Samfylking er gott gildishlaðið nafn, og þarf engar nýjar umbúðir Birgir Dýrfjörð skrifar 23. september 2022 07:30 Árið 1990 fékk Sjálfstæðisflokkurinn 60% fylgi í Borgarstjórn, og yfirgnæfandi meirihluta í öllum nefndum, ráðum og stjórnunarstöðum í Borgarkerfinu. Þessi staðreynd sannfærði félagshyggjuflokkana um, að til að geta haft áhrif yrðu þeir að sameiast um framboð. Alþýðubandalagið, Alþýðuflokkurinn, Framsóknarflokkurinn og Samtök um kvennalista yrðu, að samfylkja sér á einn framboðslista. Flestir álitu það vonlaust verk. Flokkarnir ákváðu samt að skoða hvort pólitískar áherslur þeirra gætu orðið kjarni sameiginlegrar stefnuskrár í kosningum. Og þeir áttu svo sannarlega margt sameiginlegt. Þar bar hæst félagshyggja og janrétti kynjanna, og málefni barna, og mál, sem vörðuðu heill almennings. R-listinn - Regnhlífarsamtök það, sem félagshyggjuöflin áttu sameiginlegt var margfallt meira virði en það, sem deilt var um. Við náðum sátt um framkvæmdir og umbætur þó hver flokkur næði ekki öllum sínum áherslum. Við skildum að „allt eða ekkert“ pólitíkin gerir alla flokka vanhæfa til samstarfs. Þessir flokkar, sem höfðu ólíkar áherslur á mörgum sviðum í pólitík, ákváðu því, að stofna regnhlífarsamtök. Þannig varð R-listinn til, og hann sigraði 60% styrk Sjálfstæðisflokksins. Samfylkingin R-listinn var fyrirmynd Samfylkingarinnar. Hún var rökrétt framhald R-listans. Hún var stofnuð af þrem flokkum ásamt starfandi sjálfstæðum flokksfélögum innan þeirra. Þjóðvaki varð svo aðili að Samfylkingunni fyrir þingkosningar 1999. Fólk, sem vill reka alla á einn bás, og hnýta alla á klafa einnar miðstýrðrar hugsunar, það vill leggja niður sjálfstæðu aðildarfélögin í Samfylkingunni. Það skilur ekki að nafnið okkar Samfylking ber í sér drauminn um, að sameina félagshyggjuflokka á grunni þess, sem þeir eiga sameiginlegt – eins og við gerðum í R-listanum. Sá draumur á sögulega fyrirmynd. Þegar fasistar ógnuðu Evrópu, ákváðu Kommúnistar og sósíalistar í Frakklandi að sameinast. Þann 29. júlí 1934 undirrituðu þeir samning um Samfylkingu. Árið 1935 var mynduð Alþýðufylking þeirra, sem voru móti fasismanum. Hún vann mikinn sigur í Frakklandi. Þeim sigri fylgdu aukin lífsgæði og réttindi, sem smituðust um allan heim. Það var því engin tilviljun að við, sem eyddum vikum í Rúgbrauðsgerðinni, að púsla saman fyrsta framboði flokksins 1999, völdum okkur vinnuheitið Samfylking. Það var meðvitað. Úr stofnskrá Samfylkingarinnar Við þau, sem vilja afmá minni stofnfélög flokksin er það eitt að segja; að fundur í flokksstjórn Alþýðuflokksins 2. október 1999 afgreiddi stofnsamning nýrra stjórnmálasamtaka og samþykkti eftirfarandi texta: „ Flokksstjórnin lýsir fylgi sínu við þær tillögur, sem gera ráð fyrir að fleiri en eitt aðildarfélag geti orðið að nýjum stjórnmálasamtökum í hverju sveitarfélagi; þ.á.m. þau félög, sem nú eru grunneiningar samstarfsflokkanna þannig að ekki verði gert að skilyrði að þau verði lögð niður:“ Sami texti var samþykktur af öllum stofnaðilum Samfykingarinnar. Það er siðlaust og marklaust, að breyta samningi án aðkomu þeirra, sem gerðu hann sín á milli. „Fussum svei, það er mannaþefur í helli okkar“ Nú hefur verið kynnt að fram verði lögð tillaga á komandi landsfundi um, að flokkurinn heiti „Jafnaðarflokkur“ í stað Samfylking-Jafnaðar-(manna)-flokkur. Tillagan felur í sér þær breytingar, að fella út nafnið (samfylking). Í umræðum innan flokksins eru rökin fyrir tillögunni sögð þau, að nafnið samfylking sé ekki lengur söluvænt sem vörumerki. Einnig felur tillagan í sér, þá breytingu að í stað jafnaðar(manna) flokkur komi Jafnaðarflokkur. Tillagan felur í sér að fjarlægja orðið (manna) Það er ekki sagt söluvænt að kenna sig við menn. Konur eru líka menn Í fyrsta framboði frú Vigdísar forseta var spurt, hvort það minnkaði ekki möguleika á sigri hennar, að það yrði enginn karlmaður á Bessastöðum. Vigdís svaraði með sinni alkunnu og áhrifaríku hógværð: „Konur eru líka menn“ - engin karla-fóbia þar. Í ævintýrinu um Hlina kóngsson kemur fram, að tröllskessur hafi óþol fyrir mannaþef. Netskessur eru svona líka. Verði engu breytt nema nafninu, og áfram sama fólkið, sama verklagið, sama andúðin á þeim, sem jórtra á öðrum básum. Sama taktíkin, að næra sjálfstraustið á annarra afglöpum, og segja við kjósendur; nú má kjósa okkur, nú heitum við ekki Samfylking. Þá gera nýjar umbúðir lítið gagn. „Maður keyrir nú ekki langt á lakkinu.“ Á árum áður var nokkuð um að útsjónasamir menn bröskuðu með laskaða bíla. Þeir gerðu þá upp, þrifu og sprautuðu með gljáandi lakki, og bónuðu, og seldu svo sem fína bíla. Oft varð reynslan sú, að eigendur þessara nýsprautuðu og vel bónuðu bíla áttu tíð erindi á verkstæði, og undruðust bilunina, því bíllinn hefði litið svo vel út þegar þeir keyptu hann. Þá svaraði Króksarinn, Olli á Áka með spakmæli; „Maður keyrir nú ekki langt á lakkinu.“ Fari svo. að andlitslyfting með bótoxi og meiki ásamt nýju nafni, og nýrri kennitölu fyrir Samfylkinguna, fái sama viðmót hjá kjósendum, og nýja lakkið og bónið fengu hjá Olla á Áka. Fari svo, þá mun flokkurinn eiga verulega bágt í vændum. Flytjendur tillögunnar eru einlægir jafnaðarmenn. Ég bið þá að fresta henni. Höfundur er rafvirkjameistari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birgir Dýrfjörð Samfylkingin Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Fleiri ásælast Grænland en Trump Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Á atvinnuvegaráðherra von á kraftaverki? Björn Ólafsson Skoðun Fullkomlega afgreitt þjóðaratkvæði Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun ESB: Penninn og sverðið, aðgangur og yfirráð Helgi Hrafn Gunnarsson Skoðun Kolefnissporið mitt Jón Fannar Árnason Skoðun Landhelgisgæslan er óábyrg Vilhelm Jónsson Skoðun Aftur um Fjarðarheiðargöng Stefán Ómar Stefánsson van Hagen Skoðun Nýtt ár, nýr veruleiki, nýtt samtal Kristinn Árni Hróbjartsson Skoðun Staða eldri borgara á Íslandi í árslok 2025 Björn Snæbjörnsson Skoðun Skoðun Skoðun Staða eldri borgara á Íslandi í árslok 2025 Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Landhelgisgæslan er óábyrg Vilhelm Jónsson skrifar Skoðun Nýtt ár, nýr veruleiki, nýtt samtal Kristinn Árni Hróbjartsson skrifar Skoðun Kolefnissporið mitt Jón Fannar Árnason skrifar Skoðun Fullkomlega afgreitt þjóðaratkvæði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Á atvinnuvegaráðherra von á kraftaverki? Björn Ólafsson skrifar Skoðun ESB: Penninn og sverðið, aðgangur og yfirráð Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Aftur um Fjarðarheiðargöng Stefán Ómar Stefánsson van Hagen skrifar Skoðun Hitamál - Saga loftslagsins Höskuldur Búi Jónsson skrifar Skoðun Von, hugrekki og virðing við lok lífs Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hverjum þjónar kerfið? Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Vínsalarnir og vitorðsmenn þeirra Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Viðskilnaður Breta við ESB: Sársauki, frelsi og veðmálið um framtíðina Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun RÚV: Þú skalt ekki önnur útvörp hafa! Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Áramótaannáll 2025 Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Vonin sem sneri ekki aftur Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Ljósadýrð loftin gyllir Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Þegar reglugerðir og raunveruleiki rekast á Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hugmyndafræðilegur hornsteinn ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hinn falski raunveruleiki Kristján Fr. Friðbertsson skrifar Skoðun Bandaríkin léku lykilhlutverk í samruna Evrópu sem leiddi til friðar og efnahagslegrar velsældar Kristján Vigfússon skrifar Skoðun Alvarlegar rangfærslur í Hitamálum Eyþór Eðvarðsson skrifar Skoðun Verður Hvalfjörður gerður að einni stærstu rotþró landsins? Haraldur Eiríksson skrifar Skoðun Fleiri ásælast Grænland en Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Mótmæli frá grasrótinni eru orðin saga í Evrópu Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er tímabili friðar að ljúka árið 2026? Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Reykvískir lýðræðisjafnaðarmenn – kjósum oddvita Freyr Snorrason skrifar Skoðun Ástandið, jólavókaflóðið og druslur nútímans Sæunn I. Marinósdóttir skrifar Skoðun Gerið Ásthildi Lóu aftur að ráðherra – taka tvö Eyjólfur Pétur Hafstein skrifar Skoðun Mikilvægi björgunarsveitanna Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Sjá meira
Árið 1990 fékk Sjálfstæðisflokkurinn 60% fylgi í Borgarstjórn, og yfirgnæfandi meirihluta í öllum nefndum, ráðum og stjórnunarstöðum í Borgarkerfinu. Þessi staðreynd sannfærði félagshyggjuflokkana um, að til að geta haft áhrif yrðu þeir að sameiast um framboð. Alþýðubandalagið, Alþýðuflokkurinn, Framsóknarflokkurinn og Samtök um kvennalista yrðu, að samfylkja sér á einn framboðslista. Flestir álitu það vonlaust verk. Flokkarnir ákváðu samt að skoða hvort pólitískar áherslur þeirra gætu orðið kjarni sameiginlegrar stefnuskrár í kosningum. Og þeir áttu svo sannarlega margt sameiginlegt. Þar bar hæst félagshyggja og janrétti kynjanna, og málefni barna, og mál, sem vörðuðu heill almennings. R-listinn - Regnhlífarsamtök það, sem félagshyggjuöflin áttu sameiginlegt var margfallt meira virði en það, sem deilt var um. Við náðum sátt um framkvæmdir og umbætur þó hver flokkur næði ekki öllum sínum áherslum. Við skildum að „allt eða ekkert“ pólitíkin gerir alla flokka vanhæfa til samstarfs. Þessir flokkar, sem höfðu ólíkar áherslur á mörgum sviðum í pólitík, ákváðu því, að stofna regnhlífarsamtök. Þannig varð R-listinn til, og hann sigraði 60% styrk Sjálfstæðisflokksins. Samfylkingin R-listinn var fyrirmynd Samfylkingarinnar. Hún var rökrétt framhald R-listans. Hún var stofnuð af þrem flokkum ásamt starfandi sjálfstæðum flokksfélögum innan þeirra. Þjóðvaki varð svo aðili að Samfylkingunni fyrir þingkosningar 1999. Fólk, sem vill reka alla á einn bás, og hnýta alla á klafa einnar miðstýrðrar hugsunar, það vill leggja niður sjálfstæðu aðildarfélögin í Samfylkingunni. Það skilur ekki að nafnið okkar Samfylking ber í sér drauminn um, að sameina félagshyggjuflokka á grunni þess, sem þeir eiga sameiginlegt – eins og við gerðum í R-listanum. Sá draumur á sögulega fyrirmynd. Þegar fasistar ógnuðu Evrópu, ákváðu Kommúnistar og sósíalistar í Frakklandi að sameinast. Þann 29. júlí 1934 undirrituðu þeir samning um Samfylkingu. Árið 1935 var mynduð Alþýðufylking þeirra, sem voru móti fasismanum. Hún vann mikinn sigur í Frakklandi. Þeim sigri fylgdu aukin lífsgæði og réttindi, sem smituðust um allan heim. Það var því engin tilviljun að við, sem eyddum vikum í Rúgbrauðsgerðinni, að púsla saman fyrsta framboði flokksins 1999, völdum okkur vinnuheitið Samfylking. Það var meðvitað. Úr stofnskrá Samfylkingarinnar Við þau, sem vilja afmá minni stofnfélög flokksin er það eitt að segja; að fundur í flokksstjórn Alþýðuflokksins 2. október 1999 afgreiddi stofnsamning nýrra stjórnmálasamtaka og samþykkti eftirfarandi texta: „ Flokksstjórnin lýsir fylgi sínu við þær tillögur, sem gera ráð fyrir að fleiri en eitt aðildarfélag geti orðið að nýjum stjórnmálasamtökum í hverju sveitarfélagi; þ.á.m. þau félög, sem nú eru grunneiningar samstarfsflokkanna þannig að ekki verði gert að skilyrði að þau verði lögð niður:“ Sami texti var samþykktur af öllum stofnaðilum Samfykingarinnar. Það er siðlaust og marklaust, að breyta samningi án aðkomu þeirra, sem gerðu hann sín á milli. „Fussum svei, það er mannaþefur í helli okkar“ Nú hefur verið kynnt að fram verði lögð tillaga á komandi landsfundi um, að flokkurinn heiti „Jafnaðarflokkur“ í stað Samfylking-Jafnaðar-(manna)-flokkur. Tillagan felur í sér þær breytingar, að fella út nafnið (samfylking). Í umræðum innan flokksins eru rökin fyrir tillögunni sögð þau, að nafnið samfylking sé ekki lengur söluvænt sem vörumerki. Einnig felur tillagan í sér, þá breytingu að í stað jafnaðar(manna) flokkur komi Jafnaðarflokkur. Tillagan felur í sér að fjarlægja orðið (manna) Það er ekki sagt söluvænt að kenna sig við menn. Konur eru líka menn Í fyrsta framboði frú Vigdísar forseta var spurt, hvort það minnkaði ekki möguleika á sigri hennar, að það yrði enginn karlmaður á Bessastöðum. Vigdís svaraði með sinni alkunnu og áhrifaríku hógværð: „Konur eru líka menn“ - engin karla-fóbia þar. Í ævintýrinu um Hlina kóngsson kemur fram, að tröllskessur hafi óþol fyrir mannaþef. Netskessur eru svona líka. Verði engu breytt nema nafninu, og áfram sama fólkið, sama verklagið, sama andúðin á þeim, sem jórtra á öðrum básum. Sama taktíkin, að næra sjálfstraustið á annarra afglöpum, og segja við kjósendur; nú má kjósa okkur, nú heitum við ekki Samfylking. Þá gera nýjar umbúðir lítið gagn. „Maður keyrir nú ekki langt á lakkinu.“ Á árum áður var nokkuð um að útsjónasamir menn bröskuðu með laskaða bíla. Þeir gerðu þá upp, þrifu og sprautuðu með gljáandi lakki, og bónuðu, og seldu svo sem fína bíla. Oft varð reynslan sú, að eigendur þessara nýsprautuðu og vel bónuðu bíla áttu tíð erindi á verkstæði, og undruðust bilunina, því bíllinn hefði litið svo vel út þegar þeir keyptu hann. Þá svaraði Króksarinn, Olli á Áka með spakmæli; „Maður keyrir nú ekki langt á lakkinu.“ Fari svo. að andlitslyfting með bótoxi og meiki ásamt nýju nafni, og nýrri kennitölu fyrir Samfylkinguna, fái sama viðmót hjá kjósendum, og nýja lakkið og bónið fengu hjá Olla á Áka. Fari svo, þá mun flokkurinn eiga verulega bágt í vændum. Flytjendur tillögunnar eru einlægir jafnaðarmenn. Ég bið þá að fresta henni. Höfundur er rafvirkjameistari.
Skoðun Viðskilnaður Breta við ESB: Sársauki, frelsi og veðmálið um framtíðina Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Bandaríkin léku lykilhlutverk í samruna Evrópu sem leiddi til friðar og efnahagslegrar velsældar Kristján Vigfússon skrifar