Gætu dregið ríkið fyrir dóm vegna aðgerðaleysis Kjartan Kjartansson skrifar 9. maí 2023 07:01 Stórhveli gætu leikið stórt hlutverk í að binda kolefni. Katrín Oddsdóttir, lögmaður Náttúruverndarsamtaka Íslands, segir til skoðunar að láta reyna á réttmæti aðgerðaleysis íslenskra stjórnvalda í umhverfismálum. Vísir/samsett Náttúruverndarsamtök skoða nú hvort þau geti dregið íslenska ríkið fyrir dómstóla fyrir aðgerðaleysi í hvalveiði- og loftslagsmálum. Lögmaður Náttúruverndarsamtaka Íslands segir undiröldu gegn hvalveiðum allt öðruvísi nú en undanfarin ár. Svandís Svavarsdóttir, sjávarútvegsráðherra, sagði á Alþingi í dag að ekki stæði til að ógilda veiðileyfi Hvals hf. þrátt fyrir niðurstöður nýrrar skýrslu Matvælastofnunar um að fjórðungur hvala líði þjáningar þegar þeir eru drepnir. Samkvæmt lögum eiga drápin að vera skjót og sársaukalaus. Þrátt fyrir þetta taldi Matvælastofnun að lög hefðu ekki verið brotin vegna þess að besti mögulegi búnaður væri notaður við veiðarnar miðað við aðstæður. Katrín Oddsdóttir, lögmaður Náttúruverndarsamtaka Íslands, sagði að ráðherranum bæri að draga veiðileyfið til baka í kvöldfréttum Stöðvar 2 í gærkvöldi. Í samtali við Vísi segir hún að verið sé að skoða hvort að hægt sé að stefna ríkinu fyrir sinnuleysi í garð náttúrunnar líkt og gerst hefur í vaxandi mæli víða erlendis. Dómstólar í Þýskalandi og Hollandi hafa meðal annars skikkað þarlend stjórnvöld til þess að gera meira í loftslagsmálum þar sem aðgerðir þeirra voru taldar ófullnægjandi á undanförnum árum. „Þetta eru svona frekar frammúrstefnuleg dómsmál sem eru núna við Mannréttindadómstól Evrópu. Það er verið að prófa þetta í ýmsum löndum eins og Sviss og Noregi og annars staðar vegna þess að fólki er hreinlega nóg um hversu hægt gengur að ná þessum alþjóðlegu markmiðum,“ segir hún. Flókið að koma máli fyrir íslenska dómstóla en þess virði að reyna Vísar Katrín til nýlegra rannsókna um að hvalir, og sérstaklega stórhveli, bindi umtalsvert magn kolefnis í skrokkum sínum. Þeir séu langlífir og þegar þeir drepist sökkvi þeir til botns og bindi kolefni þar í margar aldir. Hún segir að vegna þess hversu mikið kolefni hvalir bindi sé hægt að halda því fram að lífi og heilsu fólks sé stefnt í hættu með hvalveiðum. Það ætti að vera borðleggjandi fyrir Ísland að stöðva umsvifalaust hvalveiðar þegar fyrir liggi að um dýraníð sé að ræða og að þær hafi skelfileg áhrif fyrir loftslagið. „Sé ákvörðunin sú að gera það ekki er það okkar mat að það sé hægt að láta reyna á réttmæti þess aðgerðaleysis og hreinlega að skapa ríkinu bótaábyrgð. Við erum að skoða þessi mál, hvernig er hægt að koma svona máli fyrir dómstóla,“ segir lögmaðurinn. Flókið gæti þó reynst að fá íslenska dómstóla til þess að taka upp mál af þessu tagi. Katrín segir að íslensk stjórnvöld hafi ekki staðið sig vel í að auðvelda náttúruverndarsamtökum og hagsmunaaðilum að láta reyna á rétt náttúrunnar fyrir dómstólum. „Þetta er alveg þess virði að reyna,“ segir hún. Herferðir gegn Íslandi í vændum Undiralda gegn hvalveiðum allt önnur nú en áður, að mati Katrínar. Aðgerðasinnar á boð við Paul Watson, stofnanda Sea Shepard-samtakanna, hafi boðað komu sína til Íslands en auk þess sé henni kunnugt um að verið sé að skipuleggja samfélagsmiðla- og jafnvel sniðgönguherferð gegn Íslandi vegna veiðanna. Þekktir listamenn séu á meðal þeirra sem andæfa þeim. „Það er svo ótrúlega mikilvægt að ráðherra auðnist að horfa á þessa heildarmynd áður en hún tekur sína endanlega ákvörðun um það hvort hún lætur á það reyna að stöðva bara hreinlega veiðarnar núna,“ segir Katrín. Umhverfismál Dýraheilbrigði Dýr Hvalveiðar Hvalir Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Loftslagsmál Tengdar fréttir „Þetta hlýtur að teljast óásættanlegt“ Ný skýrsla Matvælastofnunar um velferð hvala og hvalveiðar er sláandi að sögn matvælaráðherra. Nú fer að hefjast síðasta vertíð núverandi leyfistímabils og ráðherra telur að skoða þurfi málin vel áður en nýtt leyfi verður gefið út. 8. maí 2023 21:02 Veiðileyfið ekki afturkallað fyrir árið en skýrslan gæti haft áhrif á framhaldið Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, segir nýja skýrslu Matvælastofnunar um hvalveiðar við Íslandsstrendur vekja upp spurningar hvort endurskoða þurfi hvort atvinnugreinin tilheyri fortíðinni frekar en framtíð. Ekki sé þó hægt að afturkalla veiðileyfi fyrir þetta sumar. 8. maí 2023 16:44 Mest lesið Óteljandi skiptin sem lögregla hefur þurft að vísa sömu mönnum út Innlent Foreldrar ómeðvitaðir um fjárhagstjón barnanna í fjárhættuspilum Innlent Deilur Repúblikana um Epstein-skjölin magnast enn Erlent Stór jarðskjálfti í Vatnajökli Innlent Rok og rigning sama hvert er litið Veður Sjáanlega nóg komið þegar þjóðarleiðtogar taka undir Innlent Skotárás í Bangkok: Skaut fimm til bana og fyrirfór sér Erlent Segir nýjan viðskiptasamning þann „stærsta í sögunni“ Erlent 64 prósent myndu þiggja gjaldfrjáls þyngdarstjórnunarlyf Erlent Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Innlent Fleiri fréttir Óteljandi skiptin sem lögregla hefur þurft að vísa sömu mönnum út Vara fólk við því að ganga á nýrunnu hrauninu Stór jarðskjálfti í Vatnajökli Foreldrar ómeðvitaðir um fjárhagstjón barnanna í fjárhættuspilum Sjáanlega nóg komið þegar þjóðarleiðtogar taka undir Eldur í yfirgefnu húsi í Borgartúni Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Þekktum Íslendingum lögð orð í munn með gervigreind Fulltrúar minnihlutans á einu um að tollarnir hafi ekki verið ræddir Gervigreind leggur Íslendingum orð í munn, bátabruni og veðrið um versló Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Segir áhyggjuefni að ESB hafi platað Íslendinga í tíu ár „Ökum slóðann” – Átaksverkefni gegn utanvegaakstri Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Meðvitundarlaus maður sóttur í Silfru Segir Guðlaug fara með rangt mál: „Hvimleið þessi valkvæða hlustun stjórnarandstöðunnar“ Bátar brenna í Bolungarvík Utanríkisráðherra segir stjórnarandstöðuna fara rangt með mál „Fór algjörlega fram úr björtustu vonum“ Tekist á um Evrópumálin Merkúr Máni sótti brons í Ólympíukeppninni í líffræði Leigubíll án verðmerkingar og veitingastaðir í óleyfi Virknin minnkað þó áfram gjósi Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Líkamsárás í farþegaskipi „Kaldar kveðjur frá ESB“ og tilfinningaþrungin stund á Druslugöngu Hvalfjarðargöng opin á ný „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Sjá meira
