Öflugasti sjónaukinn fann áður óþekkt tungl í sólkerfinu Kjartan Kjartansson skrifar 20. ágúst 2025 13:45 Samsett mynd James Webb-geimsjónaukans af Úranusi, hringjum hans og innri tunglum. S/2025 U1 sést rétt utan við meginhringina. NASA, ESA, CSA, STScI, M. El Moutamid (SWRI), M. Hedman (Univers Áður óþekkt tungl fannst á braut um reikistjörnuna Úranus með James Webb-geimsjónaukanum, öflugasta sjónauka í heimi. Tunglið er eitt nokkurra smárra fylginhatta sem ganga um reikistjörnuna fyrir innan braut stærstu tunglanna. Áætlað er að S/2025 U1, eins og tunglið er kallað til bráðabirgða, sé aðeins um tíu kílómetrar að þvermáli, að því er segir í grein á vef bandarísku geimvísindastofnunarinnar NASA. Því kom hvorki Voyager 2, eina geimfarið sem hefur flogið fram hjá Úranusi, né sjónaukar á eða við jörðina auga á það áður. Sporbraut tunglsins er aðeins utan við ysta hring Úranusar og á milli brauta smátunglanna Ófelíu og Bíöncu. Það er eitt fjórtán smærri tungla innan við braut stóru tunglanna Míröndu, Aríel, Úmbríel, Títaníu og Óberons. Alls eru 29 tungl nú þekkt við þessa næstystu reikistjörnu sólkerfisins. Það er í höndum Alþjóðasambands stjörnufræðinga (IAU) að samþykkja nafn á tunglið. Öll tungl Úranusar eru nefnd í höfuðið á persónum úr verkum ensku skáldanna Williams Shakespeare og Alexanders Pope. Úranus er þriðja stærsta reikistjarna sólkerfisins. Líkt og hinir gasrisarnir þrír skartar hann hringjakerfi þótt það sé ekki eins tilkomumikið og Satúrnusar. Mynd Voyager 2-geimfarsins af Úranusi frá framhjáflugi þess árið 1986. Enginn annar fulltrúi mannkynsins hefur heimsótt þessa næstystu reikistjörnu sólkerfisins.JPL Reikistjarnan er óvenjuleg fyrir þær sakir að hún snýst á „hliðinni“ miðað við brautarflöt sinn. Líklegasta skýringin á hallanum hefur verið talin árekstur við aðra plánetu í myndun í árdaga sólkerfisins. Einnig hafa verið leiddar líkur að því að þyngdaráhrif stórs tungls sem sé síðan horfið á braut gætu hafa velt Úranusi á hliðina. Úranus Geimurinn James Webb-geimsjónaukinn Vísindi Tengdar fréttir Myndaði segulljós Neptúnusar í fyrsta skipti Óvenjuleg segulljós Neptúnusar hafa verið mynduð í fyrsta skipti með James Webb-geimsjónaukanum. Athuganirnar leiddu einnig í ljós að efsti hluti lofthjúps reikistjörnunnar hefur kólnað um hundruð gráða. 27. mars 2025 14:15 Hringir Satúrnusar komnir á miðjan aldur Risaeðlur reikuðu enn um jörðina þegar hringir Satúrnusar mynduðust ef marka má niðurstöður nýrrar rannsóknar. 20. desember 2018 11:32 Mest lesið Ósammála um fyrirhugaðar leiguverðhækkanir Innlent Tveir ekki í öryggisbelti Innlent Fjögur svipleg andlát á nokkrum dögum: „Eitthvað stórt að í kerfinu“ Innlent Hækka viðbúnaðarstigið í Bretlandi Erlent Þau taka lykilákvörðun varðandi Kourani Innlent Segir forsetann tala fyrir einangrun Innlent Fjarðarheiðargöng komin ofar í undirskriftakeppni Innlent Á Oddfellow-fundi meðan vinnubílinn fór í Tjörnina Innlent Svona fer peningaþvætti fram Innlent Hótað á flugvellinum vegna víólunnar og komin með nóg Innlent Fleiri fréttir Þekktir vísindamenn lögðu lag sitt við Epstein Rússar sagðir hafa drepið ekkju fyrsta fórnarlambs Tsjernobylslyssins Forsætisráðherrann fyrrverandi dæmdur til dauða Telja að lestarteinar hafi verið sprengdir viljandi í Póllandi Enn og aftur tilkynnt um dróna í Danaveldi Játuðu morð á almennum borgurum en voru aldrei sóttir til saka Kallar nú sjálfur eftir birtingu Epstein-skjalanna Loftslagskvíði geti ýtt undir fíkniefnaneyslu Kókaínkóngur handtekinn á Spáni Sonur Beckham sviptur ökuréttindum Kynna umfangsmiklar breytingar á stuðningi við hælisleitendur Bílstjóri strætisvagnsins laus úr haldi Um hundrað slösuðust og tuttugu voru handtekin á mótmælum í Mexíkó Segist hafa fengið fjölda hótana eftir að Trump hætti að styðja hana Ætlar að lögsækja BBC þrátt fyrir afsökunarbeiðni Árekstur rútu rannsakaður sem manndráp af gáleysi Árásir á lestarkerfi Úkraínu hafi þrefaldast Hætta notkun metanhemjandi íblöndunarefnis Rannsaka tengsl Epstein við Clinton Þrír látnir eftir að rútu var ekið á biðskýli Sprengdu næst stærstu olíudælustöð Rússlands Sautján ára og í leit að peningum fyrir spöngum „Þeir sem leika sér að eldinum munu brenna upp til agna“ Rufu einangrun jaðarhægrisins til að afnema umhverfisreglur Enginn ákærður eftir umdeilt þrjú hundruð manna áhlaup Átján ára látnir svara spurningalista um hæfni þeirra til herþjónustu Vilja ekki feita innflytjendur Embættismenn hafa áhyggjur af sölu F-35 herþota til Sádi Arabíu BBC biður Trump afsökunar en hafnar bótakröfu Eldar í nær öllum hverfum eftir árásir Rússa á Kænugarð Sjá meira
Áætlað er að S/2025 U1, eins og tunglið er kallað til bráðabirgða, sé aðeins um tíu kílómetrar að þvermáli, að því er segir í grein á vef bandarísku geimvísindastofnunarinnar NASA. Því kom hvorki Voyager 2, eina geimfarið sem hefur flogið fram hjá Úranusi, né sjónaukar á eða við jörðina auga á það áður. Sporbraut tunglsins er aðeins utan við ysta hring Úranusar og á milli brauta smátunglanna Ófelíu og Bíöncu. Það er eitt fjórtán smærri tungla innan við braut stóru tunglanna Míröndu, Aríel, Úmbríel, Títaníu og Óberons. Alls eru 29 tungl nú þekkt við þessa næstystu reikistjörnu sólkerfisins. Það er í höndum Alþjóðasambands stjörnufræðinga (IAU) að samþykkja nafn á tunglið. Öll tungl Úranusar eru nefnd í höfuðið á persónum úr verkum ensku skáldanna Williams Shakespeare og Alexanders Pope. Úranus er þriðja stærsta reikistjarna sólkerfisins. Líkt og hinir gasrisarnir þrír skartar hann hringjakerfi þótt það sé ekki eins tilkomumikið og Satúrnusar. Mynd Voyager 2-geimfarsins af Úranusi frá framhjáflugi þess árið 1986. Enginn annar fulltrúi mannkynsins hefur heimsótt þessa næstystu reikistjörnu sólkerfisins.JPL Reikistjarnan er óvenjuleg fyrir þær sakir að hún snýst á „hliðinni“ miðað við brautarflöt sinn. Líklegasta skýringin á hallanum hefur verið talin árekstur við aðra plánetu í myndun í árdaga sólkerfisins. Einnig hafa verið leiddar líkur að því að þyngdaráhrif stórs tungls sem sé síðan horfið á braut gætu hafa velt Úranusi á hliðina.
Úranus Geimurinn James Webb-geimsjónaukinn Vísindi Tengdar fréttir Myndaði segulljós Neptúnusar í fyrsta skipti Óvenjuleg segulljós Neptúnusar hafa verið mynduð í fyrsta skipti með James Webb-geimsjónaukanum. Athuganirnar leiddu einnig í ljós að efsti hluti lofthjúps reikistjörnunnar hefur kólnað um hundruð gráða. 27. mars 2025 14:15 Hringir Satúrnusar komnir á miðjan aldur Risaeðlur reikuðu enn um jörðina þegar hringir Satúrnusar mynduðust ef marka má niðurstöður nýrrar rannsóknar. 20. desember 2018 11:32 Mest lesið Ósammála um fyrirhugaðar leiguverðhækkanir Innlent Tveir ekki í öryggisbelti Innlent Fjögur svipleg andlát á nokkrum dögum: „Eitthvað stórt að í kerfinu“ Innlent Hækka viðbúnaðarstigið í Bretlandi Erlent Þau taka lykilákvörðun varðandi Kourani Innlent Segir forsetann tala fyrir einangrun Innlent Fjarðarheiðargöng komin ofar í undirskriftakeppni Innlent Á Oddfellow-fundi meðan vinnubílinn fór í Tjörnina Innlent Svona fer peningaþvætti fram Innlent Hótað á flugvellinum vegna víólunnar og komin með nóg Innlent Fleiri fréttir Þekktir vísindamenn lögðu lag sitt við Epstein Rússar sagðir hafa drepið ekkju fyrsta fórnarlambs Tsjernobylslyssins Forsætisráðherrann fyrrverandi dæmdur til dauða Telja að lestarteinar hafi verið sprengdir viljandi í Póllandi Enn og aftur tilkynnt um dróna í Danaveldi Játuðu morð á almennum borgurum en voru aldrei sóttir til saka Kallar nú sjálfur eftir birtingu Epstein-skjalanna Loftslagskvíði geti ýtt undir fíkniefnaneyslu Kókaínkóngur handtekinn á Spáni Sonur Beckham sviptur ökuréttindum Kynna umfangsmiklar breytingar á stuðningi við hælisleitendur Bílstjóri strætisvagnsins laus úr haldi Um hundrað slösuðust og tuttugu voru handtekin á mótmælum í Mexíkó Segist hafa fengið fjölda hótana eftir að Trump hætti að styðja hana Ætlar að lögsækja BBC þrátt fyrir afsökunarbeiðni Árekstur rútu rannsakaður sem manndráp af gáleysi Árásir á lestarkerfi Úkraínu hafi þrefaldast Hætta notkun metanhemjandi íblöndunarefnis Rannsaka tengsl Epstein við Clinton Þrír látnir eftir að rútu var ekið á biðskýli Sprengdu næst stærstu olíudælustöð Rússlands Sautján ára og í leit að peningum fyrir spöngum „Þeir sem leika sér að eldinum munu brenna upp til agna“ Rufu einangrun jaðarhægrisins til að afnema umhverfisreglur Enginn ákærður eftir umdeilt þrjú hundruð manna áhlaup Átján ára látnir svara spurningalista um hæfni þeirra til herþjónustu Vilja ekki feita innflytjendur Embættismenn hafa áhyggjur af sölu F-35 herþota til Sádi Arabíu BBC biður Trump afsökunar en hafnar bótakröfu Eldar í nær öllum hverfum eftir árásir Rússa á Kænugarð Sjá meira
Myndaði segulljós Neptúnusar í fyrsta skipti Óvenjuleg segulljós Neptúnusar hafa verið mynduð í fyrsta skipti með James Webb-geimsjónaukanum. Athuganirnar leiddu einnig í ljós að efsti hluti lofthjúps reikistjörnunnar hefur kólnað um hundruð gráða. 27. mars 2025 14:15
Hringir Satúrnusar komnir á miðjan aldur Risaeðlur reikuðu enn um jörðina þegar hringir Satúrnusar mynduðust ef marka má niðurstöður nýrrar rannsóknar. 20. desember 2018 11:32