Neista­laus trekantur leiðin­lega fólksins

Hin kóresk-kanadíska Celine Song leikstýrir og skrifar handritið en frumraun hennar, Past Lives, vakti athygli fyrir tveimur árum og fjallaði um svipaðan ástarþríhyrning. Song er nú komin með meira ráðstöfunarfé og stærri nöfn en Dakota Johnson, Chris Evans og Pedro Pascal fara með aðalhlutverkin í Materialists.

Í myndinni er sjónum beint að stefnumótamenningu ríkra New York-búa og efnishyggjunni sem gegnsýrir hana. Materialists hefur verið auglýst sem endurkoma þúsaldar-romcom-mynda sem er dálítið misvísandi. Myndin inniheldur vissulega flestöll frásagnareinkenni rómantískra gamanmynda en birtir öllu myrkari sýn á ástina.

Materialists er sýnd í Sambíóunum, Smárabíó og Laugarásbíó um þessar mundir.

Á að giftast fyrir ást eða peninga?

„Erum við örugglega í réttum sal?“ spurði ung kona sem klöngraðist í sætið sitt í blábyrjun myndar. Spurningin var skiljanleg því Materialists hefst á inngangi um forsögulegt par sem fer á stefnumót og binst giftingarböndum.

Song gerir vel í að slá áhorfendur út af laginu með skondnum inngangi. Eftir á að hyggja minnir hann þó á ávana fólks sem er að stíga sín fyrstu skref í ritgerðarskrifum að byrja á að skapa heiminn: „Mennirnir hafa farið á stefnumót í milljónir ára, alveg frá því að Homo Habilis var og hét...“

Hjónabandsmiðlarinn Lucy (Johnson) birtist svo á skjánum en hún hefur náðargáfu í að para saman fólk og ber ábyrgð á níu hjónaböndum viðskiptavina sinna. Lucy veit að hjónabandið er viðskiptasamningur og að makamátun er reikningsdæmi. Málið snýst um að finna tvo kandídata með svipaðan bakgrunn, tilheyra sömu stétt og tikka í box hvor annars. Ástin þarf ekki að vera hluti af jöfnunni.

Við sjáum Lucy ræða við kúnna sína, greina þá og leita uppi vænlega maka. Einhleypir ríkir New York-búar eru málaðir sem grunnhyggnir, kröfuharðir og blindir á eigin ókosti. Konurnar vilja hávaxna myndarlega menn með miklar tekjur, karlarnir vilja ungar heitar konur í góðu formi. Titill myndarinnar er dreginn af þessu efnishyggjufólki sem Song hæðist miskunnarlaust að.

Lucy er sjálf einhleyp en það breytist þegar hún kynnist Harry (Pascal) sem er ríkur, myndarlegur og hávaxinn fjárfestir. Á sama tíma skýtur fyrrverandi kærastinn John (Evans) aftur upp kollinum í lífi Lucyar. Hann er líka myndarlegur en bláfátækur og deilir skítugri íbúð með jafnfátækum herbergisfélögum.

Hér er kominn sígild romcom-dýnamík: ástarþríhyrningur þar sem konan þarf að velja á milli tveggja kosta. Og hvorn á hún að velja? 

Hvar er ástríðan, hvar er persónuleikinn?

Materialists gengur illa upp því Song hefur ekki nægilega mikinn áhuga á persónunum sínum. Aftur og aftur þurfa áhorfendur að hlusta á langa mónólóga Lucyar um viðskipti tilhugalífsins eða samtöl um sama efni. Frekar en að þróa aðalpersónurnar og sambönd þeirra nýtir Song samtölin til að hamra á sömu hugmyndunum.

Bæði Harry og John eru tvívíðar persónuleikalitlar persónur. Við fáum lítið að vita um þá nema að annar er ríkur og hinn fátækur. Það sem meira er þá skortir alla neista og kemistríu milli Lucy og mannanna tveggja.

Pedro Pascal sem Harry er svo ósjarmerandi að maður skilur ómögulega hvernig Lucy getur hrifist af honum. Chris Evans er skömminni skárri sem John en aftur á móti er ekkert sem selur manni að hann togi Lucy aftur til sín. Dakota Johnson, sem hefur á undanförnum árum verið gerð að skotspóni fyrir lélegan leik sinn, virkar ágætlega í þessari rullu en er samt ekkert til að hrópa húrra fyrir.

Song ætlar að vera sniðug, snúa rómantísku gamanmyndinni á haus og koma með sinn eigin vinkil. Hún gleymir því að rómantískar gamanmyndir eiga að gera mann skotinn í persónunum og hrífast með sambandinu sem þróast. Hún eyðir svo miklum tíma í að koma ákveðnum skilaboðum á framfæri að persónurnar gleymast.

Ódýrt bragð til að hrista upp í hlutunum

Hér verð ég líka að spilla aukafléttu (e. subplot) en gegnum myndina á Lucy í vandræðum með að finna mann fyrir kröfuharðan kúnna sinn, Sophie (Zoe Winters). Á stefnumóti sem Lucy skipuleggur er Sophie nauðgað. Lucy kennir sjálfri sér um og efast um framtíð sína sem hjónabandsmiðlara.

Hugmyndin er góð: að fjalla um þá stöðugu ógn sem konur búa við og setja í samhengi við deitmenningu nútímans. Útfærslan er hins vegar ódýr.

Nauðgunin þjónar fyrst og fremst þeim tilgangi að kollvarpa óbreyttu ástandi Lucyar og koma hreyfingu á söguna. Fléttan rímar illa við persónu Lucyar sem er reynslumikil í faginu, veraldarvön og á að búa yfir miklu innsæi. Einnig er ósannfærandi hvernig hún bregst við eins og hún viti ekki hversu mörgum konum er nauðgað, eiga eltihrella eða verða fyrir áreitni.

Fléttan hefur sömuleiðis þau áhrif að tónn myndarinnar breytist snarlega, fer úr háðslegum tóni í grafalvarlegan. Skyndilega minnir myndin á sálfræðitrylli þar sem Lucy reynir að elta Sophie uppi til bæta upp fyrir mistökin. Aðalfléttan tekur svo aftur við og þar kemur Ísland óvænt við sögu auk fáránlegrar opinberunar sem ég ætla ekki að spilla hér.

Leyst er úr ástarflækju Lucyar óvenju snemma á nokkuð andklímatískan máta, sem er reyndar í takt við nálgun Song. Hins vegar hverfur hún frá kaldranalegri sýn fyrri hlutans og endar myndina á týpískan einlægan romcom-máta þar sem allt endar vel. 

Niðurstaða:

Celine Song vakti verðskuldaða athygli fyrir frumraun sína, Past Lives, sem fjallaði um ástarþríhyrning kóresks innflytjanda, kærasta hennar og æskuvinar. Myndin innihélt náttúruleg samtöl, mikla tilfinningalega spennu og langar innilegar senur.

Nú færir Song áhorfendum annan ástarþríhyrning en fyrir utan góða kvikmyndatöku og vandaða framleiðslu skortir Materialists allt það sem gerði Past Lives góða. Samtölin eru ónáttúruleg, persónurnar eru flatar og innihaldsrýrar og kemistrían er engin. 

Stjörnurnar þrjár sem fara með aðalhlutverk í myndinni eru allar heldur ósannfærandi. Allra verstur er Pedro Pascal meðan Dakota Johnson kemst best frá sinni rullu.

Myndin vekur vissulega upp ýmsar spurningar um efnishyggju, stefnumótamenningu nútímans og hvernig við metum ástina til fjár. Song er hins vegar of upptekin af pælingum sínum og gleymir aðalatriðinu: samböndum og samskiptum aðalpersóna sinna.

Hvers virði er rómantísk gamanmynd án gamansins og rómantíkurinnar? Lítils.