Almannahagsmunir, fúsk eða spilling? Brynjar Níelsson skrifar 13. maí 2024 10:40 Úthlutun borgarinnar á gæðum, sem felst í byggingarrétti olíufélaganna á lóðum borgarinnar, hefur verið talsvert til umræðu undanfarið. Þessi umræða er ekki alveg ný af nálinni en fór á flug þegar yfirstjórn RÚV neitaði að birta umfjöllun fréttamanns Kveiks um málið í fyrirhuguðum Kveiksþætti. Þótti fréttaskýringin svo illa unnin að ekki voru önnur ráð en að reka fréttamanninn með áður óþekktum skætingi og niðurlægingu. Yfirstjórn RÚV hefur ekki enn fært nokkur rök fyrir skorti á fagmennsku og vankunnáttu fréttamannsins í rannsóknarblaðamennsku, sem mun vera skýringin á brottrekstrinum og að umfjöllunin var ekki birt á Kveik. Þar á bæ hafa menn vitað lengi að þögnin er besta aðferðin til að forðast óþægindi. Þögn er gulls ígildi, eins og segir í kvæðinu, en hún á ekki við um almannaútvarp sem ætlað er að hafa eftirlit með stjórnvöldum. Ástæða er þó til að hrósa sérstaklega ritstjóra Kastljóss fyrir að birta þessa umfjöllun. Það eru tvær spurningar sem brenna á almenningi. Annars vegar hvers vegna borgaryfirvöld afhenda þessi gæði til olíufélaganna endurgjaldslaust að því virðist og hins vegar af hverju yfirstjórn RÚV reynir að þagga niður umfjöllun um málið í Kveik. Ráðstöfun eigna almennings Nú er það svo að þeir sem fara með almannaeigur er óheimilt að ráðstafa þeim nema endurgjald komi í staðinn eða í þágu almannahagsmuna. Fréttaskýring brottrekna Kveiksfréttamannsins var í þeim tilgangi að grafast fyrir um ástæður og rök fyrir þessum gjörningi og hvort og hvaða endurgjald kom fyrir eða hvaða almannahagsmunir réttlættu hann. Segjast verður eins og er að fyrrverandi borgarstjóri gat litlu svarað og almenningur er litlu nær um þennan gjafagjörning af hálfu borgarinnar. Ekki batnaði málflutningur borgarstjórans fyrrverandi eftir að umfjöllunin birtist í Kastljósi, sem var meira og minna skítkast í garð fréttamannsins í stað þess að rökstyðja þennan gjörning. Borgarstjórinn fyrrverandi hefur þann sjaldgæfa eiginleika að geta látið dæluna ganga endalaust þótt bensínið sé löngu búið á tanknum. Hann er samt alltaf bestur áður en byrjar að tala. Ekki var það til bóta þegar formaður umhverfis- og skipulagsráðs borgarinnar blandaði sér í umræðuna, sem er Pírati, en sá flokkur hefur gefið það út að hann beiti sér fyrir heiðarleika og gegn spillingu. Formaðurinn kemur gjarnan inn í umræðuna eins og geimvera sem millilenti óvart á jörðinni. Blaðrar eitthvað óskiljanlegt og sundurlaust og virðist hafa lært eitt orð á íslensku, hið vinsæla orð upplýsingaóreiða, sem einkum er notað af þeim sem hafa málað sig út í horn og geta engu svarað. Ástæða er til að benda formanni umhverfis-og skipulagsráði borgarinnar á að það skiptir engu máli í umræðunni hvort olíufélögin hafi heimild til að byggja 500 eða 700 íbúðir á lóðunum, heldur hvort borgin hafi afhent tugmilljarða verðmæti til einkaaðila án endurgjalds. Þögn RÚV Framganga RÚV í þessu máli vekur furðu og tortryggni. Yfirstjórn RÚV hefur tekið þann pól í hæðina að reyna þegja málið í hel. Menn hafa leitað skýringa og bent á hagsmunatengsl yfirstjórnar RÚV og meirihlutans í borginni og pólitísks samkrulls þar á milli. Hvað sem því líður er til merkileg skýrsla ríkisendurskoðanda frá 2019 um opinbera hlutafélagið RÚV ohf. Fyrir utan umfjöllun um óráðsíu í rekstrinum, ógjaldfærni og ósjálfbærni er fjallað um gjafagjörning borgarinnar til RÚV er snertir lóðina í Efstaleiti, sem nam um einum og hálfum milljarði 2015 á verðlagi þess tíma. Það var mikilvægur gjörningur til að rétta af fjárhag opinbera hlutafélagsins í Efstaleitinu. Einhverra hluta vegna var það ekki fréttaefni á sínum tíma og dugði ekki til að vekja áhuga okkar fjölmörgu faglegu rannsóknarblaðamanna. Meðvitundarleysi okkar helstu spillingarsérfræðinga Þögn okkar helstu spillingarsérfræðinga vekur ekki síður furðu. Ekkert hefur heyrst í Illuga Jökuls, Hallgrími Helga, Atla Þór Fanndal, sem var lengi hjá samtökum sem barðist gegn spillingu, eða Þorvaldi Gylfasyni, sem gjarnan kveða upp dóma um spillingu með upphrópunum án þess að þekkja nokkuð til mála. Læðist að manni sá grunur að þessir sérfræðingar í spillingu annarra hafi ekki nokkurn áhuga á spillingu yfirhöfuð nema þegar umræðan gagnist þeim í pólitískum tilgangi. Ef það hefði verið annar meirihluti við stjórn borgarinnar á þessum tíma væru þessir menn búnir að krefjast óháðrar rannsóknarnefndar og jafnvel lögreglurannsóknar. Verst er að útvarpið í almannaþágu skuli vera í aðalhlutverki í þessu leikriti. Höfundur gegnir sérverkefnum fyrir íslensk yfirvöld. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavík Borgarstjórn Ríkisútvarpið Mest lesið Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Halldór 28.06.2025 Halldór Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Úthlutun borgarinnar á gæðum, sem felst í byggingarrétti olíufélaganna á lóðum borgarinnar, hefur verið talsvert til umræðu undanfarið. Þessi umræða er ekki alveg ný af nálinni en fór á flug þegar yfirstjórn RÚV neitaði að birta umfjöllun fréttamanns Kveiks um málið í fyrirhuguðum Kveiksþætti. Þótti fréttaskýringin svo illa unnin að ekki voru önnur ráð en að reka fréttamanninn með áður óþekktum skætingi og niðurlægingu. Yfirstjórn RÚV hefur ekki enn fært nokkur rök fyrir skorti á fagmennsku og vankunnáttu fréttamannsins í rannsóknarblaðamennsku, sem mun vera skýringin á brottrekstrinum og að umfjöllunin var ekki birt á Kveik. Þar á bæ hafa menn vitað lengi að þögnin er besta aðferðin til að forðast óþægindi. Þögn er gulls ígildi, eins og segir í kvæðinu, en hún á ekki við um almannaútvarp sem ætlað er að hafa eftirlit með stjórnvöldum. Ástæða er þó til að hrósa sérstaklega ritstjóra Kastljóss fyrir að birta þessa umfjöllun. Það eru tvær spurningar sem brenna á almenningi. Annars vegar hvers vegna borgaryfirvöld afhenda þessi gæði til olíufélaganna endurgjaldslaust að því virðist og hins vegar af hverju yfirstjórn RÚV reynir að þagga niður umfjöllun um málið í Kveik. Ráðstöfun eigna almennings Nú er það svo að þeir sem fara með almannaeigur er óheimilt að ráðstafa þeim nema endurgjald komi í staðinn eða í þágu almannahagsmuna. Fréttaskýring brottrekna Kveiksfréttamannsins var í þeim tilgangi að grafast fyrir um ástæður og rök fyrir þessum gjörningi og hvort og hvaða endurgjald kom fyrir eða hvaða almannahagsmunir réttlættu hann. Segjast verður eins og er að fyrrverandi borgarstjóri gat litlu svarað og almenningur er litlu nær um þennan gjafagjörning af hálfu borgarinnar. Ekki batnaði málflutningur borgarstjórans fyrrverandi eftir að umfjöllunin birtist í Kastljósi, sem var meira og minna skítkast í garð fréttamannsins í stað þess að rökstyðja þennan gjörning. Borgarstjórinn fyrrverandi hefur þann sjaldgæfa eiginleika að geta látið dæluna ganga endalaust þótt bensínið sé löngu búið á tanknum. Hann er samt alltaf bestur áður en byrjar að tala. Ekki var það til bóta þegar formaður umhverfis- og skipulagsráðs borgarinnar blandaði sér í umræðuna, sem er Pírati, en sá flokkur hefur gefið það út að hann beiti sér fyrir heiðarleika og gegn spillingu. Formaðurinn kemur gjarnan inn í umræðuna eins og geimvera sem millilenti óvart á jörðinni. Blaðrar eitthvað óskiljanlegt og sundurlaust og virðist hafa lært eitt orð á íslensku, hið vinsæla orð upplýsingaóreiða, sem einkum er notað af þeim sem hafa málað sig út í horn og geta engu svarað. Ástæða er til að benda formanni umhverfis-og skipulagsráði borgarinnar á að það skiptir engu máli í umræðunni hvort olíufélögin hafi heimild til að byggja 500 eða 700 íbúðir á lóðunum, heldur hvort borgin hafi afhent tugmilljarða verðmæti til einkaaðila án endurgjalds. Þögn RÚV Framganga RÚV í þessu máli vekur furðu og tortryggni. Yfirstjórn RÚV hefur tekið þann pól í hæðina að reyna þegja málið í hel. Menn hafa leitað skýringa og bent á hagsmunatengsl yfirstjórnar RÚV og meirihlutans í borginni og pólitísks samkrulls þar á milli. Hvað sem því líður er til merkileg skýrsla ríkisendurskoðanda frá 2019 um opinbera hlutafélagið RÚV ohf. Fyrir utan umfjöllun um óráðsíu í rekstrinum, ógjaldfærni og ósjálfbærni er fjallað um gjafagjörning borgarinnar til RÚV er snertir lóðina í Efstaleiti, sem nam um einum og hálfum milljarði 2015 á verðlagi þess tíma. Það var mikilvægur gjörningur til að rétta af fjárhag opinbera hlutafélagsins í Efstaleitinu. Einhverra hluta vegna var það ekki fréttaefni á sínum tíma og dugði ekki til að vekja áhuga okkar fjölmörgu faglegu rannsóknarblaðamanna. Meðvitundarleysi okkar helstu spillingarsérfræðinga Þögn okkar helstu spillingarsérfræðinga vekur ekki síður furðu. Ekkert hefur heyrst í Illuga Jökuls, Hallgrími Helga, Atla Þór Fanndal, sem var lengi hjá samtökum sem barðist gegn spillingu, eða Þorvaldi Gylfasyni, sem gjarnan kveða upp dóma um spillingu með upphrópunum án þess að þekkja nokkuð til mála. Læðist að manni sá grunur að þessir sérfræðingar í spillingu annarra hafi ekki nokkurn áhuga á spillingu yfirhöfuð nema þegar umræðan gagnist þeim í pólitískum tilgangi. Ef það hefði verið annar meirihluti við stjórn borgarinnar á þessum tíma væru þessir menn búnir að krefjast óháðrar rannsóknarnefndar og jafnvel lögreglurannsóknar. Verst er að útvarpið í almannaþágu skuli vera í aðalhlutverki í þessu leikriti. Höfundur gegnir sérverkefnum fyrir íslensk yfirvöld.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar