

Hvað hangir á Icesave-spýtunni?
Ég var á Alþingi þegar hrunið skall á. Ég sat líka sem varaformaður í skatta- og efnahagsnefnd. Þar voru kallaðir fyrir forsvarsmenn atvinnurekenda, verkalýðs og embættismenn Seðlabanka, fjármálaráðuneytis og fjármálaeftirlits. Þar ríkti mikil örvilnun, því spurning var hvort greiðslukerfið stæðist álagið, hvort Ísland ætti fyrir mat, lyfjum, olíu og öðrum lífsnauðsynjum. Erlendir bankar höfðu lokað á gjaldeyrisviðskipti, útflytjendur komu ekki sínum gjaldeyri heim. Það var kolsvart fram undan og í allri örvæntingunni var leitað til Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Okkur er öllum enn í minni hversu það dróst að fá peningalega aðstoð frá sjóðnum. Hver var ástæðan? Jú, Íslendingar þurftu að semja og ganga frá Icesave-málinu. Að öðrum kosti voru allar dyr lokaðar. Jafnvel frá okkar nánustu frændþjóðum. Þessi atburðarás sýndi fram á, svo ekki verður um villst, að Ísland stendur berskjaldað og má sín lítils ef samskiptin við umheiminn rofna og traustið á orðheldni og orðspori er ekki lengur til staðar. Í kjölfarið gáfu íslensk stjórnvöld út þá yfirlýsingu að þau stæðu við skuldbindingar sínar og samningar hófust. Og lán frá vinaþjóðum fengust á grundvelli þeirrar yfirlýsingar af hálfu Íslendinga að semja um málalok.
Þetta mál snýst ekki eingöngu um lög, heldur og um siðferði, samskipti og orðspor. Segjum sem svo að breskur banki hefði opnað útibú á Íslandi og boðið Íslendingum að leggja lífeyri sinn inn á sparireikninga bankans með góðum vöxtum. Bankinn hefði síðan farið í þrot og breska ríkisstjórnin hefði sett lög, sem kvæðu á um að breskir innistæðueigendur fengju sínar innistæður í bankanum að fullu tryggðar, en innistæður íslenskra sparifjáreigenda væru tapaðar. Hvað hefðu Íslendingar sagt? Hvað hefði verið með jafnræðið, álit okkar á Bretum, traust okkar á starfsemi banka o.s.frv.? Hefði nokkur maður á Íslandi talið þetta réttlátt? Hvort heldur út frá lagalegum eða siðferðislegum sjónarmiðum.
Nú liggur á borðinu samningur sem hugsanlega kostar okkur 32 milljarða króna, sem dreifast á næstu fimm árin. Og jafnvel minna þegar upp er staðið. Það er okkur ekki ofviða og jafnvel ódýrara en margar aðrar dauðagildrur, sem hrunið bjó til. Við þurfum á því að halda að létta gjaldeyrishöftum, við þurfum að koma atvinnulífinu í gang, við þurfum að endurnýja traust annarra þjóða á orðspori okkar og eiga þær að bandamönnum. Allt þetta hangir á Icesave-spýtunni.
Nokkrir lögfræðimenntaðir menn hafa sent frá sér mörg greinarkorn um að hafna samningnum. Einn þeirra hefur jafnvel fullyrt að sigur Íslendinga í dómstólamáli sé „augljós niðurstaða“. Það kann að falla vel í kramið að fullyrða að Íslendingar eigi að standa á rétti sínum og neita að borga, nema með því að vera dæmdir til þess. Skora á fólk að hafna samningnum með því að hengja sig í lögfræðilegar fullyrðingar og þenja út brjóstkassann í nafni sjálfstæðis og fullveldis. Veruleikinn er hins vegar sá að sjálfstæði og fullveldi hverrar þjóðar byggist á samvinnu við aðrar þjóðir, lánafyrirgreiðslum, viðskiptum, gjaldeyristekjum og orðspori. Dagar Bjarts í Sumarhúsum eru liðnir. Það er af þessum ástæðum sem við eigum að láta af þeim sama sjálfbirgingshætti og leiddi til hrunsins. Draga úr áhættufíkninni og horfa til fleiri þátta en lögfræðinnar einnar, þegar kemur að lausn á milliríkjadeilum.
Það er ekki auðvelt hlutverk að mæla með því að fólk greiði atkvæði með auknum útgjöldum og í rauninni fáránlegt að efna til slíkrar kosningar. En ég tek ofan hattinn fyrir þeim Bjarna Benediktssyni og Lárusi Blöndal, sem hafa mælt með samþykkt samningsins, og boðið birginn þeim háværu röddum innan Sjálfstæðisflokksins sem vilja segja nei við Icesave-samningnum. Þeir Bjarni og Lárus og fleiri úr þeirra röðum eru menn að meiri að taka ábyrga afstöðu, meta þjóðarhag fram yfir flokkadrætti og skilja samhengi málsins, skilja þá nauðsyn að Íslendingar geri það sem er skynsamlegast í stöðunni. Með dómstólaleiðinni er engin „augljós niðurstaða“ og mun taka langan tíma og kosta okkur jafnvel meiri pening en þann sem nú hefur verið samið um. Ég tala nú ekki um, ef málið tapast í þokkabót.
Skoðun

Barnaræninginn Pútín
Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar

Um þjóð og ríki
Gauti Kristmannsson skrifar

Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins
Helga Vala Helgadóttir skrifar

Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi
Ingólfur Ásgeirsson skrifar

Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ?
Ólafur Ívar Jónsson skrifar

Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista
Kristinn Karl Brynjarsson skrifar

Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind
Jón Daníelsson skrifar

Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi?
Björn Ólafsson skrifar

Hægri sósíalismi
Jón Ingi Hákonarson skrifar

5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki!
Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar

Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu
Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar

Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá
Viðar Hreinsson skrifar

Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu
Helen Ólafsdóttir skrifar

Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir
Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar

Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma
Þórður Snær Júlíusson skrifar

Þingmenn auðvaldsins
Karl Héðinn Kristjánsson skrifar

Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum
Elliði Vignisson skrifar

Verðugur bandamaður?
Steinar Harðarson skrifar

Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn
Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar

Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst?
Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar

Rán um hábjartan dag
Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar

Af hverju er verðbólga ennþá svona há?
Ólafur Margeirsson skrifar

Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu
Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar

Uppbygging hjúkrunarheimila
Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar

Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar

Með skynsemina að vopni
Anton Guðmundsson skrifar

Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna?
Grímur Atlason skrifar

Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar
Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar

80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish
Jón Kaldal skrifar