Reykjavíkurborg var í júní 2021 dæmt til að greiða þroskahömluðum manni rúma eina milljón króna í miskabætur vegna þess ógegnsæis sem biðlistar borgarinnar eftir sértæku húnsæðisúrræði fela í sér. Reykjavíkurborg ákvað í kjölfarið að áfrýja málinu til Landsréttar og átti að taka málið fyrir föstudaginn 9. september 2022. Daginn áður en málið átti að fara fyrir dóm greindi borgin frá því að hún ætlaði að una dómnum og í framhaldi greiða manninum miskabæturnar.
Erfitt að skipuleggja framtíðina
Í dómnum kemur meðal annars fram að verklag borgarinnar við úthlutum sé þannig háttað að útlokað sé fyrir umsækjendur að fá vitneskju um stöðu sína á biðlista eða áætlaðan biðtíma. Reykjavíkurborg hugðist breyta verklagi sínu í tengslum við biðlistana en hefur enn ekki komið breytingunni í framkvæmd. Faðir hins 24 ára gamla Jóns Patrik Leóssonar sem hefur beðið í fimm ár segir erfitt að skipuleggja framtíðina vegna óvissunnar.
„Við og biðjum um svör, hvenær og hvernig og hvar er hann á listanum en það gengur ekkert og hefur ekki gengið. Við erum búin að reyna núna í nokkur ár. Eins og staðan er í dag, hann er í flokki þrjú og í hans flokki eru sirka 27 einstaklingar á biðlista og við vitum ekkert hvort hann sé númer tvö, tíu eða tuttugu,“ segir Leó Már Jóhannsson og bætir við: „Það virðist vera einhver búbbla þarna niðri í Borgartúni sem heldur utan um þetta og það virðist bara ekki mega segja, ókei sonur þinn er númer tíu. Þá gætum við mátað þetta saman við uppbyggingaráætlun og hvernig þetta hefur gengið og svona kortlagt framhaldið. Þetta er ákaflega hvimleitt og það er eiginlega bara skrítið af hverju þau láta svona.“
„Í hans flokki eru sirka 27 einstaklingar á biðlista og við vitum ekkert hvort hann sé númer tveir, tíu eða tuttugu“
Þarf mikla umönnun
Málið sé ákaflega hvimleitt og fjölskyldan geti með engu móti gert framtíðarplön. Jón Patrik er með skammtímavistun aðra hverja viku og svo býr hann hjá foreldrum sínum á móti. „Þetta er talsvert mikið álag á heimilið þegar hann er hjá okkur,“ segir Leó Már aðspurður. Sonur hans þurfi mikla umönnun sem móðir hans sjái að mestu um. Mál Jóns Patriks er ekki einsdæmi en ekki er hægt að sækja um að biðlistum borgarinnar eftir sértæku húsnæðisúrræði fyrr en við átján ára aldur. Þrátt fyrir að það liggi fyrir snemma eða jafnvel frá fæðingu að þörf verði á slíku húsnæði.
Reykjavíkurborg hefur sagt niðurstöðu héraðsdóms fordæmisgefandi. Landssamtök Þroskahjálpar telur borgina bótaskylda gagnvart öllum á biðlista eftir sértæku húsnæði en það eru um 130 einstaklingar. Að mati samtakanna gæti samanlögð bótafjárhæð því numið hundrað milljónum króna.
Leó Már segist ekki hafa íhugað að höfða mál gegn borginni vegna málsins en útilokar það ekki. Hann segir borgina oft hafa staðið sig vel í málum sonar síns og að hún standi sig jafnvel betur en flest önnur sveitarfélög. „En það má samt alltaf gera miklu betur,“ segir Leó Már sem er bjartsýnn á að borgin breyti verklagi sínu.
