Að vinna með fólki en ekki fyrir það Gísla Rafn Ólafsson og Ósk Sigurðardóttir skrifa 25. mars 2025 07:31 Síðasta áratuginn hefur Rauði krossinn veitt þúsundum umsækjenda um alþjóðlega vernd sálfélagslegan stuðning meðan beðið er eftir niðurstöðu í þeirra málum. Biðin reynist mörgum yfirþyrmandi og mikilvægt að tíminn sé nýttur með uppbyggilegum og heilbrigðum hætti. Framlag Rauða krossins miðast við að fólkið sé í fyrsta sæti og að það loki sig hvorki af né grípi til örþrifaráða. Félagið hefur það að leiðarljósi að vinna með fólki en ekki fyrir það. Notendur þjónustunnar hafa sjálfir megináhrif á framboð virkniúrræða, tungumálaþjálfunar, sálræns stuðnings og annarrar þjónustu. Með því að endurnýja ekki þjónustusamninga við Rauða krossinn hafa stjórnvöld tekið ákvörðun um að félagslegum stuðningi við umsækjendur um alþjóðlega vernd sé betur sinnt af hinu opinbera en sjálfboðaliðum og starfsfólki Rauða krossins. Félagið gerir ekki athugasemd við þá ákvörðun en minnir á að slíkur stuðningur fæst ekki einungis með því að koma jóga-mottum, borðtennisborðum og leikfangakössum fyrir í búsetuúrræðum, heldur með samtali, nærveru, fræðslu og hlustun. Lausnin felst ekki í því að ákveða hvað manneskjunni sé fyrir bestu, heldur ræða við manneskjuna um hvað hún telji sig þurfa og skipuleggja svo viðburði og aðgerðir í samræmi við það. Framlag sjálfboðaliða Eitt af grunngildum Rauða krossins er sjálfboðið starf, enda er Rauði krossinn vettvangur fyrir almenna borgara til að láta gott af sér leiða í nærsamfélaginu. Starf með þeim viðkvæma hópi, umsækjendum um alþjóðlega vernd, er þar engin undantekning. Sjálfboðaliðar og starfsfólk Rauða krossins skipulögðu 1.433 viðburði sem voru sóttir 18.721 sinnum á síðasta ári. Með því tókst að halda þúsundum umsækjenda um alþjóðlega vernd á öllum aldri félagslega virkum. 156 sjálfboðaliðar komu að skipulagningu og framkvæmd félagsstarfs fyrir fólk á flótta. Skráð vinnuframlag sjálfboðaliða í félagsstarfinu nam 3.630 klst. Það gerir 302 klst. á mánuði að meðaltali. Hafa ber í huga að skráð vinnuframlag felur aðeins í sér viðveru á viðburðum verkefnisins en mælir ekki þá vinnu sem sjálfboðaliðar leggja á sig við undirbúning og skipulag þeirra hópa sem þeir bera ábyrgð á. Telst okkur til að í fyrra hafi sjálfboðaliðar mætt 2.317 sinnum í verkefnið, en starfsfólk mætti til samanburðar í 1.096 skipti á viðburði Rauða krossins. Þessar tölur renna stoðum undir þá staðreynd að vinna starfsfólks Rauða krossins í verkefninu er fyrst og fremst sú að þjálfa, styðja og aðstoða sjálfboðaliða úr grasrót félagsins sem sjá um bróðurpart félagslegu viðburðanna og veita þannig mikilvæga tengingu þessa vegalausa hóps inn í íslenskt samfélag. Þeir félagslegu viðburðir sem hafa verið í boði eru meðal annars: Opið Hús, fjölskylduhópur, karla- og kvennahópur, ungmennahópur ásamt hópi fyrir umsækjendur undir hinsegin regnboganum. Einnig er boðið upp á ýmsa íþróttaviðburði svo sem knattspyrnu, blak, jóga og dans; listaviðburði í bæði myndlist og leiklist ásamt mikilli tungumálaþjálfun á bæði íslensku og ensku, ásamt viðburðum á sviði tölvufærni. Þá hefur Rauði krossinn boðið upp á opna viðtalstíma þangað sem notendum býðst að bera á borð allar áhyggjur, væntingar og umkvartanir. Þessu til viðbótar veitti félagið á síðasta ári 250 viðtöl og sálrænan stuðning tengd fjölskyldusameiningum flóttafólks. Það sem af er þessu ári hafa 74 slík viðtöl verið veitt. Hundruð einstaklinga, börn, foreldrar og makar hafa náð að sameinast hér á landi í kjölfar aðskilnaðar og notið við það aðstoðar Rauða krossins. Hverjir eru umsækjendur um alþjóðlega vernd? Umsækjendur um alþjóðlega vernd eru venjulegt fólk sem hefur ekki annan kost en að yfirgefa heimkynni sín vegna átaka, hamfara eða annarra atburða. Um er að ræða fólk með fjölbreyttan bakgrunn, styrkleika, menntun, sérhæfingu og áhugasvið, bæði börn og fullorðna. Rauði krossinn hefur alla tíð lagt áherslu á að styrkleikar hvers og eins séu nýttir sem best. Það er hverri manneskju krefjandi að setja líf sitt á bið meðan beðið er eftir úrskurði stjórnvalda varðandi skjól og örugga framtíð. Lykillinn að því að fólk þrífist í slíkum aðstæðum er félagsleg virkni, stuðningur og að brugðist sé við frumþörfum. Því til viðbótar er það hverri manneskju nauðsynlegt að hafa sjálf áhrif á nærumhverfi sitt og daglegar athafnir. Hluti umsækjenda mun koma til með að fá alþjóðlega vernd á Íslandi og það hlýtur að vera hagur allra að þeir einstaklingar séu andlega og líkamlega undirbúnir til að takast á við nýtt líf í nýju landi. Við viljum öll hafa hlutverk og vera virkir samfélagsþegnar. Umsækjendur eru í dag álíka margir og árin 2020-2023 er Venesúelabúar fóru að leita hér skjóls og stór hópur fólks frá Úkraínu fékk vernd. Þrátt fyrir fækkun umsókna um alþjóðlega vernd hér á landi síðustu misseri þá er eftir sem áður stór hópur fólks sem þarf á þjónustunni að halda enda afgreiðslutími verndarumsókna í mörgum tilfellum langur. Rauði krossinn óskar stjórnvöldum velfarnaðar í starfi með umsækjendum um alþjóðlega vernd og vonast til að þau sýni metnað í að vanda til verka. Líf, velferð, heilsa og félagslegt öryggi þúsunda einstaklinga, sem dvelja hér á landi, er undir. Höfundar eru Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins á Íslandi og Ósk Sigurðardóttir deildarstjóra Rauða krossins á höfuðborgarsvæðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hjálparstarf Flóttafólk á Íslandi Gísli Rafn Ólafsson Mest lesið Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Síðasta áratuginn hefur Rauði krossinn veitt þúsundum umsækjenda um alþjóðlega vernd sálfélagslegan stuðning meðan beðið er eftir niðurstöðu í þeirra málum. Biðin reynist mörgum yfirþyrmandi og mikilvægt að tíminn sé nýttur með uppbyggilegum og heilbrigðum hætti. Framlag Rauða krossins miðast við að fólkið sé í fyrsta sæti og að það loki sig hvorki af né grípi til örþrifaráða. Félagið hefur það að leiðarljósi að vinna með fólki en ekki fyrir það. Notendur þjónustunnar hafa sjálfir megináhrif á framboð virkniúrræða, tungumálaþjálfunar, sálræns stuðnings og annarrar þjónustu. Með því að endurnýja ekki þjónustusamninga við Rauða krossinn hafa stjórnvöld tekið ákvörðun um að félagslegum stuðningi við umsækjendur um alþjóðlega vernd sé betur sinnt af hinu opinbera en sjálfboðaliðum og starfsfólki Rauða krossins. Félagið gerir ekki athugasemd við þá ákvörðun en minnir á að slíkur stuðningur fæst ekki einungis með því að koma jóga-mottum, borðtennisborðum og leikfangakössum fyrir í búsetuúrræðum, heldur með samtali, nærveru, fræðslu og hlustun. Lausnin felst ekki í því að ákveða hvað manneskjunni sé fyrir bestu, heldur ræða við manneskjuna um hvað hún telji sig þurfa og skipuleggja svo viðburði og aðgerðir í samræmi við það. Framlag sjálfboðaliða Eitt af grunngildum Rauða krossins er sjálfboðið starf, enda er Rauði krossinn vettvangur fyrir almenna borgara til að láta gott af sér leiða í nærsamfélaginu. Starf með þeim viðkvæma hópi, umsækjendum um alþjóðlega vernd, er þar engin undantekning. Sjálfboðaliðar og starfsfólk Rauða krossins skipulögðu 1.433 viðburði sem voru sóttir 18.721 sinnum á síðasta ári. Með því tókst að halda þúsundum umsækjenda um alþjóðlega vernd á öllum aldri félagslega virkum. 156 sjálfboðaliðar komu að skipulagningu og framkvæmd félagsstarfs fyrir fólk á flótta. Skráð vinnuframlag sjálfboðaliða í félagsstarfinu nam 3.630 klst. Það gerir 302 klst. á mánuði að meðaltali. Hafa ber í huga að skráð vinnuframlag felur aðeins í sér viðveru á viðburðum verkefnisins en mælir ekki þá vinnu sem sjálfboðaliðar leggja á sig við undirbúning og skipulag þeirra hópa sem þeir bera ábyrgð á. Telst okkur til að í fyrra hafi sjálfboðaliðar mætt 2.317 sinnum í verkefnið, en starfsfólk mætti til samanburðar í 1.096 skipti á viðburði Rauða krossins. Þessar tölur renna stoðum undir þá staðreynd að vinna starfsfólks Rauða krossins í verkefninu er fyrst og fremst sú að þjálfa, styðja og aðstoða sjálfboðaliða úr grasrót félagsins sem sjá um bróðurpart félagslegu viðburðanna og veita þannig mikilvæga tengingu þessa vegalausa hóps inn í íslenskt samfélag. Þeir félagslegu viðburðir sem hafa verið í boði eru meðal annars: Opið Hús, fjölskylduhópur, karla- og kvennahópur, ungmennahópur ásamt hópi fyrir umsækjendur undir hinsegin regnboganum. Einnig er boðið upp á ýmsa íþróttaviðburði svo sem knattspyrnu, blak, jóga og dans; listaviðburði í bæði myndlist og leiklist ásamt mikilli tungumálaþjálfun á bæði íslensku og ensku, ásamt viðburðum á sviði tölvufærni. Þá hefur Rauði krossinn boðið upp á opna viðtalstíma þangað sem notendum býðst að bera á borð allar áhyggjur, væntingar og umkvartanir. Þessu til viðbótar veitti félagið á síðasta ári 250 viðtöl og sálrænan stuðning tengd fjölskyldusameiningum flóttafólks. Það sem af er þessu ári hafa 74 slík viðtöl verið veitt. Hundruð einstaklinga, börn, foreldrar og makar hafa náð að sameinast hér á landi í kjölfar aðskilnaðar og notið við það aðstoðar Rauða krossins. Hverjir eru umsækjendur um alþjóðlega vernd? Umsækjendur um alþjóðlega vernd eru venjulegt fólk sem hefur ekki annan kost en að yfirgefa heimkynni sín vegna átaka, hamfara eða annarra atburða. Um er að ræða fólk með fjölbreyttan bakgrunn, styrkleika, menntun, sérhæfingu og áhugasvið, bæði börn og fullorðna. Rauði krossinn hefur alla tíð lagt áherslu á að styrkleikar hvers og eins séu nýttir sem best. Það er hverri manneskju krefjandi að setja líf sitt á bið meðan beðið er eftir úrskurði stjórnvalda varðandi skjól og örugga framtíð. Lykillinn að því að fólk þrífist í slíkum aðstæðum er félagsleg virkni, stuðningur og að brugðist sé við frumþörfum. Því til viðbótar er það hverri manneskju nauðsynlegt að hafa sjálf áhrif á nærumhverfi sitt og daglegar athafnir. Hluti umsækjenda mun koma til með að fá alþjóðlega vernd á Íslandi og það hlýtur að vera hagur allra að þeir einstaklingar séu andlega og líkamlega undirbúnir til að takast á við nýtt líf í nýju landi. Við viljum öll hafa hlutverk og vera virkir samfélagsþegnar. Umsækjendur eru í dag álíka margir og árin 2020-2023 er Venesúelabúar fóru að leita hér skjóls og stór hópur fólks frá Úkraínu fékk vernd. Þrátt fyrir fækkun umsókna um alþjóðlega vernd hér á landi síðustu misseri þá er eftir sem áður stór hópur fólks sem þarf á þjónustunni að halda enda afgreiðslutími verndarumsókna í mörgum tilfellum langur. Rauði krossinn óskar stjórnvöldum velfarnaðar í starfi með umsækjendum um alþjóðlega vernd og vonast til að þau sýni metnað í að vanda til verka. Líf, velferð, heilsa og félagslegt öryggi þúsunda einstaklinga, sem dvelja hér á landi, er undir. Höfundar eru Gísli Rafn Ólafsson, framkvæmdastjóri Rauða krossins á Íslandi og Ósk Sigurðardóttir deildarstjóra Rauða krossins á höfuðborgarsvæðinu.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun