Við þurfum að tala um Bálstofuna Matthías Kormáksson skrifar 7. nóvember 2024 14:32 Ingvar Stefánsson, framkvæmdastjóri Kirkjugarða Reykjavíkurprófastsdæma, mætti í viðtal í Þetta helst á Rás 1 miðvikudaginn 6. nóvember. Þar var hann spurður út í mengunarvaldandi starfsemi Bálstofunnar í Fossvogi sem er að valda börnum og starfsfólki í nærliggjandi leikskólum og skólum gríðarlegum ama og er hættuleg heilsu þessara barna sem anda skaðlegum svörtum reyk ofan í litlu lungun sín. Síðustu mánuði höfum við foreldrar barna í leikskólanum Sólborg, sem er staðsettur í bakgarði Bálstofunnar, sent inn tugi kvartana til Heilbrigðiseftirlitsins með ljósmyndum og myndböndum sem undirstrika kjarna málsins. Bálstofan er úr sér gengin og hefur fengið að stunda mengunarvaldandi starfsemi sína óáreitt án þess að standast kröfur Heilbrigðiseftirlitsins um viðeigandi mengunarvarnir, svo árum skiptir. Hver voru svo svör ábyrgðarmanns starfseminnar? Jú, hann byrjaði á að leggja áherslu á að þetta væri elsta bálstofa Norðurlandanna (“sem hefur vakið athygli annars staðar fyrir það“) eins og hann væri jafnvel stoltur og liti á þetta hús frá 1948 sem einhvers konar minjastofnun en ekki hús sem hýsir mengunarvaldandi starfsemi sökum úr sér genginna ofna. Sú staðreynd að Bálstofan er elst allra á Norðurlöndunum er okkur Íslendingum til háborinnar skammar og varpar ljósi á það að við erum eina ríkið sem er ekki að framfylgja alþjóðlegum stöðlum og reglugerðum sem öll hin ríkin hafa haft vit á að innleiða. Svo líkti Ingvar þessu ástandi við það að eiga gamlan fornbíl frá 1948 sem mengar meira heldur en nýr bíll. Enn og aftur virðist Ingvar vilja draga upp einhverja nostalgíska mynd af Bálstofunni til að draga athyglina frá kjarna málsins sem er sá að starfsemin er mengunarvaldandi. Hann virðist svo ekki átta sig á mótsögninni sem felst í þessum samanburði. Hann viðurkennir að gamli bíllinn þurfi að standast skoðun, en hví í ósköpunum ætti þá ekki það sama að gilda um Bálstofuna sem einmitt hefur ekki staðist kröfur Heilbrigðiseftirlitsins um mengunarvarnir til fjölda ára? Því næst lýsti Ingvar því yfir að Bálstofan hefði eytt talsverðum fjármunum í endurbætur, eftir úttekt og álit danskra sérfræðinga, til þess að ofnarnir væru í lagi. Aftur á móti gleymdi hann algjörlega að segja frá þeirri staðreynd að ofnarnir eru ekki í lagi (þrátt fyrir endurbætur) og munu aldrei verða í lagi vegna þeirrar einföldu staðreyndar að það er ekki eðlisfræðilega mögulegt að koma upp viðeigandi mengunarvarnabúnaði á svo gömlu ofnum. Þetta bentu dönsku séfræðingarnir á mjög skýrt í sinni úttekt. Það sorglegasta í þessu öllu saman er að Bálstofan tilkynnti Heilbrigðiseftirlitinu strax í byrjun árs 2022 að þeir myndu aldrei geta uppfyllt kröfur Heilbrigðiseftirlitsins um viðeigandi mengunarvarnabúnað sama hversu miklar “endurbætur“ færu fram á þessum úreltu ofnum. Að lokum segir Ingvar að í raun og veru sé eina lausnin að byggja nýja bálstofu og bendir á að það hafi verið hugmyndasamkeppni um nýja bálstofu árið 2005. Já, fyrir tæpum 20 árum! Hann benti svo á að það væru til teikningar af glæsilegri nýrri bálstofu, en kvartaði undan því að mögulega vantaði peninga og því væru enn þá nokkur ár í að lausn yrði framkvæmanleg. Erum við þá að tala um önnur 20 ár eða hvað!? Það sem Ingvari láðist að tjá er það að það eru aðrir aðilar sem eru tilbúnir að ganga í verkið strax í dag. Sjálfseignarstofnunin Tré Lífsins hefur gefið út yfirlýsingar þess efnis að þau geti hafist handa nú þegar við að byggja nýja bálstofu sem er fullkomlega mengunarlaus og stenst allar nýjustu reglugerðir um mengunarvarnir. Þetta verkefni hefur verið í bígerð í nokkur ár og lausnin virðist því blasa við. Núverandi bálstofa er ónýt og eina lausnin eins og Ingvar benti réttilega á er að byggja nýja. Ég spyr því: Ef það eru ekki til peningur hjá ríkinu til að fjármagna þessa lausn á vandamálinu, af hverju í ósköpunum axla þá stjórnmálamenn ekki ábyrgð og leyfa öðrum aðila, sem er tilbúinn með mengunarlausar lausnir, að hefjast handa strax í dag? Lokaorð Ingvars vöktu reiði hjá okkur foreldrum, en hann var spurður: -En hvað getið þið gert í dag til þess að valda sem minnstu raski hér í nærsamfélaginu? Því svaraði hann á þá leið að hann hefði jú vissulega áhyggjur af viðkvæmum einstaklingum í nágrenninu. En svo þegar hann var spurður beinni spurningar: -Kæmi til greina að starfsemin væri á nóttunni eða allavega ekki á skólatíma? Þá stóð ekki á svari: -Já, það kemur alveg til greina, en það myndi reyndar íþyngja rekstrinum töluvert og það er kannski erfitt að verða við því. Svar hans er eins og blaut tuska í andlit okkar foreldra barna í þessum skólum. Peningar fá forgang fram yfir heilsu barnanna okkar. Bálstofan í Fossvogi er úrelt og ónýt. Það er kominn tími til að horfast í augu við það. Heilbrigðiseftirlitið er búið að leyfa Bálstofunni að starfa undir skilyrðum sem uppfylla ekki kröfur um mengunarvarnir til fjölda ára. Lausnin er augljós og framkvæmanleg strax í dag. Hvar er tregðan? Liggur hún hjá Bálstofunni? Eða Heilbrigðiseftirlitinu? Eða er kannski kominn tími til þess að stjórnvöld axli ábyrgð í þessu máli og leysi það í eitt skipti fyrir öll? Höfundur er doktor í tölfræði og formaður foreldrafélags Sólborgar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Leikskólar Skóla- og menntamál Reykjavík Börn og uppeldi Heilbrigðiseftirlit Starfsemi bálstofunnar í Öskjuhlið Mest lesið Þétting í þágu hverra? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun Úlfar sem forðast sól! Jóna Guðbjörg Árnadóttir Skoðun Hann valdi sér nafnið Leó Bjarni Karlsson Skoðun Hver á auðlindir Íslands? – Kallar á nýja og skýra löggjöf Einar G. Harðarson Skoðun Halldór 10.05.2025 Halldór Misskilin sjálfsmynd Finnur Thorlacius Eiríksson Skoðun Byggðalína eða Borgarlína Guðmundur Haukur Jakobsson Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Aldrei aftur Halla Hrund Logadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fátækt á Íslandi: Áskoranir, viðkvæmir hópar og leiðir til úrbóta Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Verndum vörumerki í tónlist Eiríkur Sigurðsson skrifar Skoðun Hann valdi sér nafnið Leó Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Misskilin sjálfsmynd Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Hvenær er nóg nóg? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Byggðalína eða Borgarlína Guðmundur Haukur Jakobsson skrifar Skoðun Úlfar sem forðast sól! Jóna Guðbjörg Árnadóttir skrifar Skoðun Aldrei aftur Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Tala ekki um lokamarkmiðið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hver á auðlindir Íslands? – Kallar á nýja og skýra löggjöf Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Þétting í þágu hverra? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason skrifar Skoðun POTS er ekki tískubylgja Hanna Birna Valdimarsdóttir,Hugrún Vignisdóttir skrifar Skoðun Er niðurstaðan einstök? Ársreikningur Hveragerðisbæjar 2024 Friðrik Sigurbjörnsson,Eyþór H. Ólafsson skrifar Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Ægir Örn Arnarson skrifar Skoðun Loftslagsaðgerðir eru forsenda velsældar til framtíðar – ekki valkostur: Svargrein við niðurstöðum rannsóknar sem kynnt var á Velsældarþingi í gær Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun 75 ár af evrópskri samheldni og samvinnu Clara Ganslandt skrifar Skoðun Sigurður Ingi í mikilli mótsögn við sjálfan sig! Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Vetrarvirkjanir Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Yfirgnæfandi meirihluti vill þjóðaratkvæði Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Smábátar eru framtíðin, segir David Attenborough Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Leiðrétting veiðigjalda mun skila sér í bættum innviðum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson skrifar Sjá meira
Ingvar Stefánsson, framkvæmdastjóri Kirkjugarða Reykjavíkurprófastsdæma, mætti í viðtal í Þetta helst á Rás 1 miðvikudaginn 6. nóvember. Þar var hann spurður út í mengunarvaldandi starfsemi Bálstofunnar í Fossvogi sem er að valda börnum og starfsfólki í nærliggjandi leikskólum og skólum gríðarlegum ama og er hættuleg heilsu þessara barna sem anda skaðlegum svörtum reyk ofan í litlu lungun sín. Síðustu mánuði höfum við foreldrar barna í leikskólanum Sólborg, sem er staðsettur í bakgarði Bálstofunnar, sent inn tugi kvartana til Heilbrigðiseftirlitsins með ljósmyndum og myndböndum sem undirstrika kjarna málsins. Bálstofan er úr sér gengin og hefur fengið að stunda mengunarvaldandi starfsemi sína óáreitt án þess að standast kröfur Heilbrigðiseftirlitsins um viðeigandi mengunarvarnir, svo árum skiptir. Hver voru svo svör ábyrgðarmanns starfseminnar? Jú, hann byrjaði á að leggja áherslu á að þetta væri elsta bálstofa Norðurlandanna (“sem hefur vakið athygli annars staðar fyrir það“) eins og hann væri jafnvel stoltur og liti á þetta hús frá 1948 sem einhvers konar minjastofnun en ekki hús sem hýsir mengunarvaldandi starfsemi sökum úr sér genginna ofna. Sú staðreynd að Bálstofan er elst allra á Norðurlöndunum er okkur Íslendingum til háborinnar skammar og varpar ljósi á það að við erum eina ríkið sem er ekki að framfylgja alþjóðlegum stöðlum og reglugerðum sem öll hin ríkin hafa haft vit á að innleiða. Svo líkti Ingvar þessu ástandi við það að eiga gamlan fornbíl frá 1948 sem mengar meira heldur en nýr bíll. Enn og aftur virðist Ingvar vilja draga upp einhverja nostalgíska mynd af Bálstofunni til að draga athyglina frá kjarna málsins sem er sá að starfsemin er mengunarvaldandi. Hann virðist svo ekki átta sig á mótsögninni sem felst í þessum samanburði. Hann viðurkennir að gamli bíllinn þurfi að standast skoðun, en hví í ósköpunum ætti þá ekki það sama að gilda um Bálstofuna sem einmitt hefur ekki staðist kröfur Heilbrigðiseftirlitsins um mengunarvarnir til fjölda ára? Því næst lýsti Ingvar því yfir að Bálstofan hefði eytt talsverðum fjármunum í endurbætur, eftir úttekt og álit danskra sérfræðinga, til þess að ofnarnir væru í lagi. Aftur á móti gleymdi hann algjörlega að segja frá þeirri staðreynd að ofnarnir eru ekki í lagi (þrátt fyrir endurbætur) og munu aldrei verða í lagi vegna þeirrar einföldu staðreyndar að það er ekki eðlisfræðilega mögulegt að koma upp viðeigandi mengunarvarnabúnaði á svo gömlu ofnum. Þetta bentu dönsku séfræðingarnir á mjög skýrt í sinni úttekt. Það sorglegasta í þessu öllu saman er að Bálstofan tilkynnti Heilbrigðiseftirlitinu strax í byrjun árs 2022 að þeir myndu aldrei geta uppfyllt kröfur Heilbrigðiseftirlitsins um viðeigandi mengunarvarnabúnað sama hversu miklar “endurbætur“ færu fram á þessum úreltu ofnum. Að lokum segir Ingvar að í raun og veru sé eina lausnin að byggja nýja bálstofu og bendir á að það hafi verið hugmyndasamkeppni um nýja bálstofu árið 2005. Já, fyrir tæpum 20 árum! Hann benti svo á að það væru til teikningar af glæsilegri nýrri bálstofu, en kvartaði undan því að mögulega vantaði peninga og því væru enn þá nokkur ár í að lausn yrði framkvæmanleg. Erum við þá að tala um önnur 20 ár eða hvað!? Það sem Ingvari láðist að tjá er það að það eru aðrir aðilar sem eru tilbúnir að ganga í verkið strax í dag. Sjálfseignarstofnunin Tré Lífsins hefur gefið út yfirlýsingar þess efnis að þau geti hafist handa nú þegar við að byggja nýja bálstofu sem er fullkomlega mengunarlaus og stenst allar nýjustu reglugerðir um mengunarvarnir. Þetta verkefni hefur verið í bígerð í nokkur ár og lausnin virðist því blasa við. Núverandi bálstofa er ónýt og eina lausnin eins og Ingvar benti réttilega á er að byggja nýja. Ég spyr því: Ef það eru ekki til peningur hjá ríkinu til að fjármagna þessa lausn á vandamálinu, af hverju í ósköpunum axla þá stjórnmálamenn ekki ábyrgð og leyfa öðrum aðila, sem er tilbúinn með mengunarlausar lausnir, að hefjast handa strax í dag? Lokaorð Ingvars vöktu reiði hjá okkur foreldrum, en hann var spurður: -En hvað getið þið gert í dag til þess að valda sem minnstu raski hér í nærsamfélaginu? Því svaraði hann á þá leið að hann hefði jú vissulega áhyggjur af viðkvæmum einstaklingum í nágrenninu. En svo þegar hann var spurður beinni spurningar: -Kæmi til greina að starfsemin væri á nóttunni eða allavega ekki á skólatíma? Þá stóð ekki á svari: -Já, það kemur alveg til greina, en það myndi reyndar íþyngja rekstrinum töluvert og það er kannski erfitt að verða við því. Svar hans er eins og blaut tuska í andlit okkar foreldra barna í þessum skólum. Peningar fá forgang fram yfir heilsu barnanna okkar. Bálstofan í Fossvogi er úrelt og ónýt. Það er kominn tími til að horfast í augu við það. Heilbrigðiseftirlitið er búið að leyfa Bálstofunni að starfa undir skilyrðum sem uppfylla ekki kröfur um mengunarvarnir til fjölda ára. Lausnin er augljós og framkvæmanleg strax í dag. Hvar er tregðan? Liggur hún hjá Bálstofunni? Eða Heilbrigðiseftirlitinu? Eða er kannski kominn tími til þess að stjórnvöld axli ábyrgð í þessu máli og leysi það í eitt skipti fyrir öll? Höfundur er doktor í tölfræði og formaður foreldrafélags Sólborgar.
Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Fátækt á Íslandi: Áskoranir, viðkvæmir hópar og leiðir til úrbóta Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason skrifar
Skoðun Er niðurstaðan einstök? Ársreikningur Hveragerðisbæjar 2024 Friðrik Sigurbjörnsson,Eyþór H. Ólafsson skrifar
Skoðun Loftslagsaðgerðir eru forsenda velsældar til framtíðar – ekki valkostur: Svargrein við niðurstöðum rannsóknar sem kynnt var á Velsældarþingi í gær Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar
Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar
Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun