Umfjöllun um súludansstaði í Ríkisútvarpinu sýni að uppgjörs sé þörf Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 27. nóvember 2023 13:40 Drífa Snædal, talsmaður Stígamóta. Vísir/Vilhelm Drífa Snædal, talskona Stígamóta, gagnrýnir umfjöllun skemmtiþáttanna Tjútt úr smiðju RÚV um íslenska nektardansstaði. Hún segir ljóst að Íslendingar þurfi uppgjör við fortíðina vegna staðanna þar sem mansal hafi viðgengist. Þetta kemur fram í aðsendri grein Drífu á Vísi. Sögu skemmtistaða á Íslandi eru gerð skil í þáttunum sem eru í umsjón þeirra Andra Freys Viðarssonar og Dóru Takefusa og sýndir eru á sunnudagskvöldum. Í umræddum þætti er fjallað um nektardansstaði á Íslandi og svo dannaðri skemmtistaði á borð við Astró og Nasa. Rifjað er upp að slíkir staðir hafi verið á nánast hverju horni á Íslandi um árabil. Konunum smalað eins og búfénaði Drífa vitnar í grein sinni til orða Ingibjargar Örlygsdóttur, betur þekkt sem Ingu á Nasa, sem var rekstrarstjóri Óðals þar sem boðið var upp á nektardans. Inga sagði að það hefðu verið strangar reglur í gildi á stöðunum sem menn hafi kunnað misjafnlega vel við þegar líða tók á nóttina. „Þú gast ekki farið með neinni stelpu neitt, þær voru allar keyrðar í hús sem við áttum, þær máttu ekki fara út fyrr en klukkan átta á morgnana þannig að þú varst ekkert að fara með þær eitthvað eftir vakt,“ sagði Inga í þættinum. „Það fór svona misjafnlega ofan í margan íslenska manninn eftir tíu gin og tonik en á endanum skildu þeir það náttúrulega að ég réði þarna, ekki þeir.“ Drífa segir að staðirnir hafi að flestra mati verið smánarblettur á samfélaginu, enda sé vitað meira í dag um aðstæður kvennanna á slíkum stöðum. „Á sínum tíma voru hins vegar ýmsir sem vörðu staðina. Stígamót vöruðu við þeim og töldu að þar væri stundað mansal, einkum og sér í lagi af því að konurnar sem þarna dönsuðu gátu ekki um frjálst höfuð strokið. Þeim var smalað eins og búfénaði á nóttunni og settar í húsnæði á vegum atvinnurekanda sem hafði hagnýtt líkama þeirra með skipulögðum hætti á súlum staðarins.“ Á nútímamáli mansal Drífa segir að eigendurnir hafi ráðið yfir konunum, hvað þær gerðu, hvar þær bjuggu og hvenær þær væru frjálsar ferða sinna. „Á nútímamáli heitir þetta grunur um mansal. Síðustu ár hefur verið reynt að byggja upp viðbragð hér á landi til að slíkt eigi sér ekki stað. Enn er langt í land og íslensk stjórnvöld sífellt snupruð á alþjóðavettvangi fyrir léleg viðbrögð við grunsemdum um mansal.“ Enn hafi aðeins einn dómur í mansalsmáli staðist á hærra dómsstigi. Það hafi verið fyrir þrettán árum síðan. Drífa segir að á hverju ári komi hins vegar upp fjöldi mála þar sem grunur leikur á að um mansal sé að ræða en þau hafi ekki farið alla leið í gegnum kerfið. Megi aldrei gerast aftur Drífa segir að með skipulögðu samstarfi fjölda fólks og samstarfssamningi Bjarkarhlíðar við félags- og vinnumarkaðsráðuneytið um mansalsmál horfi vonandi til betri tíðar. Brotaþolar mansals þurfi stuðning, öryggi og réttlæti. Manseljendur, hvort sem þeir brjóti á fólki í vændisþrælkun, vinnuþrælkun eða með annarri hagnýtingu verði að sæta afleiðingum. Einungis þannig sé hægt að uppræta mansal í fjölbreyttum myndum. „Á meðan fjöldi fólks eru á kafi í þessari vinnu birtist hins vegar á skjánum manneskja sem lýsir því beinlínis hvernig farið var með konur í tengslum við nektardansstaðina. Í kvölddagskrá RÚV, í skemmtiþætti, eins og ekkert sé eðlilegra. Við eigum sennilega lengra í land en við héldum. Það er ljóst að við þurfum uppgjör við fortíðina og hvernig við leyfðum því að gerast, sem þarna er lýst svo fjálglega. Það má aldrei gerast aftur.“ Jafnréttismál Mansal Ríkisútvarpið Veitingastaðir Næturlíf Fjölmiðlar Mest lesið Strandveiðisjómaður lést Innlent Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Árásarmaðurinn ölvaður Íslendingur Innlent „Þetta er ekkert líf“ Innlent Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Formaður og gjaldkeri Vorstjörnunnar kærð fyrir efnahagsbrot Innlent Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Innlent Ráðist á rútubílstjóra og vegfarendur yfirbuguðu árásarmanninn Innlent Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Innlent Fleiri fréttir Foreldrar fjölbura fá lengra fæðingarorlof Læknanemar látnir borga hagræðingarbrúsann Náðu með markaðsátaki að lokka til sín fleiri smærri leiðangursskip Skipt um lás hjá Sósíalistaflokknum Nemendur greiði tuttugu þúsund krónum meira í Strætó en starfsfólk Sanna og Gunnar Smári höfðu betur á æsingarfundi Annað útkall vegna strandveiðibáts úti fyrir Patreksfirði „Þetta er ekkert líf“ Umræða um veiðigjöldin orðin sú þriðja lengsta Óprúttinn aðili rispaði tíu bíla á Seltjarnarnesi Fylkingarnar safna liði og ásakanir ganga á víxl: Stefnir í átök í Bolholti Líf í biðstöðu og hitafundur sósíalista Strandveiðisjómaður lést Deila um Suðurnesjalínu 2 fer beint í Hæstarétt Áslaug Arna farin í frí en enginn tekinn við Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Sjá meira
Þetta kemur fram í aðsendri grein Drífu á Vísi. Sögu skemmtistaða á Íslandi eru gerð skil í þáttunum sem eru í umsjón þeirra Andra Freys Viðarssonar og Dóru Takefusa og sýndir eru á sunnudagskvöldum. Í umræddum þætti er fjallað um nektardansstaði á Íslandi og svo dannaðri skemmtistaði á borð við Astró og Nasa. Rifjað er upp að slíkir staðir hafi verið á nánast hverju horni á Íslandi um árabil. Konunum smalað eins og búfénaði Drífa vitnar í grein sinni til orða Ingibjargar Örlygsdóttur, betur þekkt sem Ingu á Nasa, sem var rekstrarstjóri Óðals þar sem boðið var upp á nektardans. Inga sagði að það hefðu verið strangar reglur í gildi á stöðunum sem menn hafi kunnað misjafnlega vel við þegar líða tók á nóttina. „Þú gast ekki farið með neinni stelpu neitt, þær voru allar keyrðar í hús sem við áttum, þær máttu ekki fara út fyrr en klukkan átta á morgnana þannig að þú varst ekkert að fara með þær eitthvað eftir vakt,“ sagði Inga í þættinum. „Það fór svona misjafnlega ofan í margan íslenska manninn eftir tíu gin og tonik en á endanum skildu þeir það náttúrulega að ég réði þarna, ekki þeir.“ Drífa segir að staðirnir hafi að flestra mati verið smánarblettur á samfélaginu, enda sé vitað meira í dag um aðstæður kvennanna á slíkum stöðum. „Á sínum tíma voru hins vegar ýmsir sem vörðu staðina. Stígamót vöruðu við þeim og töldu að þar væri stundað mansal, einkum og sér í lagi af því að konurnar sem þarna dönsuðu gátu ekki um frjálst höfuð strokið. Þeim var smalað eins og búfénaði á nóttunni og settar í húsnæði á vegum atvinnurekanda sem hafði hagnýtt líkama þeirra með skipulögðum hætti á súlum staðarins.“ Á nútímamáli mansal Drífa segir að eigendurnir hafi ráðið yfir konunum, hvað þær gerðu, hvar þær bjuggu og hvenær þær væru frjálsar ferða sinna. „Á nútímamáli heitir þetta grunur um mansal. Síðustu ár hefur verið reynt að byggja upp viðbragð hér á landi til að slíkt eigi sér ekki stað. Enn er langt í land og íslensk stjórnvöld sífellt snupruð á alþjóðavettvangi fyrir léleg viðbrögð við grunsemdum um mansal.“ Enn hafi aðeins einn dómur í mansalsmáli staðist á hærra dómsstigi. Það hafi verið fyrir þrettán árum síðan. Drífa segir að á hverju ári komi hins vegar upp fjöldi mála þar sem grunur leikur á að um mansal sé að ræða en þau hafi ekki farið alla leið í gegnum kerfið. Megi aldrei gerast aftur Drífa segir að með skipulögðu samstarfi fjölda fólks og samstarfssamningi Bjarkarhlíðar við félags- og vinnumarkaðsráðuneytið um mansalsmál horfi vonandi til betri tíðar. Brotaþolar mansals þurfi stuðning, öryggi og réttlæti. Manseljendur, hvort sem þeir brjóti á fólki í vændisþrælkun, vinnuþrælkun eða með annarri hagnýtingu verði að sæta afleiðingum. Einungis þannig sé hægt að uppræta mansal í fjölbreyttum myndum. „Á meðan fjöldi fólks eru á kafi í þessari vinnu birtist hins vegar á skjánum manneskja sem lýsir því beinlínis hvernig farið var með konur í tengslum við nektardansstaðina. Í kvölddagskrá RÚV, í skemmtiþætti, eins og ekkert sé eðlilegra. Við eigum sennilega lengra í land en við héldum. Það er ljóst að við þurfum uppgjör við fortíðina og hvernig við leyfðum því að gerast, sem þarna er lýst svo fjálglega. Það má aldrei gerast aftur.“
Jafnréttismál Mansal Ríkisútvarpið Veitingastaðir Næturlíf Fjölmiðlar Mest lesið Strandveiðisjómaður lést Innlent Allkröpp lægð á leiðinni til landsins Veður Tugir missa vinnuna í sumar Innlent Árásarmaðurinn ölvaður Íslendingur Innlent „Þetta er ekkert líf“ Innlent Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Innlent Formaður og gjaldkeri Vorstjörnunnar kærð fyrir efnahagsbrot Innlent Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Innlent Ráðist á rútubílstjóra og vegfarendur yfirbuguðu árásarmanninn Innlent Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Innlent Fleiri fréttir Foreldrar fjölbura fá lengra fæðingarorlof Læknanemar látnir borga hagræðingarbrúsann Náðu með markaðsátaki að lokka til sín fleiri smærri leiðangursskip Skipt um lás hjá Sósíalistaflokknum Nemendur greiði tuttugu þúsund krónum meira í Strætó en starfsfólk Sanna og Gunnar Smári höfðu betur á æsingarfundi Annað útkall vegna strandveiðibáts úti fyrir Patreksfirði „Þetta er ekkert líf“ Umræða um veiðigjöldin orðin sú þriðja lengsta Óprúttinn aðili rispaði tíu bíla á Seltjarnarnesi Fylkingarnar safna liði og ásakanir ganga á víxl: Stefnir í átök í Bolholti Líf í biðstöðu og hitafundur sósíalista Strandveiðisjómaður lést Deila um Suðurnesjalínu 2 fer beint í Hæstarétt Áslaug Arna farin í frí en enginn tekinn við Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Sjá meira