Takk Bubbi og Ásgeir Halldóra Mogensen skrifar 26. apríl 2021 15:01 Baráttunni gegn spillingu hefur borist góður liðsauki á síðustu dögum. Hundruð ef ekki þúsund Íslendinga hafa krafist aðgerða og úrbóta, að stjórnvöld taki á spillingu á Íslandi af festu og hrifsi völdin úr höndum fjársterkra hagsmunahópa. Ákallið að undanförnu má kannski hvað helst rekja til tveggja manna: tónlistarmannsins Bubba Morthens og Ásgeirs Jónssonar seðlabankastjóra. Þó þeir séu um margt ólíkir eiga þeir að minnsta kosti eitt sameiginlegt: Þeim líst ekkert á stöðuna. Báðir hafa þeir tjáð sig um framferði útgerðarfélagsins Samherja að undanförnu, hvorugur undir jákvæðum formerkjum. Bubbi gagnrýnir aðför fyrirtækisins að Ríkisútvarpinu og Ásgeir gagnrýnir aðför þess gegn starfsmönnum Seðlabankans. Í samtali við Stundina segir seðlabankastjóri enn fremur að Íslandi sé „að miklu leyti stjórnað af hagsmunahópum” og það sé „meiri háttar mál að lenda uppi á kant við þá.“ Ummælin hafa vakið verðskuldaða athygli, enda ekki á hverjum degi sem einn æðsti embættismaður þjóðarinnar tjáir sig með jafn opinskáum hætti. Ekki á hverjum degi sem hulunni er flett af átökunum bakvið tjöldin í efstu lögum samfélagsins. Ummæli seðlabankastjóra og Bubba hafa blásið baráttunni gegn spillingu byr undir báða vængi - og fyrir það erum við Píratar gríðarlega þakklátir. Engin endurreisn án uppgjörs Endurreisn Íslands eftir faraldurinn verður ekki farsæl nema sérhagsmunaöfl sleppi krumlunum af íslensku samfélagi. Sérhagsmunaöflin sem hafa sannfært stjórnvöld um að hunsa niðurstöður þjóðaratkvæðagreiðslu um nýja stjórnarskrá, því hún kveður á um að auðlindir landsins séu í eigu þjóðarinnar. Það munu þau aldrei gera sjálfviljug og þess vegna þarf stjórnmálafólk sem vill taka á spillingu af festu. Sem vill koma í veg fyrir að einstaka fjölskyldur og fyrirtæki geti í krafti gríðarlegs auðs beygt stjórnvöld undir vilja sinn. Á þessum grunni voru Píratar stofnaðir árið 2013. Baráttan gegn fjársterkum hagsmunaöflum, samþjöppun valds og spillingu er í erfðaefni flokksins. Það er ekki hvað síst af þeim sökum sem Píratar hafa undanfarna 18 mánuði, frá birtingu Samherjaskjalanna um framgöngu fyrirtækisins í Namibíu, látið að sér kveða. Hér verður stiklað á stóru um það sem Píratar hafa gert á þingi í tengslum við Samherjamálið og margþætta gagnrýni flokksins í garð ríkisstjórnarinnar, sem hefur leyft framgöngu fyrirtækisins að viðgangast. Eftir að afhjúpanir hinna svokölluðu Samherjaskjala litu dagsins ljós haustið 2019 kölluðu Píratar strax eftir því að sjávarútvegsráðherra myndi sitja fyrir svörum í þinginu. Skömmu síðar settu Píratar á dagskrá þingsins sérstaka umræðu um spillingu á Íslandi, þar sem Samherjaskjölin voru í brennidepli. Píratar endurfluttu þingsályktun um rannsókn á fjárfestingarleið Seðlabanka Íslands, eftir úttekt á því hvernig fjárfestingarleiðin var nýtt af Samherja. Píratar kröfðu sjávarútvegsráðherra um svör vegna tengsla hans við Samherja. Rannsókn Pírata á sjávarútvegsráðherra stöðvuð Þórhildur Sunna Ævarsdóttir hafði frumkvæði að því að stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd rannsakaði hæfi sjávarútvegsráðherra í ljósi sterkra tengsla hans við Samherja í kjölfar Samherjaskjalanna, þar sem forkólfar Samherja töluðu um hann sem „sinn mann“ í ríkisstjórninni og upplýsingar lágu fyrir um bein samskipti ráðherrans við þá í kjölfar Samherjaskjalanna. Blásið var til opins fundar í stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar, undir stjórn Pírata, þar sem ráðherra sat fyrir svörum. Í desember 2019 og í mars 2020 sendi nefndin ítarlegar upplýsingabeiðnir um störf ráðherrans fyrir Samherja, fjárstuðning fyrirtækisins við framboð hans og aðgerðir hans sem ráðherra í þágu Samherja. Talsverðar upplýsingar lágu fyrir sem bentu enda til þess að Kristján Þór væri vanhæfur sem sjávarútvegsráðherra. Að endingu ákváðu ríkisstjórnarflokkarnir að stöðva rannsóknina sem Píratar hófu með afli og lýsti því yfir að ekkert væri athugavert við stjórnarhætti síns ráðherra. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir sagði í kjölfarið af sér sem formaður stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar í mótmælaskyni og til að geta upplýst um það sem væri í gangi innan nefndarinnar. Ítrekaðar ræður, spurningar og gagnrýni Þess utan hafa þingmenn Pírata ítrekað fjallað um og gagnrýnt framgöngu Samherja í ræðum sínum. Athugið að þetta er ekki tæmandi upptalning: Ég krafði forsætisráðherra svara um símtal sjávarútvegsráðherra til forstjóra Samherja Þórhildur Sunna Ævarsdóttir gagnrýndi sinnuleysi íslenskra stjórnvalda í spillingarvörnum hérlendis, eftir að þau höfðu sagt rót Samherjamálsins vera spillingu í Namibíu. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir spurði formann Framsóknarflokksuns um hæfi sjávarútvegsráðherra vegna tengsla hans við Samherja. Björn Leví Gunnarsson ítrekar stuðning Pírata við rannsókn á greiðslum Samherja fyrir veiðirétt í Namibíu og á Íslandi. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir spurði sjávarútvegsráðherra um verkleysi hans eftir birtingu Samherjaskjalanna. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir spurði sjávarútvegsráðherra um skilgreiningu á tengdum aðilum í sjávarútvegi vegna vegna andstöðu Samherja við að fara að lögum. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir spurði forsætisráðherra um hvað henni þætti um að Samherji ætti 49,9% hlut í Síldarvinnslunni án þess að teljast tengdur aðili. Helgi Hrafn Gunnarsson greindi áróðursherferð Samherja í þaula í tveimur greinum, sem má lesa hér og hér. Síðast en ekki síst má minna á nýlega áramótagrein og eldhúsdagsræðuÞórhildar Sunnu þar sem hún talar um Samherjasímtalið, spillinguna og hagsmunahópana. Píratar hafa alltaf og munu alltaf berjast gegn spillingu. Píratar hafa alltaf og munu alltaf gagnrýna spillingu þegar hún verður á vegi þeirra og það verður ekki þaggað niður í þeim um Samherjamálið eins og þessi fjölmörgu dæmi sanna. Höfundur er þingmaður Pírata Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Halldóra Mogensen Samherjaskjölin Píratar Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið Óásættanleg meðferð á fjármunum félagsfólks VR – Hvar var stjórn VR? Þorsteinn Skúli Sveinsson Skoðun Donald Trump Jovana Pavlović Skoðun Fara mínir kennarar að vinna í Kópavogslaug? Opið bréf til bæjarstjóra Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Hvers á Öskjuhlíðin að gjalda? Eyþór Máni Steinarsson Skoðun Nýtt húsnæðiskerfi á Íslandi: Norrænar hugmyndir opna dyrnar fyrir fyrstu kaupendur! Bjarni Þór Sigurðsson Skoðun Fjórföldun á stuðningi við Guðrúnu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Það er samkeppni innan opinbera geirans um starfskrafta kennara Davíð Már Sigurðsson Skoðun Kjarkur og kraftur til að breyta Áslaug Hulda Jónsdóttir,Eydís Arna Líndal Skoðun Af hverju stríð? Helga Þórólfsdóttir Skoðun Hvammsvirkjun og framtíð laxfiska í Þjórsá Dr. Margaret Filardo,Elvar Örn Friðriksson Skoðun Skoðun Skoðun Tækifæri til að ljúka mannréttindamáli Þorsteins Pálssonar frá síðustu öld Bergur Hauksson skrifar Skoðun Aðalvandamálið við máltileinkun innflytjenda! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Lítil breyting sem getur skipt sköpum! Arnar Steinn Þórarinsson skrifar Skoðun Fara mínir kennarar að vinna í Kópavogslaug? Opið bréf til bæjarstjóra Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn styður Úkraínu Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Það er samkeppni innan opinbera geirans um starfskrafta kennara Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýtt húsnæðiskerfi á Íslandi: Norrænar hugmyndir opna dyrnar fyrir fyrstu kaupendur! Bjarni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Óásættanleg meðferð á fjármunum félagsfólks VR – Hvar var stjórn VR? Þorsteinn Skúli Sveinsson skrifar Skoðun Kjarkur og kraftur til að breyta Áslaug Hulda Jónsdóttir,Eydís Arna Líndal skrifar Skoðun Fjórföldun á stuðningi við Guðrúnu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Góður fyrsti aldarfjórðungur Jón Guðni Ómarsson skrifar Skoðun Af hverju stríð? Helga Þórólfsdóttir skrifar Skoðun Donald Trump Jovana Pavlović skrifar Skoðun Hvammsvirkjun og framtíð laxfiska í Þjórsá Dr. Margaret Filardo,Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Stækkum Sjálfstæðisflokkinn Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Trú- og lífsskoðunarfélög í landi sammannlegs stjórnskipulags – er samt hætta á óeiningu? Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Hvers á Öskjuhlíðin að gjalda? Eyþór Máni Steinarsson skrifar Skoðun Karlveldið hefur enn ansi mörg andlit Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Stjórnarskráin Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun „Þetta er atriðið þar sem þið takið til fótanna…” Marta Wieczorek skrifar Skoðun Barátta hafnarverkamanna: Leiðin að viðurkenningu sem samningsaðili Sverrir Fannberg Júlíusson skrifar Skoðun Börn í vanda Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Björns Hákonarsonar Fjóla Margrét Hrafnkelsdóttir,Guðrún Ásta Friðbertsdóttir,Karen Ragnarsdóttir,Lísa Lotta Björnsdóttir skrifar Skoðun Mýtan um óumflýjanlegan rússneskan sigur Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Hinir mannlegu englar Landspítalans Sveinn Hjörtur Guðfinnsson skrifar Skoðun Magnús Karl verður rektor fyrir okkur öll Guðjón Reykdal Óskarsson skrifar Skoðun Leiðtoga- og stjórnendavandi: Af hverju meðalmennska í stjórnun skaðar skipulagsheildir og hvernig á að bæta úr? Berglind Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Stöndum vörð um akademískt frelsi Björn Þorsteinsson skrifar Skoðun Samræmd próf jafna stöðuna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun VR og við sem erum miðaldra Halla Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Baráttunni gegn spillingu hefur borist góður liðsauki á síðustu dögum. Hundruð ef ekki þúsund Íslendinga hafa krafist aðgerða og úrbóta, að stjórnvöld taki á spillingu á Íslandi af festu og hrifsi völdin úr höndum fjársterkra hagsmunahópa. Ákallið að undanförnu má kannski hvað helst rekja til tveggja manna: tónlistarmannsins Bubba Morthens og Ásgeirs Jónssonar seðlabankastjóra. Þó þeir séu um margt ólíkir eiga þeir að minnsta kosti eitt sameiginlegt: Þeim líst ekkert á stöðuna. Báðir hafa þeir tjáð sig um framferði útgerðarfélagsins Samherja að undanförnu, hvorugur undir jákvæðum formerkjum. Bubbi gagnrýnir aðför fyrirtækisins að Ríkisútvarpinu og Ásgeir gagnrýnir aðför þess gegn starfsmönnum Seðlabankans. Í samtali við Stundina segir seðlabankastjóri enn fremur að Íslandi sé „að miklu leyti stjórnað af hagsmunahópum” og það sé „meiri háttar mál að lenda uppi á kant við þá.“ Ummælin hafa vakið verðskuldaða athygli, enda ekki á hverjum degi sem einn æðsti embættismaður þjóðarinnar tjáir sig með jafn opinskáum hætti. Ekki á hverjum degi sem hulunni er flett af átökunum bakvið tjöldin í efstu lögum samfélagsins. Ummæli seðlabankastjóra og Bubba hafa blásið baráttunni gegn spillingu byr undir báða vængi - og fyrir það erum við Píratar gríðarlega þakklátir. Engin endurreisn án uppgjörs Endurreisn Íslands eftir faraldurinn verður ekki farsæl nema sérhagsmunaöfl sleppi krumlunum af íslensku samfélagi. Sérhagsmunaöflin sem hafa sannfært stjórnvöld um að hunsa niðurstöður þjóðaratkvæðagreiðslu um nýja stjórnarskrá, því hún kveður á um að auðlindir landsins séu í eigu þjóðarinnar. Það munu þau aldrei gera sjálfviljug og þess vegna þarf stjórnmálafólk sem vill taka á spillingu af festu. Sem vill koma í veg fyrir að einstaka fjölskyldur og fyrirtæki geti í krafti gríðarlegs auðs beygt stjórnvöld undir vilja sinn. Á þessum grunni voru Píratar stofnaðir árið 2013. Baráttan gegn fjársterkum hagsmunaöflum, samþjöppun valds og spillingu er í erfðaefni flokksins. Það er ekki hvað síst af þeim sökum sem Píratar hafa undanfarna 18 mánuði, frá birtingu Samherjaskjalanna um framgöngu fyrirtækisins í Namibíu, látið að sér kveða. Hér verður stiklað á stóru um það sem Píratar hafa gert á þingi í tengslum við Samherjamálið og margþætta gagnrýni flokksins í garð ríkisstjórnarinnar, sem hefur leyft framgöngu fyrirtækisins að viðgangast. Eftir að afhjúpanir hinna svokölluðu Samherjaskjala litu dagsins ljós haustið 2019 kölluðu Píratar strax eftir því að sjávarútvegsráðherra myndi sitja fyrir svörum í þinginu. Skömmu síðar settu Píratar á dagskrá þingsins sérstaka umræðu um spillingu á Íslandi, þar sem Samherjaskjölin voru í brennidepli. Píratar endurfluttu þingsályktun um rannsókn á fjárfestingarleið Seðlabanka Íslands, eftir úttekt á því hvernig fjárfestingarleiðin var nýtt af Samherja. Píratar kröfðu sjávarútvegsráðherra um svör vegna tengsla hans við Samherja. Rannsókn Pírata á sjávarútvegsráðherra stöðvuð Þórhildur Sunna Ævarsdóttir hafði frumkvæði að því að stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd rannsakaði hæfi sjávarútvegsráðherra í ljósi sterkra tengsla hans við Samherja í kjölfar Samherjaskjalanna, þar sem forkólfar Samherja töluðu um hann sem „sinn mann“ í ríkisstjórninni og upplýsingar lágu fyrir um bein samskipti ráðherrans við þá í kjölfar Samherjaskjalanna. Blásið var til opins fundar í stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar, undir stjórn Pírata, þar sem ráðherra sat fyrir svörum. Í desember 2019 og í mars 2020 sendi nefndin ítarlegar upplýsingabeiðnir um störf ráðherrans fyrir Samherja, fjárstuðning fyrirtækisins við framboð hans og aðgerðir hans sem ráðherra í þágu Samherja. Talsverðar upplýsingar lágu fyrir sem bentu enda til þess að Kristján Þór væri vanhæfur sem sjávarútvegsráðherra. Að endingu ákváðu ríkisstjórnarflokkarnir að stöðva rannsóknina sem Píratar hófu með afli og lýsti því yfir að ekkert væri athugavert við stjórnarhætti síns ráðherra. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir sagði í kjölfarið af sér sem formaður stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar í mótmælaskyni og til að geta upplýst um það sem væri í gangi innan nefndarinnar. Ítrekaðar ræður, spurningar og gagnrýni Þess utan hafa þingmenn Pírata ítrekað fjallað um og gagnrýnt framgöngu Samherja í ræðum sínum. Athugið að þetta er ekki tæmandi upptalning: Ég krafði forsætisráðherra svara um símtal sjávarútvegsráðherra til forstjóra Samherja Þórhildur Sunna Ævarsdóttir gagnrýndi sinnuleysi íslenskra stjórnvalda í spillingarvörnum hérlendis, eftir að þau höfðu sagt rót Samherjamálsins vera spillingu í Namibíu. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir spurði formann Framsóknarflokksuns um hæfi sjávarútvegsráðherra vegna tengsla hans við Samherja. Björn Leví Gunnarsson ítrekar stuðning Pírata við rannsókn á greiðslum Samherja fyrir veiðirétt í Namibíu og á Íslandi. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir spurði sjávarútvegsráðherra um verkleysi hans eftir birtingu Samherjaskjalanna. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir spurði sjávarútvegsráðherra um skilgreiningu á tengdum aðilum í sjávarútvegi vegna vegna andstöðu Samherja við að fara að lögum. Þórhildur Sunna Ævarsdóttir spurði forsætisráðherra um hvað henni þætti um að Samherji ætti 49,9% hlut í Síldarvinnslunni án þess að teljast tengdur aðili. Helgi Hrafn Gunnarsson greindi áróðursherferð Samherja í þaula í tveimur greinum, sem má lesa hér og hér. Síðast en ekki síst má minna á nýlega áramótagrein og eldhúsdagsræðuÞórhildar Sunnu þar sem hún talar um Samherjasímtalið, spillinguna og hagsmunahópana. Píratar hafa alltaf og munu alltaf berjast gegn spillingu. Píratar hafa alltaf og munu alltaf gagnrýna spillingu þegar hún verður á vegi þeirra og það verður ekki þaggað niður í þeim um Samherjamálið eins og þessi fjölmörgu dæmi sanna. Höfundur er þingmaður Pírata
Óásættanleg meðferð á fjármunum félagsfólks VR – Hvar var stjórn VR? Þorsteinn Skúli Sveinsson Skoðun
Fara mínir kennarar að vinna í Kópavogslaug? Opið bréf til bæjarstjóra Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Nýtt húsnæðiskerfi á Íslandi: Norrænar hugmyndir opna dyrnar fyrir fyrstu kaupendur! Bjarni Þór Sigurðsson Skoðun
Skoðun Tækifæri til að ljúka mannréttindamáli Þorsteins Pálssonar frá síðustu öld Bergur Hauksson skrifar
Skoðun Fara mínir kennarar að vinna í Kópavogslaug? Opið bréf til bæjarstjóra Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Það er samkeppni innan opinbera geirans um starfskrafta kennara Davíð Már Sigurðsson skrifar
Skoðun Nýtt húsnæðiskerfi á Íslandi: Norrænar hugmyndir opna dyrnar fyrir fyrstu kaupendur! Bjarni Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Óásættanleg meðferð á fjármunum félagsfólks VR – Hvar var stjórn VR? Þorsteinn Skúli Sveinsson skrifar
Skoðun Hvammsvirkjun og framtíð laxfiska í Þjórsá Dr. Margaret Filardo,Elvar Örn Friðriksson skrifar
Skoðun Trú- og lífsskoðunarfélög í landi sammannlegs stjórnskipulags – er samt hætta á óeiningu? Svanur Sigurbjörnsson skrifar
Skoðun Barátta hafnarverkamanna: Leiðin að viðurkenningu sem samningsaðili Sverrir Fannberg Júlíusson skrifar
Skoðun Opið bréf til Jóns Björns Hákonarsonar Fjóla Margrét Hrafnkelsdóttir,Guðrún Ásta Friðbertsdóttir,Karen Ragnarsdóttir,Lísa Lotta Björnsdóttir skrifar
Skoðun Leiðtoga- og stjórnendavandi: Af hverju meðalmennska í stjórnun skaðar skipulagsheildir og hvernig á að bæta úr? Berglind Björk Hreinsdóttir skrifar
Óásættanleg meðferð á fjármunum félagsfólks VR – Hvar var stjórn VR? Þorsteinn Skúli Sveinsson Skoðun
Fara mínir kennarar að vinna í Kópavogslaug? Opið bréf til bæjarstjóra Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Nýtt húsnæðiskerfi á Íslandi: Norrænar hugmyndir opna dyrnar fyrir fyrstu kaupendur! Bjarni Þór Sigurðsson Skoðun