Getur hver sem er sinnt besta starfi í heimi? Sveinlaug Sigurðardóttir skrifar 6. febrúar 2025 12:31 Í dag er dagur leikskólans og því ber að fagna. Því miður þó í skugga verkfalla þetta árið. Ég er leikskólakennari og hef alltaf verið stolt af því. Undanfarin ár hef ég sinnt útinámi gegnum ævintýraferðir út í náttúruna og ég hef hiklaust talað um starfið mitt sem besta starf í heimi. En gæti kannski hver sem er sinnt starfinu mínu? Skiptir einhverju máli að ég er kennaramenntuð? Getur ekki bara hver sem er farið út að leika með börnum? Þarf það að vera fagmenntaður aðili? Vissulega geta margir hugsað um börn og sinnt þeim vel. Fullt af fólki hefur gott lag á börnum og nær vel til þeirra. Margir geta sýnt börnum umhyggju, hlegið með þeim og huggað, hjálpað þeim að klæða sig og gætt að öryggi þeirra. Ásamt mörgu fleiru góðu og gagnlegu. En hvað hefur kennari fram að færa umfram alla þessa mikilvægu þætti? Hvaða máli skiptir kennari í uppeldi og menntun barna? Felst það ekki helst í fagmennskunni? En hvað er fagmennska og skiptir hún máli? Fagmennska er áhugavert fyrirbrigði og hún verður ekki til á einni nóttu. Fagmennska verður til úr blöndu af mörgu og eitt af því mikilvægasta er sérfræðiþekking. Sérfræðiþekking kennara verður að miklu leyti til í gegnum langt og strangt háskólanám. Reynsla úr skólastarfi er líka mikilvæg í þróun fagmennskunnar, sérstaklega samhliða öðru fagfólki. Símenntun í fjölbreyttu formi er líka mikilvægur þáttur í þróun fagmennsku kennara, enda megum við ekki staðna þegar kemur að sérþekkingu okkar. Því eru ótal námskeið, málþing og ráðstefnur, fundir og fyrirlestrar ásamt íhugun og ígrundun einnig mikilvæg í þróun fagmennskunnar. En hvernig birtist fagmennska í daglegu starfi með börnum og af hverju skiptir hún máli? Í starfi útikennara birtist hún m.a. í því hvernig við bjóðum upp á örvandi námsumhverfi sem ýtir undir fjölbreytt nám og merkingarbæra reynslu. Hún birtist í því hvernig við sjáum námstækifæri í hversdagslegu umhverfinu. Hvernig drullupollurinn á leiðinni getur verið uppspretta fjölbreytts náms, hvernig við getum notað skuggana frá sólinni til að læra, hvernig nýfallinn snjór getur verið efniviður til sköpunar og þekkingarleitar, hvernig rigningin og rokið bjóða upp á fjölbreytta skynjun og nám í gegnum leik, hvernig dáinn fugl getur verið kveikjan að mikilvægu námsferli eða hvernig brotin grein getur verið besta leikfang í heimi með ótakmarkaða möguleika. Fagmennska útikennara birtist í því hvernig við sköpum rými og tíma fyrir nám í gegnum samfelldan leik úti í náttúrunni og styðjum við þekkingarleit barna gegnum hvatningu og opnar spurningar. Hvernig við gefum þeim næði til að rannsaka og læra gegnum eigin uppgötvanir, hvernig við leiðbeinum án þess að stýra þegar upp koma vangaveltur og hugmyndir. Fagmennskan birtist líka í samskiptunum, hvernig við tölum við börnin, hvaða nálgun við notum og hvernig við sýnum umhyggju, aga og festu. Hvernig við veitum þeim öryggi en um leið frelsi til að þroskast og læra gegnum leik og samskipti. Hún birtist í því hvernig við notum hvatningu og stuðning á þann hátt sem eflir sjálfstraust og styrkir sjálfsmyndina. Hún birtist í því hvernig við styðjum og eflum félagsþroska með því að skapa uppbyggilegar aðstæður fyrir leik og samskipti, gefum börnunum rými til að æfa sig þegar upp koma árekstrar en erum tilbúin að leiðbeina og miðla málum þegar þess þarf. Fagmennska útikennara birtist í því hvernig við eflum alhliða þroska gegnum aðferðarfræði leikskólastigsins – að læra gegnum leik. Hvernig við styrkjum hljóðkerfisvitundina og eflum málþroska gegnum samtöl, söng, vísur og leiki. Hvernig við eflum hreyfiþroska, styrk, seiglu og þrautseigju gegnum gönguferðir, hlaup, klifur og slökun úti í náttúrunni. Hvernig við styðjum við sköpunargáfuna og hugmyndaflugið gegnum listsköpun og uppgötvunarnám. Fagmennskan birtist líka í því hvernig við eflum tilfinningaþroska og samkennd sem hópur og hluti af heild. Hvernig við styðjum hvert annað, huggum og hvetjum. Hvernig við eflum tengslin við náttúruna, mennskuna og hvort annað. Í stuttu máli styður kennari við nám barna gegnum þær faglegu aðferðir sem hann býr yfir. Með fagmennsku sinni sér kennari námstækifæri í umhverfinu og aðstæðunum sem ekki allir aðrir sjá. Í því felst sérstaða fagmennskunnar. Ég veit að við kennarar búum yfir mikilvægri sérfræðiþekkingu sem nýtist börnum á hverjum degi og ég sjálf fæ að njóta minnar fagmennsku gegnum útinámið og starf mitt sem leikskólakennari. Ég vona hins vegar að mikilvægi fagmennsku og sérfræðiþekkingar kennara verði metin að verðleikum hjá viðsemjendum okkar og samfélaginu sem fyrst, áður en fleiri kennarar hverfa úr skólakerfinu. Því hvað er skóli án fagmennsku? Hvað er skóli án kennara? Er það ekki bara bygging? Höfundur er leikskólakennari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kennaraverkfall 2024-25 Leikskólar Skóla- og menntamál Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal Skoðun Skoðun Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Sjá meira
Í dag er dagur leikskólans og því ber að fagna. Því miður þó í skugga verkfalla þetta árið. Ég er leikskólakennari og hef alltaf verið stolt af því. Undanfarin ár hef ég sinnt útinámi gegnum ævintýraferðir út í náttúruna og ég hef hiklaust talað um starfið mitt sem besta starf í heimi. En gæti kannski hver sem er sinnt starfinu mínu? Skiptir einhverju máli að ég er kennaramenntuð? Getur ekki bara hver sem er farið út að leika með börnum? Þarf það að vera fagmenntaður aðili? Vissulega geta margir hugsað um börn og sinnt þeim vel. Fullt af fólki hefur gott lag á börnum og nær vel til þeirra. Margir geta sýnt börnum umhyggju, hlegið með þeim og huggað, hjálpað þeim að klæða sig og gætt að öryggi þeirra. Ásamt mörgu fleiru góðu og gagnlegu. En hvað hefur kennari fram að færa umfram alla þessa mikilvægu þætti? Hvaða máli skiptir kennari í uppeldi og menntun barna? Felst það ekki helst í fagmennskunni? En hvað er fagmennska og skiptir hún máli? Fagmennska er áhugavert fyrirbrigði og hún verður ekki til á einni nóttu. Fagmennska verður til úr blöndu af mörgu og eitt af því mikilvægasta er sérfræðiþekking. Sérfræðiþekking kennara verður að miklu leyti til í gegnum langt og strangt háskólanám. Reynsla úr skólastarfi er líka mikilvæg í þróun fagmennskunnar, sérstaklega samhliða öðru fagfólki. Símenntun í fjölbreyttu formi er líka mikilvægur þáttur í þróun fagmennsku kennara, enda megum við ekki staðna þegar kemur að sérþekkingu okkar. Því eru ótal námskeið, málþing og ráðstefnur, fundir og fyrirlestrar ásamt íhugun og ígrundun einnig mikilvæg í þróun fagmennskunnar. En hvernig birtist fagmennska í daglegu starfi með börnum og af hverju skiptir hún máli? Í starfi útikennara birtist hún m.a. í því hvernig við bjóðum upp á örvandi námsumhverfi sem ýtir undir fjölbreytt nám og merkingarbæra reynslu. Hún birtist í því hvernig við sjáum námstækifæri í hversdagslegu umhverfinu. Hvernig drullupollurinn á leiðinni getur verið uppspretta fjölbreytts náms, hvernig við getum notað skuggana frá sólinni til að læra, hvernig nýfallinn snjór getur verið efniviður til sköpunar og þekkingarleitar, hvernig rigningin og rokið bjóða upp á fjölbreytta skynjun og nám í gegnum leik, hvernig dáinn fugl getur verið kveikjan að mikilvægu námsferli eða hvernig brotin grein getur verið besta leikfang í heimi með ótakmarkaða möguleika. Fagmennska útikennara birtist í því hvernig við sköpum rými og tíma fyrir nám í gegnum samfelldan leik úti í náttúrunni og styðjum við þekkingarleit barna gegnum hvatningu og opnar spurningar. Hvernig við gefum þeim næði til að rannsaka og læra gegnum eigin uppgötvanir, hvernig við leiðbeinum án þess að stýra þegar upp koma vangaveltur og hugmyndir. Fagmennskan birtist líka í samskiptunum, hvernig við tölum við börnin, hvaða nálgun við notum og hvernig við sýnum umhyggju, aga og festu. Hvernig við veitum þeim öryggi en um leið frelsi til að þroskast og læra gegnum leik og samskipti. Hún birtist í því hvernig við notum hvatningu og stuðning á þann hátt sem eflir sjálfstraust og styrkir sjálfsmyndina. Hún birtist í því hvernig við styðjum og eflum félagsþroska með því að skapa uppbyggilegar aðstæður fyrir leik og samskipti, gefum börnunum rými til að æfa sig þegar upp koma árekstrar en erum tilbúin að leiðbeina og miðla málum þegar þess þarf. Fagmennska útikennara birtist í því hvernig við eflum alhliða þroska gegnum aðferðarfræði leikskólastigsins – að læra gegnum leik. Hvernig við styrkjum hljóðkerfisvitundina og eflum málþroska gegnum samtöl, söng, vísur og leiki. Hvernig við eflum hreyfiþroska, styrk, seiglu og þrautseigju gegnum gönguferðir, hlaup, klifur og slökun úti í náttúrunni. Hvernig við styðjum við sköpunargáfuna og hugmyndaflugið gegnum listsköpun og uppgötvunarnám. Fagmennskan birtist líka í því hvernig við eflum tilfinningaþroska og samkennd sem hópur og hluti af heild. Hvernig við styðjum hvert annað, huggum og hvetjum. Hvernig við eflum tengslin við náttúruna, mennskuna og hvort annað. Í stuttu máli styður kennari við nám barna gegnum þær faglegu aðferðir sem hann býr yfir. Með fagmennsku sinni sér kennari námstækifæri í umhverfinu og aðstæðunum sem ekki allir aðrir sjá. Í því felst sérstaða fagmennskunnar. Ég veit að við kennarar búum yfir mikilvægri sérfræðiþekkingu sem nýtist börnum á hverjum degi og ég sjálf fæ að njóta minnar fagmennsku gegnum útinámið og starf mitt sem leikskólakennari. Ég vona hins vegar að mikilvægi fagmennsku og sérfræðiþekkingar kennara verði metin að verðleikum hjá viðsemjendum okkar og samfélaginu sem fyrst, áður en fleiri kennarar hverfa úr skólakerfinu. Því hvað er skóli án fagmennsku? Hvað er skóli án kennara? Er það ekki bara bygging? Höfundur er leikskólakennari.
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun