Eldgosin við Grindavík höfðu mikil áhrif á neikvæða afkomu hins opinbera Kjartan Kjartansson skrifar 18. september 2025 10:59 Verulegur kostnaður hefur hlotist af eldgosahrinunni við Grindavík. Ríkið hefur meðal annars keypt upp fasteignir í bænum og kostað varnargarða í kringum hann. Vísir/Vilhelm Útgjöld hins opinbera voru um 170 milljörðum króna meiri en tekjurnar í fyrra. Bein útgjöld vegna eldgosanna við Grindavík vógu þungt en þau námu yfir 87 milljörðum króna. Afkoma hins opinbera var áfram neikvæð á öðrum ársfjórðungi þessa árs. Tekjuafkoman var neikvæð um sem nemur 3,7 prósentum af vergri landsframleiðslu ársins 2024 samkvæmt tölum sem Hagstofa Íslands birti í dag. Til samanburðar var afkoman neikvæð um rúman 101 milljarða króna árið 2023, um 2,3 prósent af vergri landsframleiðslu þess árs. Heildartekjur ríkisins og sveitarfélaga námu 1.988,6 milljörðum króna í fyrra sem nemur 43,3 prósentum af vergri landsframleiðslu. Tekjurnar jukust um 113,6 milljarða króna á milli ára á verðlag hvers árs eða um 6,1 prósent. Útgjöldin námu 2.158,4 milljörðum króna sem nemur 47 prósentum af vergri landsframleiðslu ársins. Þau jukust um 182,3 milljarða eða 9,2 prósent. Útgjaldaaukning ríkissjóðs nam 9,9 prósentum í fyrra, sveitarfélaga um 6,1 prósent og almannatrygginga um 9,1 prósent. Viðbrögð við jarðhræringunum og eldgosunum við Grindavík voru þungur baggi í fyrra. Bein útgjöld vegna þeirra voru hátt í 48 prósent af útgjaldaaukningu þess opinbera á árinu. Inni í þeim eru uppkaup ríkisins á fasteignum í Grindavík, uppbygging varnargarða auk húsnæðis- og vinnumarkaðsstuðnings. Skuldirnar nema yfir 4.100 milljörðum króna Skattar á tekjur og hagnað eru stærsti tekjuliðir þess opinbera. Þeir námu 42,7 prósentum af heildartekjum þess í fyrra. Skattar á vörur og þjónustu voru 28,3 prósent af tekjunum og jukust um 12,9 prósent á milli ára. Skattekjur jukust um 8,1 prósent í fyrra. Meirihluti útgjalda þess opinbera fer í samneysluna. Þau jukust um 7,9 prósent á milli ára og námu 1.188,7 milljörðum í fyrra. Vaxtagjöld námu 10,4 prósentum af hreinum útgjöldum hins opinbera, alls 212,2 milljörðum króna. Þau lækkuðu um 13,6 prósent á milli ára. Heildarskuldir hins opinbera námu 89,6 prósentum af vergri landsframleiðslu í lok síðasta árs. Þær voru alls 4.110,2 milljarða króna í fyrra og 1.562,6 milljörðum króna meiri en eignir hins opinbera. Útgjöldin drógust saman um 0,9 prósent Hagstofan birti einnig í dag áætlaða afkomu hins opinbera á öðrum ársfjórðungi þessa árs. Hún var neikvæð um 24 milljarða króna og um tvö prósent af landsframleiðslu. Til samanburðar nam hallinn 5,8 prósentum af landsframleiðslu á sama tímabili í fyrra. Tekjur hins opinbera eru taldar hafa aukist um 7,8 prósent á milli ára á fjórðungnum en heildarútgjöld lækkað um 0,9 prósent á sama tíma. Töluverð útgjöld vegna Grindavíkur voru á öðrum ársfjórðungi í frra sem skekkir samanburðinn. Rekstur hins opinbera Náttúruhamfarir Efnahagsmál Mest lesið Ballið bráðum búið á Brewdog Viðskipti innlent Krabbamein á vinnustöðum: „Ekki segja; þú veist að ég er til staðar“ Atvinnulíf Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Viðskipti innlent Færa Jarðböðin í nýtt hús og nýjan búning Viðskipti innlent Allt bendir til kólnunar og nefndin mun mildari Viðskipti innlent Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Viðskipti innlent Heldur stýrivöxtunum óbreyttum Viðskipti innlent Eðalfiskur í Borgarnesi skiptir um nafn Viðskipti innlent Höggið á ríkissjóð allt að fimm milljarðar Viðskipti innlent Í stuði í 130 ár: Virkjanir sem leystu af dísilvélar og knúðu síldarbæ Samstarf Fleiri fréttir Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Höggið á ríkissjóð allt að fimm milljarðar Ballið bráðum búið á Brewdog Allt bendir til kólnunar og nefndin mun mildari Færa Jarðböðin í nýtt hús og nýjan búning Kaupmáttur jókst í fyrra Bein útsending: Rökstyðja vaxtaákvörðunina Eðalfiskur í Borgarnesi skiptir um nafn Heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ísland undanþegið stórauknum verndartollum ESB Vill laga „hringekju verðtryggingar og hárra vaxta“ Gamalt ráðuneyti verður hótel Á ég að hætta í núverandi sparnaði? Óljóst hvort veðhafar fái nokkuð Risagjalddagi vegna losunarheimilda daginn eftir gjaldþrot Einar hættir af persónulegum ástæðum „Væntanlega farnir að hefja næturvaktir hjá Samkeppniseftirlitinu“ Birna Ósk nýr forstjóri Húsasmiðjunnar Jón Skafti nýr forstöðumaður hjá Póstinum Gengi Skaga rýkur upp Ráðin framkvæmdastjórar hjá Björgun-Sement Fimm prósenta aukning í september Íslandsbanki og Skagi í formlegar samrunaviðræður Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Skáluðu fyrir kraftinum sem knýr samfélagið Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Sjá meira
Tekjuafkoman var neikvæð um sem nemur 3,7 prósentum af vergri landsframleiðslu ársins 2024 samkvæmt tölum sem Hagstofa Íslands birti í dag. Til samanburðar var afkoman neikvæð um rúman 101 milljarða króna árið 2023, um 2,3 prósent af vergri landsframleiðslu þess árs. Heildartekjur ríkisins og sveitarfélaga námu 1.988,6 milljörðum króna í fyrra sem nemur 43,3 prósentum af vergri landsframleiðslu. Tekjurnar jukust um 113,6 milljarða króna á milli ára á verðlag hvers árs eða um 6,1 prósent. Útgjöldin námu 2.158,4 milljörðum króna sem nemur 47 prósentum af vergri landsframleiðslu ársins. Þau jukust um 182,3 milljarða eða 9,2 prósent. Útgjaldaaukning ríkissjóðs nam 9,9 prósentum í fyrra, sveitarfélaga um 6,1 prósent og almannatrygginga um 9,1 prósent. Viðbrögð við jarðhræringunum og eldgosunum við Grindavík voru þungur baggi í fyrra. Bein útgjöld vegna þeirra voru hátt í 48 prósent af útgjaldaaukningu þess opinbera á árinu. Inni í þeim eru uppkaup ríkisins á fasteignum í Grindavík, uppbygging varnargarða auk húsnæðis- og vinnumarkaðsstuðnings. Skuldirnar nema yfir 4.100 milljörðum króna Skattar á tekjur og hagnað eru stærsti tekjuliðir þess opinbera. Þeir námu 42,7 prósentum af heildartekjum þess í fyrra. Skattar á vörur og þjónustu voru 28,3 prósent af tekjunum og jukust um 12,9 prósent á milli ára. Skattekjur jukust um 8,1 prósent í fyrra. Meirihluti útgjalda þess opinbera fer í samneysluna. Þau jukust um 7,9 prósent á milli ára og námu 1.188,7 milljörðum í fyrra. Vaxtagjöld námu 10,4 prósentum af hreinum útgjöldum hins opinbera, alls 212,2 milljörðum króna. Þau lækkuðu um 13,6 prósent á milli ára. Heildarskuldir hins opinbera námu 89,6 prósentum af vergri landsframleiðslu í lok síðasta árs. Þær voru alls 4.110,2 milljarða króna í fyrra og 1.562,6 milljörðum króna meiri en eignir hins opinbera. Útgjöldin drógust saman um 0,9 prósent Hagstofan birti einnig í dag áætlaða afkomu hins opinbera á öðrum ársfjórðungi þessa árs. Hún var neikvæð um 24 milljarða króna og um tvö prósent af landsframleiðslu. Til samanburðar nam hallinn 5,8 prósentum af landsframleiðslu á sama tímabili í fyrra. Tekjur hins opinbera eru taldar hafa aukist um 7,8 prósent á milli ára á fjórðungnum en heildarútgjöld lækkað um 0,9 prósent á sama tíma. Töluverð útgjöld vegna Grindavíkur voru á öðrum ársfjórðungi í frra sem skekkir samanburðinn.
Rekstur hins opinbera Náttúruhamfarir Efnahagsmál Mest lesið Ballið bráðum búið á Brewdog Viðskipti innlent Krabbamein á vinnustöðum: „Ekki segja; þú veist að ég er til staðar“ Atvinnulíf Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Viðskipti innlent Færa Jarðböðin í nýtt hús og nýjan búning Viðskipti innlent Allt bendir til kólnunar og nefndin mun mildari Viðskipti innlent Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Viðskipti innlent Heldur stýrivöxtunum óbreyttum Viðskipti innlent Eðalfiskur í Borgarnesi skiptir um nafn Viðskipti innlent Höggið á ríkissjóð allt að fimm milljarðar Viðskipti innlent Í stuði í 130 ár: Virkjanir sem leystu af dísilvélar og knúðu síldarbæ Samstarf Fleiri fréttir Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Höggið á ríkissjóð allt að fimm milljarðar Ballið bráðum búið á Brewdog Allt bendir til kólnunar og nefndin mun mildari Færa Jarðböðin í nýtt hús og nýjan búning Kaupmáttur jókst í fyrra Bein útsending: Rökstyðja vaxtaákvörðunina Eðalfiskur í Borgarnesi skiptir um nafn Heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ísland undanþegið stórauknum verndartollum ESB Vill laga „hringekju verðtryggingar og hárra vaxta“ Gamalt ráðuneyti verður hótel Á ég að hætta í núverandi sparnaði? Óljóst hvort veðhafar fái nokkuð Risagjalddagi vegna losunarheimilda daginn eftir gjaldþrot Einar hættir af persónulegum ástæðum „Væntanlega farnir að hefja næturvaktir hjá Samkeppniseftirlitinu“ Birna Ósk nýr forstjóri Húsasmiðjunnar Jón Skafti nýr forstöðumaður hjá Póstinum Gengi Skaga rýkur upp Ráðin framkvæmdastjórar hjá Björgun-Sement Fimm prósenta aukning í september Íslandsbanki og Skagi í formlegar samrunaviðræður Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Skáluðu fyrir kraftinum sem knýr samfélagið Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Sjá meira