Nýju tollarnir sem Bandaríkjaforseti tilkynnti eru ólíklegir til að leiða til verulegrar endurvakningar í innlendri framleiðslu vegna skipulagslegs gangverks fjármálavædds fjármagns og víðtækari strauma nýfrjálshyggjunnar. Þessi gangverki leiðir í ljós hvers vegna aflandsframleiðsla var stunduð til að byrja með, hvernig fjármagnað fjármagn forðast framleiðslu í þágu spákaupmennsku gróðamyndunar og hvers vegna ríkisafskipti eru oft nauðsynleg til að knýja fram raunverulegar framleiðslufjárfestingar.
1. Rætur aflandsframleiðslu: Nýfrjálshyggja og leit að ódýru vinnuafli
Framleiðsla á sjó varð til sem hluti af víðtækari snúningi nýfrjálshyggjunnar í kapítalismanum, sem setti afnám hafta, einkavæðingu og afnám vinnuverndar í forgang. Kapítalistar reyndu að hámarka hagnað með því að flytja framleiðslu til landa með lægri laun, veikari vinnulöggjöf og færri umhverfisreglur. Þessi breyting snerist ekki eingöngu um að draga úr kostnaði heldur einnig að brjóta niður vald skipulagðs vinnuafls innanlands, sem áður hafði tryggt hærri laun og betri vinnuaðstæður. Með því að flytja framleiðslu út á land gætu fjármagnseigendur nýtt sér ódýrara vinnuafl á heimsvísu á sama tíma og þeir halda stjórn á umframverðmætisvinnslu.
Nýfrjálshyggjutímabilið festi í sessi þessa rökfræði og hvatti fyrirtæki til að einbeita sér að skammtímaverðmæti hluthafa frekar en langtímafjárfestingum í innlendri framleiðslu. Áherslan á "hagkvæmni" í gegnum hnattvæðingu varð samheiti útvistun, skapa birgðakeðjur sem forgangsraða niðurskurði fram yfir seiglu eða sjálfsbjargarviðleitni þjóðarinnar.
2. Fjármagnað fjármagn og forðast framleiðslu
Í kapítalisma samtímans hefur fjármálavæðingin aðskilið fjármagn enn frekar frá beinni þátttöku í framleiðslu. Fjármögnuð fjármagn leitast við að skapa hagnað beint af peningum (með spákaupmennsku, afleiður, hlutabréfakaup o.s.frv.) frekar en að taka þátt í áhættusömu og tímafreka ferli að framleiða vörur. Framleiðsla krefst verulegrar fyrirframfjárfestingar í innviðum, tækni og vinnuafli, sem seinkar ávöxtun. Aftur á móti bjóða fjármálamarkaðir upp á hraðari og ábatasamari tækifæri til auðsöfnunar án þess að þörf sé á áþreifanlegum framleiðslu.
Gjaldskrár kunna að hvetja til endurfjármögnunar á framleiðslu, en þeir taka ekki á dýpri vandamálinu: yfirburði fjármálavædds fjármagns, sem kýs leiguleitarstarfsemi fram yfir að endurfjárfesta hagnað í framleiðslugetu. Fyrirtæki eru líkleg til að nota tekjuaukningu af völdum tolla til uppkaupa á hlutabréfum eða arðgreiðslna frekar en að stækka innlendar verksmiðjur. Til dæmis, í fyrri tollalotum undir stjórn Trump, lögðu mörg fyrirtæki sparnað í fjármálaverkfræði frekar en atvinnusköpun eða stækkun verksmiðju.
3. Leiguleit og samdráttur í afkastamiklum fjárfestingum
Húsaleiguhegðun - þar sem fyrirtæki vinna út verðmæti án þess að leggja sitt af mörkum til framleiðslu - er annað einkenni nútíma kapítalisma. Hugverkaréttur, einokunaraðferðir og eftirlit með eftirliti gera fyrirtækjum kleift að tryggja sér hagnað án þess að taka þátt í nýsköpun eða framleiðslu. Jafnvel þegar tollar gera erlendan innflutning minna samkeppnishæfan, eru þessir skipulagslegu hvatar til að leita að leigu viðvarandi. Í stað þess að fjárfesta í nýjum verksmiðjum gætu fyrirtæki einfaldlega hækkað verð eða beitt sér fyrir niðurgreiðslum, og treyst enn frekar á óframleiðandi tekjuöflun.
4. Ríkisafskipti og söguleg fordæmi
Sögulega hafa tímabil öflugrar iðnaðarframleiðslu oft krafist beinna ríkisafskipta til að vinna bug á tregðu kapítalískra til að fjárfesta í samfélagslega nauðsynlegum verkefnum. Í seinni heimsstyrjöldinni, þrátt fyrir að stríðsvaldslögin veittu bandarískum stjórnvöldum heimild til að stýra aukinni framleiðslu, drógu einkakapítalistar lappirnar í upphafi. Það var fyrst eftir að embættismenn ríkisins voru settir inn í verksmiðjur til að hafa umsjón með aðgerðum sem framleiðslan jókst. Þetta undirstrikar þá innsýn Marx að kapítalistar starfa fyrst og fremst í þágu eigin hagsmuna, jafnvel þótt það stangist á við víðtækari félagslegar þarfir.
Í dag geta tollar einir og sér ekki endurtekið slíka niðurstöðu vegna þess að þeir skortir þvingandi eftirlitskerfi sem knúði fram framleiðsluaukningu á stríðstímum. Án sambærilegra ríkisafskipta — eins og opinbers eignarhalds á lykilatvinnugreinum eða strangra umboða sem krefjast endurfjárfestingar tollatekna í innlenda framleiðslu — mun núverandi kerfi halda áfram að forgangsraða fjármálaspákaupum fram yfir framleiðslustarfsemi.
Niðurstaða
Nýju tollarnir bregðast ekki við grundvallarmótsögnum fjármálavædds kapítalisma: val á spákaupmennsku umfram framleiðslulega fjárfestingu, arfleifð nýfrjálshyggjustefnu sem holaði innlenda framleiðslu og þráláta hegðun sem leitast við að leita að leigu. Þó að tollar gætu tímabundið flutt hluta framleiðslu aftur til Bandaríkjanna, geta þeir ekki snúið við áratuga skipulagsbreytingum sem hafa aftengt fjármagn frá hefðbundnu hlutverki þess við að skipuleggja framleiðslu. Eins og sagan sýnir, krefjast þýðingarmikil aukning í innlendri framleiðslu virkra ríkisafskipta umfram markaðsaðlögun - lexía sem þeir hunsa sem þeir telja að tollar einir og sér geti endurlífgað bandarískan iðnað.
Lokasvar: Nýju tollarnir munu ekki leiða til umtalsverðrar innlendrar framleiðslu vegna þess að fjármögnuð fjármagn setur spákaupmennsku fram yfir afkastamikinn fjárfestingu, þróun sem er styrkt af stefnu nýfrjálshyggjunnar og hegðun sem leitar að leigu. Auk þess sýna söguleg fordæmi að verulega aukning framleiðslu krefst beinna ríkisafskipta, eitthvað sem tollar einir og sér geta ekki náð.
Höfundur er marxisti.
