Frávísunar krafist vegna dýrkeyptra mistaka í málum útrásarvíkinga Ólafur Björn Sverrisson skrifar 13. október 2022 21:39 Allar líkur eru á að mál Karls Wernerssonar muni fara sömu leið og Styrmis Þórs Bragasonar í kjölfar fordæmisgefandi dóms Hæstaréttar sem vísaði máli þess síðarnefda frá dómi í síðustu viku. vísir/vilhelm Ríkissaksóknari hefur farið fram á frávísun í máli Milestone gegn Karli Wernerssyni í kjölfar frávísunar Hæstaréttar á sambærilegu máli Styrmis Þórs Bragasonar vegna mistaka endurupptökudóms. Nokkrum svipuðum hrunmálum var ranglega vísað til Hæstaréttar á síðasta ári. Fari hrunmál Karls og fleiri sömu leið og Styrmis standa áratugsgamlir sýknudómar óhaggaðir og ríkið dæmt til að greiða tugi milljóna í málsvarnarlaun. Mannréttindadómstóll Evrópu hafði dæmt ríkið brotlegt gagnvart Styrmi Þór og í kjölfarið gerði ríkið sátt við aðra í sömu stöðu, þar á meðal Karl Wernersson. Íslenska ríkið var af Mannréttindadómstóli ekki talið hafa veitt mönnunum réttláta málsmeðferð, þegar skýrslutökur fóru aðeins fram fyrir héraðsdómi en ekki við sakfellingu fyrir Hæstarétti. Á þeim grundvelli tók endurupptökudómur málið fyrir á síðasta ári en vísaði málunum í framhaldinu ranglega til endurupptöku fyrir Hæstarétti, sem ekki hefur heimild til að taka skýrslur á mönnunum. Réttilega hefði átt að vísa málunum til Landsréttar samkvæmt breytingarlögum um endurupptökudóm, sem tók við af endurupptökunefnd árið 2020. Eins og áður segir hefur ríkissaksóknari krafist frávísunar á máli Karls fyrir Hæstarétti en svokallað Ímon-mál Sigurjóns Árnasonar, fyrrverandi bankastjóra Landsbankans er einnig sambærilegt þar sem Hæstiréttur hafði snúið við sýknudómum þeirra án þess að hlýða á vitnisbuði. Í samtali við fréttastofu staðfestir Helgi Magnús Gunnarsson, vararíkissaksóknari, þessa afstöðu embættisins en Ríkisútvarpið greindi fyrst frá. Sérstakur endir á tuttugu ára gömlum málum „Það háttar eins til í Milestone máli Karls og í því sem féll um daginn, þar sem málið var endurupptekið á grundvelli brots á reglunni um milliliðalausa sönnunarfærslu. Það felur í sér að það þarf að endurtaka skýrslur en það er ekki hægt fyrir Hæstarétti frekar en hinu, samkvæmt þessum dómi,“ segir Helgi Magnús sem hefur verið viðriðinn mörg hver markaðsmisnotkunarmálin frá húsleitum árið 2002. Málin hafa því snúist í kerfinu í rúm tuttugu ár og virðast munu enda með þessum hætti vegna mistaka endurupptökudóms. „Það er svolítið sérstakt að vera búinn að vinna í sama málinu í tuttugu ár,“ segir Helgi Magnús og telur upp þau mál sem hafa fengið endurupptöku hjá dómstólnum. Mannréttindadómstóllinn hefur gert ríkar kröfur til milliliðalausa sönnunarfærslu fyrir áfrýjunardómstólum. „Þeir eru farnir að ganga ansi langt í því,“ segir Helgi Magnús. Helgi Magnús Gunnarsson, vararíkissaksóknari.vísir/vilhelm Misjafnt er hvaða kröfur ákæruvaldið muni gera í hverju máli fyrir sig en þegar brotin varðar milliliðalausa málsmeðferð er óhjákvæmilegt að gera kröfu um frávísun að sögn Helga. „Þetta eru svona þrjár útgáfur af „málsmeðferðarfeilum“ fyrir Hæstarétti í þessum hrunmálum frá 2012-2016. Ég á eftir að krefjast frávísunar að hluta í Baugsmálinu sem verður flutt í næstu viku. Svo er eitt mál í viðbót þar sem ég mun líklegast krefjast frávísunar vegna sjónarmiða um að ekki megi refsa tvisvar fyrir sama brot. Þetta eru samtals um tíu mál sem hafa verið endurupptekin.“ Sjá einnig: Bjarni fagnar langþráðri hreinni sakaskrá Dómstólakerfið tali illa saman Kristín Benediktsdóttir, dósent við lagadeild Háskóla Íslands segir Hæstarétt líta svo á að mistök hafi verið gerð með vísun málanna til réttarins. „En endurupptökudómur virðist vera annarrar skoðunar,“ segir Kristín og rifjar upp dóma Hæstaréttar í málum Sigurjóns Árnasonar og Sigríðar Elínar Sigfúsdóttur þar sem munnlegur málflutningur fór fram án heimildar vegna tilkomu Landsréttar. Mögulegt sé að endurupptökudómur hafi litið til þeirra mála við úrlausn umræddra úrskurða og talið réttast að vísa málunum til Hæstaréttar. Kristín Benediktsdóttir, dósent við lagadeild Háskóla Íslands.visir „Endurupptökudómur virðist hafa gengið út frá því að Hæstiréttur myndi heimila skýrslutökur við endurupptöku en rétturinn segist ekki hafa heimild til þess með vísan til 232. greinar sakamálalaga. Þannig verða mistökin,“ segir Kristín. Hún telur því ljóst að dómstólakerfið tali ekki nógu vel saman að þessu leyti. „Endurupptökudómur virðist túlka þessa heimild á annan hátt en Hæstiréttur sem leggur áherslu á að hann hafi ekki heimild til að leiðrétta dóminn með skýrslutökum. Menn þurftu að taka skýrslu af ákærða í þessu máli,“ segir Kristín að lokum. Dómsmál Mannréttindadómstóll Evrópu Milestone-málið Mest lesið Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Innlent Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Innlent Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Innlent Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi Innlent Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Innlent Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Erlent Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Innlent Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ Innlent Neitar að hitta Pútín án Selenskís Erlent Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Innlent Fleiri fréttir Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Tapsárir Danir lentu í skærum við lögreglu: Piparúða beitt, ferðaklósetti velt og fimm milljón króna tjón Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum „Það fer enginn lífvörður út í“ Reyndi að kaupa glás af nammi og kom upp um tíu ára bankaræningja Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Lygilegar tilraunir til að hafa áhrif á sakborning, Reynisfjara og tollar Trumps Olíuleit á teikniborðinu og býst við tíðindum í vetur Smokkamaðurinn enn ófundinn Sjúkrabíllinn bilaður og kemst ekki með sjúkling úr Þakgili Þrír á þaki jeppa á kafi í Jökulsá í Lóni Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Engin málaferli vegna slyss á Breiðamerkurjökli Tveir skjálftar um 3,3 að stærð Fundur hafinn í utanríkismálanefnd Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Ráðin nýr forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Sjá meira
Mannréttindadómstóll Evrópu hafði dæmt ríkið brotlegt gagnvart Styrmi Þór og í kjölfarið gerði ríkið sátt við aðra í sömu stöðu, þar á meðal Karl Wernersson. Íslenska ríkið var af Mannréttindadómstóli ekki talið hafa veitt mönnunum réttláta málsmeðferð, þegar skýrslutökur fóru aðeins fram fyrir héraðsdómi en ekki við sakfellingu fyrir Hæstarétti. Á þeim grundvelli tók endurupptökudómur málið fyrir á síðasta ári en vísaði málunum í framhaldinu ranglega til endurupptöku fyrir Hæstarétti, sem ekki hefur heimild til að taka skýrslur á mönnunum. Réttilega hefði átt að vísa málunum til Landsréttar samkvæmt breytingarlögum um endurupptökudóm, sem tók við af endurupptökunefnd árið 2020. Eins og áður segir hefur ríkissaksóknari krafist frávísunar á máli Karls fyrir Hæstarétti en svokallað Ímon-mál Sigurjóns Árnasonar, fyrrverandi bankastjóra Landsbankans er einnig sambærilegt þar sem Hæstiréttur hafði snúið við sýknudómum þeirra án þess að hlýða á vitnisbuði. Í samtali við fréttastofu staðfestir Helgi Magnús Gunnarsson, vararíkissaksóknari, þessa afstöðu embættisins en Ríkisútvarpið greindi fyrst frá. Sérstakur endir á tuttugu ára gömlum málum „Það háttar eins til í Milestone máli Karls og í því sem féll um daginn, þar sem málið var endurupptekið á grundvelli brots á reglunni um milliliðalausa sönnunarfærslu. Það felur í sér að það þarf að endurtaka skýrslur en það er ekki hægt fyrir Hæstarétti frekar en hinu, samkvæmt þessum dómi,“ segir Helgi Magnús sem hefur verið viðriðinn mörg hver markaðsmisnotkunarmálin frá húsleitum árið 2002. Málin hafa því snúist í kerfinu í rúm tuttugu ár og virðast munu enda með þessum hætti vegna mistaka endurupptökudóms. „Það er svolítið sérstakt að vera búinn að vinna í sama málinu í tuttugu ár,“ segir Helgi Magnús og telur upp þau mál sem hafa fengið endurupptöku hjá dómstólnum. Mannréttindadómstóllinn hefur gert ríkar kröfur til milliliðalausa sönnunarfærslu fyrir áfrýjunardómstólum. „Þeir eru farnir að ganga ansi langt í því,“ segir Helgi Magnús. Helgi Magnús Gunnarsson, vararíkissaksóknari.vísir/vilhelm Misjafnt er hvaða kröfur ákæruvaldið muni gera í hverju máli fyrir sig en þegar brotin varðar milliliðalausa málsmeðferð er óhjákvæmilegt að gera kröfu um frávísun að sögn Helga. „Þetta eru svona þrjár útgáfur af „málsmeðferðarfeilum“ fyrir Hæstarétti í þessum hrunmálum frá 2012-2016. Ég á eftir að krefjast frávísunar að hluta í Baugsmálinu sem verður flutt í næstu viku. Svo er eitt mál í viðbót þar sem ég mun líklegast krefjast frávísunar vegna sjónarmiða um að ekki megi refsa tvisvar fyrir sama brot. Þetta eru samtals um tíu mál sem hafa verið endurupptekin.“ Sjá einnig: Bjarni fagnar langþráðri hreinni sakaskrá Dómstólakerfið tali illa saman Kristín Benediktsdóttir, dósent við lagadeild Háskóla Íslands segir Hæstarétt líta svo á að mistök hafi verið gerð með vísun málanna til réttarins. „En endurupptökudómur virðist vera annarrar skoðunar,“ segir Kristín og rifjar upp dóma Hæstaréttar í málum Sigurjóns Árnasonar og Sigríðar Elínar Sigfúsdóttur þar sem munnlegur málflutningur fór fram án heimildar vegna tilkomu Landsréttar. Mögulegt sé að endurupptökudómur hafi litið til þeirra mála við úrlausn umræddra úrskurða og talið réttast að vísa málunum til Hæstaréttar. Kristín Benediktsdóttir, dósent við lagadeild Háskóla Íslands.visir „Endurupptökudómur virðist hafa gengið út frá því að Hæstiréttur myndi heimila skýrslutökur við endurupptöku en rétturinn segist ekki hafa heimild til þess með vísan til 232. greinar sakamálalaga. Þannig verða mistökin,“ segir Kristín. Hún telur því ljóst að dómstólakerfið tali ekki nógu vel saman að þessu leyti. „Endurupptökudómur virðist túlka þessa heimild á annan hátt en Hæstiréttur sem leggur áherslu á að hann hafi ekki heimild til að leiðrétta dóminn með skýrslutökum. Menn þurftu að taka skýrslu af ákærða í þessu máli,“ segir Kristín að lokum.
Dómsmál Mannréttindadómstóll Evrópu Milestone-málið Mest lesið Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Innlent Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Innlent Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Innlent Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi Innlent Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Innlent Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Erlent Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Innlent Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ Innlent Neitar að hitta Pútín án Selenskís Erlent Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Innlent Fleiri fréttir Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Tapsárir Danir lentu í skærum við lögreglu: Piparúða beitt, ferðaklósetti velt og fimm milljón króna tjón Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum „Það fer enginn lífvörður út í“ Reyndi að kaupa glás af nammi og kom upp um tíu ára bankaræningja Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Lygilegar tilraunir til að hafa áhrif á sakborning, Reynisfjara og tollar Trumps Olíuleit á teikniborðinu og býst við tíðindum í vetur Smokkamaðurinn enn ófundinn Sjúkrabíllinn bilaður og kemst ekki með sjúkling úr Þakgili Þrír á þaki jeppa á kafi í Jökulsá í Lóni Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Engin málaferli vegna slyss á Breiðamerkurjökli Tveir skjálftar um 3,3 að stærð Fundur hafinn í utanríkismálanefnd Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Ráðin nýr forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Sjá meira
Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Innlent
Tapsárir Danir lentu í skærum við lögreglu: Piparúða beitt, ferðaklósetti velt og fimm milljón króna tjón
Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Innlent