Fimm sinnum fleiri fyrirtæki þurfa senn að upplýsa um sjálfbærni rekstursins

Ný tilskipun ESB boðar nýjar reglur og áherslur sem Tómas segir mikilvægt að íslensk fyrirtæki búi sig undir þar sem þær verða hluti af EES-samningnum. 

Breytingarnar fela meðal annars í sér að reglurnar munu ná til um fimmfalt fleiri fyrirtækja en áður, eða til um fimmtíu þúsund fyrirtæki innan ESB.

Í dag og á morgun fjallar Atvinnulífið um sjálfbærni í rekstri og fjárfestingum. 

Breytingarnar eru meðal dagskrárliða sem ræddar verða í pallborðsumræðu Janúarráðstefnu Festu, en hún verður haldin sem rafrænn viðburður á morgun, fimmtudaginn 27. janúar frá klukkan 9-12.

Fyrrgreind tilskipun um sjálfbærni upplýsingar fyrirtækja hefur reyndar ekki verið samþykkt innan ESB enn sem komið er. Tómas segir hins vegar ekkert benda til annars en að svo verði og að ráðgert sé að hún gildi fyrir fjárhagsárið 2023. Hún verði svo innleidd á Íslandi í samræmi við EES-samninginn.

„Þessi tilskipun er mikilvægt púsl í áætlun ESB um að byggja upp heilstætt regluverk sem eykur áherslu á sjálfbærni í rekstri fyrirtækja og gerir margvíslegar kröfur til fyrirtækja sem útgefenda hlutabréfa og skuldabréfa, til aðila á fjármála markaði eins og banka, lífeyrissjóða, tryggingafélaga og sjóðastýringarfyrirtækja sem og til forms og efnis fjármálaráðgjafar,“ segir Tómas og bætir við: „Þessi áætlun er nátengd Green Deal ESB sem er umfangsmikil aðgerðaráætlun sem lýtur að því að leggja stóraukna áherslu á hverskyns sjálfbærni í rekstri fyrirtækja við framleiðslu vöru og þjónustu.“

Á Janúarráðstefnu Festu mun Tómas stýra fyrrgreindum pallborðsumræðum um lagabreytinguna og þau áhrif sem hún mun hafa á íslensk fyrirtæki. Í pallborði um þessi mál verða gestirnir Ásdís Kristjánsdóttir, aðstoðarframkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, Andri Þór Guðmundsson, forstjóri Ölgerðarinnar, Hafdís Hanna Ægisdóttir, forstöðumaður Stofnunar Sæmundar fróða um sjálfbæra þróun og Eva Margrét Ævarsdóttir, lögmaður og ráðgjafi á sviði sjálfbærni hjá LEX.

Tómas segir mikilvægt fyrir opinbera aðila hér á landi að fylgjast vel með þróuninni til að innleiðing nýrra reglna verði sem skilvirkust.

Það sama eigi við um fyrirtæki og fjárfesta sem þurfa að búa sig undir að mæta þeim áskorununum og virkja þau tækifæri sem lagabreytingin mun fela í sér.

En einnig til að virkja sín eigin tækifæri.

Aukin upplýsingagjöf mun auka á traust til fyrirtækjanna. Hún getur einnig stutt við ný viðskiptatækifæri og vöruþróun sem og ímynd og starf fyrirtækja almennt. 

Þá felur upplýsingagjöfin í sér mikilvæga áhættugreiningu, sem ætti að geta hjálpað til við fjármögnun vel rekinna fyrirtækja hvort sem er í formi hlutafjár eða lánsfjár og þá væntanlega á betri kjörum en ella,“ 

segir Tómas sem dæmi um það hvernig fyrirtæki geta horft á tilskipunina sem jákvæða þróun, frekar en íþyngjandi regluverk.

Til viðbótar nefnir Tómas að nýjar kynslóðir neytenda eru nú þegar að gera aðrar og meiri kröfur en áður hafa gilt til sjálfbærar framleiðslu. Að auka á upplýsingagjöf um sjálfbærni er því mikilvægt veganesti til frekari vaxtar með framtíðarneytendum.

Tómas segir regluverk ESB varðandi ábyrgar og sjálfbærar fjárfestingar vera nátengd markmiðum Parísarsáttmálans og heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun.

„Þessar reglur varða einnig samkeppnisumhverfi fyrirtækja og fjárfesta og eru liður í yfirgripsmikilli áætlun ESB um að efla hagkerfi sambandsins byggt á sjálfbærum forsendum. Regluverk ESB á þessu sviði fellur að meginstefnu til undir samninginn um Evrópska efnahagssvæðið.“

Til að gefa smá mynd af því, hvernig breytingarnar munu hafa áhrif á þau fimmtíu þúsund fyrirtæki sem senn munu þurfa að skila inn sjálfbærniupplýsingum samkvæmt nýjum reglum, má nefna eftirfarandi fimm liði.

1. Nýjar reglur ná til fleiri fyrirtækja

Gildandi tilskipun nær aðeins til stórra fyrirtækja sem eru skráð á markaði. Ný tilskipun mun hins vegar ná til lítilla og meðalstórra fyrirtækja eða um fimmtíu þúsund fyrirtækja innan ESB. Við það bætist svo hópur fyrirtækja innan EES-EFTA ríkjanna, það er Íslands, Noregs og Liechtenstein.

2. ESB mun setja ítarlega staðla um efni og inntak sjálfbærrar upplýsingagjafar

EFRAG, The European Financial Reporting Advisoy Group, mun þróa og birta ítarlegar reglur í formi staðla, um efni og inntak sjálfbærniupplýsinga. 

Fyrir íslensk fyrirtæki sem nú þegar byggja sjálfbærniskýrslur sínar á GRI og svipuðum viðmiðunum, ætti að vera nokkuð aðgengilegt að aðlaga sig að nýjum stöðlum.

3. Krafa um könnun / endurskoðun sjálfbærniupplýsinga

Sérfræðingar, svo sem endurskoðendur, munu þurfa að taka út og rýna í áreiðanleika sjálfbærni upplýsingagjafarinnar. Markmið þessara breytinga er að tryggja sem best áreiðanleika upplýsinganna.

4. Birta skal sjálfbærniupplýsingar á tölvutæku formi

Markmiðið er að lækka kostnað fyrirtækja við skýrslugjöf og auðvelda fjárfestum og öðrum haghöfum að hagnýta sér upplýsingarnar.

5. Framsetning upplýsinga í skýrslu stjórnenda

Upplýsingagjöfin á að verða hluti af skýrslu stjórnenda í ársreikningum fyrirtækja. Þetta þýðir að sjálfbærni upplýsingarnar verða ekki lengur birtar í sérstakri skýrslu eins og nú er algengt. Markmiðið með þessum breytingum er meðal annars að virkja enn frekar hlutverk eftirlitsaðila.

Janúarráðstefna Festu er stærsti sjálfbærni vettvangur íslensks atvinnulífs. Janúarráðstefnan er öllum opin en dagskrá ráðstefnunnar má sjá HÉR.