Ekki nálægt því að uppfylla bókaþörf barnanna Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 9. desember 2023 15:20 Dröfn Vilhjálmsdóttir Vísir/Arnar Safnstjóri skólasafns Seljaskóla kannast ekki við að börn og unglinga skorti áhuga á lestri, þvert á móti geti fátæklegt úrval íslenskra bóka ekki mettað eftirspurn þeirra. Hún segir að styðja þurfi betur við íslenska barnabókahöfunda, helst þurfi að bera þá á gullstól. Eftir að niðurstöður úr PISA könnuninni voru birtar í vikunni hefur farið fram kraftmikil samfélagsumræða um leiðir til að bæta lesskilning og kveikja áhuga unglinga á bóklestri. Dröfn Vilhjálmsdóttir safnstjóri skólasafns Seljaskóla til tíu ára kannast þó alls ekki við neitt áhugaleysi. „Ég finn fyrir miklum áhuga. Ég vildi að ég gæti sýnt ykkur áhugann og gleðina þegar ég fæ nýjar bækur sem þau eru áhugasöm um. Þá er liggur við slegist um eintökin. Ég fæ spurningar daglega. Þau biðla til mín um bækur sem ég á ekki til á íslensku.“ Ráðast þurfi í stórátak í þýðingu barnabóka. Dröfn segir alveg ljóst að ef bækur sem börnum finnst áhugaverðar er eru ekki til á íslensku, þá séu þær einfaldlega lesnar á ensku. Árleg tíu til fimmtán bóka útgáfa fyrir unglinga dugi ekki til að uppfylla bókaþörf þeirra. Afar brýnt sé að búa íslenskum barna- og unglingabókahöfundum betri skilyrði. „Berum þau á gullstól, ausum þau gulli. Þetta er svo mikilvægt. Við erum með frábæra barnabókahöfunda hér en það er ekkert hægt að lifa á þessu. Markaðurinn er svo lítill og samt erum við að láta markaðsöflin ráða.“ Börnin sjálf hafi enga rödd í slíku kerfi. Vill innleiða norsku leiðina Dröfn vill af þessum ástæðum fara að fordæmi Norðmanna sem líti svo á að Noregur sé örþjóð sem þurfi að vernda tungumálið. „Ríkið kaupir ákveðið mörg eintök af hverri útgefinni barnabók á norsku og síðan er þeim dreift á bókasöfn en það er hliðarafurð. Það mikilvægasta við þetta er að þarna stendur barnabókaútgáfan alltaf undir sér. Þá er ekki verið að hætta í miðju kafi eða hætta við að gefa út bók vegna þess að það sé ekki nógu mikið selt af henni. Með þessu mettar þú áhuga barnanna.“ Nú eru breyttir tímar og tæknivæðingin gegnsýrir samfélagið. Á netinu geti börnin auðveldlega sótt sér sérsniðna afþreyingu sem aðallega sé á ensku. Dröfn segir ljóst að ekki sé hægt að keppa við þá afþreyingu nema með því að hætta að markaðsvæða barnabækur. Þær séu nauðsynleg tæki til lesturs. Dröfn hefur lagt einstaklega mikinn metnað í að skapa notalegt og lestrarvænt umhverfi á bókasafninu. Í skugga PISA könnunarinnar hugsa margir foreldrar hvernig þeir geti stutt börnin sín betur við lesturinn. Dröfn bendir á að þetta geti verið ein leið en að það sé líka afar hvetjandi fyrir börnin og unglingana þegar foreldrarnir lesa sömu bækur og þau. „Það er alveg ótrúlega hvetjandi að eiga svona sameiginlega upplifun og geta rætt við barnið um bókina,“ segir Dröfn. Lesskilningur og menntamálin í víðara samhengi hafa verið í brennidepli í vikunni eftir að niðurstöður PISA könnunarinnar lágu fyrir. Fréttastofa fékk í vikunni til sín í Pallborðið sérfræðinga úr menntakerfinu og nokkra fyrrverandi menntamálaráðherra til að rýna þessa stöðu. Hægt er að horfa á þáttinn í heild hér. Bókaútgáfa Skóla - og menntamál Börn og uppeldi PISA-könnun Tengdar fréttir PISA könnun og menntamálin í Pallborðinu Í Pallborðinu á Vísi í dag verður PISA könnunin og menntamálin í forgrunni. Þátturinn hefst klukkan 14.00 og verður í beinni útsendingu á Vísi og í sjónvarpinu á Stöð 2 Vísi. 7. desember 2023 13:32 Varar við því að hoppa á einfaldar lausnir við flóknum vandamálum Full ástæða er til að hafa áhyggjur af stöðu menntamála í ljósi nýbirtrar PISA könnunar. Þetta segir Anna Kristín Sigurðardóttir, prófessor við Menntavísindasvið HÍ sem varar við því að hoppa á einfaldar lausnir við flóknum vandamálum. 6. desember 2023 19:33 „Ótrúlegt að menn horfist ekki í augu við þetta og axli ábyrgð“ „Það molnar stanslaust undan okkur. Hversu miklum lífsgæðum þurfum við að fórna og hversu mörgum tækifærum nemenda okkar þurfum við að fórna þar til við grípum í taumana og vöknum?“ 6. desember 2023 15:27 Mest lesið Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Innlent Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Innlent Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Innlent Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Erlent Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innlent Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Friður enn fjarlægur og Trump missir móðinn Erlent Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Innlent Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Innlent Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Innlent Fleiri fréttir Lögreglan vill ná tali af þremur mönnum Ragna og Rögnvaldur ráðin aðstoðarrektorar Gefur ekkert upp um breytta forgangsröðun jarðgangna Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til „Augljóst að bæst hefur við íbúa“ Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Alþjóðlegt peningaþvætti á Íslandi, hitakosningar og í beinni frá EM Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Boðar fyrstu samgönguáætlunina í fimm ár á haustþingi Bein útsending: Innviðaþing 2025 - Sterkir innviðir – sterkt samfélag Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Komu göngumanni til bjargar við Lakagíga Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innbrot og menn til ama á útivistarsvæði Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Faðir plokksins kenndi ráðherra að plokka Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Kári Stefánsson í beinni, erfiður hraðbanki og Dönum ekki skemmt Óttuðust um ferðamenn sem sátu fastir í Markarfljóti Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Hraðbankaþjófur játar sök Framlengja gæsluvarðhald yfir leiðbeinandanum um fjórar vikur Sjá meira
Eftir að niðurstöður úr PISA könnuninni voru birtar í vikunni hefur farið fram kraftmikil samfélagsumræða um leiðir til að bæta lesskilning og kveikja áhuga unglinga á bóklestri. Dröfn Vilhjálmsdóttir safnstjóri skólasafns Seljaskóla til tíu ára kannast þó alls ekki við neitt áhugaleysi. „Ég finn fyrir miklum áhuga. Ég vildi að ég gæti sýnt ykkur áhugann og gleðina þegar ég fæ nýjar bækur sem þau eru áhugasöm um. Þá er liggur við slegist um eintökin. Ég fæ spurningar daglega. Þau biðla til mín um bækur sem ég á ekki til á íslensku.“ Ráðast þurfi í stórátak í þýðingu barnabóka. Dröfn segir alveg ljóst að ef bækur sem börnum finnst áhugaverðar er eru ekki til á íslensku, þá séu þær einfaldlega lesnar á ensku. Árleg tíu til fimmtán bóka útgáfa fyrir unglinga dugi ekki til að uppfylla bókaþörf þeirra. Afar brýnt sé að búa íslenskum barna- og unglingabókahöfundum betri skilyrði. „Berum þau á gullstól, ausum þau gulli. Þetta er svo mikilvægt. Við erum með frábæra barnabókahöfunda hér en það er ekkert hægt að lifa á þessu. Markaðurinn er svo lítill og samt erum við að láta markaðsöflin ráða.“ Börnin sjálf hafi enga rödd í slíku kerfi. Vill innleiða norsku leiðina Dröfn vill af þessum ástæðum fara að fordæmi Norðmanna sem líti svo á að Noregur sé örþjóð sem þurfi að vernda tungumálið. „Ríkið kaupir ákveðið mörg eintök af hverri útgefinni barnabók á norsku og síðan er þeim dreift á bókasöfn en það er hliðarafurð. Það mikilvægasta við þetta er að þarna stendur barnabókaútgáfan alltaf undir sér. Þá er ekki verið að hætta í miðju kafi eða hætta við að gefa út bók vegna þess að það sé ekki nógu mikið selt af henni. Með þessu mettar þú áhuga barnanna.“ Nú eru breyttir tímar og tæknivæðingin gegnsýrir samfélagið. Á netinu geti börnin auðveldlega sótt sér sérsniðna afþreyingu sem aðallega sé á ensku. Dröfn segir ljóst að ekki sé hægt að keppa við þá afþreyingu nema með því að hætta að markaðsvæða barnabækur. Þær séu nauðsynleg tæki til lesturs. Dröfn hefur lagt einstaklega mikinn metnað í að skapa notalegt og lestrarvænt umhverfi á bókasafninu. Í skugga PISA könnunarinnar hugsa margir foreldrar hvernig þeir geti stutt börnin sín betur við lesturinn. Dröfn bendir á að þetta geti verið ein leið en að það sé líka afar hvetjandi fyrir börnin og unglingana þegar foreldrarnir lesa sömu bækur og þau. „Það er alveg ótrúlega hvetjandi að eiga svona sameiginlega upplifun og geta rætt við barnið um bókina,“ segir Dröfn. Lesskilningur og menntamálin í víðara samhengi hafa verið í brennidepli í vikunni eftir að niðurstöður PISA könnunarinnar lágu fyrir. Fréttastofa fékk í vikunni til sín í Pallborðið sérfræðinga úr menntakerfinu og nokkra fyrrverandi menntamálaráðherra til að rýna þessa stöðu. Hægt er að horfa á þáttinn í heild hér.
Bókaútgáfa Skóla - og menntamál Börn og uppeldi PISA-könnun Tengdar fréttir PISA könnun og menntamálin í Pallborðinu Í Pallborðinu á Vísi í dag verður PISA könnunin og menntamálin í forgrunni. Þátturinn hefst klukkan 14.00 og verður í beinni útsendingu á Vísi og í sjónvarpinu á Stöð 2 Vísi. 7. desember 2023 13:32 Varar við því að hoppa á einfaldar lausnir við flóknum vandamálum Full ástæða er til að hafa áhyggjur af stöðu menntamála í ljósi nýbirtrar PISA könnunar. Þetta segir Anna Kristín Sigurðardóttir, prófessor við Menntavísindasvið HÍ sem varar við því að hoppa á einfaldar lausnir við flóknum vandamálum. 6. desember 2023 19:33 „Ótrúlegt að menn horfist ekki í augu við þetta og axli ábyrgð“ „Það molnar stanslaust undan okkur. Hversu miklum lífsgæðum þurfum við að fórna og hversu mörgum tækifærum nemenda okkar þurfum við að fórna þar til við grípum í taumana og vöknum?“ 6. desember 2023 15:27 Mest lesið Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Innlent Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Innlent Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Innlent Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Erlent Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innlent Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Friður enn fjarlægur og Trump missir móðinn Erlent Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Innlent Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Innlent Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Innlent Fleiri fréttir Lögreglan vill ná tali af þremur mönnum Ragna og Rögnvaldur ráðin aðstoðarrektorar Gefur ekkert upp um breytta forgangsröðun jarðgangna Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til „Augljóst að bæst hefur við íbúa“ Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Alþjóðlegt peningaþvætti á Íslandi, hitakosningar og í beinni frá EM Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Boðar fyrstu samgönguáætlunina í fimm ár á haustþingi Bein útsending: Innviðaþing 2025 - Sterkir innviðir – sterkt samfélag Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Komu göngumanni til bjargar við Lakagíga Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innbrot og menn til ama á útivistarsvæði Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Faðir plokksins kenndi ráðherra að plokka Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Kári Stefánsson í beinni, erfiður hraðbanki og Dönum ekki skemmt Óttuðust um ferðamenn sem sátu fastir í Markarfljóti Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Hraðbankaþjófur játar sök Framlengja gæsluvarðhald yfir leiðbeinandanum um fjórar vikur Sjá meira
PISA könnun og menntamálin í Pallborðinu Í Pallborðinu á Vísi í dag verður PISA könnunin og menntamálin í forgrunni. Þátturinn hefst klukkan 14.00 og verður í beinni útsendingu á Vísi og í sjónvarpinu á Stöð 2 Vísi. 7. desember 2023 13:32
Varar við því að hoppa á einfaldar lausnir við flóknum vandamálum Full ástæða er til að hafa áhyggjur af stöðu menntamála í ljósi nýbirtrar PISA könnunar. Þetta segir Anna Kristín Sigurðardóttir, prófessor við Menntavísindasvið HÍ sem varar við því að hoppa á einfaldar lausnir við flóknum vandamálum. 6. desember 2023 19:33
„Ótrúlegt að menn horfist ekki í augu við þetta og axli ábyrgð“ „Það molnar stanslaust undan okkur. Hversu miklum lífsgæðum þurfum við að fórna og hversu mörgum tækifærum nemenda okkar þurfum við að fórna þar til við grípum í taumana og vöknum?“ 6. desember 2023 15:27