Hann segir í samtali við Vísi að Sorpa hafi undanfarið gert tilraunir með að koma hluta af plastinu til efnisendurvinnslu, en það sé enn óljóst hversu miklu vinnsluaðilar í Evrópu geta tekið á móti. Greint var frá því í síðustu viku að sífellt fleiri Reykjavíkurbúar vilji flokka plast.
Plastið sem er í dag sent til orkuendurvinnslu er brennt í Svíþjóð og nýtt til rafmagnsframleiðslu og húshitunar. Efnisendurvinnsla á hins vegar um það þegar efni er endurnýtt til þess að búa til nýja vöru eða efni.
Árið 2016, áður en kínversk yfirvöld drógu stórlega úr innflutningi sínum á plasti og öðru rusli, tók Kína eitt og sér við tveimur þriðju af flokkuðu plasti í heiminum. Eftir að sá markaður fyrir plast lokaðist reyndi mikið á endurvinnslugetu á Vesturlöndum.
Staðan í dag er sú að Sorpa hefur gert tilraunir með að senda hluta plastsins sem hún safnar til efnisendurvinnslu. Björn segir þetta meðal annars gert til þess að sjá hvað úrvinnsluaðilinn geti tekið á móti miklu magni. Enn sé langt í að næg vinnslugeta verði til staðar í Evrópu til að efnisendurvinna allt það plast sem ríkin láta eftir sig. Erfitt hefur reynst fyrir fyrirtæki í álfunni að bregðast skyndilega við því að plast byrjaði að safnast upp.
Björn sér fram á einhverjar breytingar þar á og vonast til að vinnslugetan verði komin í betra horf með haustinu og um næstu áramót.
Alltaf ákjósanlegra að plastið sé notað í orkuframleiðslu frekar en urðað
En er skárra að senda plastið úr landi í brennslu en að urða það?Guðrún Lilja Kristinsdóttir, teymisstjóri á sviði loftslagsmála og græns samfélags hjá Umhverfisstofnun, segir svo vera. Það sé alltaf betra að plastið sé notað í slíka orkuframleiðslu en að það sé urðað hér á landi.
„Bæði erum við auðvitað að horfa á það að mikið landsvæði fer undir urðun og urðunarstaði, og svo er plastið mjög lengi að brotna niður, ef það brotnar einhvern tímann niður.“
Jafnvel þá brotni það niður í svokallað örplast og ekki er almennilega vitað hversu mikil áhrif slíkar agnir hafi á umhverfið.
Guðrún segir það sama gilda ef einnig er tekið mið af þeim útblæstri sem fylgi flutningi á plastinu úr landi. Heilt á litið vegur flutningur á vörum frá framleiðendum til neytenda yfirleitt minna í lífsferli vöru en margir halda, þó hún sé flutt heimshorna á milli.
Ef litið sé á heildarmyndina þá sé framleiðsla vörunnar yfirleitt mun stærri þáttur í fótspori hennar. Þar að auki segir hún plast vera mjög létt hráefni sem þýðir að minni orka fer í flutningana.
Hún ítrekar að lokum mikilvægi þess að urðun sé sísti kosturinn í stöðunni:
„Það er alltaf betra að úrgangur fari í orkuvinnslu, sem er endurnýting auðlindarinnar, heldur en að honum sé fargað á urðunarstöðum, sem á í öllum tilvikum að vera síðasta úrræðið.“
Sorpbrennsla í Svíþjóð orðinn stór iðnaður
Samkvæmt tölum frá Avfall Sverige, samtökum sænskra úrgangsvinnsluaðila, var helmingur úrgangs frá sænskum heimilum brenndur til orkuendurvinnslu árið 2017.Er sú brennsla sögð hafa nýst til að hita upp 1,25 milljónir íbúða og mætt rafmagnsþörf 680 þúsund íbúða. Segja samtökin að Svíþjóð hafi þá nýtt meiri orku úr úrgangi en nokkur önnur Evrópuþjóð.
Þar af hafi Svíþjóð flutt inn um eina og hálfa milljón tonna af úrgangi árið 2017 frá öðrum Evrópulöndum og nýtt til orkuendurvinnslu.
