Sviðnir sviðslistamenn við útdeilingu úr aðgerðapakkanum Jakob Bjarnar skrifar 13. maí 2020 07:52 Tómt hús. Samkomubannið kemur verst við þá sem reiða sig á flutning listar sinnar fyrir áhorfendum. Þeim er hins vegar aðeins ætlað brot af því sem útdeila á aukalega vegna kórónuveirunnar. GETTY/JACOBS STOCK PHOTOGRAPHY LTD Í aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar til að mæta þrengingum vegna Covid-19 er ætlunin að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. Áður var 650 milljónum króna varið í málaflokkinn og hlutu 325 listamenn af þeim 1544 sem um sóttu starfslaun listamanna. Í fyrstu leist listamönnum prýðilega á þetta en nú er komið babb í bátinn varðandi skiptingu þessara fjármuna en lögum samkvæmt deilist féð eftir tiltekinni formúlu: Rithöfundar fá um 35 prósent starfslauna, myndlistarmenn 27 prósent, hönnuðir 3 prósent, sviðslistarfólk tæp 12 prósent, tónlistarflytjendur 11 prósent og tónskáld 12 prósent. Sem er ekki í nokkru samræmi við það hvar skórinn kreppir helst. Enginn spurði bransann Ríkisútvarpið greindi frá því í vikunni að í umsögn forsvarsmanna stéttar-og fagfélaga tónlistar og sviðslistarfólks til efnahags-og viðskiptanefndar sé lýst yfir verulegum áhyggjum vegna þessa. Enda er ekki í neinu samræmi við það hvar þrengingarnar koma þyngst niður. Einkum eru það sviðslistamenn; tónlistarmenn og leikarar, sem fá að súpa seyðið af samkomubanni. Eins og kom berlega fram í umfjöllun Vísis af viðbrögðum listamanna við ummælum Þórólfs Guðnasonar sóttvarnarlæknis þess efnis að tveggja metra reglan yrði í gildi út árið. Erling Jóhannesson er forseti BÍL. Hann segir að gleymst hafi að spyrja bransann þegar tekin var ákvörðun um framkvæmdina. Erling Jóhannesson, forseti Bandalags íslenskra listamanna, segir þetta rétt. „Ákvörðun um skiptinguna var tekin í ráðuneytinu án aðkomu okkar og byggist á þeim prósentuhlutföllum sem fyrir eru í skiptingunni. Óánægjan er sú að þeir sem eru í hópi „performing“ listgreina hafa fyrir lágt hlutfall en telja sig hafa orðið fyrir mestum áföllum í þessu ástandi.“ Erling segir þetta hlutfall úthlutana bundin í lög og ef úthluta eigi aukafjármagni úr sjóðnum þurfi að koma til lagabreyting. „Það er ekki hægt að gera með reglugerð eða einhliða ákvörðun til dæmis ráðherra. Þegar viðskipta og efnahagsnefnd útfærði lagabreytinguna, held ég að þeir hafi leitað eftir ráðleggingu frá menntamálaráðuneytinu en enginn spurði bransann.“ Hafa kannað stöðu mismunandi hópa listamanna Og það má ætla, eðli máls samkvæmt, að covid-faraldurinn hafi einmitt minnst áhrif á störf rithöfunda, ef svo má segja? Meðan sviðslistamenn eru úti á köldum klaka? „Við eigum ekki mjög áreiðanleg gögn til að bera greinarnar saman, en flestar greinar þar með talið rithöfundar, hafa gert kannanir á stöðu sinnar stéttar. Það sem þær sýna er að höggið var vissulega fyrst og harðast á tónlistarmenn og leiklistarfólk en læddist hægar og eigum við að segja lymskulegar inn á greinar rithöfunda og myndlistarmanna þannig að þær greinar hafa verið að hægfrjósa.“ Erling vill ekki taka undir það sjónarmið að þetta ástand hafi að einhverju leyti afhjúpað það að listamannalaunin, eins takmörkuð og þau eru, geti virkað mismunandi. „Nei. Tilgangur listamannalauna er einn og hann er að efla listsköpun í landinu og eini mælikvarðinn er sá, hvort með aukningu og eflingu þeirra, að við fáum meiri skáldskap, fleiri tónverk og meira af myndlist. Sá er tilgangur og þeirra og besta fjárfesting hins opinbera í menningu og listsköpun er að beina fjármagni sem næst starfi listamanna. Þetta er eingöngu prósent af fjármagni sem rennur til menningar og listar í landinu svo líklega best ráðstafað hluta þess sjóðs. En það eru margir veikleikar okkar samfélagsgerðar að opinberast í þessu áhlaupi og hvað listamenn varðar er það líklegast afleit staða þeirra varðandi almenn vinnumarkaðsúrræði.“ Skelfileg staða listamanna Jájá, tilgangurinn er ábyggilega góður en opinberar þetta ekki vankanta á fyrirkomulaginu? „Nei, ég vil greina á milli þessarar einskiptisaðgerðar þar sem ágreiningurinn stendur um það hvernig til hafi tekist hjá hinu opinbera með skiptingu aukafjárveitingar og laganna um starfslaun listamanna sem eru í ákaflega góðum farvegi, þó eflaust megi endurskoða þau, síðasta endurskoðun þeirra var árið 2009.“ Erling segir ef til vill mikilvægast í þessu að átta sig á að starfslaun eru ekki vinnumarkaðsúræði, þau séu fjárfestng í innviðum. „Þessi staða kemur upp núna því hin hefðbundnu vinnumarkaðsúrræði virka ekki. Sjötíu og fimm prósent listamanna sem leitað hafa til Vinnumálastofnunar hafa ekki fengið úrlausn sinna mála vegna flækjustigs einyrkjaumhverfisins sem VMST getur ekki dílað við. Þessi hópur hefur verið settur á ís fram á haust af stofnuninni. Ásamt, reikna ég með, stórum hópi einyrkja úr ýmsum greinum samfélagsins.“ Samkomubann á Íslandi Efnahagsmál Vinnumarkaður Tónlist Leikhús Listamannalaun Tengdar fréttir Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00 Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39 Mest lesið Segir ljóst að Víðir hafi brotið stjórnsýslulög: „Það er verið að kaupa sér vinsældir“ Innlent Ætlar að gera allt í sínu valdi til að tryggja rekstur Kaffistofunnar Innlent Loka kaffiskúrnum umtalaða við Leifsstöð Innlent Öryggismál að eiga reiðufé heima fyrir „ef í harðbakkann slær“ Innlent Ríkið keypti nýjan sendiherrabústað á 750 milljónir Innlent Inga endurvekur 25 metra regluna Innlent Stöðvaði miðasölu um leið og hann áttaði sig á stöðu mála Innlent „Auðvitað bregður fólki“ Innlent Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Innlent „Ég vil fá að ráða hvar ég slátra og hverja ég er í viðskiptum við“ Innlent Fleiri fréttir Segir ljóst að Víðir hafi brotið stjórnsýslulög: „Það er verið að kaupa sér vinsældir“ Ætlar að gera allt í sínu valdi til að tryggja rekstur Kaffistofunnar Fádæma úrhelli á Ólafsfirði Hildur er nýr formaður Almannaheilla Loka kaffiskúrnum umtalaða við Leifsstöð Öryggismál að eiga reiðufé heima fyrir „ef í harðbakkann slær“ Um 100 skemmtiferðaskip í Vestmannaeyjum í sumar „Auðvitað bregður fólki“ Ríkið keypti nýjan sendiherrabústað á 750 milljónir Hlutfall barna sem beitti foreldra eða skylda ofbeldi tvöfaldaðist Strandveiðimenn huga að samstöðufundi við Austurvöll Tilkynningum um heimilisofbeldi fjölgar og endurfrumsýning Brúðubílsins Skemmtiferðaskipi snúið vegna vinds „Djöflablístur“ stafi líklega af svölum nýbygginga Stöðvaði miðasölu um leið og hann áttaði sig á stöðu mála Hrottalegu ofbeldi lýst í ákæru á hendur Stefáni, Lúkasi og Matthíasi Tvöfalt fleiri Parkinson-sjúklingar eftir fimmtán ár Alvarlegum ofbeldisbrotum fjölgað á síðustu kvartöld „Þetta eru alveg galin vinnubrögð“ Sex ára fangelsi fyrir árás á fyrrverandi sambýliskonu Mygla í Árnasafni: „Handritin eru örugg“ Inga endurvekur 25 metra regluna Bílastæðið rifið upp með rótum Hlýjasti maímánuður á landinu frá upphafi mælinga „Ég vil fá að ráða hvar ég slátra og hverja ég er í viðskiptum við“ Krefur Ríkisútvarpið um leiðréttingu Ekki ólíklegt að þingið fari nokkra daga fram yfir „Hef mikinn skilning á því að Víðir hafi gert þetta“ Horft til tillagna um að minni fyrirtæki verði undanskyld jafnlaunavottun Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Sjá meira
Í aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar til að mæta þrengingum vegna Covid-19 er ætlunin að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. Áður var 650 milljónum króna varið í málaflokkinn og hlutu 325 listamenn af þeim 1544 sem um sóttu starfslaun listamanna. Í fyrstu leist listamönnum prýðilega á þetta en nú er komið babb í bátinn varðandi skiptingu þessara fjármuna en lögum samkvæmt deilist féð eftir tiltekinni formúlu: Rithöfundar fá um 35 prósent starfslauna, myndlistarmenn 27 prósent, hönnuðir 3 prósent, sviðslistarfólk tæp 12 prósent, tónlistarflytjendur 11 prósent og tónskáld 12 prósent. Sem er ekki í nokkru samræmi við það hvar skórinn kreppir helst. Enginn spurði bransann Ríkisútvarpið greindi frá því í vikunni að í umsögn forsvarsmanna stéttar-og fagfélaga tónlistar og sviðslistarfólks til efnahags-og viðskiptanefndar sé lýst yfir verulegum áhyggjum vegna þessa. Enda er ekki í neinu samræmi við það hvar þrengingarnar koma þyngst niður. Einkum eru það sviðslistamenn; tónlistarmenn og leikarar, sem fá að súpa seyðið af samkomubanni. Eins og kom berlega fram í umfjöllun Vísis af viðbrögðum listamanna við ummælum Þórólfs Guðnasonar sóttvarnarlæknis þess efnis að tveggja metra reglan yrði í gildi út árið. Erling Jóhannesson er forseti BÍL. Hann segir að gleymst hafi að spyrja bransann þegar tekin var ákvörðun um framkvæmdina. Erling Jóhannesson, forseti Bandalags íslenskra listamanna, segir þetta rétt. „Ákvörðun um skiptinguna var tekin í ráðuneytinu án aðkomu okkar og byggist á þeim prósentuhlutföllum sem fyrir eru í skiptingunni. Óánægjan er sú að þeir sem eru í hópi „performing“ listgreina hafa fyrir lágt hlutfall en telja sig hafa orðið fyrir mestum áföllum í þessu ástandi.“ Erling segir þetta hlutfall úthlutana bundin í lög og ef úthluta eigi aukafjármagni úr sjóðnum þurfi að koma til lagabreyting. „Það er ekki hægt að gera með reglugerð eða einhliða ákvörðun til dæmis ráðherra. Þegar viðskipta og efnahagsnefnd útfærði lagabreytinguna, held ég að þeir hafi leitað eftir ráðleggingu frá menntamálaráðuneytinu en enginn spurði bransann.“ Hafa kannað stöðu mismunandi hópa listamanna Og það má ætla, eðli máls samkvæmt, að covid-faraldurinn hafi einmitt minnst áhrif á störf rithöfunda, ef svo má segja? Meðan sviðslistamenn eru úti á köldum klaka? „Við eigum ekki mjög áreiðanleg gögn til að bera greinarnar saman, en flestar greinar þar með talið rithöfundar, hafa gert kannanir á stöðu sinnar stéttar. Það sem þær sýna er að höggið var vissulega fyrst og harðast á tónlistarmenn og leiklistarfólk en læddist hægar og eigum við að segja lymskulegar inn á greinar rithöfunda og myndlistarmanna þannig að þær greinar hafa verið að hægfrjósa.“ Erling vill ekki taka undir það sjónarmið að þetta ástand hafi að einhverju leyti afhjúpað það að listamannalaunin, eins takmörkuð og þau eru, geti virkað mismunandi. „Nei. Tilgangur listamannalauna er einn og hann er að efla listsköpun í landinu og eini mælikvarðinn er sá, hvort með aukningu og eflingu þeirra, að við fáum meiri skáldskap, fleiri tónverk og meira af myndlist. Sá er tilgangur og þeirra og besta fjárfesting hins opinbera í menningu og listsköpun er að beina fjármagni sem næst starfi listamanna. Þetta er eingöngu prósent af fjármagni sem rennur til menningar og listar í landinu svo líklega best ráðstafað hluta þess sjóðs. En það eru margir veikleikar okkar samfélagsgerðar að opinberast í þessu áhlaupi og hvað listamenn varðar er það líklegast afleit staða þeirra varðandi almenn vinnumarkaðsúrræði.“ Skelfileg staða listamanna Jájá, tilgangurinn er ábyggilega góður en opinberar þetta ekki vankanta á fyrirkomulaginu? „Nei, ég vil greina á milli þessarar einskiptisaðgerðar þar sem ágreiningurinn stendur um það hvernig til hafi tekist hjá hinu opinbera með skiptingu aukafjárveitingar og laganna um starfslaun listamanna sem eru í ákaflega góðum farvegi, þó eflaust megi endurskoða þau, síðasta endurskoðun þeirra var árið 2009.“ Erling segir ef til vill mikilvægast í þessu að átta sig á að starfslaun eru ekki vinnumarkaðsúræði, þau séu fjárfestng í innviðum. „Þessi staða kemur upp núna því hin hefðbundnu vinnumarkaðsúrræði virka ekki. Sjötíu og fimm prósent listamanna sem leitað hafa til Vinnumálastofnunar hafa ekki fengið úrlausn sinna mála vegna flækjustigs einyrkjaumhverfisins sem VMST getur ekki dílað við. Þessi hópur hefur verið settur á ís fram á haust af stofnuninni. Ásamt, reikna ég með, stórum hópi einyrkja úr ýmsum greinum samfélagsins.“
Samkomubann á Íslandi Efnahagsmál Vinnumarkaður Tónlist Leikhús Listamannalaun Tengdar fréttir Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00 Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39 Mest lesið Segir ljóst að Víðir hafi brotið stjórnsýslulög: „Það er verið að kaupa sér vinsældir“ Innlent Ætlar að gera allt í sínu valdi til að tryggja rekstur Kaffistofunnar Innlent Loka kaffiskúrnum umtalaða við Leifsstöð Innlent Öryggismál að eiga reiðufé heima fyrir „ef í harðbakkann slær“ Innlent Ríkið keypti nýjan sendiherrabústað á 750 milljónir Innlent Inga endurvekur 25 metra regluna Innlent Stöðvaði miðasölu um leið og hann áttaði sig á stöðu mála Innlent „Auðvitað bregður fólki“ Innlent Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Innlent „Ég vil fá að ráða hvar ég slátra og hverja ég er í viðskiptum við“ Innlent Fleiri fréttir Segir ljóst að Víðir hafi brotið stjórnsýslulög: „Það er verið að kaupa sér vinsældir“ Ætlar að gera allt í sínu valdi til að tryggja rekstur Kaffistofunnar Fádæma úrhelli á Ólafsfirði Hildur er nýr formaður Almannaheilla Loka kaffiskúrnum umtalaða við Leifsstöð Öryggismál að eiga reiðufé heima fyrir „ef í harðbakkann slær“ Um 100 skemmtiferðaskip í Vestmannaeyjum í sumar „Auðvitað bregður fólki“ Ríkið keypti nýjan sendiherrabústað á 750 milljónir Hlutfall barna sem beitti foreldra eða skylda ofbeldi tvöfaldaðist Strandveiðimenn huga að samstöðufundi við Austurvöll Tilkynningum um heimilisofbeldi fjölgar og endurfrumsýning Brúðubílsins Skemmtiferðaskipi snúið vegna vinds „Djöflablístur“ stafi líklega af svölum nýbygginga Stöðvaði miðasölu um leið og hann áttaði sig á stöðu mála Hrottalegu ofbeldi lýst í ákæru á hendur Stefáni, Lúkasi og Matthíasi Tvöfalt fleiri Parkinson-sjúklingar eftir fimmtán ár Alvarlegum ofbeldisbrotum fjölgað á síðustu kvartöld „Þetta eru alveg galin vinnubrögð“ Sex ára fangelsi fyrir árás á fyrrverandi sambýliskonu Mygla í Árnasafni: „Handritin eru örugg“ Inga endurvekur 25 metra regluna Bílastæðið rifið upp með rótum Hlýjasti maímánuður á landinu frá upphafi mælinga „Ég vil fá að ráða hvar ég slátra og hverja ég er í viðskiptum við“ Krefur Ríkisútvarpið um leiðréttingu Ekki ólíklegt að þingið fari nokkra daga fram yfir „Hef mikinn skilning á því að Víðir hafi gert þetta“ Horft til tillagna um að minni fyrirtæki verði undanskyld jafnlaunavottun Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Sjá meira
Segir marga veikleika í atvinnuumhverfi listamanna hafa komið upp á yfirborðið Í nýjum aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar kemur fram að auka á við listamannalaunin um 250 milljónir. Með því verður hægt að úthluta rúmlega 600 verkefnamánuðum til viðbótar á árinu. 21. apríl 2020 23:00
Veislustjórar á köldum klaka vegna kórónuveirunnar Skemmtikraftar afbókaðir í stórum stíl. 6. mars 2020 07:39