Hjálpum laxinum í Elliðaánum Stefán Jón Hafstein skrifar 16. júlí 2004 00:01 Elliðaárnar - Stefán Jón Hafstein borgarfulltrúi Samráðshópur um málefni Elliðaánna sem skipaður er samkvæmt samþykkt borgarráðs hefur nú starfað í tæpt ár og leggur til: 1) Að fylgt verði tölulegum markmiðum um vatnsmiðlun á áhrifasvæði virkjunar í Elliðaánum, enda miða þau að því að skilgreina þarfir lífríksins umfram orkuvinnslu. Þessi viðmið liggja fyrir í samvinnu við Orkuveituna og verður fylgt í vetur þegar orkuvinnsla hefst. 2) Að úttekt á notagildi settjarna við árnar verði hraðað og metið sjálfstætt hvort ný tjörn við ósasvæðið komi að gagni. Tjarnirnar eru fjórar og sú fimmta fyrirhuguð við ósasvæðið; áfram verði fylgst með því að fyrirtæki við ósasvæðið fylgi eftir ávinningi sem náðst hefur í frárennslismálum þar. 3) Að fylgt verði eftir styrkveitingu úr Fiskræktarsjóði sem hópurinn hafði forgöngu um að tryggja og þakkað er fyrir. Verkefnið miðar að því að nýliðun laxa hefjist á ný í Suðurá og Hólmsá, en þar hefur hún misfarist af óskýrðum ástæðum undanfarin ár. Stjórn Stangaveiðifélagsins ætlar að leggja fram fé, og þá mun Orkuveitan tryggja rausnarlegt framlag til að verkefnið fari af stað. 4) Að gerð verði tilraun með að lækka veiðiálag á lax í ánum, það er, að færri fiskar verði drepnir sem hlutfall af göngum í árnar en áður. Beint verði tilmælum til veiðimanna að nýting ánna verði hófleg og þeir sleppi megninu af veiddum laxi. Í veiðihúsi verði leiðbeiningar þar um. Stjórn SVFR hefur fengið ályktun hópsins um þetta efni og tekið vel í, vonast er til að þessu verði fylgt eftir við veiðimenn. 5) Að 100 metra árhelgi verði virt og framkvæmdir sem nær ánni eru verði undir sérstöku eftirliti. Hópurinn vill vinna að frekari tillögum og samráði um verklag sem tryggi þetta og formfesti eftirlit með því að framkvæmdir á svæði ánna skaði þær ekki. Reykjavíkurborg vill vernda árnar og lífríki þeirra og stuðla að því að þær geti fóstrað fiskistofna á vatnasviðinu með sjálfbærum hætti. Hugmyndafræðin um sjálfbæra þróun felur í sér að ein kynslóð skili til þeirrar næstu þeim verðmætum sem hún hefur með höndum án þess að svo sé gengið á þau að óendurkræft sé. Þetta þýðir að vatnasvið Elliðaánna á áfram að fóstra fiskistofna sem sjá um vöxt sinn og viðgang með náttúrulegum hætti (umhverfisþátturinn); að árnar þurfa að þrífast í manngerðu umhverfi (efnahagsþátturinn); að árnar þurfa að þrífast í sátt við þau not sem mannfólk hefur af þeim, með veiðum, útivist og öðrum hætti sem skiptir máli í mannlífi í borginni (félagsþættir). Fiskistofnar á vatnasviði ánna eru misvel haldnir. Laxinn á greinilega undir högg að sækja. Veiðimálastofnun hefur kynnt hópnum gögn sem sýna að ástand laxastofnins er verra í Elliðaánum en í nærliggjandi ám - miðað við almenna niðursveiflu í laxagengd. Leirvogsá, Laxá í Kjós og Úlfarsá eru ár sem ættu að sveiflast með svipuðum hætti og Elliðaárnar væru ástæður niðursveiflu í stofni aðeins náttúrulegar. Svo er ekki. Elliðaárnar eiga greinilega við vanda að etja sem er stærri en í nærliggjandi ám og verður ekki skýrður með svæðisbundinni eða tímabundinni náttúrusveiflu. Ástæður eru helstar taldar: -Kýlaveikin 1995 sem olli miklum usla í ánum. -Mikil blöndun við eldislax fyrir og í kringum 1990. -Harðnandi sambýli við manngert umhverfi sem hefur áhrif á marga vegu sem ekki eru allir auðskýrðir. -Óskýrðar aðstæður sem valda því að nýliðun hefur misfarist undanfarin ár á mikilvægustu riðstöðvum laxins í Suðurá og Hólmsá; ennfremur sýna gögn að nú ganga seiði yngri til sjávar en áður, og eru ekki jafn hæf og eldri kynslóðir til að snúa aftur úr hafi. -Sambýli við virkjun í ánum hefur verið gagnrýnt. Silungur er drjúgur í ánum og Elliðavatni. Urriði stendur vel eftir því sem rannsóknir sýna, bleikja í Elliðavatni virðist láta undan síga og er vert að gefa frekari gaum að tilgátum um ástæður þess. Hópurinn kannaði gagnrýni á starfsemi virkjunarinnar og reyndi að vanda sérstaklega tillögur um það hvernig lífríkið verði ávallt látið njóta vafans í sambýli við hana. Fastmótaðar tillögur liggja nú fyrir um það. Gengið var eftir upplýsingum sem sýna að seiðauppeldi gengur hvað best í ánum á áhrifasvæði virkjunarinnar, svo ekki er hægt að kenna henni um hvað það varðar. Ofar Elliðavatns og utan áhrifasvæðis virkjunar hefur nýliðun misfarist undanfarin ár og vekur áhyggjur. Samráðshópurinn leggur til að þeim tilmælum verði beint til veiðimanna í ánum í sumar að þeir hlífi laxi sem mest með því að sleppa veiddum fiskum. Hópurinn leggst ekki gegn hófsamri nýtingu sem feli í sér að þeir sem áhuga hafa á taki með sér lax í soðið, en hvetur eindregið til þess að stefnt verði að því að veiðiálag verði minnkað. Hópurinn beinir því til stjórnar Stangaveiðifélags Reykjavíkur að tilmælum um þetta efni verði komið til allra veiðimanna sem stunda árnar og þeim gefnar leiðbeiningar um hvernig sleppa megi laxi ósködduðum. Fagnað er framlögum til að kanna ástæður þess að nýliðun hefur misfarist í efsta hluta ánna. Þá er ljóst að þau viðmið um vatnsrennsli ánna sem nú hafa verið sett munu tryggja mun betur en fyrr stöðug lífsskilyrði smádýra og seiða í ánum. Í hópnum sitja: Ásgeir Margeirsson aðstoðarforstjóri OR, Kristján Guðjónsson frá SVFR, Þórólfur Antonsson fiskifræðingur frá Veiðimálastofnun, Magnús Sigurðsson veiðivörður, Stefán Jón Hafstein borgarfulltrúi, formaður. Fjölmargir hafa komið á fundi hópsins í vetur til ráðgjafar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Stefán Jón Hafstein Mest lesið Ísland: Landið sem unga fólkið flykkist til Kristófer Már Maronsson Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson Skoðun Ofhugsanir: orsök & afleiðing Sara Pálsdóttir Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun Virkjum lýðræðið Jórdís Skúladóttir Skoðun Fást engin svör Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Öldrunarþjónustan – tækifæri og áskoranir Sandra B. Franks Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson skrifar Skoðun Loftslag eða lífskjör: bæði betra Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Virkjum lýðræðið Jórdís Skúladóttir skrifar Skoðun Ráðstefna um þjóðarátak í húsnæðismálum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Íslenski skorturinn Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Ofhugsanir: orsök & afleiðing Sara Pálsdóttir skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flykkist til Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Öldrunarþjónustan – tækifæri og áskoranir Sandra B. Franks skrifar Skoðun ChatGPT um íslenska húsnæðismarkaðinn Yngvi Ómar Sighvatsson skrifar Skoðun Milljónir úr launaumslögum til vopnakaupa Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Í orði en ekki á borði - stuðningur Íslands við Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Fatlað fólk á Íslandi Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Gervigreindin og atvinnulífið Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Eins og þú kallar í skóginn….. – við þurfum að þora að ræða viðkvæmu málin Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun GOGG, GOGG, GOGG og aftur GOGG Guðrún Njálsdóttir skrifar Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Beðið eftir orkumálaráðherra Eggert Valur Guðmundsson,Gunnar Aron Ólason skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun „Við verðum að fylgja lögum“ Hópur listafólks skrifar Skoðun Ég er ekki alki Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Nauðsyn námsgagna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýar Árnadóttir skrifar Sjá meira
Elliðaárnar - Stefán Jón Hafstein borgarfulltrúi Samráðshópur um málefni Elliðaánna sem skipaður er samkvæmt samþykkt borgarráðs hefur nú starfað í tæpt ár og leggur til: 1) Að fylgt verði tölulegum markmiðum um vatnsmiðlun á áhrifasvæði virkjunar í Elliðaánum, enda miða þau að því að skilgreina þarfir lífríksins umfram orkuvinnslu. Þessi viðmið liggja fyrir í samvinnu við Orkuveituna og verður fylgt í vetur þegar orkuvinnsla hefst. 2) Að úttekt á notagildi settjarna við árnar verði hraðað og metið sjálfstætt hvort ný tjörn við ósasvæðið komi að gagni. Tjarnirnar eru fjórar og sú fimmta fyrirhuguð við ósasvæðið; áfram verði fylgst með því að fyrirtæki við ósasvæðið fylgi eftir ávinningi sem náðst hefur í frárennslismálum þar. 3) Að fylgt verði eftir styrkveitingu úr Fiskræktarsjóði sem hópurinn hafði forgöngu um að tryggja og þakkað er fyrir. Verkefnið miðar að því að nýliðun laxa hefjist á ný í Suðurá og Hólmsá, en þar hefur hún misfarist af óskýrðum ástæðum undanfarin ár. Stjórn Stangaveiðifélagsins ætlar að leggja fram fé, og þá mun Orkuveitan tryggja rausnarlegt framlag til að verkefnið fari af stað. 4) Að gerð verði tilraun með að lækka veiðiálag á lax í ánum, það er, að færri fiskar verði drepnir sem hlutfall af göngum í árnar en áður. Beint verði tilmælum til veiðimanna að nýting ánna verði hófleg og þeir sleppi megninu af veiddum laxi. Í veiðihúsi verði leiðbeiningar þar um. Stjórn SVFR hefur fengið ályktun hópsins um þetta efni og tekið vel í, vonast er til að þessu verði fylgt eftir við veiðimenn. 5) Að 100 metra árhelgi verði virt og framkvæmdir sem nær ánni eru verði undir sérstöku eftirliti. Hópurinn vill vinna að frekari tillögum og samráði um verklag sem tryggi þetta og formfesti eftirlit með því að framkvæmdir á svæði ánna skaði þær ekki. Reykjavíkurborg vill vernda árnar og lífríki þeirra og stuðla að því að þær geti fóstrað fiskistofna á vatnasviðinu með sjálfbærum hætti. Hugmyndafræðin um sjálfbæra þróun felur í sér að ein kynslóð skili til þeirrar næstu þeim verðmætum sem hún hefur með höndum án þess að svo sé gengið á þau að óendurkræft sé. Þetta þýðir að vatnasvið Elliðaánna á áfram að fóstra fiskistofna sem sjá um vöxt sinn og viðgang með náttúrulegum hætti (umhverfisþátturinn); að árnar þurfa að þrífast í manngerðu umhverfi (efnahagsþátturinn); að árnar þurfa að þrífast í sátt við þau not sem mannfólk hefur af þeim, með veiðum, útivist og öðrum hætti sem skiptir máli í mannlífi í borginni (félagsþættir). Fiskistofnar á vatnasviði ánna eru misvel haldnir. Laxinn á greinilega undir högg að sækja. Veiðimálastofnun hefur kynnt hópnum gögn sem sýna að ástand laxastofnins er verra í Elliðaánum en í nærliggjandi ám - miðað við almenna niðursveiflu í laxagengd. Leirvogsá, Laxá í Kjós og Úlfarsá eru ár sem ættu að sveiflast með svipuðum hætti og Elliðaárnar væru ástæður niðursveiflu í stofni aðeins náttúrulegar. Svo er ekki. Elliðaárnar eiga greinilega við vanda að etja sem er stærri en í nærliggjandi ám og verður ekki skýrður með svæðisbundinni eða tímabundinni náttúrusveiflu. Ástæður eru helstar taldar: -Kýlaveikin 1995 sem olli miklum usla í ánum. -Mikil blöndun við eldislax fyrir og í kringum 1990. -Harðnandi sambýli við manngert umhverfi sem hefur áhrif á marga vegu sem ekki eru allir auðskýrðir. -Óskýrðar aðstæður sem valda því að nýliðun hefur misfarist undanfarin ár á mikilvægustu riðstöðvum laxins í Suðurá og Hólmsá; ennfremur sýna gögn að nú ganga seiði yngri til sjávar en áður, og eru ekki jafn hæf og eldri kynslóðir til að snúa aftur úr hafi. -Sambýli við virkjun í ánum hefur verið gagnrýnt. Silungur er drjúgur í ánum og Elliðavatni. Urriði stendur vel eftir því sem rannsóknir sýna, bleikja í Elliðavatni virðist láta undan síga og er vert að gefa frekari gaum að tilgátum um ástæður þess. Hópurinn kannaði gagnrýni á starfsemi virkjunarinnar og reyndi að vanda sérstaklega tillögur um það hvernig lífríkið verði ávallt látið njóta vafans í sambýli við hana. Fastmótaðar tillögur liggja nú fyrir um það. Gengið var eftir upplýsingum sem sýna að seiðauppeldi gengur hvað best í ánum á áhrifasvæði virkjunarinnar, svo ekki er hægt að kenna henni um hvað það varðar. Ofar Elliðavatns og utan áhrifasvæðis virkjunar hefur nýliðun misfarist undanfarin ár og vekur áhyggjur. Samráðshópurinn leggur til að þeim tilmælum verði beint til veiðimanna í ánum í sumar að þeir hlífi laxi sem mest með því að sleppa veiddum fiskum. Hópurinn leggst ekki gegn hófsamri nýtingu sem feli í sér að þeir sem áhuga hafa á taki með sér lax í soðið, en hvetur eindregið til þess að stefnt verði að því að veiðiálag verði minnkað. Hópurinn beinir því til stjórnar Stangaveiðifélags Reykjavíkur að tilmælum um þetta efni verði komið til allra veiðimanna sem stunda árnar og þeim gefnar leiðbeiningar um hvernig sleppa megi laxi ósködduðum. Fagnað er framlögum til að kanna ástæður þess að nýliðun hefur misfarist í efsta hluta ánna. Þá er ljóst að þau viðmið um vatnsrennsli ánna sem nú hafa verið sett munu tryggja mun betur en fyrr stöðug lífsskilyrði smádýra og seiða í ánum. Í hópnum sitja: Ásgeir Margeirsson aðstoðarforstjóri OR, Kristján Guðjónsson frá SVFR, Þórólfur Antonsson fiskifræðingur frá Veiðimálastofnun, Magnús Sigurðsson veiðivörður, Stefán Jón Hafstein borgarfulltrúi, formaður. Fjölmargir hafa komið á fundi hópsins í vetur til ráðgjafar.
Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun
Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar
Skoðun Eins og þú kallar í skóginn….. – við þurfum að þora að ræða viðkvæmu málin Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar
Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar
Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun