Háskalegt tvíræði Þröstur Ólafsson skrifar 14. nóvember 2018 09:00 Þótt enn finnist einstaklingar sem hrista höfuðið í afneitun um ábyrgð mannskepnunnar á hlýnun jarðar þá minnir veðrátta og sífelldar hamfarir á að veðurlagið breytist hratt. Takist okkur ekki að stemma tímanlega stigu við yfirvofandi vá, mun hluti jarðarinnar verða óbyggilegur. Með bráðnun íss á heimskautasvæðunum og þarafleiðandi hækkun sjávarmáls samfara ofþornun heimssvæða munu milljónir flóttafólks leggja lönd undir fót í leit að lífvænlegum landsvæðum. Flóttafólk flykkist nú þegar norður á bóginn vegna þurrka bæði til Evrópu og BNA. Hermönnum á landamærum BNA verður skipað að beita skotvopnum til að stöðva för þessa örvæntingarfulla fólks, sem engu hefur að tapa nema lífinu. Parísarsamkomulagið er sagt vera síðasta tækifærið til að afstýra hamförunum. Þótt málamiðlunin sem þjóðarleiðtogarnir sættust þar á, hafi ekki verið sérstaklega róttæk, þá er ljóst að árangurinn almennt er óburðugur. Vestræn neysluhyggja er í miklum landvinningum víða um heim. Fáir virðast reiðubúnir til að slaka á. Við Íslendingar höfum farið okkar fram án tillits til samkomumála og sáttmála. Við erum með áform um mikla aukningu nánast á öllum sviðum efnahagsumsvifa, fyrirætlanir sem munu enn auka á losun okkar. Það mun verða okkur dýrkeypt. Engin þjóð í Evrópu losar hlutfallslega meira magn koltvísýrings út í andrúmsloftið en við. Flest öll athafnasvið okkar eru þar stórtæk. Undanskilin frá þessu er þó innlend orkuöflun. Stóriðjan, sjávarútvegurinn, landbúnaðurinn og ferðaiðnaðurinn eru allt atvinnugreinar sem losa mikinn koltvísýring. Þá losa flutningar í lofti og á legi ásamt stóriðju mikið. Þá má geta þess að gámatröll sjóflutninga eru sögð menga og losa meira en allur bílaflotinn. Flugvélar eru heldur engin lofthreinsunarverkfæri. Lífsmáti okkar er skaðlegur fyrir jörð, loft og lög. Langmest þekkt losun kolefnis hérlendis kemur frá þrennunni sjávarútvegi, landbúnaði og landnotkun. Vegna þess hve árangur okkar er öfugsnúinn er áríðandi að forgangsraða aðgerðum rétt. Við þurfum að hefjast handa þar sem losunin er langmest. Banvænt er að slá hlífðarskildi um þau svið, þar sem yfirgnæfandi hluti losunarinnar á sér stað, þ.e. í landbúnaði ásamt landnotkun og sjávarútvegi. Langstærsti einstaki, þekkti orsakavaldur losunar koltvísýrings hérlendis kemur frá því sem kallað er landnotkun. Talið er að eyðiflákar, ofbeitt rýrt land og framræstar mýrar telji um ? hluta þeirrar losunar, sem við sem þjóð berum ábyrgð á. Aukin skógrækt þarf að ráðast á uppblásturs- og ofbeitarsvæði en láta gras- og kjarrlendi sitja á hakanum. Landgræðslan verður að einhenda sér í eyðiflákana og setja verður tvíefldan kraft í endurheimt votlendis. Aðeins vatn bindur losun.Allt í plati? Ríkisstjórnin hefur nýlega greint frá áherslum sínum í loftslagsmálum. Þar er gert ráð fyrir að verja 6,8 milljörðum króna næstu sex árin, að jafnaði 1,3 milljörðum króna að jafnaði á ári eða tæpum 0,20% af ríkisútgjöldum. Þessi fjárupphæð er okkar framlag til björgunar jörðinni frá því að verða nánast óbyggileg. Á sama tíma erum við að veita ótalda milljarða árlega til að offramleiða lambakjöt til ríkisstyrkts útflutnings! Það vekur athygli að samtímis þessum ágætu áformum fer íslenskur ráðherra alla leið til Kína til að fá þarlenda til að kaupa héðan lambakjöt. Ráðherra stundar þarna markaðsstarf til að hægt sé að halda áfram offramleiðslu á kjöti sem er mjög losunarrík starfsemi. Kínverjar eru sniðugir. Þeir láta Suður-Ameríku og einstaka önnur lönd sjá sér fyrir kjöti, en framleiðsla þess er afar skaðleg vegna losunar gróðurhúsalofttegunda og óhóflegrar vatnsnotkunar. Jafnframt greindu fréttir frá því að tekist hefði að selja 500 tonn af lambakjöti til Indlands! Ekki bara framleiðsla kjötsins hér heima, heldur ekki síður kolsvart kolefnisspor flutninganna yfir meira en hálfan hnöttinn, gengur þvert á yfirlýsingar og skuldbindingar okkar í loftslagsmálum. Hvers konar tvískinnungur og blekking eru hér á ferð. Er þetta kannski allt í plati? Er það virkilega á verkefnaskrá ríkisstjórnarinnar að niðurgreiða framleiðslu og flutning lambakjöts alla leið til Austur-Asíu, sem auka mun kolefnisspor okkar verulega á sama tíma og verið er eyða fjármunum í að binda losun hér heima? Á að standa þannig að málum að allir aðrir en stóriðja, sjávarútvegur og landbúnaður gangist undir skuldbindingar sem leiða eiga til minni losunar, meðan þeir sem bera stærsta ábyrgð á henni verða undanskildir, og það á umhverfisvakt VG? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Loftslagsmál Umhverfismál Mest lesið Öfgar á Íslandi Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Virðisaukaskattur í ferðaþjónustu: Skattfríðindi eða röng túlkun? Eðli virðisaukaskatts, alþjóðlegt samhengi og hlutverk ferðaþjónustunnar sem gjaldeyrisskapandi útflutningsgreinar Þórir Garðarsson Skoðun Rjúfum þögnina og tölum um dauðann Ingrid Kuhlman Skoðun Borg þarf breidd, land þarf lausnir Ásta Björg Björgvinsdóttir Skoðun Framtíð safna í síbreytilegum samfélögum Dagrún Ósk Jónsdóttir Skoðun Vöxtur inn á við og blönduð borgarbyggð er málið Ásdís Hlökk Theodórsdóttir Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun Tilskipanafyllerí Trumps Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Þétting í þágu hverra? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Lífið sem var – á Gaza Israa Saed,Katrín Harðardóttir skrifar Skoðun Vöxtur inn á við og blönduð borgarbyggð er málið Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Tilskipanafyllerí Trumps Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Öfgar á Íslandi Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Borg þarf breidd, land þarf lausnir Ásta Björg Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Framtíð safna í síbreytilegum samfélögum Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Rjúfum þögnina og tölum um dauðann Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Virðisaukaskattur í ferðaþjónustu: Skattfríðindi eða röng túlkun? Eðli virðisaukaskatts, alþjóðlegt samhengi og hlutverk ferðaþjónustunnar sem gjaldeyrisskapandi útflutningsgreinar Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Fátækt á Íslandi: Áskoranir, viðkvæmir hópar og leiðir til úrbóta Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Verndum vörumerki í tónlist Eiríkur Sigurðsson skrifar Skoðun Hann valdi sér nafnið Leó Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Misskilin sjálfsmynd Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Hvenær er nóg nóg? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Byggðalína eða Borgarlína Guðmundur Haukur Jakobsson skrifar Skoðun Úlfar sem forðast sól! Jóna Guðbjörg Árnadóttir skrifar Skoðun Aldrei aftur Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Tala ekki um lokamarkmiðið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hver á auðlindir Íslands? – Kallar á nýja og skýra löggjöf Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Þétting í þágu hverra? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason skrifar Skoðun POTS er ekki tískubylgja Hanna Birna Valdimarsdóttir,Hugrún Vignisdóttir skrifar Skoðun Er niðurstaðan einstök? Ársreikningur Hveragerðisbæjar 2024 Friðrik Sigurbjörnsson,Eyþór H. Ólafsson skrifar Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Ægir Örn Arnarson skrifar Skoðun Loftslagsaðgerðir eru forsenda velsældar til framtíðar – ekki valkostur: Svargrein við niðurstöðum rannsóknar sem kynnt var á Velsældarþingi í gær Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun 75 ár af evrópskri samheldni og samvinnu Clara Ganslandt skrifar Skoðun Sigurður Ingi í mikilli mótsögn við sjálfan sig! Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Vetrarvirkjanir Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Yfirgnæfandi meirihluti vill þjóðaratkvæði Jón Steindór Valdimarsson skrifar Sjá meira
Þótt enn finnist einstaklingar sem hrista höfuðið í afneitun um ábyrgð mannskepnunnar á hlýnun jarðar þá minnir veðrátta og sífelldar hamfarir á að veðurlagið breytist hratt. Takist okkur ekki að stemma tímanlega stigu við yfirvofandi vá, mun hluti jarðarinnar verða óbyggilegur. Með bráðnun íss á heimskautasvæðunum og þarafleiðandi hækkun sjávarmáls samfara ofþornun heimssvæða munu milljónir flóttafólks leggja lönd undir fót í leit að lífvænlegum landsvæðum. Flóttafólk flykkist nú þegar norður á bóginn vegna þurrka bæði til Evrópu og BNA. Hermönnum á landamærum BNA verður skipað að beita skotvopnum til að stöðva för þessa örvæntingarfulla fólks, sem engu hefur að tapa nema lífinu. Parísarsamkomulagið er sagt vera síðasta tækifærið til að afstýra hamförunum. Þótt málamiðlunin sem þjóðarleiðtogarnir sættust þar á, hafi ekki verið sérstaklega róttæk, þá er ljóst að árangurinn almennt er óburðugur. Vestræn neysluhyggja er í miklum landvinningum víða um heim. Fáir virðast reiðubúnir til að slaka á. Við Íslendingar höfum farið okkar fram án tillits til samkomumála og sáttmála. Við erum með áform um mikla aukningu nánast á öllum sviðum efnahagsumsvifa, fyrirætlanir sem munu enn auka á losun okkar. Það mun verða okkur dýrkeypt. Engin þjóð í Evrópu losar hlutfallslega meira magn koltvísýrings út í andrúmsloftið en við. Flest öll athafnasvið okkar eru þar stórtæk. Undanskilin frá þessu er þó innlend orkuöflun. Stóriðjan, sjávarútvegurinn, landbúnaðurinn og ferðaiðnaðurinn eru allt atvinnugreinar sem losa mikinn koltvísýring. Þá losa flutningar í lofti og á legi ásamt stóriðju mikið. Þá má geta þess að gámatröll sjóflutninga eru sögð menga og losa meira en allur bílaflotinn. Flugvélar eru heldur engin lofthreinsunarverkfæri. Lífsmáti okkar er skaðlegur fyrir jörð, loft og lög. Langmest þekkt losun kolefnis hérlendis kemur frá þrennunni sjávarútvegi, landbúnaði og landnotkun. Vegna þess hve árangur okkar er öfugsnúinn er áríðandi að forgangsraða aðgerðum rétt. Við þurfum að hefjast handa þar sem losunin er langmest. Banvænt er að slá hlífðarskildi um þau svið, þar sem yfirgnæfandi hluti losunarinnar á sér stað, þ.e. í landbúnaði ásamt landnotkun og sjávarútvegi. Langstærsti einstaki, þekkti orsakavaldur losunar koltvísýrings hérlendis kemur frá því sem kallað er landnotkun. Talið er að eyðiflákar, ofbeitt rýrt land og framræstar mýrar telji um ? hluta þeirrar losunar, sem við sem þjóð berum ábyrgð á. Aukin skógrækt þarf að ráðast á uppblásturs- og ofbeitarsvæði en láta gras- og kjarrlendi sitja á hakanum. Landgræðslan verður að einhenda sér í eyðiflákana og setja verður tvíefldan kraft í endurheimt votlendis. Aðeins vatn bindur losun.Allt í plati? Ríkisstjórnin hefur nýlega greint frá áherslum sínum í loftslagsmálum. Þar er gert ráð fyrir að verja 6,8 milljörðum króna næstu sex árin, að jafnaði 1,3 milljörðum króna að jafnaði á ári eða tæpum 0,20% af ríkisútgjöldum. Þessi fjárupphæð er okkar framlag til björgunar jörðinni frá því að verða nánast óbyggileg. Á sama tíma erum við að veita ótalda milljarða árlega til að offramleiða lambakjöt til ríkisstyrkts útflutnings! Það vekur athygli að samtímis þessum ágætu áformum fer íslenskur ráðherra alla leið til Kína til að fá þarlenda til að kaupa héðan lambakjöt. Ráðherra stundar þarna markaðsstarf til að hægt sé að halda áfram offramleiðslu á kjöti sem er mjög losunarrík starfsemi. Kínverjar eru sniðugir. Þeir láta Suður-Ameríku og einstaka önnur lönd sjá sér fyrir kjöti, en framleiðsla þess er afar skaðleg vegna losunar gróðurhúsalofttegunda og óhóflegrar vatnsnotkunar. Jafnframt greindu fréttir frá því að tekist hefði að selja 500 tonn af lambakjöti til Indlands! Ekki bara framleiðsla kjötsins hér heima, heldur ekki síður kolsvart kolefnisspor flutninganna yfir meira en hálfan hnöttinn, gengur þvert á yfirlýsingar og skuldbindingar okkar í loftslagsmálum. Hvers konar tvískinnungur og blekking eru hér á ferð. Er þetta kannski allt í plati? Er það virkilega á verkefnaskrá ríkisstjórnarinnar að niðurgreiða framleiðslu og flutning lambakjöts alla leið til Austur-Asíu, sem auka mun kolefnisspor okkar verulega á sama tíma og verið er eyða fjármunum í að binda losun hér heima? Á að standa þannig að málum að allir aðrir en stóriðja, sjávarútvegur og landbúnaður gangist undir skuldbindingar sem leiða eiga til minni losunar, meðan þeir sem bera stærsta ábyrgð á henni verða undanskildir, og það á umhverfisvakt VG?
Virðisaukaskattur í ferðaþjónustu: Skattfríðindi eða röng túlkun? Eðli virðisaukaskatts, alþjóðlegt samhengi og hlutverk ferðaþjónustunnar sem gjaldeyrisskapandi útflutningsgreinar Þórir Garðarsson Skoðun
Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Virðisaukaskattur í ferðaþjónustu: Skattfríðindi eða röng túlkun? Eðli virðisaukaskatts, alþjóðlegt samhengi og hlutverk ferðaþjónustunnar sem gjaldeyrisskapandi útflutningsgreinar Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Fátækt á Íslandi: Áskoranir, viðkvæmir hópar og leiðir til úrbóta Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Til hvers þá að segja satt? Pólitískt baktjaldamakk og upplýsingafölsun í Suðurnesjabæ Ari Gylfason skrifar
Skoðun Er niðurstaðan einstök? Ársreikningur Hveragerðisbæjar 2024 Friðrik Sigurbjörnsson,Eyþór H. Ólafsson skrifar
Skoðun Loftslagsaðgerðir eru forsenda velsældar til framtíðar – ekki valkostur: Svargrein við niðurstöðum rannsóknar sem kynnt var á Velsældarþingi í gær Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar
Skoðun Afsökunarbeiðni til fyrri kynslóða – og þeirra sem erfa munu landið Arnar Þór Jónsson skrifar
Virðisaukaskattur í ferðaþjónustu: Skattfríðindi eða röng túlkun? Eðli virðisaukaskatts, alþjóðlegt samhengi og hlutverk ferðaþjónustunnar sem gjaldeyrisskapandi útflutningsgreinar Þórir Garðarsson Skoðun
Flokkar sem telja almenning of vitlausan til að vita hvað sé sér fyrir bestu Þórður Snær Júlíusson Skoðun