. Það er fólk í minni fjölskyldu sem á teslur, það er ekki punkturinn í þessu. Punkturinn er að það hverju Elon Musk beitir sér fyrir í heiminum hefur breyst með svo afgerandi hætti að það kallar á viðbrögð. Ég held nefnilega ekki að neinn þurfi að velta því fyrir sér af hverju frjálslynt, lýðræðis þenkjandi fólk víðsvegar um heim mótmælir nú við sölustaði, verksmiðjur og umboðsaðila Teslu um allan heim. Það er ekki vegna þess að við séum á móti rafbílavæðingu, eða séum andsnúin arfleifð Nikola Tesla eða eitthvað þaðan af langsóttara. Ég leyfi mér jafnvel að efast um að nokkur manneskja gæti í alvörunni haldið að þessi mótmæli snúist um eitthvað slíkt. Musk hefur, fyrir opnum tjöldum og með miklu offorsi, beitt sér gegn mannréttindum, þá sérstaklega mannréttindum hinsegin fólks og trans fólks, bæði með sinni orðræðu, með því hvernig hann beitir sínum fjármunum og því hvernig hann stillir af algorithma á samfélagsmiðlinum sínum, X (áður Twitter), til þess að hafa áhrif á þróun stjórnmála, í Bandaríkjunum, í Evrópu og víðar. Hann er orðinn sérstakur erindreki forseta Bandaríkjanna í starfshópi sem á að nafninu til að leita uppi sóun, en virðist í sínum athöfnum frekar ráðast gegn annars vegar verkefnum sem hann er pólitískt andsnúinn. Hann hefur líka gengið fram úr eðlilegum valdheimildum slíkra hópa. Þeir hafa gengið mjög hart fram í að sækja viðkvæmar persónuupplýsingar bandarískra skattgreiðenda, hafa haldið fram miklum rangfærslum um starfsemi þróunaraðstoðar og fleira. Ég ætla ekki hér að útlista allar þær ástæður sem liggja að baki, ég gef mér það að lesendur hér viti á hvaða vegferð Musk hefur verið. Andstaða mín við fyrirtækið byggist á því að Elon Musk er núna orðinn andstæðingur lýðræðis og mannréttinda í heiminum. Þar að auki stendur framganga hans mér nærri þar sem ég er sjálf trans, og hann hefur gengið mjög hart fram í að afneita tilvist trans fólks, segir að við séum hugarvírus og séum ekki til, og beitir sér almennt gegn okkar réttindum með öllum ráðum. Það er vandamál að Musk er svo yfirgengilega slæmur í framgöngu sinni að það kallar á viðbrögð frá fleirum en þeim sem nálgast þetta eins og ég, og ég vil líka reyna að nýta mín áhrif til þess að hvetja fólk til þess að fara rétt að. Ég hvet þau sem eru reið við Elon Musk til þess að tjá sína reiði uppbyggilega og málefnalega, eins og við teljum okkur hafa gert sem vorum á mótmælunum um helgina. Þau sem tjá reiði sína með skemmdarverkum, eða með því að láta eigendum tesla bíla, eða umboða, eða sölustaða, líða eins og þau séu ekki örugg, eru á villigötum. Þetta tók ég skýrt fram í minni ræðu á mótmælunum, og í þeim viðtölum sem ég hef farið í um málið síðan. En ég hvet líka þau sem eiga í viðskiptasambandi við fyrirtæki Elon Musk, hvort sem um er að ræða Tesla, X, SpaceX eða annað, til að skoða hvort það sé viðskiptasamband sem þau vilja eiga í áfram, amk. þegar næsta stund til að velja sér vöru og þjónustu á þeim sviðum rennur upp. (ekki að ég telji að mörg okkar séu reglulega að versla sér eldflaugar, reyndar) Höfundur er trans kona og andstæðingur fasisma. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alexandra Briem Tesla Elon Musk Bílar Málefni trans fólks Hinsegin Mest lesið Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Halldór 27.03.2024 Halldór Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Sjá meira
Nú hefur það breyst á síðustu mánuðum og árum að Tesla er ekki lengur bara eitthvað bílafyrirtæki. Stærsti eigandi þess og helsti talsmaður, Elon Musk, hefur stigið inn á svið stjórnmála og mannréttindamála með svo afgerandi hætti að það er ekki lengur hægt að líta á fyrirtækin sem hann byggir sín auðæfi á sem bara venjuleg fyrirtæki á markaði. Hann hefur beitt sér leynt og ljóst gegn mannréttindum, hefur nýtt fyrirtæki sín og auð til þess að hafa áhrif á kosningar. Hann hefur þannig dregið þau fyrirtæki sem hann er í forsvari fyrir, og þar með hagsmuni hluthafa, starfsfólks og viðskiptavina, inn á annað svið. Svið þar sem mótmæli eru eðlileg viðbrögð gagnvart öfgakenndri framkomu. Musk er hvergi kjörinn fulltrúi, hann beitir sér í krafti auðæfa sinna og samfélagslegra áhrifa. Eina leiðin fyrir fólk sem óttast framgöngu hans til þess að hafa áhrif á hann, er með því að vekja athygli á þeirri framgöngu á þeim stöðum sem undirbyggja og auka á auð hans. Það er mjög mikilvægt að það sé skýrt samt að vandamálið er ekki þau sem keyra teslu, ekki þau sem vinna fyrir fyrirtækið og ekki þau sem hafa tekið upp umboðssölu fyrir Teslu, þó ég myndi auðvitað beina því til þess hóps að hugsa hvort að fyrirtækið sem það gekk á sínum tíma í viðskiptasamband við sé ennþá fyrirtæki sem það vill eiga í slíku sambandi við. Það er þeirra ákvörðun, ekki mín. En það er eðlilegt að benda á það að aðstæður hafa breyst á síðustu misserum. Þetta er ekki lengur bara eitthvað fyrirtæki. En svarið við því er auðvitað ekki skemmdarverk, eða aðrar aðfarir að persónum eða öryggi þeirra sem keyra teslur eða vinna fyrir fyrirtækið. Ég fordæmi slíkt. Það er fyrir það fyrsta ranglátt og þar að auki ekki rétta leiðin til að koma okkar áhyggjum okkar af framgöngu Elon Musk á framfæri. Þau sem eiga teslur eru ekki minn óvinur. Það er fólk í minni fjölskyldu sem á teslur, það er ekki punkturinn í þessu. Punkturinn er að það hverju Elon Musk beitir sér fyrir í heiminum hefur breyst með svo afgerandi hætti að það kallar á viðbrögð. Ég held nefnilega ekki að neinn þurfi að velta því fyrir sér af hverju frjálslynt, lýðræðis þenkjandi fólk víðsvegar um heim mótmælir nú við sölustaði, verksmiðjur og umboðsaðila Teslu um allan heim. Það er ekki vegna þess að við séum á móti rafbílavæðingu, eða séum andsnúin arfleifð Nikola Tesla eða eitthvað þaðan af langsóttara. Ég leyfi mér jafnvel að efast um að nokkur manneskja gæti í alvörunni haldið að þessi mótmæli snúist um eitthvað slíkt. Musk hefur, fyrir opnum tjöldum og með miklu offorsi, beitt sér gegn mannréttindum, þá sérstaklega mannréttindum hinsegin fólks og trans fólks, bæði með sinni orðræðu, með því hvernig hann beitir sínum fjármunum og því hvernig hann stillir af algorithma á samfélagsmiðlinum sínum, X (áður Twitter), til þess að hafa áhrif á þróun stjórnmála, í Bandaríkjunum, í Evrópu og víðar. Hann er orðinn sérstakur erindreki forseta Bandaríkjanna í starfshópi sem á að nafninu til að leita uppi sóun, en virðist í sínum athöfnum frekar ráðast gegn annars vegar verkefnum sem hann er pólitískt andsnúinn. Hann hefur líka gengið fram úr eðlilegum valdheimildum slíkra hópa. Þeir hafa gengið mjög hart fram í að sækja viðkvæmar persónuupplýsingar bandarískra skattgreiðenda, hafa haldið fram miklum rangfærslum um starfsemi þróunaraðstoðar og fleira. Ég ætla ekki hér að útlista allar þær ástæður sem liggja að baki, ég gef mér það að lesendur hér viti á hvaða vegferð Musk hefur verið. Andstaða mín við fyrirtækið byggist á því að Elon Musk er núna orðinn andstæðingur lýðræðis og mannréttinda í heiminum. Þar að auki stendur framganga hans mér nærri þar sem ég er sjálf trans, og hann hefur gengið mjög hart fram í að afneita tilvist trans fólks, segir að við séum hugarvírus og séum ekki til, og beitir sér almennt gegn okkar réttindum með öllum ráðum. Það er vandamál að Musk er svo yfirgengilega slæmur í framgöngu sinni að það kallar á viðbrögð frá fleirum en þeim sem nálgast þetta eins og ég, og ég vil líka reyna að nýta mín áhrif til þess að hvetja fólk til þess að fara rétt að. Ég hvet þau sem eru reið við Elon Musk til þess að tjá sína reiði uppbyggilega og málefnalega, eins og við teljum okkur hafa gert sem vorum á mótmælunum um helgina. Þau sem tjá reiði sína með skemmdarverkum, eða með því að láta eigendum tesla bíla, eða umboða, eða sölustaða, líða eins og þau séu ekki örugg, eru á villigötum. Þetta tók ég skýrt fram í minni ræðu á mótmælunum, og í þeim viðtölum sem ég hef farið í um málið síðan. En ég hvet líka þau sem eiga í viðskiptasambandi við fyrirtæki Elon Musk, hvort sem um er að ræða Tesla, X, SpaceX eða annað, til að skoða hvort það sé viðskiptasamband sem þau vilja eiga í áfram, amk. þegar næsta stund til að velja sér vöru og þjónustu á þeim sviðum rennur upp. (ekki að ég telji að mörg okkar séu reglulega að versla sér eldflaugar, reyndar) Höfundur er trans kona og andstæðingur fasisma.
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun