Bankastjórar í mjög djúpri afneitun 14. mars 2012 06:00 Tryggvi Pálsson var framkvæmdastjóri fjármálasviðs Seðlabankans fyrir hrun. Hann sagði að stærstu eigendur bankanna, sem líka voru í lausafjárvanda, hefðu verið "eins og gauksungi, heimtuðu sitt“. fréttablaðið/GVA Seðlabanki Íslands gaf ekki út heilbrigðisvottorð fyrir íslenska bankakerfið vorið 2008 heldur varaði við án þess að valda sjálfur fjármálaáfalli. Neyðarlögin skiluðu góðri niðurstöðu og það eina sem frekari undirbúningur hefði skilað væru mögulega betri endurheimtur fyrir kröfuhafa bankanna. Þetta kom fram í vitnaleiðslum yfir Tryggva Pálssyni fyrir Landsdómi í gær. Tryggvi Pálsson var framkvæmdastjóri fjármálasviðs Seðlabanka Íslands á því tímabili sem ákæran á Geir H. Haarde snýr að. Hann var einnig ritari samráðshóps um fjármálastöðugleika og ritaði hinar umdeildu fundargerðir sem eru að miklu leyti undirstaðan í málatilbúnaðinum gegn Geir. Tryggvi stýrði auk þess viðbúnaðarstarfi Seðlabankans. Vitnaleiðslur yfir honum snerust því að miklu leyti um þann viðbúnað sem var fyrir hendi innan íslenska kerfisins í aðdraganda bankahrunsins. Tryggvi hóf vitnisburð sinn á því að telja upp ýmis skjöl og greiningar sem unnar höfðu verið innan Seðlabankans í aðdraganda hrunsins þar sem aðsteðjandi hætta var metin. Á meðal þeirra var skjal sem hann skrifaði í nóvember 2007 og heitir „Er íslenska fjármálakerfinu meiri hætta búin nú en var 2005/2006?“. Niðurstaða Tryggva var sú að svo væri. Auk þess skipaði Tryggvi sérstakan krísuhóp innan Seðlabankans sem síðar starfaði fram að fjármálaáfallinu í október 2008. Þetta taldi Tryggvi meðal annars til marks um að mikið hefði verið unnið að viðlagaáætlun í aðdraganda þess. 140 sinnum Northern RockTryggvi sagði að á vissan hátt væru grunnatriði í viðlagaáætlun fjármálakerfis þau sömu og í náttúruhamfaramálum. Vinnan við hana hefði ekki snúist um að vinna eitt skjal sem grípa ætti til ef í óefni horfði, heldur að gera alla tilbúna til að takast á við aðstæður sem gætu komið upp. Að mati Tryggva tókst Seðlabankanum að undirbúa sig mjög vel „þó að ýmsir hafi viljað taka þá skrautfjöður af okkur“. Sum vitni sem hafa komið fyrir Landsdóm, meðal annars Tryggvi Þór Herbertsson, hafa gagnrýnt að Seðlabankinn hafi ekki gert sér grein fyrir þeim smitáhrifum sem fall eins banka myndi hafa á allt kerfið. Tryggvi hafnaði þessu og sagði alla stóru bankanna þrjá hafa verið greinda sem kerfislega mikilvæga. Til samanburðar hefði til dæmis Northern Rock, breskur banki sem féll fyrr á árinu 2008, ekki verið talinn kerfislega mikilvægur þar í landi en samt valdið gríðarlegum usla. „Þegar áfallið verður hér, þá er það sambærilegt við 140 Northern Rock banka í kerfislegri áhættu,“ sagði Tryggvi. Þá hafi allir erlendir aðilar litið á íslensku bankana sem eina heild. Því hafi alltaf verið gengið út frá því að ef einn lenti í vandræðum þá myndi það smita yfir á alla. Djúp afneitunSpurður um hvort aðgerðir stjórnvalda í aðdraganda bankahrunsins hefðu verið fullnægjandi sagði Tryggvi að vissulega hefði mátt skipuleggja þær betur. Erfitt væri hins vegar að segja til um hvort það hefði breytt einhverju öðru, en að hugsanlega hefði tap kröfuhafanna orðið aðeins minna. „Fyrrverandi bankastjórar sem halda því fram að þeir hafi getað lifað þetta áfall af, jafnvel fjórum árum síðar, eru í mjög djúpri afneitun,“ sagði Tryggvi. Hann lýsti því yfir í vitnastúku að honum fyndist neyðarlagasetningin hafa tekist vel og að hún hefði skilað farsælli niðurstöðu miðað við þær aðstæður sem voru uppi. Vildu ekki valda áfalliTryggvi mótmælti þeirri gagnrýni sem fram hafði komið hjá fjölda vitna undanfarna daga að skýrsla Seðlabankans um fjármálastöðugleika, sem birt hefði verið í maí 2008, hafi verið nokkurs konar heilbrigðisvottorð fyrir íslensku bankana. Í henni hafi meðal annars verið að finna setningu um að „ríkjandi aðstæður reyna á viðnámsþol bankana,“ og töflu yfir helstu áhættuþætti sem steðjuðu að þeim. Bankinn hafi í raun gengið eins langt og hann gat í að lýsa stöðunni án þess að „við myndum að eigin frumkvæði valda fjármálaáfalli“. Tryggvi rökstuddi þessa fullyrðingu með því að ef Seðlabankinn hefði sagt opinberlega að bankakerfið væri í verulegum vanda statt þá hefðu allar lánalínur lokast samstundis og allt farið á hliðina í kjölfarið. Eins og gauksungiLíkt og önnur vitni var Tryggvi spurður út í tilraunir bankanna til að selja eignir, flytja úr landi eða afla lausafjár á árinu 2008. Hann sagði Seðlabankann hafa fylgst vel með þessum tilraunum, bæði með upplýsingum frá bönkunum sjálfum en eins frá erlendum aðilum. Allar þessar tilraunir hefðu verið kortlagðar innan Seðlabankans. Hann benti einnig á möguleikann á því að þeir peningar sem hægt hefði verið að leysa innan bankanna yrðu ekki notaðir til að auka lausafjárstöðu þeirra, heldur hefðu getað „farið út um bakdyrnar“ til stærstu eigenda bankanna sem voru líka í lausafjárvanda. „Þeir, eins og gauksungi, heimtuðu sitt,“ sagði Tryggvi. Landsdómur Mest lesið Fjölskylda flugmanns Icelandair vill að lögregla rannsaki andlát hans Innlent Telur fleiri falla á nýju bílprófi Innlent Fjölmiðlafólki vísað úr salnum við myndbirtingu: „Þetta er ósæmilegt og átakanlegt myndefni“ Erlent Mamma bara María þegar mæðgurnar eru saman á vakt Innlent Arnar Þór á leið í nýjan flokk Innlent Senda svifsprengjur fyrir F-16 Erlent „Spurðu svo fyrirtækið þitt af hverju það leggur fé í heimsendakölt“ Innlent Anton Sveinn McKee til liðs við Miðflokkinn Innlent Diddy á sjálfsmorðsvakt Erlent Önnur vopnageymsla í ljósum logum í Rússlandi Erlent Fleiri fréttir Með banvænan sjúkdóm í stöðugri baráttu við Kópavogsbæ Mikill reykur eftir að gleymdist að slökkva á kerti Bið eftir NPA-þjónustu og eftirspurn eftir sæðisgjöfum Arnar Þór á leið í nýjan flokk Anton Sveinn McKee til liðs við Miðflokkinn „Spurðu svo fyrirtækið þitt af hverju það leggur fé í heimsendakölt“ Ekkert sem bendir til þess að sakborningum fjölgi Lífræni dagurinn er í dag Bein útsending: Heilabilun rædd á Alzheimerdegi Ekkert bendi til að sakborningum muni fjölga Telur fleiri falla á nýju bílprófi Maður margra storma íhugar stöðu sína Byssan reyndist leikfang Mamma bara María þegar mæðgurnar eru saman á vakt Hvers vegna að fella ísbirni? Í gæsluvarðhald vegna kókaínsendingar Bræður heiðraðir á 100 ára starfsafmæli: „Einfalt, þægilegt og engin keppni“ Drengnum hafi ekki verið trúað í fyrstu Myndgreiningarkerfi geti hjálpað til við að stoppa af óprúttna aðila Framboð Baldurs þurfti að endurgreiða styrki sem fóru yfir hámark Fjölskylda flugmanns Icelandair vill að lögregla rannsaki andlát hans Áfram í varðhaldi fyrir að ræna og hóta ungmennum Fjölskylda flugmanns vill að lögregla rannsaki andlát hans Sýndi lögreglu löngutöng og var ekinn út af Svanhildur afhenti Biden trúnaðarbréf Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Sjá meira
Seðlabanki Íslands gaf ekki út heilbrigðisvottorð fyrir íslenska bankakerfið vorið 2008 heldur varaði við án þess að valda sjálfur fjármálaáfalli. Neyðarlögin skiluðu góðri niðurstöðu og það eina sem frekari undirbúningur hefði skilað væru mögulega betri endurheimtur fyrir kröfuhafa bankanna. Þetta kom fram í vitnaleiðslum yfir Tryggva Pálssyni fyrir Landsdómi í gær. Tryggvi Pálsson var framkvæmdastjóri fjármálasviðs Seðlabanka Íslands á því tímabili sem ákæran á Geir H. Haarde snýr að. Hann var einnig ritari samráðshóps um fjármálastöðugleika og ritaði hinar umdeildu fundargerðir sem eru að miklu leyti undirstaðan í málatilbúnaðinum gegn Geir. Tryggvi stýrði auk þess viðbúnaðarstarfi Seðlabankans. Vitnaleiðslur yfir honum snerust því að miklu leyti um þann viðbúnað sem var fyrir hendi innan íslenska kerfisins í aðdraganda bankahrunsins. Tryggvi hóf vitnisburð sinn á því að telja upp ýmis skjöl og greiningar sem unnar höfðu verið innan Seðlabankans í aðdraganda hrunsins þar sem aðsteðjandi hætta var metin. Á meðal þeirra var skjal sem hann skrifaði í nóvember 2007 og heitir „Er íslenska fjármálakerfinu meiri hætta búin nú en var 2005/2006?“. Niðurstaða Tryggva var sú að svo væri. Auk þess skipaði Tryggvi sérstakan krísuhóp innan Seðlabankans sem síðar starfaði fram að fjármálaáfallinu í október 2008. Þetta taldi Tryggvi meðal annars til marks um að mikið hefði verið unnið að viðlagaáætlun í aðdraganda þess. 140 sinnum Northern RockTryggvi sagði að á vissan hátt væru grunnatriði í viðlagaáætlun fjármálakerfis þau sömu og í náttúruhamfaramálum. Vinnan við hana hefði ekki snúist um að vinna eitt skjal sem grípa ætti til ef í óefni horfði, heldur að gera alla tilbúna til að takast á við aðstæður sem gætu komið upp. Að mati Tryggva tókst Seðlabankanum að undirbúa sig mjög vel „þó að ýmsir hafi viljað taka þá skrautfjöður af okkur“. Sum vitni sem hafa komið fyrir Landsdóm, meðal annars Tryggvi Þór Herbertsson, hafa gagnrýnt að Seðlabankinn hafi ekki gert sér grein fyrir þeim smitáhrifum sem fall eins banka myndi hafa á allt kerfið. Tryggvi hafnaði þessu og sagði alla stóru bankanna þrjá hafa verið greinda sem kerfislega mikilvæga. Til samanburðar hefði til dæmis Northern Rock, breskur banki sem féll fyrr á árinu 2008, ekki verið talinn kerfislega mikilvægur þar í landi en samt valdið gríðarlegum usla. „Þegar áfallið verður hér, þá er það sambærilegt við 140 Northern Rock banka í kerfislegri áhættu,“ sagði Tryggvi. Þá hafi allir erlendir aðilar litið á íslensku bankana sem eina heild. Því hafi alltaf verið gengið út frá því að ef einn lenti í vandræðum þá myndi það smita yfir á alla. Djúp afneitunSpurður um hvort aðgerðir stjórnvalda í aðdraganda bankahrunsins hefðu verið fullnægjandi sagði Tryggvi að vissulega hefði mátt skipuleggja þær betur. Erfitt væri hins vegar að segja til um hvort það hefði breytt einhverju öðru, en að hugsanlega hefði tap kröfuhafanna orðið aðeins minna. „Fyrrverandi bankastjórar sem halda því fram að þeir hafi getað lifað þetta áfall af, jafnvel fjórum árum síðar, eru í mjög djúpri afneitun,“ sagði Tryggvi. Hann lýsti því yfir í vitnastúku að honum fyndist neyðarlagasetningin hafa tekist vel og að hún hefði skilað farsælli niðurstöðu miðað við þær aðstæður sem voru uppi. Vildu ekki valda áfalliTryggvi mótmælti þeirri gagnrýni sem fram hafði komið hjá fjölda vitna undanfarna daga að skýrsla Seðlabankans um fjármálastöðugleika, sem birt hefði verið í maí 2008, hafi verið nokkurs konar heilbrigðisvottorð fyrir íslensku bankana. Í henni hafi meðal annars verið að finna setningu um að „ríkjandi aðstæður reyna á viðnámsþol bankana,“ og töflu yfir helstu áhættuþætti sem steðjuðu að þeim. Bankinn hafi í raun gengið eins langt og hann gat í að lýsa stöðunni án þess að „við myndum að eigin frumkvæði valda fjármálaáfalli“. Tryggvi rökstuddi þessa fullyrðingu með því að ef Seðlabankinn hefði sagt opinberlega að bankakerfið væri í verulegum vanda statt þá hefðu allar lánalínur lokast samstundis og allt farið á hliðina í kjölfarið. Eins og gauksungiLíkt og önnur vitni var Tryggvi spurður út í tilraunir bankanna til að selja eignir, flytja úr landi eða afla lausafjár á árinu 2008. Hann sagði Seðlabankann hafa fylgst vel með þessum tilraunum, bæði með upplýsingum frá bönkunum sjálfum en eins frá erlendum aðilum. Allar þessar tilraunir hefðu verið kortlagðar innan Seðlabankans. Hann benti einnig á möguleikann á því að þeir peningar sem hægt hefði verið að leysa innan bankanna yrðu ekki notaðir til að auka lausafjárstöðu þeirra, heldur hefðu getað „farið út um bakdyrnar“ til stærstu eigenda bankanna sem voru líka í lausafjárvanda. „Þeir, eins og gauksungi, heimtuðu sitt,“ sagði Tryggvi.
Landsdómur Mest lesið Fjölskylda flugmanns Icelandair vill að lögregla rannsaki andlát hans Innlent Telur fleiri falla á nýju bílprófi Innlent Fjölmiðlafólki vísað úr salnum við myndbirtingu: „Þetta er ósæmilegt og átakanlegt myndefni“ Erlent Mamma bara María þegar mæðgurnar eru saman á vakt Innlent Arnar Þór á leið í nýjan flokk Innlent Senda svifsprengjur fyrir F-16 Erlent „Spurðu svo fyrirtækið þitt af hverju það leggur fé í heimsendakölt“ Innlent Anton Sveinn McKee til liðs við Miðflokkinn Innlent Diddy á sjálfsmorðsvakt Erlent Önnur vopnageymsla í ljósum logum í Rússlandi Erlent Fleiri fréttir Með banvænan sjúkdóm í stöðugri baráttu við Kópavogsbæ Mikill reykur eftir að gleymdist að slökkva á kerti Bið eftir NPA-þjónustu og eftirspurn eftir sæðisgjöfum Arnar Þór á leið í nýjan flokk Anton Sveinn McKee til liðs við Miðflokkinn „Spurðu svo fyrirtækið þitt af hverju það leggur fé í heimsendakölt“ Ekkert sem bendir til þess að sakborningum fjölgi Lífræni dagurinn er í dag Bein útsending: Heilabilun rædd á Alzheimerdegi Ekkert bendi til að sakborningum muni fjölga Telur fleiri falla á nýju bílprófi Maður margra storma íhugar stöðu sína Byssan reyndist leikfang Mamma bara María þegar mæðgurnar eru saman á vakt Hvers vegna að fella ísbirni? Í gæsluvarðhald vegna kókaínsendingar Bræður heiðraðir á 100 ára starfsafmæli: „Einfalt, þægilegt og engin keppni“ Drengnum hafi ekki verið trúað í fyrstu Myndgreiningarkerfi geti hjálpað til við að stoppa af óprúttna aðila Framboð Baldurs þurfti að endurgreiða styrki sem fóru yfir hámark Fjölskylda flugmanns Icelandair vill að lögregla rannsaki andlát hans Áfram í varðhaldi fyrir að ræna og hóta ungmennum Fjölskylda flugmanns vill að lögregla rannsaki andlát hans Sýndi lögreglu löngutöng og var ekinn út af Svanhildur afhenti Biden trúnaðarbréf Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Sjá meira
Fjölmiðlafólki vísað úr salnum við myndbirtingu: „Þetta er ósæmilegt og átakanlegt myndefni“ Erlent
Fjölmiðlafólki vísað úr salnum við myndbirtingu: „Þetta er ósæmilegt og átakanlegt myndefni“ Erlent