Þriðjungur dómara settur tímabundið Aðalheiður Ámundadóttir skrifar 26. nóvember 2019 06:45 Lögum samkvæmt á Landsréttur að hafa aðsetur í Reykjavík en dómstólnum var tímabundið komið fyrir í Kópavogi með sérstakri heimild í bráðabirgðaákvæði í dómstólalögum sem gildir til 1. janúar 2022. Fréttablaðið/ERNIR Dómstólasýslan hefur fallist á beiðni þeirra fjögurra dómara sem dómur Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE) í Landsréttarmálinu tekur til, um launað leyfi til 1. júlí næstkomandi. Dómararnir fjórir hafa ekki dæmt mál frá því dómur MDE var kveðinn upp í mars síðastliðnum. Um skeið sinntu því aðeins ellefu dómarar dómstörfum með þeim afleiðingum að mál tóku að safnast upp við réttinn. Auk dómaranna fjögurra er einn dómari við réttinn í námsleyfi til 1. mars á næsta ári. Tveir dómarar óskuðu í september eftir launuðu leyfi til áramóta og voru þá settir þrír dómarar við réttinn tímabundið. Setning tveggja þeirra rennur út um áramót en þess þriðja í lok febrúar á næsta ári. Þar eð samþykkt hefur verið að veita dómurunum fjórum leyfi í sex mánuði frá áramótum er unnt að setja fjóra dómara við réttinn þann tíma, án auglýsingar. Björn L. Bergsson, skrifstofustjóri Landsréttar, staðfestir í svari til Fréttablaðsins að slíkri ósk hafi þegar verið komið á framfæri við dómsmálaráðuneytið. Þetta þýðir að fjórir af fimmtán starfandi dómurum við réttinn eru ekki skipaðir á grundvelli opins skipunarferlis sem hefur það markmið meðal annars að tryggja sjálfstæði dómsvaldsins. Stöðurnar eru ekki auglýstar og hæfnisnefnd mun því ekki skila áliti um þá sem hæfastir eru. Á grundvelli 26. gr. dómstólalaga mun ráðherra hins vegar setja í hin tímabundnu embætti á grundvelli tillögu hæfisnefndar. Í ákvæðinu er mælt fyrir um að settir dómarar skuli koma úr röðum fyrrverandi dómara. Sé það ekki mögulegt þá úr röðum annarra sem fullnægja skilyrðum til að hljóta skipun í embætti landsréttardómara. Dómararnir fjórir sem settir verða búa hins vegar við allt önnur starfskjör en skipaðir dómarar enda aðeins með tímabundna ráðningu við réttinn. Reglur um skipun og starfskjör dómara eru mikilvægur þáttur fyrir sjálfstæði dómsvaldsins. Reglu um æviráðningu dómara er ætlað að tryggja að dómari þurfi ekki að óttast starfsmissi eða önnur óþægindi vegna dóma sem þeir kveða upp og gætu farið gegn vilja valdhafa eða áhrifaafla í samfélaginu. Stjórn Dómstólasýslunnar hefur ítrekað lagt til við ráðherra að skipuðum dómurum verði fjölgað við Landsrétt með lagabreytingu til að bregðast við vanda Landsréttar vegna dóms MDE. Dómurum verði svo fjölgað aftur með sólarlagsákvæði í lögunum. Lagði stjórn Dómstólasýslunnar þessa leið til við ráðherra eftir að dómur MDE var kveðinn upp í mars og aftur eftir að yfirdeild réttarins samþykkti að taka málið til endurskoðunar. Við það tækifæri sagði Benedikt Bogason, formaður Dómstólasýslunnar, að tillagan væri gerð með hliðsjón af grundvallarreglu réttarríkisins um sjálfstæði dómsvaldsins og mikilvægi þess að dómarar njóti sjálfstæðis í störfum sínum. „Við teljum mjög óheppilegt að stór hluti dómara við Landsrétt eða allt að þriðjungur sitji í réttinum með tímabundna setningu,“ sagði Benedikt í samtali við Fréttablaðið 11. september síðastliðinn. Ef frumvarp um tillögu Dómstólasýslunnar hefði verið lagt fram strax á síðasta vorþingi eða jafnvel fyrr í haust hefði verið unnt að skipa fleiri dómara nú fyrir áramót. Slíkt frumvarp hefur ekki verið lagt fram enn. En jafnvel þótt frumvarpið yrði lagt fram strax í dag og því hraðað gegnum þingið er ljóst að ekki myndi gefast tími til að auglýsa embættin né gefa hæfisnefnd tíma til að leggja mat á umsækjendur áður en skipa þyrfti í embættin um áramót. Birtist í Fréttablaðinu Dómstólar Landsréttarmálið Mest lesið Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Innlent Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Innlent Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Innlent Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Innlent Dæmdur í 21 árs fangelsi fyrir að nauðga tugum skjólstæðinga Erlent Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Erlent Ásthildur Lóa skammar þingheim Innlent Framtíð kirkjunnar enn óráðin Innlent Reyna að stilla til friðar með símtali Erlent Löng bílaröð meðan hæðarslá er lagfærð Innlent Fleiri fréttir Mál áfengisverslananna komin til ákærusviðs, aftur Frumvarp um farþegalista samþykkt Kolbrún segir gesti nefndarinnar handbendi minnihlutans Löng bílaröð meðan hæðarslá er lagfærð Öllum sagt upp: „Ekkert verið að hugsa um félagsmiðstöðvastarf“ Launahækkunin mun fara í gegn en kerfið endurskoðað í haust Búa sig undir margmenni á Hengil Ultra Ásthildur Lóa skammar þingheim Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Launahækkanir ráðamanna og rifrildi Trumps og Musks í hádegisfréttum Aflýsa óvissustigi vegna norðanáhlaupsins Tveggja ára fangelsi fyrir ofbeldi gegn tveimur konum og karli Aflamark þorsks lækkað og reiknað með að stofninn minnki áfram Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Neitaði að blása í áfengismæli Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Mörgu ábótavant við byggingu Brákarborgar Framtíð kirkjunnar enn óráðin Strandveiðisjómenn vilji aftur fá kvóta sem þeir hafi selt frá sér Nýtt slagorð Ísland Duty Free: „Ég er á leiðinni“ Börn verði að fá þau skilaboð að ofbeldi gegn þeim sé aldrei réttlætanlegt Gestum ráðið frá að heimsækja Dettifoss vegna stórrar skriðu Inga Sæland segist vera allt of löt að hreyfa sig Fá Barnaverndarmál leiða til ákæru og Herkastalinn í nýjar hendur Ísland, þvert á flokka boðar til annarra mótmæla Parísarhjólið rís á ný Lögregla fann bakpoka fullan af skilríkjum Braust inn hjá vinsælum hársnyrti og hafði af honum vegabréfið Sérsveitin kölluð út vegna vopnaðs manns Sjá meira
Dómstólasýslan hefur fallist á beiðni þeirra fjögurra dómara sem dómur Mannréttindadómstóls Evrópu (MDE) í Landsréttarmálinu tekur til, um launað leyfi til 1. júlí næstkomandi. Dómararnir fjórir hafa ekki dæmt mál frá því dómur MDE var kveðinn upp í mars síðastliðnum. Um skeið sinntu því aðeins ellefu dómarar dómstörfum með þeim afleiðingum að mál tóku að safnast upp við réttinn. Auk dómaranna fjögurra er einn dómari við réttinn í námsleyfi til 1. mars á næsta ári. Tveir dómarar óskuðu í september eftir launuðu leyfi til áramóta og voru þá settir þrír dómarar við réttinn tímabundið. Setning tveggja þeirra rennur út um áramót en þess þriðja í lok febrúar á næsta ári. Þar eð samþykkt hefur verið að veita dómurunum fjórum leyfi í sex mánuði frá áramótum er unnt að setja fjóra dómara við réttinn þann tíma, án auglýsingar. Björn L. Bergsson, skrifstofustjóri Landsréttar, staðfestir í svari til Fréttablaðsins að slíkri ósk hafi þegar verið komið á framfæri við dómsmálaráðuneytið. Þetta þýðir að fjórir af fimmtán starfandi dómurum við réttinn eru ekki skipaðir á grundvelli opins skipunarferlis sem hefur það markmið meðal annars að tryggja sjálfstæði dómsvaldsins. Stöðurnar eru ekki auglýstar og hæfnisnefnd mun því ekki skila áliti um þá sem hæfastir eru. Á grundvelli 26. gr. dómstólalaga mun ráðherra hins vegar setja í hin tímabundnu embætti á grundvelli tillögu hæfisnefndar. Í ákvæðinu er mælt fyrir um að settir dómarar skuli koma úr röðum fyrrverandi dómara. Sé það ekki mögulegt þá úr röðum annarra sem fullnægja skilyrðum til að hljóta skipun í embætti landsréttardómara. Dómararnir fjórir sem settir verða búa hins vegar við allt önnur starfskjör en skipaðir dómarar enda aðeins með tímabundna ráðningu við réttinn. Reglur um skipun og starfskjör dómara eru mikilvægur þáttur fyrir sjálfstæði dómsvaldsins. Reglu um æviráðningu dómara er ætlað að tryggja að dómari þurfi ekki að óttast starfsmissi eða önnur óþægindi vegna dóma sem þeir kveða upp og gætu farið gegn vilja valdhafa eða áhrifaafla í samfélaginu. Stjórn Dómstólasýslunnar hefur ítrekað lagt til við ráðherra að skipuðum dómurum verði fjölgað við Landsrétt með lagabreytingu til að bregðast við vanda Landsréttar vegna dóms MDE. Dómurum verði svo fjölgað aftur með sólarlagsákvæði í lögunum. Lagði stjórn Dómstólasýslunnar þessa leið til við ráðherra eftir að dómur MDE var kveðinn upp í mars og aftur eftir að yfirdeild réttarins samþykkti að taka málið til endurskoðunar. Við það tækifæri sagði Benedikt Bogason, formaður Dómstólasýslunnar, að tillagan væri gerð með hliðsjón af grundvallarreglu réttarríkisins um sjálfstæði dómsvaldsins og mikilvægi þess að dómarar njóti sjálfstæðis í störfum sínum. „Við teljum mjög óheppilegt að stór hluti dómara við Landsrétt eða allt að þriðjungur sitji í réttinum með tímabundna setningu,“ sagði Benedikt í samtali við Fréttablaðið 11. september síðastliðinn. Ef frumvarp um tillögu Dómstólasýslunnar hefði verið lagt fram strax á síðasta vorþingi eða jafnvel fyrr í haust hefði verið unnt að skipa fleiri dómara nú fyrir áramót. Slíkt frumvarp hefur ekki verið lagt fram enn. En jafnvel þótt frumvarpið yrði lagt fram strax í dag og því hraðað gegnum þingið er ljóst að ekki myndi gefast tími til að auglýsa embættin né gefa hæfisnefnd tíma til að leggja mat á umsækjendur áður en skipa þyrfti í embættin um áramót.
Birtist í Fréttablaðinu Dómstólar Landsréttarmálið Mest lesið Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Innlent Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Innlent Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Innlent Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Innlent Dæmdur í 21 árs fangelsi fyrir að nauðga tugum skjólstæðinga Erlent Fyrirsjáanlegar deilur: Valdamesti maður heims og sá ríkasti hnakkrífast Erlent Ásthildur Lóa skammar þingheim Innlent Framtíð kirkjunnar enn óráðin Innlent Reyna að stilla til friðar með símtali Erlent Löng bílaröð meðan hæðarslá er lagfærð Innlent Fleiri fréttir Mál áfengisverslananna komin til ákærusviðs, aftur Frumvarp um farþegalista samþykkt Kolbrún segir gesti nefndarinnar handbendi minnihlutans Löng bílaröð meðan hæðarslá er lagfærð Öllum sagt upp: „Ekkert verið að hugsa um félagsmiðstöðvastarf“ Launahækkunin mun fara í gegn en kerfið endurskoðað í haust Búa sig undir margmenni á Hengil Ultra Ásthildur Lóa skammar þingheim Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Launahækkanir ráðamanna og rifrildi Trumps og Musks í hádegisfréttum Aflýsa óvissustigi vegna norðanáhlaupsins Tveggja ára fangelsi fyrir ofbeldi gegn tveimur konum og karli Aflamark þorsks lækkað og reiknað með að stofninn minnki áfram Fær bætur 45 árum eftir föðurmissinn: „Varð eiginlega tíu ára aftur“ Neitaði að blása í áfengismæli Stafræn skírteini hætta í símaveskjum Mörgu ábótavant við byggingu Brákarborgar Framtíð kirkjunnar enn óráðin Strandveiðisjómenn vilji aftur fá kvóta sem þeir hafi selt frá sér Nýtt slagorð Ísland Duty Free: „Ég er á leiðinni“ Börn verði að fá þau skilaboð að ofbeldi gegn þeim sé aldrei réttlætanlegt Gestum ráðið frá að heimsækja Dettifoss vegna stórrar skriðu Inga Sæland segist vera allt of löt að hreyfa sig Fá Barnaverndarmál leiða til ákæru og Herkastalinn í nýjar hendur Ísland, þvert á flokka boðar til annarra mótmæla Parísarhjólið rís á ný Lögregla fann bakpoka fullan af skilríkjum Braust inn hjá vinsælum hársnyrti og hafði af honum vegabréfið Sérsveitin kölluð út vegna vopnaðs manns Sjá meira