

Eru allir velkomnir?
Samkvæmt skilgreiningu Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) er heilabilun afturför í andlegri getu sem hefur áhrif á minni, hugsun, úrvinnslu, einbeitingu og skynjun sem hefur áhrif á daglegt líf einstaklingsins. Heilabilun er regnhlífarhugtak sem nær yfir marga sjúkdóma sem valda alvarlegum heilabilunareinkennum. Alzheimersjúkdómur er þeirra algengastur eða allt að 70% heilabilunartilfella. Aðrar algengar tegundir eru æðabilun, Lewy Body heilabilun og framheilabilun. Ýmis verkefni hafa verið sett á fót til að mæta þessum samfélagsbreytingum. Bæði hækkandi hlutfalli eldra fólks í samfélaginu og aukins fjölda fólks með heilabilun. Til að mynda aldursvænar borgir, Reykjavíkurborg er ein þeirra. Frekari útfærsla á hugmyndinni um aldursvænar borgir er samfélag sem er vinveitt einstaklingum með heilabilun (dementia friendly communities- DFC). Slíkt samfélag er alltaf aldursvænt en því er ekki endilega öfugt farið.
Hugmyndin var þróuð til að draga úr fordómum og auka meðvitund almennings um áframhaldandi þátttöku þrátt fyrir veikindi. Enn sem komið er hefur ekki verið komist að samkomulagi um eina altæka skilgreiningu á hvað slíkt samfélag hefur upp á að bjóða. Frjáls félagasamtök sem láta sig málið varða hafa sett fram skilgreiningar, hvert í sínu landi. Alzheimer Europe og Alzheimer Disease International hafa gefið út sínar tillögur og árið 2017 var birt skýrsla á vegum evrópusambandsverkefnisins Act on Dementia þar sem fræðileg samantekt er sett fram sem grunnur að formlegri skilgreiningu. Ein tillaga að hnitmiðaðri skilgreiningu er að um sé að ræða afmarkað umhverfi eða menningu þar sem fólk með heilabilun og aðstandendur þeirra fá stuðning og rými í samfélaginu. Fólk er valdeflt, því sýndur skilningur, mannréttindi þeirra virt og möguleikar þeirra viðurkenndir.
Í dag er því miður algengt að þeim sem greinast með heilabilun sé ýtt til hliðar í íslensku samfélagi. Því er ljóst að um langtímaverkefni er að ræða. Ekki verður tekist á við það með snarpri auglýsingaherferð heldur er um menningarlega stefnumörkun að ræða. DFC er meira en verkefni, tekur til kjarna samfélagsins og hvernig hann er mótaður. Áhersla er á að valdefla fólk með heilabilun og hvetja það til þátttöku í samélaginu, sem verður smám saman til þess að hugmyndir samfélagsins um heilabilun breytast. Á Íslandi býr lítil, vel menntuð, vinnusöm þjóð sem hefur alla burði til að standa undir slíkum samfélagsbreytingum.
Sirrý Sif Sigurlaugardóttir, félagsráðgjafi MA og fræðslustjóri Alzheimersamtakanna
Árdís Freyja Antonsdóttir, félagsráðgjafi hjá Reykjavíkurborg
Skoðun

Dómsdagur nálgast!
Hólmgeir Baldursson skrifar

Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér?
Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar

Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs
Guðrún Einarsdóttir skrifar

Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest?
Eydís Inga Valsdóttir skrifar

Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“
Birgir Finnsson skrifar

Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni
Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar

Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho
Hannes Örn Blandon skrifar

Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti
Jón Pétur Zimsen skrifar

Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn
Halldóra Mogensen skrifar

Hefur ekki náð sér á strik síðan
Hjörtur J. Guðmundsson skrifar

Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin
Þórður Snær Júlíusson skrifar

Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja
Kristinn Karl Brynjarsson skrifar

Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar
Bogi Ragnarsson skrifar

Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið
Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar

Við erum 40 árum á eftir
Einar Sverrisson skrifar

Þétting á 27. brautinni
Friðjón R. Friðjónsson skrifar

Þá verður gott að búa á Íslandi
Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar

Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann
Bogi Ragnarsson skrifar

Þingmaður til sölu – bátur fylgir með
Sigríður Svanborgardóttir skrifar

Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki
Jóhanna Jakobsdóttir skrifar

Umburðarlyndi og kærleikur
Snorri Ásmundsson skrifar

Kolbrún og Kafka
Pétur Orri Pétursson skrifar

Brottvísanir sem öllum var sama um
Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar

Mamma er gulur góð einkunn?
Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar

Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús
Björgmundur Guðmundsson skrifar

Engu slaufað
Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar

Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun
Bogi Ragnarsson skrifar

Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms
Halla Þorvaldsdóttir skrifar

Lénsherratímabilið er hafið
Einar G Harðarson skrifar