Svandís Svavarsdóttir, sjávarútvegsráðherra, sagði á Alþingi í dag að ekki stæði til að ógilda veiðileyfi Hvals hf. þrátt fyrir niðurstöður nýrrar skýrslu Matvælastofnunar um að fjórðungur hvala líði þjáningar þegar þeir eru drepnir. Samkvæmt lögum eiga drápin að vera skjót og sársaukalaus. Þrátt fyrir þetta taldi Matvælastofnun að lög hefðu ekki verið brotin vegna þess að besti mögulegi búnaður væri notaður við veiðarnar miðað við aðstæður. Katrín Oddsdóttir, lögmaður Náttúruverndarsamtaka Íslands, sagði að ráðherranum bæri að draga veiðileyfið til baka í kvöldfréttum Stöðvar 2 í gærkvöldi. Í samtali við Vísi segir hún að verið sé að skoða hvort að hægt sé að stefna ríkinu fyrir sinnuleysi í garð náttúrunnar líkt og gerst hefur í vaxandi mæli víða erlendis. Dómstólar í Þýskalandi og Hollandi hafa meðal annars skikkað þarlend stjórnvöld til þess að gera meira í loftslagsmálum þar sem aðgerðir þeirra voru taldar ófullnægjandi á undanförnum árum. „Þetta eru svona frekar frammúrstefnuleg dómsmál sem eru núna við Mannréttindadómstól Evrópu. Það er verið að prófa þetta í ýmsum löndum eins og Sviss og Noregi og annars staðar vegna þess að fólki er hreinlega nóg um hversu hægt gengur að ná þessum alþjóðlegu markmiðum,“ segir hún. Flókið að koma máli fyrir íslenska dómstóla en þess virði að reyna Vísar Katrín til nýlegra rannsókna um að hvalir, og sérstaklega stórhveli, bindi umtalsvert magn kolefnis í skrokkum sínum. Þeir séu langlífir og þegar þeir drepist sökkvi þeir til botns og bindi kolefni þar í margar aldir. Hún segir að vegna þess hversu mikið kolefni hvalir bindi sé hægt að halda því fram að lífi og heilsu fólks sé stefnt í hættu með hvalveiðum. Það ætti að vera borðleggjandi fyrir Ísland að stöðva umsvifalaust hvalveiðar þegar fyrir liggi að um dýraníð sé að ræða og að þær hafi skelfileg áhrif fyrir loftslagið. „Sé ákvörðunin sú að gera það ekki er það okkar mat að það sé hægt að láta reyna á réttmæti þess aðgerðaleysis og hreinlega að skapa ríkinu bótaábyrgð. Við erum að skoða þessi mál, hvernig er hægt að koma svona máli fyrir dómstóla,“ segir lögmaðurinn. Flókið gæti þó reynst að fá íslenska dómstóla til þess að taka upp mál af þessu tagi. Katrín segir að íslensk stjórnvöld hafi ekki staðið sig vel í að auðvelda náttúruverndarsamtökum og hagsmunaaðilum að láta reyna á rétt náttúrunnar fyrir dómstólum. „Þetta er alveg þess virði að reyna,“ segir hún. Herferðir gegn Íslandi í vændum Undiralda gegn hvalveiðum allt önnur nú en áður, að mati Katrínar. Aðgerðasinnar á boð við Paul Watson, stofnanda Sea Shepard-samtakanna, hafi boðað komu sína til Íslands en auk þess sé henni kunnugt um að verið sé að skipuleggja samfélagsmiðla- og jafnvel sniðgönguherferð gegn Íslandi vegna veiðanna. Þekktir listamenn séu á meðal þeirra sem andæfa þeim. „Það er svo ótrúlega mikilvægt að ráðherra auðnist að horfa á þessa heildarmynd áður en hún tekur sína endanlega ákvörðun um það hvort hún lætur á það reyna að stöðva bara hreinlega veiðarnar núna,“ segir Katrín.
Umhverfismál Dýraheilbrigði Dýr Hvalveiðar Hvalir Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Loftslagsmál Tengdar fréttir „Þetta hlýtur að teljast óásættanlegt“ Ný skýrsla Matvælastofnunar um velferð hvala og hvalveiðar er sláandi að sögn matvælaráðherra. Nú fer að hefjast síðasta vertíð núverandi leyfistímabils og ráðherra telur að skoða þurfi málin vel áður en nýtt leyfi verður gefið út. 8. maí 2023 21:02 Veiðileyfið ekki afturkallað fyrir árið en skýrslan gæti haft áhrif á framhaldið Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, segir nýja skýrslu Matvælastofnunar um hvalveiðar við Íslandsstrendur vekja upp spurningar hvort endurskoða þurfi hvort atvinnugreinin tilheyri fortíðinni frekar en framtíð. Ekki sé þó hægt að afturkalla veiðileyfi fyrir þetta sumar. 8. maí 2023 16:44 Mest lesið Óteljandi skiptin sem lögregla hefur þurft að vísa sömu mönnum út Innlent Foreldrar ómeðvitaðir um fjárhagstjón barnanna í fjárhættuspilum Innlent Deilur Repúblikana um Epstein-skjölin magnast enn Erlent Stór jarðskjálfti í Vatnajökli Innlent Rok og rigning sama hvert er litið Veður Sjáanlega nóg komið þegar þjóðarleiðtogar taka undir Innlent Skotárás í Bangkok: Skaut fimm til bana og fyrirfór sér Erlent Segir nýjan viðskiptasamning þann „stærsta í sögunni“ Erlent 64 prósent myndu þiggja gjaldfrjáls þyngdarstjórnunarlyf Erlent Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Innlent Fleiri fréttir Óteljandi skiptin sem lögregla hefur þurft að vísa sömu mönnum út Vara fólk við því að ganga á nýrunnu hrauninu Stór jarðskjálfti í Vatnajökli Foreldrar ómeðvitaðir um fjárhagstjón barnanna í fjárhættuspilum Sjáanlega nóg komið þegar þjóðarleiðtogar taka undir Eldur í yfirgefnu húsi í Borgartúni Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Þekktum Íslendingum lögð orð í munn með gervigreind Fulltrúar minnihlutans á einu um að tollarnir hafi ekki verið ræddir Gervigreind leggur Íslendingum orð í munn, bátabruni og veðrið um versló Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Segir áhyggjuefni að ESB hafi platað Íslendinga í tíu ár „Ökum slóðann” – Átaksverkefni gegn utanvegaakstri Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Meðvitundarlaus maður sóttur í Silfru Segir Guðlaug fara með rangt mál: „Hvimleið þessi valkvæða hlustun stjórnarandstöðunnar“ Bátar brenna í Bolungarvík Utanríkisráðherra segir stjórnarandstöðuna fara rangt með mál „Fór algjörlega fram úr björtustu vonum“ Tekist á um Evrópumálin Merkúr Máni sótti brons í Ólympíukeppninni í líffræði Leigubíll án verðmerkingar og veitingastaðir í óleyfi Virknin minnkað þó áfram gjósi Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Líkamsárás í farþegaskipi „Kaldar kveðjur frá ESB“ og tilfinningaþrungin stund á Druslugöngu Hvalfjarðargöng opin á ný „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Sjá meira
„Þetta hlýtur að teljast óásættanlegt“ Ný skýrsla Matvælastofnunar um velferð hvala og hvalveiðar er sláandi að sögn matvælaráðherra. Nú fer að hefjast síðasta vertíð núverandi leyfistímabils og ráðherra telur að skoða þurfi málin vel áður en nýtt leyfi verður gefið út. 8. maí 2023 21:02
Veiðileyfið ekki afturkallað fyrir árið en skýrslan gæti haft áhrif á framhaldið Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, segir nýja skýrslu Matvælastofnunar um hvalveiðar við Íslandsstrendur vekja upp spurningar hvort endurskoða þurfi hvort atvinnugreinin tilheyri fortíðinni frekar en framtíð. Ekki sé þó hægt að afturkalla veiðileyfi fyrir þetta sumar. 8. maí 2023 16:44