Þau sem hunsa helförina Birgir Rúnar Davíðsson skrifar 7. júní 2024 18:30 „Gjörðir fólks í dag sýna okkur hvað sama fólk hefði gert á meðan á helförinni stóð.“ Þessi orð tók ég með mér frá fundi dr. Mads Gilbert í Hofi á Akureyri, en Mads er margverðlaunaður norskur læknir sem hefur lengi stutt Palestínumenn í baráttunni gegn þungvopnuðu hersetuliði Ísraels. Ísrael hefur lagt undir sig stöðugt meira af landi palestínsku þjóðarinnar, á ólöglegan hátt, síðustu 75 árin. Fjölmiðlum hættir til þess að kalla þetta átök tveggja aðila, annars vegar Ísraels og hins vegar Hamas, eins og eitthvað sé óljóst um atburði og ástæður þeirrar stöðu sem nú er uppi. Raunin er sú að Ísrael rekur harða nýlendustefnu gagnvart Palestínu og þurrkar miskunnarlaust út allt sem sem minnir á tilvist palestínsku þjóðarinnar. Ísrael hefur hunsað alþjóðareglur áratugum saman og hertekið landsvæði á ólöglegan hátt, flutt þangað landnema og gert landið að sínu. Þetta er kolólögleg nýlendustefna. Áhrifaríkt er að sjá myndrænt hvernig land palestínsku þjóðarinnar hefur minnkað frá því Ísraelsríki var stofnað og þegar yfirvöld Ísraels sýna kort af svæðinu er ekkert þar að sjá sem heitir Palestína, aðeins Ísrael. Látið er eins og Palestína sé ekki til og það er einmitt stefna og markmið ísraelskra yfirvalda. Hvaða þjóð myndi ekki berjast gegn þessu? Samkvæmt alþjóðalögum er fólki einmitt heimilt að berjast gegn ólöglegri hersetu, jafnvel með vopnum. Að sjálfsögðu á baráttan að snúast gegn hermönnum en ekki almennum borgurum, en þegar fréttamiðlar tala stöðugt um gísla í haldi Hamas gleymist að nefna 9000 palestínska fanga sem dúsa við ömurlegar aðstæður og án nokkurrar ákæru í búrum Ísraelsmanna. Hver er í raun munurinn á gísl og fanga sem aldrei er ákærður fyrir nokkurn glæp? Þegar talað er um hræðileg morð Hamas-liða þann 7. október 2023 gleymist oft að benda á þá tölfræðilegu staðreynd að fyrir hvern einasta fallinn Ísraela hefur ísraelski herinn myrt hundruð Palestínubúa í ólöglegri hersetu sinni. Almenningur á Vesturlöndum virðist blessunarlega vera farinn að snúast gegn Ísrael í þessu máli og myndir birtast frá fjölmennum kröfugöngum og mótmælum þar sem fána Palestínu er flaggað. Ráðamenn hér á landi hafa hingað til hunsað það sem æ fleiri kalla þjóðarmorð, hafa ekki viljað styggja stórveldið í vestri, og einn allra æðsti ráðamaðurinn virðist vera óupplýstur, heilaþveginn eða algjörlega laus við alla mannúð og hluttekningu. Sem er einmitt eitt af því sem skilgreinir siðblindu. Hann talar nefnilega alltaf eins og það sé Hamas sem valdi hörmungunum, talar eins og allt stafi af því sem gerðist þann 7. október 2023, eins og sá dagur hafi verið upphafið, talar eins og máttlítil tilraun með gagnslitlum skeytum gegn ólöglegu hersetuliði réttlæti það að flóttamenn í tjaldbúðum séu brenndir lifandi. Réttur palestínsku þjóðarinnar til að berjast gegn ólöglegri hersetu Ísraels er nákvæmlega sá sami og réttur Úkraínu til að berjast og endurheimta landsvæði sem Rússar hafa lagt undir sig í ólöglegu árásarstríði Pútíns. Vesturlönd dæla vopnum til Úkraínumanna og styðja þá með ráðum og dáð, en líta svo í hina áttina þegar palestínska þjóðin er barin, limlest, skotin og brennd. Það er erfitt að finna aðrar ástæður fyrir þessum ólíku viðbrögðum en dökkan húðlit og framandi trúarbrögð. Á meðan íslenskir ráðamenn líta í hina áttina og þora hvorki að gera neitt né segja, hækkar sú krafa almennings um að við sýnum fordæmi með því að stíga fast til jarðar og lýsa því yfir að þessi grimmd Ísraels gangi ekki lengur. Við erum lítil þjóð en við getum haft áhrif. Við getum sýnt fordæmi, verið hvati fyrir stærri þjóðir til að stíga fram. Við getum sett viðskiptaþvinganir á Ísrael. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael. Við getum sýnt heiminum að við tökum því ekki þegjandi að heimili milljóna séu lögð í rúst, moskur og kirkjur eyðilagðar, skólar sprengdir, sjúkrahúsum gjöreytt og neyðaraðstoð hindruð svo að hungurdauði vofir hundruðum þúsunda. Eitt það skrýtnasta við helförina var það hve margir voru sannfærðir um að þörf væri á henni, að hún væri réttlætanleg og nauðsynleg. Fólk leit undan og gerði ekkert. Núna eru ráðamenn í sömu sporum og gera ekkert þegar viðurstyggilegt þjóðarmorð stendur yfir. Sagan mun dæma þá harðlega sem hafa tækifæri til að hafa áhrif en líta undan og afsaka sig með því að við séum nú ekki vön að gera hitt eða þetta. Allir geta gert eitthvað. Það má sniðganga ísraelskar vörur, þrýsta á fyrirtæki að nota ekki Rapyd fyrir greiðsluhirðingu, flagga palestínska fánanum, ganga í Félagið Ísland-Palestínu, mæta á mótmælasamkomur, fylgja fólki eins og dr. Mads Gilbert og miðlum eins og AJ+ á samfélagsmiðlum og deila efni til sem flestra. Það má skrifa tölvupóst til sveitastjórnarmanna, þingmanna og ráðherra, fara fram á að stuðningur við Palestínu verði sýndur á alla mögulega vegu. Allt eru þetta lítil atriði en dropinn holar steininn og samstaða almennings getur haft mikil áhrif. Framar öðrum eru það ráðamenn þjóðarinnar sem eru að missa af tækifærinu til að gera það rétta. Það eru þeir sem verða dæmdir harðlega með öðrum ráðamönnum sem gátu sýnt mannúð á tímum þjóðarmorðs en litu frekar undan og hunsuðu það helvíti sem palestínska þjóðin er föst í. Skilaboðin til yfirvalda eru einföld: Viðskiptaþvinganir strax og slítið stjórnmálasambandi við Ísrael. Höfundur er manneskja með samúð og réttlætiskennd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Átök í Ísrael og Palestínu Ísrael Palestína Mest lesið Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Halldór 28.06.2025 Halldór Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Skoðun Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Sjá meira
„Gjörðir fólks í dag sýna okkur hvað sama fólk hefði gert á meðan á helförinni stóð.“ Þessi orð tók ég með mér frá fundi dr. Mads Gilbert í Hofi á Akureyri, en Mads er margverðlaunaður norskur læknir sem hefur lengi stutt Palestínumenn í baráttunni gegn þungvopnuðu hersetuliði Ísraels. Ísrael hefur lagt undir sig stöðugt meira af landi palestínsku þjóðarinnar, á ólöglegan hátt, síðustu 75 árin. Fjölmiðlum hættir til þess að kalla þetta átök tveggja aðila, annars vegar Ísraels og hins vegar Hamas, eins og eitthvað sé óljóst um atburði og ástæður þeirrar stöðu sem nú er uppi. Raunin er sú að Ísrael rekur harða nýlendustefnu gagnvart Palestínu og þurrkar miskunnarlaust út allt sem sem minnir á tilvist palestínsku þjóðarinnar. Ísrael hefur hunsað alþjóðareglur áratugum saman og hertekið landsvæði á ólöglegan hátt, flutt þangað landnema og gert landið að sínu. Þetta er kolólögleg nýlendustefna. Áhrifaríkt er að sjá myndrænt hvernig land palestínsku þjóðarinnar hefur minnkað frá því Ísraelsríki var stofnað og þegar yfirvöld Ísraels sýna kort af svæðinu er ekkert þar að sjá sem heitir Palestína, aðeins Ísrael. Látið er eins og Palestína sé ekki til og það er einmitt stefna og markmið ísraelskra yfirvalda. Hvaða þjóð myndi ekki berjast gegn þessu? Samkvæmt alþjóðalögum er fólki einmitt heimilt að berjast gegn ólöglegri hersetu, jafnvel með vopnum. Að sjálfsögðu á baráttan að snúast gegn hermönnum en ekki almennum borgurum, en þegar fréttamiðlar tala stöðugt um gísla í haldi Hamas gleymist að nefna 9000 palestínska fanga sem dúsa við ömurlegar aðstæður og án nokkurrar ákæru í búrum Ísraelsmanna. Hver er í raun munurinn á gísl og fanga sem aldrei er ákærður fyrir nokkurn glæp? Þegar talað er um hræðileg morð Hamas-liða þann 7. október 2023 gleymist oft að benda á þá tölfræðilegu staðreynd að fyrir hvern einasta fallinn Ísraela hefur ísraelski herinn myrt hundruð Palestínubúa í ólöglegri hersetu sinni. Almenningur á Vesturlöndum virðist blessunarlega vera farinn að snúast gegn Ísrael í þessu máli og myndir birtast frá fjölmennum kröfugöngum og mótmælum þar sem fána Palestínu er flaggað. Ráðamenn hér á landi hafa hingað til hunsað það sem æ fleiri kalla þjóðarmorð, hafa ekki viljað styggja stórveldið í vestri, og einn allra æðsti ráðamaðurinn virðist vera óupplýstur, heilaþveginn eða algjörlega laus við alla mannúð og hluttekningu. Sem er einmitt eitt af því sem skilgreinir siðblindu. Hann talar nefnilega alltaf eins og það sé Hamas sem valdi hörmungunum, talar eins og allt stafi af því sem gerðist þann 7. október 2023, eins og sá dagur hafi verið upphafið, talar eins og máttlítil tilraun með gagnslitlum skeytum gegn ólöglegu hersetuliði réttlæti það að flóttamenn í tjaldbúðum séu brenndir lifandi. Réttur palestínsku þjóðarinnar til að berjast gegn ólöglegri hersetu Ísraels er nákvæmlega sá sami og réttur Úkraínu til að berjast og endurheimta landsvæði sem Rússar hafa lagt undir sig í ólöglegu árásarstríði Pútíns. Vesturlönd dæla vopnum til Úkraínumanna og styðja þá með ráðum og dáð, en líta svo í hina áttina þegar palestínska þjóðin er barin, limlest, skotin og brennd. Það er erfitt að finna aðrar ástæður fyrir þessum ólíku viðbrögðum en dökkan húðlit og framandi trúarbrögð. Á meðan íslenskir ráðamenn líta í hina áttina og þora hvorki að gera neitt né segja, hækkar sú krafa almennings um að við sýnum fordæmi með því að stíga fast til jarðar og lýsa því yfir að þessi grimmd Ísraels gangi ekki lengur. Við erum lítil þjóð en við getum haft áhrif. Við getum sýnt fordæmi, verið hvati fyrir stærri þjóðir til að stíga fram. Við getum sett viðskiptaþvinganir á Ísrael. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael. Við getum sýnt heiminum að við tökum því ekki þegjandi að heimili milljóna séu lögð í rúst, moskur og kirkjur eyðilagðar, skólar sprengdir, sjúkrahúsum gjöreytt og neyðaraðstoð hindruð svo að hungurdauði vofir hundruðum þúsunda. Eitt það skrýtnasta við helförina var það hve margir voru sannfærðir um að þörf væri á henni, að hún væri réttlætanleg og nauðsynleg. Fólk leit undan og gerði ekkert. Núna eru ráðamenn í sömu sporum og gera ekkert þegar viðurstyggilegt þjóðarmorð stendur yfir. Sagan mun dæma þá harðlega sem hafa tækifæri til að hafa áhrif en líta undan og afsaka sig með því að við séum nú ekki vön að gera hitt eða þetta. Allir geta gert eitthvað. Það má sniðganga ísraelskar vörur, þrýsta á fyrirtæki að nota ekki Rapyd fyrir greiðsluhirðingu, flagga palestínska fánanum, ganga í Félagið Ísland-Palestínu, mæta á mótmælasamkomur, fylgja fólki eins og dr. Mads Gilbert og miðlum eins og AJ+ á samfélagsmiðlum og deila efni til sem flestra. Það má skrifa tölvupóst til sveitastjórnarmanna, þingmanna og ráðherra, fara fram á að stuðningur við Palestínu verði sýndur á alla mögulega vegu. Allt eru þetta lítil atriði en dropinn holar steininn og samstaða almennings getur haft mikil áhrif. Framar öðrum eru það ráðamenn þjóðarinnar sem eru að missa af tækifærinu til að gera það rétta. Það eru þeir sem verða dæmdir harðlega með öðrum ráðamönnum sem gátu sýnt mannúð á tímum þjóðarmorðs en litu frekar undan og hunsuðu það helvíti sem palestínska þjóðin er föst í. Skilaboðin til yfirvalda eru einföld: Viðskiptaþvinganir strax og slítið stjórnmálasambandi við Ísrael. Höfundur er manneskja með samúð og réttlætiskennd.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar