Líkt og greint hefur verið frá á Vísi er áralangri deilu Íslands og bresku verslunarkeðjunnar Iceland Foods um vörumerkið Iceland ekki lokið. Ísland hafði betur gegn Iceland Foods fyrir tveimur árum síðan þegar skráning Iceland Foods á vörumerkinu var úrskurðuð ógild. Verslunarkeðjan áfrýjaði þeim úrskurði en nánar má lesa um forsögu málsins hér.
Kærunefnd Hugverkastofu Evrópusambandsins vísaði málinu áfram til fjölskipaðrar kærunefndar stofnunarinnar sem þarf nú að taka afstöðu til fjórtán almennra grundvallarspurninga sem tengjast skráningu ríkjaheitis sem vörumerkis.
Í málsmeðferðinni fyrir fjölskipaðri áfrýjunarnefnd gafst ótengdum aðilum sem telja sig hafa hagsmuni af niðurstöðu málsins kostur á að leggja fram svokallað amicus curie bréf. Ísland fékk upplýsingar um að Sviss myndi leggja fram gögn til stuðnings kröfu Íslands, en Sviss berst einnig fyrir sama hagsmunamáli á alþjóðavettvangi.
Slíkt bréf barst frá samtökunum Swissness Enforcement. Að samtökunum standa svissneskir hagsmunaðilar á borð við Samtök svissneskra úraframleiðenda, samtök svissneskra súkkulaðiframleiðenda og ýmis önnur samtök, auk þess sem að utanríkisráðuneyti Sviss er samstarfsaðili samtakanna.
Algjört grundvallaratriði fyrir svissneskt efnahagslíf
Í samtali við Vísi segir David Stärkle, framkvæmdastjóri samtakanna, að hagsmunaaðilar og yfirvöld í Sviss telji sig eiga mikla hagsmuni undir því að ríkjaheiti njóti verndar og að ekki sé hægt að skrá þau sem vörumerki, að minnsta kosti ekki án leyfis viðkomandi ríkis eða takmarkana.
Samtökin hafa það að markmiði að berjast gegn því að ótengd fyrirtæki tengi vörur sínar og þjónustu við Sviss án leyfis.
„Við komum inn í þetta mál því að þetta er algjört grundvallaratriði í okkar huga. Svissneski fáninn og önnur merki njóta ágætrar verndar um víða veröld en ríkjaheitið ekki. Það er í raun ekki varið á heimsvísu,“ segir Stärkle.
Hagsmunir Íslands og Sviss fari saman
Segir hann að hagsmunir Sviss og Íslands fari saman í þessu máli enda séu ríkin tvö um margt lík.
„Þetta eru tiltölulega lítil ríki, byggja mikið á útflutningi og njóta góðs orðsporðs innan Evrópusambandsins, orðspor fyrir að búa til gæðavörur og þjónustu. Það er sem við eigum sameiginlegt,“ segir Stärkle.
Segir hann að mikilvægt sé fyrir þessi ríki og fyrirtæki innan þess að vernda orðsporið og hafa stjórn á því hverjir geti tengt sig við þetta orðspor með því til dæmis að nota ríkjaheitin í heiti á vörum og þjónustu.
Þetta kemur glögglega fram í stuðningsbréfi stofnunarinnar sem sent var til fjölskipaðrar áfrýjunarnefndar Hugverkastofu Evrópusambandsins.
Margir sem vilji sneið af ostinum án þess að leggja neitt til framleiðslunnar
Þar kemur fram að strangar reglur gildi innan Sviss um hvaða viðmið og reglur gildi til þess að fyrirtæki geti auglýst vörur sínar með tengingu við svissneska ríkjaheitið. Telur stofnunin mikilvægt að slíkar reglur gildi á alþjóðavísu.
„Það er gríðarlegt markaðslegt gildi falið í mismunandi eiginleikum hvers ríkjaheitis. Ríkjaheiti sem vörumerki getur virkað sem uppspretta upplýsinga til almennings um uppruna og gæði vöru og þjónustu sem tengd eru við ákveðin ríki,“ segir í bréfinu.
Í bréfinu er vísað til þess að í hugum neytenda séu ákveðin ríki tákn um gæðavöru og þjónustu. Margir reyni þess vegna að tengja sig við þessi ríkjaheiti til þess að ná í sneið af ostinum, ef svo má að orði komast, án leyfis eða raunverulegrar tengingar við Sviss. Án þess að leggja eitthvað til framleiðslunnar sé áfram notast við ostagerðarlíkingar.
Þetta sé hins vegar slæmt fyrir ríkin sem verði fyrir barðinu á þessu og geti haft slæm áhrif á efnahag þeirra.
Í þessu samhengi má nefna það að ein af ástæða þess að Ísland fór í hart við Iceland Foods var sú að Ísland taldi að breska verslunarkeðjan hefði lagt stein í götu markaðsátaksins Inspired by Iceland, þar sem Ísland var markaðssett sem spennandi áfangastaður fyrir ferðamenn. Gerði Iceland Foods það á grundvelli vörumerkjaskráningar á vörumerkinu Iceland.
Vilja að upprunalega ákvörðunin um að fella skráninguna úr gildi standi
Í bréfinu lýsa svissnesku samtökin því yfir að ákvörðun Hugverkastofu Evrópusambandsins um að fella úr gildi vörumerkjaskráningu Iceland Foods á vörumerkinu Iceland eigi að standa. Telur Stärkle að mjög mikilvægt sé að fá niðurstöðu í málinu og telur hann ekki ólíklegt að það muni á endanum koma til kasta Evrópudómstólsins að taka endanlega ákvörðun.
„Ef dómurinn fellur Íslandi í vil ætti það að hafa fordæmisgildi fyrir Sviss. Það mun svara spurningunni hvort hægt sé að skrá ríkjaheiti sem vörumerki eða ekki og þá undir hvaða kringumstæðum það sé hægt,“ segir Stärkle.
