Hagsmunir heildarinnar - Kafli eitt: Tómlæti Íslendinga Hannes Örn Blandon skrifar 5. maí 2025 15:30 Ég á í fórum mínum bók eftir listamanninn og rithöfundinn sænska Albert Engström, sem heitir Åt Häcklefjäll eða gengið á Heklu. Engström ferðaðist um Ísland 1911 og kom víða við. Á þessum tíma voru vegir nánast engir og fóru menn sínar ferðir ríðandi. Bókin er leiftrandi skemmtileg og Engstöm gerir óspart grín af landanum en þó í mildum og léttum tón. Erlendir ferðamenn voru farnir að auka komur sínar til landsins en mátti þó telja á fingrum handa og landsmönnum var í mun að taka vel á móti þeim en varlega þó því ekki voru þeir velkomnir allsstaðar. Leiðsögumenn voru boðnir og búnir að leiða þá um fjöll og firnindi en Engstöm og félagar voru reyndar nokkuð óheppnir með sína því einn sagði ja við öllum spurningum jákvæðum sem neikvæðum og annar sem þóttist öllum hnútum kunnugur fór með þá villur vegar um hríð. Á einum stað segir hann og ég sítera: „Fengi öflugur maður svona fagra, unaðslega eyju, hæfilega afskekkta, til þess að stjórna, gæti hann komið á fót fyrirmyndarríki. En gætið ykkar á ferðamönnum. Í mesta lagi notið ykkur þá!” (bls 103 í ísl. þýð.) Þá víkur hann sér að öðru vandamáli og ég grip niður á bls. 257: „Ég vorkenni kvenfólkinu, sem þarna er. Milli gistihússins og Geysis er lítið, en mjög mikilvægt skýli. Hurð var þar engin og dyrnar sneru út að hverunum. Þetta er skýrt dæmi um tómlæti Íslendinga og framtaksleysi, slóðaskapinn gagnvart útlendingum, sem þeir vilja fúslega að heimsæki sig, þó þeir kæri sig kollótta um öll þægindi handa þeim.” Nú er öldin sannlega önnur á flestan máta. Upp spretta hótel, kottagesur, kofar og tjöld eins og gorkúlur. Rútur þeysa um landið í hundraðavís á misjöfnum vegum sem liggja um landið vítt og breitt, baðlónum og laugum fjölgar eins og mý á mykjuskán og bílaleigubílar eru öllum þeim til reiðu, sem geta framvísað einhvers konar ökuskírteini. Þessi þægindi er öll meira eð minna í dýrari kantinum og vart ætluð íslenskum meðaljónum. Hér gildir að nota sér ferðamenn eins og spámaðurinn Engström reit forðum. Það er auðvitað alveg dásamlegt að geta grætt á ferðamönnum en ég les í blöðum greinar, sem hafa birst hafa undanfarin misseri að landinn, þ.e. hinn almenni borgari, er að gerast óþreyjufullur. Það er auðvitað afar ergilegt að aka á þjóðvegum landsins í langri bílaröð, sem einhver leiðir og þorir ekki að fara hraðar en á 60-70 km á klst. Ég legg því til við bílaleiguhafa að láta erlenda ferðamenn gangast undir lágmarks bílpróf áður en þeir aka út í óvissuna. Ættingjar mínir vinna margir hörðum höndum og jafnvel tvöfalt til þess til að standa undir arðsemiskröfum bankanna og og fara gjarnan frí á sumrin. Heim koma þeir síðan æði oft argir og úrillir vegna þess að tjaldstæði voru yfirfull eða ekki hægt að tengja í rafmagn eða kamrar og klósett voru illa hirt. Náðhús vantaði og alltof víða. Mætti ég og koma að einu enn. Nú fjölgar mistórum „campingvögnum”. Vil ég leggja til að leigsalar slíkra farkosta festi við þá kamardollur því vart má orðið rölta um skóga landsins án þess að rekast á innihaldsríkan úrgang í pappír í nánast hverju spori þar sem ferðamenn hafa gengið álfreka. Ég vona og bið að hér megi bæta úr þar sem þess er þörf. Ég minntist áðan á baðlón og laugar. Sjálfur er ég hættur að sækja slíka staði sakir þess að það er alveg óþolandi að verða vitni að því gestir demba sér beint í laugar án þess að skola af sér pungsmjörið eða sápa e-colipartinn. Hér þarf að ráða verði sem víðast og taka þá af arðsemisgreiðslum til að greiða þeim laun. ALLT FYRIR HAGSMUNI HEILDARINNAR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðaþjónusta Mest lesið Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Allt að 29% starfsmannavelta – starfsumhverfi drauma þinna? Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Ég á í fórum mínum bók eftir listamanninn og rithöfundinn sænska Albert Engström, sem heitir Åt Häcklefjäll eða gengið á Heklu. Engström ferðaðist um Ísland 1911 og kom víða við. Á þessum tíma voru vegir nánast engir og fóru menn sínar ferðir ríðandi. Bókin er leiftrandi skemmtileg og Engstöm gerir óspart grín af landanum en þó í mildum og léttum tón. Erlendir ferðamenn voru farnir að auka komur sínar til landsins en mátti þó telja á fingrum handa og landsmönnum var í mun að taka vel á móti þeim en varlega þó því ekki voru þeir velkomnir allsstaðar. Leiðsögumenn voru boðnir og búnir að leiða þá um fjöll og firnindi en Engstöm og félagar voru reyndar nokkuð óheppnir með sína því einn sagði ja við öllum spurningum jákvæðum sem neikvæðum og annar sem þóttist öllum hnútum kunnugur fór með þá villur vegar um hríð. Á einum stað segir hann og ég sítera: „Fengi öflugur maður svona fagra, unaðslega eyju, hæfilega afskekkta, til þess að stjórna, gæti hann komið á fót fyrirmyndarríki. En gætið ykkar á ferðamönnum. Í mesta lagi notið ykkur þá!” (bls 103 í ísl. þýð.) Þá víkur hann sér að öðru vandamáli og ég grip niður á bls. 257: „Ég vorkenni kvenfólkinu, sem þarna er. Milli gistihússins og Geysis er lítið, en mjög mikilvægt skýli. Hurð var þar engin og dyrnar sneru út að hverunum. Þetta er skýrt dæmi um tómlæti Íslendinga og framtaksleysi, slóðaskapinn gagnvart útlendingum, sem þeir vilja fúslega að heimsæki sig, þó þeir kæri sig kollótta um öll þægindi handa þeim.” Nú er öldin sannlega önnur á flestan máta. Upp spretta hótel, kottagesur, kofar og tjöld eins og gorkúlur. Rútur þeysa um landið í hundraðavís á misjöfnum vegum sem liggja um landið vítt og breitt, baðlónum og laugum fjölgar eins og mý á mykjuskán og bílaleigubílar eru öllum þeim til reiðu, sem geta framvísað einhvers konar ökuskírteini. Þessi þægindi er öll meira eð minna í dýrari kantinum og vart ætluð íslenskum meðaljónum. Hér gildir að nota sér ferðamenn eins og spámaðurinn Engström reit forðum. Það er auðvitað alveg dásamlegt að geta grætt á ferðamönnum en ég les í blöðum greinar, sem hafa birst hafa undanfarin misseri að landinn, þ.e. hinn almenni borgari, er að gerast óþreyjufullur. Það er auðvitað afar ergilegt að aka á þjóðvegum landsins í langri bílaröð, sem einhver leiðir og þorir ekki að fara hraðar en á 60-70 km á klst. Ég legg því til við bílaleiguhafa að láta erlenda ferðamenn gangast undir lágmarks bílpróf áður en þeir aka út í óvissuna. Ættingjar mínir vinna margir hörðum höndum og jafnvel tvöfalt til þess til að standa undir arðsemiskröfum bankanna og og fara gjarnan frí á sumrin. Heim koma þeir síðan æði oft argir og úrillir vegna þess að tjaldstæði voru yfirfull eða ekki hægt að tengja í rafmagn eða kamrar og klósett voru illa hirt. Náðhús vantaði og alltof víða. Mætti ég og koma að einu enn. Nú fjölgar mistórum „campingvögnum”. Vil ég leggja til að leigsalar slíkra farkosta festi við þá kamardollur því vart má orðið rölta um skóga landsins án þess að rekast á innihaldsríkan úrgang í pappír í nánast hverju spori þar sem ferðamenn hafa gengið álfreka. Ég vona og bið að hér megi bæta úr þar sem þess er þörf. Ég minntist áðan á baðlón og laugar. Sjálfur er ég hættur að sækja slíka staði sakir þess að það er alveg óþolandi að verða vitni að því gestir demba sér beint í laugar án þess að skola af sér pungsmjörið eða sápa e-colipartinn. Hér þarf að ráða verði sem víðast og taka þá af arðsemisgreiðslum til að greiða þeim laun. ALLT FYRIR HAGSMUNI HEILDARINNAR.
Allt að 29% starfsmannavelta – starfsumhverfi drauma þinna? Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir Skoðun
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Allt að 29% starfsmannavelta – starfsumhverfi drauma þinna? Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir Skoðun
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun