6 nauðsynlegar afneitanir Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar 29. október 2024 11:17 Þrátt fyrir augljósa kosti orkuskipta í samgöngum á Íslandi er ennþá nokkuð hávær hópur sem telur rafbíla vera óskynsamlega hugmynd. Það sem meira er þá er þessi hópur svo sannfærður um að orkuskiptin séu svo óskynsamleg að hann leggur sig fram við að sannfæra aðra um að rafbílar séu galin hugmynd. Rafbílar henta kannski ekki alveg öllum akkúrat núna en að tala almennt gegn rafbílavæðingu er áhugaverð afstaða. Allar skoðanir eiga ákveðinn rétt á sér og hver og einn tekur auðvitað sínar persónulegu ákvarðanir. Fyrir þá sem tala almennt gegn rafbílavæðingu þá er mikilvægt að tileinka sér allar neðangreindar afneitanir til að halda lágmarks trúveruleika. Það er nefnilega ekki nóg að afneita loftslagsvísindum því að fleira þarf til svo andstaðan haldi vatni. Afneitun eðlisfræðilögmála Að telja rafbílavæðingu óskynsamlega er ákveðin afneitun á orkulögmálum eðlisfræðinnar sem kennd er í öllum grunnskólum. Með rafbílum fæst einfaldlega þrisvar til fjórum sinnum betri orkunýtni en með jarðefnaeldsneyti. Það er því staðreynd að olíudrifnar samgöngur þýða einfaldlega gríðarlega og óþarfa orkusóun. Þeir sem tala gegn rafbílavæðingu eru í raun að tala fyrir margfalt meiri orkunotkun í samgöngum en þörf er á. Afneitun heilbrigðisvísinda Það er ekki bara CO2 sem kemur út um púströr bíla. Læknavísindi hafa með fjölmörgum rannsóknum sýnt fram á að fjöldi fólks á heimsvísu verður fyrir óbætanlegum heilsubresti vegna annarra mengunarefna frá bílum. Rafbílar eru ekki með púströr og því alveg lausir við slíka mengun. Að tala gegn innleiðingu þeirra er ákveðin afneitun á skýrum niðurstöðum heilbrigðisvísinda. Afneitun á endanleika olíulinda Meira segja helstu sérfæðingar í olíugeiranum viðurkenna að jafnt og þétt gengur á olíuauðlindir heimsins. Olía er bara brennd einu sinni og þó að enn sé til talsvert af henni þá minnkar magnið stöðugt. Þessi staðreynd takmarkar auðvitað möguleika komandi kynslóða að nýta hana. Það er ábyrgðarhluti, því þó svo að við myndum bera gæfu til að hætta brenna olíu þá verður hún áfram mikilvæg í efnaiðnaði um ókomna framtíð. Þeir sem telja það óskynsamlegt að skipta yfir í farartæki sem geta notað endurnýjanlega orku eru því ákveðinni afneitun um endanleika olíuauðlindarinnar. Afneitun á misskiptingu olíuauðlinda Það er staðreynd að aðeins örfáar þjóðir búa yfir olíulindum og það er líka staðreynd að öll ríki eiga einhverja möguleika að virkja endurnýjanlega orkugjafa. Þetta þýðir að rafvæðing samgangna opnar möguleikann á að lönd geti í auknum mæli keyrt á sinni eigin orku í stað þess að treysta á einokunarstöðu örfárra landa. Þetta þýðir einfaldlega friðsamari og dreifðari orkunýtingu og mun sveifluminni orkukostnað í samgöngum á heimsvísu. Þeim sem finnst rafvæðing samgangna vitlaus hugmynd eru því í ákveðinni afneitun um að fjölbreyttari og jafndreifðari raforkuframleiðsla sé betri kostur en olíueinokun örfárra ríkja. Afneitun loftslagsvísinda Það er staðreynd að rafbílar eru loftslagsvænni en brunahreyfilsbílar þó svo að einhverjir telji sig geta grafið upp annað í afkimum internetsins. Loftslagsvísindi eru líka mjög flókin og kannski þægilegast að afneita þeim bara til að geta haldið áfram að brenna olíu. Það er samt ekki nóg fyrir þá sem telja orkuskipti óskynsamleg að vera með efasemdir um loftslagsmál, nei, þeir þurfa að vera 100% vissir að loftslagsbreytingar af mannvöldum sé bull. Vegna þess að ef það eru bara örlitlar líkur á að óheft losun gróðurhúsalofttegunda valdi hörmungum þá er það skynsamleg áhættustýring að vinna gegn henni. Afneitun á Excel Hin raunverulega þjónustueining í samgöngum er vegalengd eða kílómetrar. Kostnaður við þessa þjónustueiningu er innkaup, rekstur, viðhald og afskráning bifreiðar á líftíma hennar þ.e. kr/km. Fólksbílar eru allskonar, litlir og stórir, en þegar nákvæmlega sambærilegir rafbílar og bensín/dísilbílar eru bornir saman, þá er nánast ómögulegt að fá niðurstöðu í Excel sem gefur bensín/dísilbílum ódýrari kílómetra. Með öðrum orðum þá verða rafvæddir kílómetrar einfaldlega ódýrari fyrir notendur og ríkið. Að tala gegn rafbílum, þá er einfaldlega verið að tala fyrir dýrari samgöngum sem þar að auki nota erlenda mengandi orku. Höfundur er sviðsstjóri Orkuskipta og loftslagsmála hjá Orkustofnun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigurður Ingi Friðleifsson Orkumál Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Mest lesið Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Sjá meira
Þrátt fyrir augljósa kosti orkuskipta í samgöngum á Íslandi er ennþá nokkuð hávær hópur sem telur rafbíla vera óskynsamlega hugmynd. Það sem meira er þá er þessi hópur svo sannfærður um að orkuskiptin séu svo óskynsamleg að hann leggur sig fram við að sannfæra aðra um að rafbílar séu galin hugmynd. Rafbílar henta kannski ekki alveg öllum akkúrat núna en að tala almennt gegn rafbílavæðingu er áhugaverð afstaða. Allar skoðanir eiga ákveðinn rétt á sér og hver og einn tekur auðvitað sínar persónulegu ákvarðanir. Fyrir þá sem tala almennt gegn rafbílavæðingu þá er mikilvægt að tileinka sér allar neðangreindar afneitanir til að halda lágmarks trúveruleika. Það er nefnilega ekki nóg að afneita loftslagsvísindum því að fleira þarf til svo andstaðan haldi vatni. Afneitun eðlisfræðilögmála Að telja rafbílavæðingu óskynsamlega er ákveðin afneitun á orkulögmálum eðlisfræðinnar sem kennd er í öllum grunnskólum. Með rafbílum fæst einfaldlega þrisvar til fjórum sinnum betri orkunýtni en með jarðefnaeldsneyti. Það er því staðreynd að olíudrifnar samgöngur þýða einfaldlega gríðarlega og óþarfa orkusóun. Þeir sem tala gegn rafbílavæðingu eru í raun að tala fyrir margfalt meiri orkunotkun í samgöngum en þörf er á. Afneitun heilbrigðisvísinda Það er ekki bara CO2 sem kemur út um púströr bíla. Læknavísindi hafa með fjölmörgum rannsóknum sýnt fram á að fjöldi fólks á heimsvísu verður fyrir óbætanlegum heilsubresti vegna annarra mengunarefna frá bílum. Rafbílar eru ekki með púströr og því alveg lausir við slíka mengun. Að tala gegn innleiðingu þeirra er ákveðin afneitun á skýrum niðurstöðum heilbrigðisvísinda. Afneitun á endanleika olíulinda Meira segja helstu sérfæðingar í olíugeiranum viðurkenna að jafnt og þétt gengur á olíuauðlindir heimsins. Olía er bara brennd einu sinni og þó að enn sé til talsvert af henni þá minnkar magnið stöðugt. Þessi staðreynd takmarkar auðvitað möguleika komandi kynslóða að nýta hana. Það er ábyrgðarhluti, því þó svo að við myndum bera gæfu til að hætta brenna olíu þá verður hún áfram mikilvæg í efnaiðnaði um ókomna framtíð. Þeir sem telja það óskynsamlegt að skipta yfir í farartæki sem geta notað endurnýjanlega orku eru því ákveðinni afneitun um endanleika olíuauðlindarinnar. Afneitun á misskiptingu olíuauðlinda Það er staðreynd að aðeins örfáar þjóðir búa yfir olíulindum og það er líka staðreynd að öll ríki eiga einhverja möguleika að virkja endurnýjanlega orkugjafa. Þetta þýðir að rafvæðing samgangna opnar möguleikann á að lönd geti í auknum mæli keyrt á sinni eigin orku í stað þess að treysta á einokunarstöðu örfárra landa. Þetta þýðir einfaldlega friðsamari og dreifðari orkunýtingu og mun sveifluminni orkukostnað í samgöngum á heimsvísu. Þeim sem finnst rafvæðing samgangna vitlaus hugmynd eru því í ákveðinni afneitun um að fjölbreyttari og jafndreifðari raforkuframleiðsla sé betri kostur en olíueinokun örfárra ríkja. Afneitun loftslagsvísinda Það er staðreynd að rafbílar eru loftslagsvænni en brunahreyfilsbílar þó svo að einhverjir telji sig geta grafið upp annað í afkimum internetsins. Loftslagsvísindi eru líka mjög flókin og kannski þægilegast að afneita þeim bara til að geta haldið áfram að brenna olíu. Það er samt ekki nóg fyrir þá sem telja orkuskipti óskynsamleg að vera með efasemdir um loftslagsmál, nei, þeir þurfa að vera 100% vissir að loftslagsbreytingar af mannvöldum sé bull. Vegna þess að ef það eru bara örlitlar líkur á að óheft losun gróðurhúsalofttegunda valdi hörmungum þá er það skynsamleg áhættustýring að vinna gegn henni. Afneitun á Excel Hin raunverulega þjónustueining í samgöngum er vegalengd eða kílómetrar. Kostnaður við þessa þjónustueiningu er innkaup, rekstur, viðhald og afskráning bifreiðar á líftíma hennar þ.e. kr/km. Fólksbílar eru allskonar, litlir og stórir, en þegar nákvæmlega sambærilegir rafbílar og bensín/dísilbílar eru bornir saman, þá er nánast ómögulegt að fá niðurstöðu í Excel sem gefur bensín/dísilbílum ódýrari kílómetra. Með öðrum orðum þá verða rafvæddir kílómetrar einfaldlega ódýrari fyrir notendur og ríkið. Að tala gegn rafbílum, þá er einfaldlega verið að tala fyrir dýrari samgöngum sem þar að auki nota erlenda mengandi orku. Höfundur er sviðsstjóri Orkuskipta og loftslagsmála hjá Orkustofnun.
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun