Að kjósa í roki, hríð og nístingskulda Jón Ferdínand Estherarson skrifar 26. nóvember 2024 17:32 Þegar ég byrjaði fyrst að skrifa þetta í byrjun nóvember sat ég innilokaður og horfði þreytulegum augum út um gluggann. Á grámygluna úti og tréin sem sveifluðust ofsafengið í rokinu. Svona gekk þetta þá meira og minna dögum saman og eftir nokkurra daga stillingu veðurguðanna undanfarna viku segir veðurspáin segir annað eins vera framundan líka og það á kjördag. Af hverju í ósköpunum erum við að kjósa enn og aftur á þessum nöturlega árstíma? Hugur minn leitar til Bessastaða. Framboðsfundir um menningarmál, um málefni öryrkja, um menntun og umhverfi og auðlindir og orku og ég veit ekki hvað hafa öskrað á landsmenn í auglýsingum á samfélagsmiðlum undanfarinn mánuðinn. Opin hús á kosningaskrifstofum hafa líka reynt að lokka fólk í heimsóknir með loforði um léttar veitingar og samtölum við frambjóðendur. Auglýsingaskilti með misinnihaldsríkum loforðum og slagorðum gefa augunum ekki frið hvert sem förinni er heitið. Úti hefur rokið gargað sem áður og nístingskuldi leikið landið grátt og drepið í mér alla löngun til að taka þátt í þessari „lýðræðisveislu“ eins og óþarflega glaðlynt fólk kallar orðið þessi kosningatímabil. Grámyglan, ofsarokið og brennandi frostið slær mig utan undir í hvert sinn sem ég drattast út úr húsi til að sækja mér matarvistir og minnir mig á nagandi pirringinn sem situr í mér enn. Það er óásættanlegt að kjósa á veturna á landi eins og Íslandi. Öll erum við meðvituð um eigin veðráttu, það liggur í augum uppi að á þessi árstími hentar best í að verja sem mestum tíma innandyra og einbeita sér að vinnu, hvíld, fjölskyldu og vinum. Jólin nálgast líka og nægur er erillinn í undirbúningi á þeim. Það er auðvitað fyrst og fremst af þeim sökum sem við kjósum nær alltaf í sögunni að vori til. Ég vil líka hugsa til lýðræðishallans sem skapast með því að kjósa á þessum árstíma. Kosningar snúast nefnilega ekki bara um kjördag, þó nægilega slæmt sé að fólk á Austurlandi megi nú búast við snjóstormi á þeim degi og landskjörstjórn fundar um það að mögulega fresta kjördeginum til að bíða betri veðurs. Kosningar snúast fyrst og fremst um kosningabaráttuna, um samtöl og kappræður og yfirheyrslu kjósenda á frambjóðendunum, að fá fram svör við spurningum sem leita á almenning. Kosningar snúast sem sagt um þátttöku. Það er einfaldlega erfitt að taka þátt í ömurlegu veðri. Það er erfitt að nenna því að fara út úr húsi. Árstíðabundin ládeyða hamlar mörgum í ofanálag. Það er erfitt fyrir fólk að ferðast um strjálbýl kjördæmi til að fara á framboðsfundi. Nægilega skítt er það í Reykjavík, en í þessu efni hallar mjög á lýðræðislega hagsmuni landsbyggðarinnar. Það er líka bara erfitt að standa í undirbúningi fyrir jólin, fullri vinnu, sinna börnunum og ástvinum og leggjast svo í mikla vinnu og heimalærdóm við að reyna að lesa sig í gegnum staflana af kosningaloforðum og tugi klukkutíma af uppsöfnuðum kappræðum og umræðum í sjónvarpi frá stjórnmálafólki sem við treystum almennt ekki hætishót. Af hverju í ósköpunum erum við þá að kjósa núna á síðasta degi í nóvember? Jú, af því að Bjarni Benediktsson kollsteypti eigin ríkisstjórn. Við gætum látið skuldina falla þar og vissulega á hún að einhverju leyti heima þar. Hluta ábyrgðarinnar og þann ríkasta tel ég ber þó forseti Íslands. Halla Tómasdóttir er tiltölulega nýkjörin og hennar fyrsta embættisverk af fullri stjórnskipunarlegri alvöru var að fallast á beiðni Bjarna Ben um þingrof. Það var gert þrátt fyrir augljósan lýðræðislegan hag allra, flokkanna og kjósenda, sér í lagi þeirra úti á landi, af því að kjósa loksins aftur að vori og halda kosningar með ákveðnum fyrirsjáanleika. Loksins átti að vera hægt að lagfæra þann misbrest sem að fyrri ríkisstjórnarslit Bjarna og félaga ollu árin 2016 og 2017. Misbrest sem að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur sá sér ekki fært að lagfæra heldur árið 2021. Með því að fallast á þessa beiðni Bjarna og þá eftir að hafa talað við leiðtoga hinna flokkanna, sem væntanlega neituðu að sýna samstarfsvilja til að halda stjórn við til vors, þá sýndi Halla ákveðið veikleikamerki gagnvart þingheimi. Að hennar forsetatíð muni ekki einkennast af aðhaldi gagnvart þingheimi sem frægur er fyrir að vera dyntóttur og hugsa í skammtímahagsmunum flokka sinna. Skemmst ber að minnast nýkjörnum forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessyni, sem rak Sigmund Davíð Gunnlaugsson öfugan út af Bessastöðum þegar að Sigmundur hljóp í óðagoti með þingrofsbeiðni eftir að hafa gert sig að fífli í viðtali vegna Panamaskjalanna árið 2016. Tiltölulega stuttum tíma síðar sýndi Guðni aftur festu gagnvart þingheimi eftir stjórnarslitin og kosningar 2017 og sagði það ekki vera í boði að kjósa enn á ný, þingheimur yrði að hysja upp um sig buxurnar og ræða sig niður á starfhæfan meirihluta sem varð raunin. Það er mikilvægt að á Bessastöðum sitji manneskja sem hugsi hlutina ekki eingöngu útfrá ergelsi og rifrildum stjórnmálaflokkanna á þingi, heldur horfi til hagsmuna almennings líka. Höllu Tómasdóttur mistókst í þeirri eldskírn sinni. Höfundur er þýðandi og stjórnmálasagnfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Halla Tómasdóttir Forseti Íslands Alþingi Mest lesið „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Þegar ég byrjaði fyrst að skrifa þetta í byrjun nóvember sat ég innilokaður og horfði þreytulegum augum út um gluggann. Á grámygluna úti og tréin sem sveifluðust ofsafengið í rokinu. Svona gekk þetta þá meira og minna dögum saman og eftir nokkurra daga stillingu veðurguðanna undanfarna viku segir veðurspáin segir annað eins vera framundan líka og það á kjördag. Af hverju í ósköpunum erum við að kjósa enn og aftur á þessum nöturlega árstíma? Hugur minn leitar til Bessastaða. Framboðsfundir um menningarmál, um málefni öryrkja, um menntun og umhverfi og auðlindir og orku og ég veit ekki hvað hafa öskrað á landsmenn í auglýsingum á samfélagsmiðlum undanfarinn mánuðinn. Opin hús á kosningaskrifstofum hafa líka reynt að lokka fólk í heimsóknir með loforði um léttar veitingar og samtölum við frambjóðendur. Auglýsingaskilti með misinnihaldsríkum loforðum og slagorðum gefa augunum ekki frið hvert sem förinni er heitið. Úti hefur rokið gargað sem áður og nístingskuldi leikið landið grátt og drepið í mér alla löngun til að taka þátt í þessari „lýðræðisveislu“ eins og óþarflega glaðlynt fólk kallar orðið þessi kosningatímabil. Grámyglan, ofsarokið og brennandi frostið slær mig utan undir í hvert sinn sem ég drattast út úr húsi til að sækja mér matarvistir og minnir mig á nagandi pirringinn sem situr í mér enn. Það er óásættanlegt að kjósa á veturna á landi eins og Íslandi. Öll erum við meðvituð um eigin veðráttu, það liggur í augum uppi að á þessi árstími hentar best í að verja sem mestum tíma innandyra og einbeita sér að vinnu, hvíld, fjölskyldu og vinum. Jólin nálgast líka og nægur er erillinn í undirbúningi á þeim. Það er auðvitað fyrst og fremst af þeim sökum sem við kjósum nær alltaf í sögunni að vori til. Ég vil líka hugsa til lýðræðishallans sem skapast með því að kjósa á þessum árstíma. Kosningar snúast nefnilega ekki bara um kjördag, þó nægilega slæmt sé að fólk á Austurlandi megi nú búast við snjóstormi á þeim degi og landskjörstjórn fundar um það að mögulega fresta kjördeginum til að bíða betri veðurs. Kosningar snúast fyrst og fremst um kosningabaráttuna, um samtöl og kappræður og yfirheyrslu kjósenda á frambjóðendunum, að fá fram svör við spurningum sem leita á almenning. Kosningar snúast sem sagt um þátttöku. Það er einfaldlega erfitt að taka þátt í ömurlegu veðri. Það er erfitt að nenna því að fara út úr húsi. Árstíðabundin ládeyða hamlar mörgum í ofanálag. Það er erfitt fyrir fólk að ferðast um strjálbýl kjördæmi til að fara á framboðsfundi. Nægilega skítt er það í Reykjavík, en í þessu efni hallar mjög á lýðræðislega hagsmuni landsbyggðarinnar. Það er líka bara erfitt að standa í undirbúningi fyrir jólin, fullri vinnu, sinna börnunum og ástvinum og leggjast svo í mikla vinnu og heimalærdóm við að reyna að lesa sig í gegnum staflana af kosningaloforðum og tugi klukkutíma af uppsöfnuðum kappræðum og umræðum í sjónvarpi frá stjórnmálafólki sem við treystum almennt ekki hætishót. Af hverju í ósköpunum erum við þá að kjósa núna á síðasta degi í nóvember? Jú, af því að Bjarni Benediktsson kollsteypti eigin ríkisstjórn. Við gætum látið skuldina falla þar og vissulega á hún að einhverju leyti heima þar. Hluta ábyrgðarinnar og þann ríkasta tel ég ber þó forseti Íslands. Halla Tómasdóttir er tiltölulega nýkjörin og hennar fyrsta embættisverk af fullri stjórnskipunarlegri alvöru var að fallast á beiðni Bjarna Ben um þingrof. Það var gert þrátt fyrir augljósan lýðræðislegan hag allra, flokkanna og kjósenda, sér í lagi þeirra úti á landi, af því að kjósa loksins aftur að vori og halda kosningar með ákveðnum fyrirsjáanleika. Loksins átti að vera hægt að lagfæra þann misbrest sem að fyrri ríkisstjórnarslit Bjarna og félaga ollu árin 2016 og 2017. Misbrest sem að ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur sá sér ekki fært að lagfæra heldur árið 2021. Með því að fallast á þessa beiðni Bjarna og þá eftir að hafa talað við leiðtoga hinna flokkanna, sem væntanlega neituðu að sýna samstarfsvilja til að halda stjórn við til vors, þá sýndi Halla ákveðið veikleikamerki gagnvart þingheimi. Að hennar forsetatíð muni ekki einkennast af aðhaldi gagnvart þingheimi sem frægur er fyrir að vera dyntóttur og hugsa í skammtímahagsmunum flokka sinna. Skemmst ber að minnast nýkjörnum forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannessyni, sem rak Sigmund Davíð Gunnlaugsson öfugan út af Bessastöðum þegar að Sigmundur hljóp í óðagoti með þingrofsbeiðni eftir að hafa gert sig að fífli í viðtali vegna Panamaskjalanna árið 2016. Tiltölulega stuttum tíma síðar sýndi Guðni aftur festu gagnvart þingheimi eftir stjórnarslitin og kosningar 2017 og sagði það ekki vera í boði að kjósa enn á ný, þingheimur yrði að hysja upp um sig buxurnar og ræða sig niður á starfhæfan meirihluta sem varð raunin. Það er mikilvægt að á Bessastöðum sitji manneskja sem hugsi hlutina ekki eingöngu útfrá ergelsi og rifrildum stjórnmálaflokkanna á þingi, heldur horfi til hagsmuna almennings líka. Höllu Tómasdóttur mistókst í þeirri eldskírn sinni. Höfundur er þýðandi og stjórnmálasagnfræðingur.
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun