Alþingi samþykkti bráðabirgðaákvæði um tollfrjálsan innflutning úkraínskra vara síðasta sumar til að styðja við úkraínskt efnahags- og atvinnulíf vegna innrásarstríðs Rússa. Bretland og Evrópusambandið hafa endurnýjað sín ákvæði um niðurfellingu tolla.
Guðrún Hafsteinsdóttir, formaður Efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis, segir nefndina ekki hafa rætt endurnýjun ákvæðisins en það muni líklega koma til kasta nefndarinnar á fundi hennar á fimmtudag.
Á fyrstu þremur mánuðum þessa árs voru flutt inn rúm 200 tonn af úkraínsku kjúklingakjöti og hafa bændur meðal annars gagnrýnt innflutninginn vegna áhrifa á sölu íslensks kjúklings.
Vilhjálmur Arason heimilislæknir, sem er með doktorsgráðu í rannsóknum um fjölónæmar bakteríur og dreifingu á Íslandi, segir lýðheilsu landsmanna ekki mega gleymast í þessari umræðu.
„Það sem blasir við mér og frá upphafi fyrir fjórum árum, þegar innflutningur kjöts var gerður frjáls með EES samningi, var þessi áhætta að við færum að fá þessar fjölónæmu bakteríur sem koma óhjákvæmilega með kjöti. Það eru svokallaðar súnubakteríur, sameiginlegar bakteríur með dýrum og mönnum, sem berast með sláturkjöti,“ segir Vilhjálmur.
Slíkar bakteríur séu mikið vandamál víða erlendis en Íslendingar hafi hingað til, með lítilli notkun sýklalyfja í landbúnaði, ekki glímt við það. Þá séu þær sérstakt vandamál í Úkraínu, þar sem nær-alónæmar bakteríur finnast í meira magni en annars staðar í álfunni.
„Smám saman eru þessar bakteríur að blandast inn í íslenska flóru, bæði dýra- og mannaflóru. Þegar þær valda sýkingum er það stórmál er það stórmál því venjuleg sýklalyf virka oftast ekki og stundum engin sýklalyf. Þannig er íslenskri sérstöðu fórnað fyrir viðskiptahagsmuni og reglugerðir.“
Súnubakteríur séu algengustu sára- og sýklabakteríur mannsins en geta líka lifað með dýrum.
„Þetta eru flórubakteríur sem lifa lengi í görnum okkar og jafnvel stundum í öndunarvegi og húð. Síðan einn góðan veðurdag þegar við fáum sár eða sýkjumst, eins og þvagfærasýking, getur sú sýking verið ómeðhöndlanleg. Þetta er áhættan. Til dæmis í Úkraínu, þar sem þetta hlutfall hefur verið hvað hæst, eru 20-40 prósent af blóðeitrunum og heilahimnubólgum með bakteríum sem eru algjörlega ónæmar fyrir lang flestum sýklalyfjum. Það segir sig sjálft að við erum að taka gríðarlega áhættu,“ segir Vilhjálmur.
Engar ráðstafanir hafi verið gerðar til að fylgjast með sýklalyfjaónæmi þessara baktería.
„Það þarf að vera strangt eftirlit með þessum bakteríum sem er verið að flytja inn til landsins. Í besta falli er þetta hlutfall lágt en ég held að við verðum að vita hvaða áhættu við erum að taka. Burt séð frá því að við viljum frjálsan innflutning fyrir flestar vörur en við viljum ekki fórna lýðheilsu.“
