Þjóðarréttur Íslendinga Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar 17. september 2023 23:55 Nú er ég stoltur viðvaningur í eldhúsinu, er aldrei beðin um að sjá um jólamatinn og má kenna bæði reynsluleysi og áhugaleysi um getuleysi mitt við pottana. Ég elda afar sjaldan á mínu heimili og kann öllu betur við mig við þvottavélina þar sem ég hef fullkomna stjórn á flokkun og samanbroti. Ég strauja þó ekki nema fyrir fæðingar, en þá strauja ég líka allt. Líka þvottapoka. Hormónar og hreiðurgerð konu í jarðgöngum. En það er ljós við enda ganganna og þessu lýkur blessunarlega með fæðingu barnsins, heimilið fær að leggjast í rúst og konan missir tökin á heimilishaldinu með ælu á öxl og barnabik undir nöglunum. Ég fæ sjaldnast að koma nálægt eldhúsinu og ástæðan er augljós: flest sem ég bý til er óætt, ekkert er tilbúið á sama tíma, eldun annað hvort of eða van, geng ekki frá neinu jafnóðum og eldhúsið eins og eftir tveggja ára barn að eldamennsku lokinni. Þannig að ég er vinsamlegast beðin um að halda mig í þvottahúsinu en það er mér að þakka að mitt fólk gengur um sómasamlega til fara og er ekki í upplituðum, hnökróttum og ljótum fötum alla daga. Einu sinni varð ég þó að elda, slapp blessunarlega við að fara með tvö börn í búð, skapið heldur verra í frúnni en börnunum. Þau eru fín búð. Ég öllu verri. Ef ég fer ein og kaupi í matinn þá passar ekkert saman þegar ég kem heim. Þannig að ég fæ sjaldan að fara ein í búð. Ég var svo heppin að þjóðarréttur Íslendinga var til í frystinum ásamt kartöflum sem ég henti í pott, gúgglaði tímann og sauð þær í um 20 mínútur því mér er það lífsins ómögulegt að muna hvernig maður á að sjóða kartöflur. Þær voru þó í minni kantinum, gæti verið að þær hafi soðið þær of lengi. Við biðum í ofvæni eftir réttinum: ýsa og kartöflur stappaðar með smjöri. Namm! Ýsuna setti ég svo frosna í pott og sauð í um 10 mínútur eftir misvísandi leiðbeiningum af Bland. Hvítlauksbrauðið fór í ofninn á sama tíma og kom heldur hart út 11 mínútum síðar. Fór þó eftir leiðbeiningunum á pakkanum þannig að það var ekki mér að kenna. Nú, þegar ég var að bíða eftir ýsunni þá dettur mér þjóðráð í hug. Ég ákveð að vinna mér í haginn svo ég þyrfti ekki að stappa ofan í hvern og einn. Ég flysja flusið af kartöflunum, teygi mig eftir blendernum og hendi þeim í ásamt rammíslensku smjéri, hélt ég væri með grófstillinguna á - en fínstillingin var það heillin. Á meðan ég hellti vatninu af ýsunni lét ég blenderinn malla í um 20 sekúndur. Þegar ég stoppaði hann og ætlaði að ná í grófstappaðar kartöflurnar þá sá ég að ég búin að búa til kartöflutyggjó. Kartöflutyggjóinu hrærði ég svo við stappaða ýsuna því ég þorði ekki að setja hana í blenderinn. Þetta skánaði þó lítið og börnin borðuðu ekkert af þessum dýrindismat sem þau oftast slafra í sig með bestu lyst. Þau fengu því hart hvítlauksbrauð og mjólk í matinn. Þau sofnuðu södd af þessu fína kolvetni frá Hatting og próteini frá MS. Mér hefur margoft verið ráðlagt að halda mig frá eldamennsku. Mér færi náttúrlega best að éta bara hráfæði eins og gúrkur og gulrætur og ristað brauð með því. Ég er nefnilega fín í að skera og smyrja. Fæ reyndar sjaldnast að halda á hníf hér heima. Maðurinn minn segir að það hafi gleymst að kenna mér að skera með hníf. Held það sé rétt hjá honum. Þetta gengur nú yfirleitt en á meðan ég beiti hnífnum neyðist heimilisfólk að halda sér fjarri. Ég ætti að vera í svona fálkatemjarahönskum til að koma í veg fyrir að ég endi fingralaus fyrir fimmtugt. En hver er efnafræðin á bak við það að kartöflur breyti sér í tyggjó í blender? Einhver sagði sterkjan. Það segir mér ekki neitt enda efnafræði ekki mín sterkasta hlið frekar en eldhúsverkin. Mesta snilldin var þó þegar krakkinn henti disknum sínum á gólfið því það fór enginn matur á gólfið, enda sat tyggjófiskiklessan föst. Ég þurfti gluggasköfu til að ná þessu af disknum. Annars er ýsa og kartöflur stappað saman með smjöri okkar þjóðarréttur. Það er víst hægt að elda kartöflurnar á ýmsan máta að mér skilst og gera þennan rétt enn meira framandi. En kartöflurnar vilja víst ekki fara í blenderinn. Latar húsmæður þurfa því að hysja upp um sig og stappa þær upp á gamla mátann með gaffli. En þessi nýja aðferð mín nýtist engum nema maður ætli sér að kála óvini sínum og láta hann kafna á kartöflutyggjói. Höfundur er leikkona, handritshöfundur og leikstjóri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Anna Gunndís Guðmundsdóttir Mest lesið Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt Skoðun Skoðun Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson skrifar Skoðun Þéttari byggð: Hver nýtur ábatans — og hver borgar brúsann? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Nú er ég stoltur viðvaningur í eldhúsinu, er aldrei beðin um að sjá um jólamatinn og má kenna bæði reynsluleysi og áhugaleysi um getuleysi mitt við pottana. Ég elda afar sjaldan á mínu heimili og kann öllu betur við mig við þvottavélina þar sem ég hef fullkomna stjórn á flokkun og samanbroti. Ég strauja þó ekki nema fyrir fæðingar, en þá strauja ég líka allt. Líka þvottapoka. Hormónar og hreiðurgerð konu í jarðgöngum. En það er ljós við enda ganganna og þessu lýkur blessunarlega með fæðingu barnsins, heimilið fær að leggjast í rúst og konan missir tökin á heimilishaldinu með ælu á öxl og barnabik undir nöglunum. Ég fæ sjaldnast að koma nálægt eldhúsinu og ástæðan er augljós: flest sem ég bý til er óætt, ekkert er tilbúið á sama tíma, eldun annað hvort of eða van, geng ekki frá neinu jafnóðum og eldhúsið eins og eftir tveggja ára barn að eldamennsku lokinni. Þannig að ég er vinsamlegast beðin um að halda mig í þvottahúsinu en það er mér að þakka að mitt fólk gengur um sómasamlega til fara og er ekki í upplituðum, hnökróttum og ljótum fötum alla daga. Einu sinni varð ég þó að elda, slapp blessunarlega við að fara með tvö börn í búð, skapið heldur verra í frúnni en börnunum. Þau eru fín búð. Ég öllu verri. Ef ég fer ein og kaupi í matinn þá passar ekkert saman þegar ég kem heim. Þannig að ég fæ sjaldan að fara ein í búð. Ég var svo heppin að þjóðarréttur Íslendinga var til í frystinum ásamt kartöflum sem ég henti í pott, gúgglaði tímann og sauð þær í um 20 mínútur því mér er það lífsins ómögulegt að muna hvernig maður á að sjóða kartöflur. Þær voru þó í minni kantinum, gæti verið að þær hafi soðið þær of lengi. Við biðum í ofvæni eftir réttinum: ýsa og kartöflur stappaðar með smjöri. Namm! Ýsuna setti ég svo frosna í pott og sauð í um 10 mínútur eftir misvísandi leiðbeiningum af Bland. Hvítlauksbrauðið fór í ofninn á sama tíma og kom heldur hart út 11 mínútum síðar. Fór þó eftir leiðbeiningunum á pakkanum þannig að það var ekki mér að kenna. Nú, þegar ég var að bíða eftir ýsunni þá dettur mér þjóðráð í hug. Ég ákveð að vinna mér í haginn svo ég þyrfti ekki að stappa ofan í hvern og einn. Ég flysja flusið af kartöflunum, teygi mig eftir blendernum og hendi þeim í ásamt rammíslensku smjéri, hélt ég væri með grófstillinguna á - en fínstillingin var það heillin. Á meðan ég hellti vatninu af ýsunni lét ég blenderinn malla í um 20 sekúndur. Þegar ég stoppaði hann og ætlaði að ná í grófstappaðar kartöflurnar þá sá ég að ég búin að búa til kartöflutyggjó. Kartöflutyggjóinu hrærði ég svo við stappaða ýsuna því ég þorði ekki að setja hana í blenderinn. Þetta skánaði þó lítið og börnin borðuðu ekkert af þessum dýrindismat sem þau oftast slafra í sig með bestu lyst. Þau fengu því hart hvítlauksbrauð og mjólk í matinn. Þau sofnuðu södd af þessu fína kolvetni frá Hatting og próteini frá MS. Mér hefur margoft verið ráðlagt að halda mig frá eldamennsku. Mér færi náttúrlega best að éta bara hráfæði eins og gúrkur og gulrætur og ristað brauð með því. Ég er nefnilega fín í að skera og smyrja. Fæ reyndar sjaldnast að halda á hníf hér heima. Maðurinn minn segir að það hafi gleymst að kenna mér að skera með hníf. Held það sé rétt hjá honum. Þetta gengur nú yfirleitt en á meðan ég beiti hnífnum neyðist heimilisfólk að halda sér fjarri. Ég ætti að vera í svona fálkatemjarahönskum til að koma í veg fyrir að ég endi fingralaus fyrir fimmtugt. En hver er efnafræðin á bak við það að kartöflur breyti sér í tyggjó í blender? Einhver sagði sterkjan. Það segir mér ekki neitt enda efnafræði ekki mín sterkasta hlið frekar en eldhúsverkin. Mesta snilldin var þó þegar krakkinn henti disknum sínum á gólfið því það fór enginn matur á gólfið, enda sat tyggjófiskiklessan föst. Ég þurfti gluggasköfu til að ná þessu af disknum. Annars er ýsa og kartöflur stappað saman með smjöri okkar þjóðarréttur. Það er víst hægt að elda kartöflurnar á ýmsan máta að mér skilst og gera þennan rétt enn meira framandi. En kartöflurnar vilja víst ekki fara í blenderinn. Latar húsmæður þurfa því að hysja upp um sig og stappa þær upp á gamla mátann með gaffli. En þessi nýja aðferð mín nýtist engum nema maður ætli sér að kála óvini sínum og láta hann kafna á kartöflutyggjói. Höfundur er leikkona, handritshöfundur og leikstjóri.
Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun
Skoðun Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz skrifar
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Það ætti ekki vera í boði að útskifa fólk úr viðtalstímum hjá geðlæknum Atli Már Haraldsson Zebitz Skoðun