Ekki er um að ræða endurgreiðslu aftur í tímann heldur áætlun um hvernig eigi að haga greiðslum sóknargjalda í samræmi við sóknargjöld og niðurskurð annarra stofnanna. Ef endurgreiða ætti skerðingu síðustu ára væri um að ræða um fjögurra milljarða króna endurgreiðslu.
Nokkur hundruð milljónir
Samkvæmt yfirliti í minnisblaði frá Kirkjuþingi var skerðing umfram meðaltal til Þjóðkirkjunnar 571 milljón króna á síðasta ári. Skerðingin til annarra trúfélaga nemur 92 milljónum króna. Samtals nemur það rúmum 663 milljónum króna.
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra tjáði sig um málið við RÚV í vikunni þar sem hann sagði að kirkjan ætti að njóta þess umburðalyndis og fórnfýsi sem hún hefur sýnt á undanförnum árum. Ólöf Nordal innanríkisráðherra sagði við sama miðil að málið væri í vinnslu í ráðuneytinu.
Taka þarf málið til umfjöllunar í þinginu áður en hægt er að hækka framlögin með þessum hætti. Fyrirhugað er að framlögin verði fjármögnuð með hærri sóknargjöldum.
Hvað fær Þjóðkirkjan?
Þjóðkirkjan fær í dag 1.508 milljónir króna úr ríkissjóði á ári og er með sértekjur upp á rúmar 223 milljónir. Samtals hefur kirkjan því úr 1.731 milljón króna að spila árlega. Þess til viðbótar greiðir ríkissjóður 262 milljónir í Kirkjumálasjóð og 72 milljónir í Kristnisjóð.
Af þeim sem eru í kirkjunni greiða 191.455 sóknargjöld, þeir sem eru eldri en 16 ára, en samtals greiða 223.925 einstaklingar sóknargjöld. Hlutfall þeirra sem greiðir sóknargjöld og eru í þjóðkirkjunni eru því rúm 85 prósent, sem er tíu prósentustigum hærra hlutfall en hlutfall Þjóðkirkjumeðlima.
Þjóðkirkjan fær því hærra hlutfall sóknargjalda en hlutfall þeirra sem eru í kirkjunni og greiða gjöldin vegna aldurssamsetningar félagsmanna.
Staða kirkjunnar veikist
Leiðréttingin á þessum umframniðurskurði gildir ekki bara um Þjóðkirkjuna heldur öll trú- og lífskoðunarfélög. Kirkjan er þó, eins og sést hér að ofan, í algjörri sérstöðu sem langstærsta trúfélag landsins. Mikil fækkun hefur þó átt sér stað í kirkjunni og hefur verið talað um fólksflótta.
Þrátt fyrir þetta eru fleiri sem segja sig úr Þjóðkirkjunni en í hana. Samkvæmt frétt Kjarnans frá því í haust gengu 542 fleiri einstaklingar úr Þjóðkirkjunni en í hana á tímabilinu 1. júlí til 30. september 2014. Það er framhald þróunar síðustu ára en frá apríl 2010 til júní 2014 hafa 13.145 hætt í kirkjunni.
Samkvæmt Hagstofunni voru álíka margir í Þjóðkirkjunni um áramótin 2014 og 1998, eða um 450 færri nú en þá. Á sama tíma hefur Íslendingum fjölgað um 53 þúsund. Hlutfall Íslendinga í þjóðkirkjunni hefur því hrunið úr 90 prósent árið 1998 í 75 prósent á síðasta ári.
Þjóðkirkjan leiðir samtalið sem hefur átt sér stað á milli trúfélaga og ríkisins vegna stærðar sinnar. Engir formlegir samningafundir hafa átt sér stað vegna tillögunnar, þrátt fyrir að ríkisstjórnin hafi samþykkt í september að fara þá leið.
Samkvæmt upplýsingum Vísis ræður þar miklu veik staða Hönnu Birnu undir lok ársins vegna lekamálsins. Málið náði hámæli síðastliðið haust þegar aðstoðarmaður hennar, Gísli Freyr Valdrósson, játaði að hafa lekið trúnaðargögnum úr ráðuneytinu til fjölmiðla.
Nú hefur Ólöf, sem tók við af Hönnu Birnu, ákveðið að láta fara yfir tillögur nefndarinnar að nýju og verður svo tekin ákvörðun í kjölfarið af því. Í samtali við RÚV sagði Ólöf að niðurstöður yfirferðar ráðuneytisins væru væntanlegar í janúar.
