Ertu til eða er þér alveg sama? Garðar Örn Hinriksson skrifar 13. mars 2024 13:01 Ég lagði leið mína á KR-völlinn síðastliðna helgi til að horfa á drenginn minn spila fótboltaleik, en hann er á ellefta ári og spilar því í fimmta flokki. Mér brá töluvert þegar leikurinn var að hefjast. Mér varð litið á dómarann sem var ekki mikið eldri en drengirnir sem voru að hefja leik. Hann var kannski árinu eldri, í mesta lagi tveimur árum eldri en leikmennirnir. Síðast þegar ég vissi þarftu að vera orðinn fimmtán ára til að fá dómararéttindi. Ég hef séð unga dómara áður (flestir undir fimmtán ára aldri) en þessi var sá lang yngsti sem ég hef séð til þessa. Það er hinsvegar ástæða fyrir því að þú verður að vera orðin/n að minnsta kosti fimmtán ára til að hljóta dómararéttindi, sem mér reyndar finnst persónulega vera allt of ungt. Það er hinsvegar oft erfitt fyrir félögin að manna þessa leiki. Flestir vilja frekar spila fótbolta en að dæma fótbolta og því bregðast félögin oft við því að fá bara einhvern krakka til að dæma þessa leiki hjá yngri þátttakendunum... og komast upp með það því miður. En hvernig ætlar barn sem er að dæma fótboltaleik hjá nánast jafnöldrum sínum að takast á við erfiða foreldra á hliðarlínunni, erfiða leikmenn og jafnvel erfiða þjálfara? Já, eða stundum að reyna koma leikmönnum í skilning um það að hann sé að reyna að dæma aukaspyrnu (flautin heyrast yfirleitt mjög lítið og leikmenn vita stundum ekkert hvað er í gangi vegna reynsluleysis dómara)? Einhver gæti verið að segja núna, „og hvað með það? Þetta eru bara krakkar að spila fótbolta!“ Hér er svar við því: Ein aðalástæðan fyrir því að knattspyrnudómari ætti að vera fullorðinn er reynsla og þekking. Að dæma unglingaleiki krefst skilnings á leiknum, reglum hans og getu til að taka skjótar ákvarðanir. Þó að ungir dómarar kunni að virðast áhugasamir og fúsir til að læra, þá skortir þeir oft reynslu, sem getur leitt til ósamræmis eða rangra ákvarðanna í leik, sem fullorðnir hafa úr hinu daglega lífi. Að vera dómari fylgir líka ákveðið vald og virðing frá leikmönnum. Þó að virðing sé borin óháð aldri er óhætt að segja að fullorðið fólk hafi meiri möguleika á að öðlast virðingu frá leikmönnum. Í unglingaleik, miðað við aldursmun, geta ungir dómarar yfirleitt ekki fengið sömu virðingu, sem getur leitt til glundroða og agaleysis á vellinum. Það er mikilvægt fyrir leikmenn að skilja og fylgja þeim ákvörðunum sem dómarinn tekur og að hafa fullorðinn við stjórn getur gert það ferli mun auðveldara. Auk tæknilegra þátta við að dæma leik, gegna dómarar einnig mikilvægu hlutverki sem leiðbeinendur og fyrirmyndir leikmanna. Fullorðinn dómari getur ekki aðeins kennt leikreglurnar heldur einnig innrætt leikmönnum eiginleika eins og íþróttamennsku, teymisvinnu og sanngjarnan leik. Þetta er sérstaklega mikilvægt í unglingaleikjum, þar sem börn eru enn að þróa persónu sína og gildi. Fullorðinn dómari getur verið jákvæð áhrif og fyrirmynd fyrir leikmenn til að læra af og líkja eftir. Að lokum má segja að þó að það kunni að virðast góð hugmynd að láta unga dómara dæma unglingaleiki er mikilvægt að hafa fullorðið fólk í þessu hlutverki. Með reynslu sinni, þekkingu, hæfni til að takast á við álag og vera fyrirmyndir geta fullorðnir dómarar lagt verulega sitt af mörkum til vaxtar og þroska íþróttarinnar. Það er mikilvægt að muna að fótboltaleikur snýst ekki bara um leikmennina heldur líka um dómarana sem tryggja sanngjarnan og skemmtilegan leik fyrir alla. Að börn séu að dæma hjá öðrum börnum er eitthvað sem verður að stoppa og ég er með hugmynd. Foreldrar sem eiga börn í íþróttum eru yfirleitt „all in“ og fylgja þeim hvert á land sem er, hvort sem það er um einn leik að ræða eða mót yfir eina helgi. Hvað munar þá um að taka einn leik eða að eyða einum klukkutíma af ferðinni að taka eina, tvær dómgæslur eða svo? Börnin sem eru látin dæma þessa leiki hafa yfirleitt engan áhuga á því né nógu mikla þekkingu eða þroska. Á móti gætu foreldarnir fengið afslátt á æfingagjöldum, jafnvel niðurfelld eftir leikjafjölda foreldra. Ég held að þetta sé „win-win“ dæmi fyrir alla (afsakið enskusletturnar). Þetta er hreyfing, sem er nauðsynleg fyrir alla. Þetta er skemmtilegt, þrátt fyrir að líta oft út fyrir að vera leiðinlegt. Þetta myndi létta undir hjá íþróttafélögunum, sem eiga oft mjög erfitt með að manna alla þessa leiki. Þetta gefur foreldrum líka tækifæri á að skilja íþróttina betur, sem og starf dómarans, og verður vonandi til þess að foreldrar fái afslátt á æfingagjöldum gegn því að dæma sé það málið. Dómaranámskeið eru haldin öðru hverju hjá félögunum sjálfum eða hjá knattspyrnusambandinu. Þau taka yfirleitt ekki lengri tíma en tvo klukkutíma. Á námskeiðinu er lögð aðaláhersla á knattspyrnulögin en auk þess er einnig farið yfir ýmis konar kynningarefni, fræðsluefni, skýringar og skýringarmyndir. Námskeiðinu lýkur með skriflegu prófi. Sá sem lýkur unglingadómaraprófi hefur rétt á að dæma í 4. flokki og neðar ásamt því að vera aðstoðardómari upp í 2. flokk. 100% viðvera á námskeiði skilyrði. Þar að auki eru þessi námskeið ókeypis. Látið sjá ykkur með flautu í munni og gerum fótboltann ennþá skemmtilegri! Höfundur er fyrrverandi dómari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fótbolti Íþróttir barna Börn og uppeldi Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Ég lagði leið mína á KR-völlinn síðastliðna helgi til að horfa á drenginn minn spila fótboltaleik, en hann er á ellefta ári og spilar því í fimmta flokki. Mér brá töluvert þegar leikurinn var að hefjast. Mér varð litið á dómarann sem var ekki mikið eldri en drengirnir sem voru að hefja leik. Hann var kannski árinu eldri, í mesta lagi tveimur árum eldri en leikmennirnir. Síðast þegar ég vissi þarftu að vera orðinn fimmtán ára til að fá dómararéttindi. Ég hef séð unga dómara áður (flestir undir fimmtán ára aldri) en þessi var sá lang yngsti sem ég hef séð til þessa. Það er hinsvegar ástæða fyrir því að þú verður að vera orðin/n að minnsta kosti fimmtán ára til að hljóta dómararéttindi, sem mér reyndar finnst persónulega vera allt of ungt. Það er hinsvegar oft erfitt fyrir félögin að manna þessa leiki. Flestir vilja frekar spila fótbolta en að dæma fótbolta og því bregðast félögin oft við því að fá bara einhvern krakka til að dæma þessa leiki hjá yngri þátttakendunum... og komast upp með það því miður. En hvernig ætlar barn sem er að dæma fótboltaleik hjá nánast jafnöldrum sínum að takast á við erfiða foreldra á hliðarlínunni, erfiða leikmenn og jafnvel erfiða þjálfara? Já, eða stundum að reyna koma leikmönnum í skilning um það að hann sé að reyna að dæma aukaspyrnu (flautin heyrast yfirleitt mjög lítið og leikmenn vita stundum ekkert hvað er í gangi vegna reynsluleysis dómara)? Einhver gæti verið að segja núna, „og hvað með það? Þetta eru bara krakkar að spila fótbolta!“ Hér er svar við því: Ein aðalástæðan fyrir því að knattspyrnudómari ætti að vera fullorðinn er reynsla og þekking. Að dæma unglingaleiki krefst skilnings á leiknum, reglum hans og getu til að taka skjótar ákvarðanir. Þó að ungir dómarar kunni að virðast áhugasamir og fúsir til að læra, þá skortir þeir oft reynslu, sem getur leitt til ósamræmis eða rangra ákvarðanna í leik, sem fullorðnir hafa úr hinu daglega lífi. Að vera dómari fylgir líka ákveðið vald og virðing frá leikmönnum. Þó að virðing sé borin óháð aldri er óhætt að segja að fullorðið fólk hafi meiri möguleika á að öðlast virðingu frá leikmönnum. Í unglingaleik, miðað við aldursmun, geta ungir dómarar yfirleitt ekki fengið sömu virðingu, sem getur leitt til glundroða og agaleysis á vellinum. Það er mikilvægt fyrir leikmenn að skilja og fylgja þeim ákvörðunum sem dómarinn tekur og að hafa fullorðinn við stjórn getur gert það ferli mun auðveldara. Auk tæknilegra þátta við að dæma leik, gegna dómarar einnig mikilvægu hlutverki sem leiðbeinendur og fyrirmyndir leikmanna. Fullorðinn dómari getur ekki aðeins kennt leikreglurnar heldur einnig innrætt leikmönnum eiginleika eins og íþróttamennsku, teymisvinnu og sanngjarnan leik. Þetta er sérstaklega mikilvægt í unglingaleikjum, þar sem börn eru enn að þróa persónu sína og gildi. Fullorðinn dómari getur verið jákvæð áhrif og fyrirmynd fyrir leikmenn til að læra af og líkja eftir. Að lokum má segja að þó að það kunni að virðast góð hugmynd að láta unga dómara dæma unglingaleiki er mikilvægt að hafa fullorðið fólk í þessu hlutverki. Með reynslu sinni, þekkingu, hæfni til að takast á við álag og vera fyrirmyndir geta fullorðnir dómarar lagt verulega sitt af mörkum til vaxtar og þroska íþróttarinnar. Það er mikilvægt að muna að fótboltaleikur snýst ekki bara um leikmennina heldur líka um dómarana sem tryggja sanngjarnan og skemmtilegan leik fyrir alla. Að börn séu að dæma hjá öðrum börnum er eitthvað sem verður að stoppa og ég er með hugmynd. Foreldrar sem eiga börn í íþróttum eru yfirleitt „all in“ og fylgja þeim hvert á land sem er, hvort sem það er um einn leik að ræða eða mót yfir eina helgi. Hvað munar þá um að taka einn leik eða að eyða einum klukkutíma af ferðinni að taka eina, tvær dómgæslur eða svo? Börnin sem eru látin dæma þessa leiki hafa yfirleitt engan áhuga á því né nógu mikla þekkingu eða þroska. Á móti gætu foreldarnir fengið afslátt á æfingagjöldum, jafnvel niðurfelld eftir leikjafjölda foreldra. Ég held að þetta sé „win-win“ dæmi fyrir alla (afsakið enskusletturnar). Þetta er hreyfing, sem er nauðsynleg fyrir alla. Þetta er skemmtilegt, þrátt fyrir að líta oft út fyrir að vera leiðinlegt. Þetta myndi létta undir hjá íþróttafélögunum, sem eiga oft mjög erfitt með að manna alla þessa leiki. Þetta gefur foreldrum líka tækifæri á að skilja íþróttina betur, sem og starf dómarans, og verður vonandi til þess að foreldrar fái afslátt á æfingagjöldum gegn því að dæma sé það málið. Dómaranámskeið eru haldin öðru hverju hjá félögunum sjálfum eða hjá knattspyrnusambandinu. Þau taka yfirleitt ekki lengri tíma en tvo klukkutíma. Á námskeiðinu er lögð aðaláhersla á knattspyrnulögin en auk þess er einnig farið yfir ýmis konar kynningarefni, fræðsluefni, skýringar og skýringarmyndir. Námskeiðinu lýkur með skriflegu prófi. Sá sem lýkur unglingadómaraprófi hefur rétt á að dæma í 4. flokki og neðar ásamt því að vera aðstoðardómari upp í 2. flokk. 100% viðvera á námskeiði skilyrði. Þar að auki eru þessi námskeið ókeypis. Látið sjá ykkur með flautu í munni og gerum fótboltann ennþá skemmtilegri! Höfundur er fyrrverandi dómari.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun