Guð og Jón Gnarr Sigurður Árni Þórðarson skrifar 17. febrúar 2015 07:00 Í Fréttablaðinu, laugardaginn 14. febrúar, var grein Jóns Gnarr um leit hans að Guði. Þar lýsir Jón trú í fjölskyldu sinni og hvernig hann sjálfur leitaði Guðs m.a. í sporavinnu og í klaustri. Ástæða guðsleitar Jóns voru aðstæður hans, þarfir og þrár. Þeim var hvorki svarað né svalað. Af því dregur Jón ályktanir um trú, Guð, trúarbrögð og hagnýtingu trúar. Í greininni segir Jón dapurlega sögu sína um misheppnaða leit sem leiddi hann til guðleysis. Ég virði trúarafstöðu hans. Að virða skoðanir og trú fólks er siðferðileg og lögvarin skylda okkar sem borgara og nauðsyn í fjölmenningarsamfélagi. Að auki elur kristnin á umburðarlyndi vegna jákvæðrar mannsýnar Jesú Krists sem bar virðingu fyrir fólki og skoðunum þess. Ég geri því engan ágreining um trú eða trúleysi en er hins vegar undrandi og hryggur yfir hve þröngt og þunnt Jón túlkar menningarsögu og átrúnað og dregur síðan of víðtækar ályktanir. Vegna þunnildislegrar túlkunar á átrúnaði og samfélagsferlum hrapar Jón að léttvægum dómum um trúmenn og Guð. Jón Gnarr skrifar: „Trú getur verið ágæt til persónulegra nota. Soldið eins og typpi.“ Að fara úr nærbuxunum og hrista sprellann gengur í nektarnýlendum en dugar Jóni ekki til að skilgreina fólk. Við eigum að virða fólk en typpa það ekki. Jón hefur rétt til trúleysis eins og aðrir hafa rétt til trúar. En hann hefur hvorki siðferðilegan né vitsmunalegan rétt til að rangtúlka og smætta trú milljarða fólks. Þó Jón hafi rekist á dæmi um þröngsýna, afturhaldssama trú má hann ekki misnota skynsemi sína og alhæfa um trú. Ég get, eins og Jón Gnarr, sagt eigin sögu um hvernig ég leitaði Guðs og að Guð fann mig (en ekki öfugt). Ég verð vitni að í starfi mínu að fólk rís upp frá dánarbeði barna sinna eða sjúkrabeði vegna þess að máttur Guðs eflir það. Ég upplifi daglega að guðleg nánd veitir fólki von í sorg, vit í hryllingi og tilgang í óreiðu lífsins. Og það er skynsemd og heilbrigði í lífi þessa fólks. Trú er ekki einsleit heldur fjölbreytileg. Leitin að Guði tekur mið af aðstæðum og menningin sem við hrærumst í stýrir viðhorfum og markar stundum afturhaldssöm sjónarmið. Trúmenn hafa ýmsar skoðanir því menning er margvísleg. Afstaða til samkynhneigðra er t.d. oftast fremur menningarmál en mál trúar.Úthýsir ekki skynsemi Trú á Guð úthýsir ekki skynsemi heldur hvetur til skynsamlegrar leitar. Í mínu tilviki var það trú sem vakti áhuga minn á þekkingarfræði upplýsingartímans og síðustu alda sem breytti hugsun um trú í okkar heimshluta. Ég las t.d. megnið af ritum Immanúels Kant og hafði mikið og varanlegt gagn af, vitsmunalegt og trúarlegt. Hann útlistaði vel að skynsemi allra manna er gagnleg en takmörkuð. Ég tel sem trúmaður að það sé trúarleg skylda að beita skynseminni í málum veraldar og þar með líka trúar. En trúmaður leggur líka áherslu á mál hjartans. Kaldur heili og heitt hjarta er eðlilegasta ástand trúmanns. Trú þarfnast skynseminnar því með hjálp hennar er heimskulegum kreddum útrýmt, vondum kenningum um Guð, ógagnlegum hugmyndum um vísindi og heiminn og hægt skapa farsælar og betri hugmyndir um trú, þjóðfélag, kirkju og líka um Guð. Að hafna einfeldningslegum hugmyndum um Guð er ekki andóf gegn trú heldur skynsamleg og trúarleg nauðsyn. En að halda að Guð sé ekki til vegna þess að maður finnur ekki Guð er ámóta óskynsamleg og niðurstaða geimfarans sem sá ekki Guð í geimferð og dró þá ályktun að Guð væri ekki til. Ég tel að Jón Gnarr túlki átrúnað, samfélag og sögu of þröngt. Jón gerir trúmenn að almennum einfeldningum, hæðist jafnvel að þeim og vanvirðir þá og gerir átrúnað samfélagslega tortryggilegan. Hann hefur á liðnum árum í orðum og gerðum lagt áherslu á mannréttindi og staðið með þeim sem hallað hefur verið á. En nú virðist mér mannréttindafrömuðurinn ráðast ómaklega að trúmönnum veraldar. Ástæðan er m.a. að hann túlkar trú í andstöðu við skynsemi og samfélagshagsmuni og fær því ranga niðurstöðu. Einföldun á sér yngri systur sem heitir alhæfing. Einfaldanir í trúarefnum valda oft dauða. Grunnfærni í trúarefnum spillir en þekking treystir tengsl og samfélagsfrið. Ég met Jón Gnarr mikils og efast ekki um velvilja hans, að hann vilji leyfa fólki að njóta sín og réttinda sinna. Því typpar hann almennt ekki fólk. En trúareinföldun Jóns veldur að hann typpar trúmenn og brýtur á þeim. Jón Gnarr fann ekki Guð en Guð hefur fundið milljarða fólks og gefið þeim kraft og mannelsku. Jón Gnarr efaðist um Guð en ég trúi að Guð hafi ekki efast um Jón Gnarr. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sr. Sigurður Árni Þórðarson Mest lesið Halldór 06.09.2025 Halldór Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun Áfram Breiðholt og Kjalarnes! Skúli Helgason skrifar Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Vesturlönd mega ekki leyfa Pútín að skrifa leikreglurnar Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Umfjöllun Kastljóss Þorgrímur Sigmundsson skrifar Skoðun Gulur september María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kyn og vægi líkamans Gunnar Snorri Árnason skrifar Skoðun Sakborningur hjá saksóknara Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Reiði á tímum allsnægta Jökull Gíslason skrifar Skoðun 60.000 auðir fermetrar Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Kristinn átrúnaður á tímum þjóðarmorðs Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Tölur segja ekki alla söguna Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Skólinn er ekki verksmiðja Kristinn Jón Ólafsson,Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Enn úr sömu sveitinni Trausti Hjálmarsson skrifar Skoðun Palestínsk börn eiga betra skilið Anna Lúðvíksdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar Skoðun Umferðaröryggi barna í Kópavogi Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Öll dýrin í skóginum eiga að vera vinir Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Hvar er pabbi? Og aðrir stríðsglæpir Ísraels Þórhildur Sunna Ævarsdóttir skrifar Skoðun Meira að segja Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 76 dagar sem koma aldrei aftur Einar Guðnason skrifar Skoðun Er popúlismi kenning um siðferði? Einar Gísli Gunnarsson skrifar Sjá meira
Í Fréttablaðinu, laugardaginn 14. febrúar, var grein Jóns Gnarr um leit hans að Guði. Þar lýsir Jón trú í fjölskyldu sinni og hvernig hann sjálfur leitaði Guðs m.a. í sporavinnu og í klaustri. Ástæða guðsleitar Jóns voru aðstæður hans, þarfir og þrár. Þeim var hvorki svarað né svalað. Af því dregur Jón ályktanir um trú, Guð, trúarbrögð og hagnýtingu trúar. Í greininni segir Jón dapurlega sögu sína um misheppnaða leit sem leiddi hann til guðleysis. Ég virði trúarafstöðu hans. Að virða skoðanir og trú fólks er siðferðileg og lögvarin skylda okkar sem borgara og nauðsyn í fjölmenningarsamfélagi. Að auki elur kristnin á umburðarlyndi vegna jákvæðrar mannsýnar Jesú Krists sem bar virðingu fyrir fólki og skoðunum þess. Ég geri því engan ágreining um trú eða trúleysi en er hins vegar undrandi og hryggur yfir hve þröngt og þunnt Jón túlkar menningarsögu og átrúnað og dregur síðan of víðtækar ályktanir. Vegna þunnildislegrar túlkunar á átrúnaði og samfélagsferlum hrapar Jón að léttvægum dómum um trúmenn og Guð. Jón Gnarr skrifar: „Trú getur verið ágæt til persónulegra nota. Soldið eins og typpi.“ Að fara úr nærbuxunum og hrista sprellann gengur í nektarnýlendum en dugar Jóni ekki til að skilgreina fólk. Við eigum að virða fólk en typpa það ekki. Jón hefur rétt til trúleysis eins og aðrir hafa rétt til trúar. En hann hefur hvorki siðferðilegan né vitsmunalegan rétt til að rangtúlka og smætta trú milljarða fólks. Þó Jón hafi rekist á dæmi um þröngsýna, afturhaldssama trú má hann ekki misnota skynsemi sína og alhæfa um trú. Ég get, eins og Jón Gnarr, sagt eigin sögu um hvernig ég leitaði Guðs og að Guð fann mig (en ekki öfugt). Ég verð vitni að í starfi mínu að fólk rís upp frá dánarbeði barna sinna eða sjúkrabeði vegna þess að máttur Guðs eflir það. Ég upplifi daglega að guðleg nánd veitir fólki von í sorg, vit í hryllingi og tilgang í óreiðu lífsins. Og það er skynsemd og heilbrigði í lífi þessa fólks. Trú er ekki einsleit heldur fjölbreytileg. Leitin að Guði tekur mið af aðstæðum og menningin sem við hrærumst í stýrir viðhorfum og markar stundum afturhaldssöm sjónarmið. Trúmenn hafa ýmsar skoðanir því menning er margvísleg. Afstaða til samkynhneigðra er t.d. oftast fremur menningarmál en mál trúar.Úthýsir ekki skynsemi Trú á Guð úthýsir ekki skynsemi heldur hvetur til skynsamlegrar leitar. Í mínu tilviki var það trú sem vakti áhuga minn á þekkingarfræði upplýsingartímans og síðustu alda sem breytti hugsun um trú í okkar heimshluta. Ég las t.d. megnið af ritum Immanúels Kant og hafði mikið og varanlegt gagn af, vitsmunalegt og trúarlegt. Hann útlistaði vel að skynsemi allra manna er gagnleg en takmörkuð. Ég tel sem trúmaður að það sé trúarleg skylda að beita skynseminni í málum veraldar og þar með líka trúar. En trúmaður leggur líka áherslu á mál hjartans. Kaldur heili og heitt hjarta er eðlilegasta ástand trúmanns. Trú þarfnast skynseminnar því með hjálp hennar er heimskulegum kreddum útrýmt, vondum kenningum um Guð, ógagnlegum hugmyndum um vísindi og heiminn og hægt skapa farsælar og betri hugmyndir um trú, þjóðfélag, kirkju og líka um Guð. Að hafna einfeldningslegum hugmyndum um Guð er ekki andóf gegn trú heldur skynsamleg og trúarleg nauðsyn. En að halda að Guð sé ekki til vegna þess að maður finnur ekki Guð er ámóta óskynsamleg og niðurstaða geimfarans sem sá ekki Guð í geimferð og dró þá ályktun að Guð væri ekki til. Ég tel að Jón Gnarr túlki átrúnað, samfélag og sögu of þröngt. Jón gerir trúmenn að almennum einfeldningum, hæðist jafnvel að þeim og vanvirðir þá og gerir átrúnað samfélagslega tortryggilegan. Hann hefur á liðnum árum í orðum og gerðum lagt áherslu á mannréttindi og staðið með þeim sem hallað hefur verið á. En nú virðist mér mannréttindafrömuðurinn ráðast ómaklega að trúmönnum veraldar. Ástæðan er m.a. að hann túlkar trú í andstöðu við skynsemi og samfélagshagsmuni og fær því ranga niðurstöðu. Einföldun á sér yngri systur sem heitir alhæfing. Einfaldanir í trúarefnum valda oft dauða. Grunnfærni í trúarefnum spillir en þekking treystir tengsl og samfélagsfrið. Ég met Jón Gnarr mikils og efast ekki um velvilja hans, að hann vilji leyfa fólki að njóta sín og réttinda sinna. Því typpar hann almennt ekki fólk. En trúareinföldun Jóns veldur að hann typpar trúmenn og brýtur á þeim. Jón Gnarr fann ekki Guð en Guð hefur fundið milljarða fólks og gefið þeim kraft og mannelsku. Jón Gnarr efaðist um Guð en ég trúi að Guð hafi ekki efast um Jón Gnarr.
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Skoðun Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar
Skoðun Stjórn Eflingar lýsir yfir samstöðu með palestínsku þjóðinni og fordæmir þjóðarmorð á Gaza Hópur stjórnarmanna í Eflingu skrifar
Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði – stéttarfélög hvetja til þátttöku Hópur formanna stéttarfélaga skrifar
Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson Skoðun
Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius Skoðun
Austurland situr eftir þrátt fyrir fjórðung vöruútflutningstekna Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun