Erum við of heimsk til að nota gervi­greind?

Ég hugsaði mér gott til glóðarinnar og klæddi mig í skó.

Þegar út var komið smellti ég á fyrsta hlekkinn. Hann virkaði ekki. Ég smellti á þann næsta. Hann virkaði ekki heldur. Ég Googlaði heiti hlaðvarpanna. Engar niðurstöður fundust.

Í ljós kom að hlaðvörpin voru ekki til í alvörunni.

Í blindni

Í nýlegu viðtali varaði framkvæmdastjóri Google almenning við því að „treysta gervigreind í blindni“ af því að henni „hætti við villum“. Mæltist hann til þess að fólk aflaði sér upplýsinga úr mörgum áttum í stað þess að reiða sig aðeins á gervigreindartækni.

Margir túlkuðu orð tæknifrömuðarins sem áfellisdóm yfir gervigreind.

Sé betur að gáð kemur hins vegar í ljós að varnaðarorðin eru þvert á móti áfellisdómur yfir mannlegri greind.

Átti að vinna launalaust

Fyrir nokkru var ung kona á ónefndum vinnustað í Reykjavík kölluð á fund. Tjáðu yfirmenn henni, að vegna ofgreiddra launa fengi hún ekkert borgað næstu mánuði og yrði því að vinna launalaust.

Með tárin í augunum greindi hún kollegum frá hremmingum sínum.

Svo vildi til að samstarfskona hafði aðgang að íslensku gervigreindarforriti, sem gefur ráð um lögfræðileg álitamál. Á nokkrum mínútum lá fyrir að vinnuveitandinn stóð lagalega höllum fæti. Starfsfólk, sem hafði þegið laun í góðri trú, hafði yfirleitt betur fyrir dómi í sambærilegum málum.

Unga konan fór með upplýsingarnar til yfirmanna sinna, sem sáu sér ekki annað fært en að láta af þeirri kröfu að hún ynni fyrir þá ókeypis.

Bjargar mannslífum og útrýmir störfum

Málsmetandi fólk keppist nú við að níða skóinn af gervigreind.

Í sömu andrá og dómsdagsspámenn segja gáfur hennar svo gríðarlegar að þær hljóti að marka upphaf endaloka mannkyns, slær þeirra innri neytandi í borðið og bölvar því hvað hún sé andskoti léleg.

En hvort er hið rétta? Eru gáfur gervigreindar óhugnanlega miklar eða hlægilega litlar?

Í frægri Cheerios auglýsingu frá tíunda áratug síðustu aldar var ungur drengur spurður að því hvort honum þætti betra: Venjulegt Cheerios eða Honey Nut Cheerios. Sagði drengurinn að sér þætti bæði betra.

Svarið er það sama í tilfelli gervigreindar: Bæði.

Á sama tíma og gervigreind bjargar mannslífum vegna hraðra framfara á sviði læknisfræði útrýmir hún störfum. Hún ælir úr sér ofskynjunum um skemmtileg hlaðvörp jöfnum fetum sem hún gefur áreiðanleg lögfræðiráð, sem bjarga starfsfólki undan yfirgangssömum atvinnurekenda.

Af viðbrögðum við gervigreind mætti ætla að tæknin væri fyrsta uppgötvun mannsins frá því að loðinn hellisbúi slysaðist til að kveikja eld í fyrsta skiptið. Saga vísindanna sýnir hins vegar að, hvort sem um ræðir eldinn eða uppfinningu rafmagns, má alltaf treysta einu: Þar sem er ljós, þar er skuggi.

Maður með hamar

Síðasta sumar birtist listi í bandaríska dagblaðinu Chicago Sun-Times yfir bækur sem mælt var með að fólk læsi í sumarfríinu. Reyndist stór hluti listans hins vegar uppspuni. Blaðamaður sem skrifaður var fyrir fréttinni viðurkenndi að hafa látið gervigreind taka saman bækurnar fyrir sig í blindni.

„Gervi­greindin brot­lendir: Not­endum fækkar, á­hugi minnkar, á­vinningur enginn, traustið núll,“ kvað í fyrirsögn aðsendrar greinar sem birtist á Vísi nýverið.

Ef einstök léleg leitarniðurstaða þykir sanna almennt gagnsleysi gervigreindar má með sömu rökum halda því fram að óreiða eftir mann, sem gekk berserksgang með hamar í glermunadeild búsáhaldaverslunar, teldist sem rök gegn notkun hamra.

Gervigreind er hvorki góð né slæm. Hún er einfaldlega verkfæri. Og líkt og með önnur verkfæri þarf að munda hana af kunnáttu.

Auðvitað eigum við ekki að „treysta gervigreind í blindni“. Hvort sem við mundum hamar, gerum útreikninga í Excel eða keyrum kranabíl verðum við að nota hyggjuvitið.

Það að forstjóri Google skuli þurfa að brýna það fyrir okkur vekur upp spurningu um hvort mikill missir væri að því þótt mannleg greind viki fyrir gervigreind.