Enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið Nína Helgadóttir skrifar 20. júní 2023 17:01 Aldrei í sögunni hefur fleira fólk verið á flótta í heiminum. Það er rétt að minna á þá dapurlegu staðreynd í dag, þann 20. júní, á alþjóðadegi flóttafólks, þegar ljósi er varpað á þann vanda sem flóttafólk stendur frammi fyrir. Foreldrar, börn, systkini, ömmur og afar hafa hrakist heiman frá sér. Frá ættingjum, skólagöngu, vinum, atvinnu, eignum, ættjörð sinni og öðru því sem skiptir fólk máli. Mörg þeirra sem eru nærri okkar heimshluta hafa lagt af stað og freistað þess að ná yfir djúp Miðjarðarhafsins. Ljóðskáldið Warsan Shire, sem er af sómölsk-breskum uppruna, lýsir hörmungum flóttans á raunsannan hátt með augum þess sem flýr í ljóðinu hér fyrir neðan og bendir á þá staðreynd að, „enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið“. Það er lífshættulegt að flýja langar leiðir. Á Miðjarðarhafinu hafa meira en 25.000 manns drukknað síðasta áratuginn í leitinni að öruggu skjóli. Það slagar hátt í íbúafjölda alls Hafnarfjarðar. Og enn er hundruða saknað frá því síðustu viku. En það er langt í frá að allt flóttafólk fari um svo langan veg í leit að öruggu skjóli. Rúmur helmingur þeirra er á vergangi í eigin landi. Tveir þriðju þeirra sem flýja yfir landamæri eigin lands dvelja í næstu nágrannalöndum, sem oft eru meðal fátækustu ríkja heims. Í Líbanon er fjórði hver íbúi flóttamaður. Hver og einn getur gert sér að leik að reikna út hversu margt flóttafólk væri hér ef hlutfallið væri eins hér. Til Íslands leitar brotabrot af þeirri tölu. Sá fjöldi fólks sem hefur þurft að flýja heimahagana telur samtals 108,4 milljónir og meirihlutinn er konur og börn. Þessi tala er sambærileg við íbúafjölda Íslands, sinnum 288. Hugsið ykkur! Þetta eru miklar tölur en á bak við þær eru andlit, manneskjur af holdi og blóði sem fara út í óvissuna til að bjarga sér og sínum. Manneskjur eins ólíkar eins og þær geta verið en deila þó svo margar sömu aðstæðum. Mikið af börnum, gömlu fólki, mörg lasburða, flest sakna heimahaganna, sum eru hrædd og flest óörugg. Á þeim brenna þrúgandi spurningar eins og „hvar bíður okkar skjól?“ og „hvar geta börnin okkar lifað mannsæmandi og öruggu lífi?“. Þeirra vandi er viðfangsefni heimsins alls. Við erum hluti af honum. Tökum vel á móti flóttafólki! Warsan Shire - HEIMA enginn fer að heiman nema heima sé hákarlskjaftur þú flýrð ekki burt úr borginni nema borgin sé þegar flúin nágrannar þínir hlaupa hraðar en þú með blóðugan kökkinn í hálsinum og strákurinn sem var með þér í skóla þessi sem kyssti þig föla í felum á bakvið blikkverksmiðjuna heldur á byssu sem er stærri en hann sjálfur þú ferð ekki að heiman nema heima reki þig burt Enginn fer að heiman nema þú sért með heima á hælunum eld á iljum sjóðandi blóð í maga aldrei kom þér annað eins til hugar þar til sviðin sveðjueggin ógnaði hálsi þínum og jafnvel þá reyndirðu að umla þjóðsönginn og reifst svo passann í tætlur inni á flugvallarklósetti og grést hvert pappírssnifsi sem þú beist í því það staðfesti ennþá betur að þú færir aldrei til baka þið verðið að skilja að enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið enginn brennir lófana undir lestum og lestarvögnum enginn eyðir sólarhringum í iðrum flutningabíls borðandi dagblöð nema allir þeir kílómetrar þýði annað og meira en að ferðast enginn skríður undir girðingar engan dreymir um barsmíðar samúð engan dreymir um líf í flóttamannabúðum eða innanklæðaleit sem endar án klæða og líkama í sárum og fangelsi því fangelsi er alltaf skárra en logandi borg og einn lítill fangavörður í nóttinni alltaf betri en farmur af fullorðnum mönnum sem allir líkjast föður þínum í framan engin gæti afborið það engin gæti kyngt því engin húð er til nógu sterk og allt þetta enga svarta hér flóttamenn útlendingapakk hælisleitendur mættir hingað á spenann niggarar með alla vasa tóma og skrýtna lykt villimenn búnir að rústa landinu sínu og komnir til að rústa okkar hvernig bara getið þið notað þessi orð og gefið okkur þennan svip þið haldið kannski að skammirnar séu skárri en að missa handlegg að orðin séu skárri en fjórtán menn á milli fóta þinna eða auðveldra sé fyrir okkur að kyngja skítkastinu frá ykkur heldur en gúmmíi heldur en beinum heldur en barninu okkar í pörtum mig langar heim en heima er hákarlskjaftur heima er hlaupið á byssu og enginn myndi fara að heiman nema heima myndi elta þig niður að strönd nema heima myndi segja hlauptu hraðar skildu fötin eftir skríddu yfir eyðimörkina svamlaðu yfir höfin drukknaðu bjargaðu þér bilastu úr hungri betlaðu kyngdu öllu stolti gerðu allt til að komast af Enginn fer að heiman þar til heima er sveitt og loðin rödd í eyra þínu sem segir farðu farðu frá mér núna ég veit ekki hvað ég er orðin ég veit bara að allstaðar annarstaðar ertu öruggari en hjá mér Þýð. Hallgrímur Helgason Höfundur er teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttamenn Flóttafólk á Íslandi Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Aldrei í sögunni hefur fleira fólk verið á flótta í heiminum. Það er rétt að minna á þá dapurlegu staðreynd í dag, þann 20. júní, á alþjóðadegi flóttafólks, þegar ljósi er varpað á þann vanda sem flóttafólk stendur frammi fyrir. Foreldrar, börn, systkini, ömmur og afar hafa hrakist heiman frá sér. Frá ættingjum, skólagöngu, vinum, atvinnu, eignum, ættjörð sinni og öðru því sem skiptir fólk máli. Mörg þeirra sem eru nærri okkar heimshluta hafa lagt af stað og freistað þess að ná yfir djúp Miðjarðarhafsins. Ljóðskáldið Warsan Shire, sem er af sómölsk-breskum uppruna, lýsir hörmungum flóttans á raunsannan hátt með augum þess sem flýr í ljóðinu hér fyrir neðan og bendir á þá staðreynd að, „enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið“. Það er lífshættulegt að flýja langar leiðir. Á Miðjarðarhafinu hafa meira en 25.000 manns drukknað síðasta áratuginn í leitinni að öruggu skjóli. Það slagar hátt í íbúafjölda alls Hafnarfjarðar. Og enn er hundruða saknað frá því síðustu viku. En það er langt í frá að allt flóttafólk fari um svo langan veg í leit að öruggu skjóli. Rúmur helmingur þeirra er á vergangi í eigin landi. Tveir þriðju þeirra sem flýja yfir landamæri eigin lands dvelja í næstu nágrannalöndum, sem oft eru meðal fátækustu ríkja heims. Í Líbanon er fjórði hver íbúi flóttamaður. Hver og einn getur gert sér að leik að reikna út hversu margt flóttafólk væri hér ef hlutfallið væri eins hér. Til Íslands leitar brotabrot af þeirri tölu. Sá fjöldi fólks sem hefur þurft að flýja heimahagana telur samtals 108,4 milljónir og meirihlutinn er konur og börn. Þessi tala er sambærileg við íbúafjölda Íslands, sinnum 288. Hugsið ykkur! Þetta eru miklar tölur en á bak við þær eru andlit, manneskjur af holdi og blóði sem fara út í óvissuna til að bjarga sér og sínum. Manneskjur eins ólíkar eins og þær geta verið en deila þó svo margar sömu aðstæðum. Mikið af börnum, gömlu fólki, mörg lasburða, flest sakna heimahaganna, sum eru hrædd og flest óörugg. Á þeim brenna þrúgandi spurningar eins og „hvar bíður okkar skjól?“ og „hvar geta börnin okkar lifað mannsæmandi og öruggu lífi?“. Þeirra vandi er viðfangsefni heimsins alls. Við erum hluti af honum. Tökum vel á móti flóttafólki! Warsan Shire - HEIMA enginn fer að heiman nema heima sé hákarlskjaftur þú flýrð ekki burt úr borginni nema borgin sé þegar flúin nágrannar þínir hlaupa hraðar en þú með blóðugan kökkinn í hálsinum og strákurinn sem var með þér í skóla þessi sem kyssti þig föla í felum á bakvið blikkverksmiðjuna heldur á byssu sem er stærri en hann sjálfur þú ferð ekki að heiman nema heima reki þig burt Enginn fer að heiman nema þú sért með heima á hælunum eld á iljum sjóðandi blóð í maga aldrei kom þér annað eins til hugar þar til sviðin sveðjueggin ógnaði hálsi þínum og jafnvel þá reyndirðu að umla þjóðsönginn og reifst svo passann í tætlur inni á flugvallarklósetti og grést hvert pappírssnifsi sem þú beist í því það staðfesti ennþá betur að þú færir aldrei til baka þið verðið að skilja að enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið enginn brennir lófana undir lestum og lestarvögnum enginn eyðir sólarhringum í iðrum flutningabíls borðandi dagblöð nema allir þeir kílómetrar þýði annað og meira en að ferðast enginn skríður undir girðingar engan dreymir um barsmíðar samúð engan dreymir um líf í flóttamannabúðum eða innanklæðaleit sem endar án klæða og líkama í sárum og fangelsi því fangelsi er alltaf skárra en logandi borg og einn lítill fangavörður í nóttinni alltaf betri en farmur af fullorðnum mönnum sem allir líkjast föður þínum í framan engin gæti afborið það engin gæti kyngt því engin húð er til nógu sterk og allt þetta enga svarta hér flóttamenn útlendingapakk hælisleitendur mættir hingað á spenann niggarar með alla vasa tóma og skrýtna lykt villimenn búnir að rústa landinu sínu og komnir til að rústa okkar hvernig bara getið þið notað þessi orð og gefið okkur þennan svip þið haldið kannski að skammirnar séu skárri en að missa handlegg að orðin séu skárri en fjórtán menn á milli fóta þinna eða auðveldra sé fyrir okkur að kyngja skítkastinu frá ykkur heldur en gúmmíi heldur en beinum heldur en barninu okkar í pörtum mig langar heim en heima er hákarlskjaftur heima er hlaupið á byssu og enginn myndi fara að heiman nema heima myndi elta þig niður að strönd nema heima myndi segja hlauptu hraðar skildu fötin eftir skríddu yfir eyðimörkina svamlaðu yfir höfin drukknaðu bjargaðu þér bilastu úr hungri betlaðu kyngdu öllu stolti gerðu allt til að komast af Enginn fer að heiman þar til heima er sveitt og loðin rödd í eyra þínu sem segir farðu farðu frá mér núna ég veit ekki hvað ég er orðin ég veit bara að allstaðar annarstaðar ertu öruggari en hjá mér Þýð. Hallgrímur Helgason Höfundur er teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum á Íslandi.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun