Tíu þúsund til­lögur í 3.985 um­sögnum

Í tilkynningu á vef stjórnarráðsins er að finna fyrstu samantektina um umsagnirnar. Þar kemur fram að á árinu sé áætlað að útgjöld íslenska ríkisins verði um 1.552 milljarðar króna.

Þar segir að langflestar umsagnir hafi borist frá einstaklingum en rúmlega 60 bárust frá félagasamtökum og fyrirtækjum. Þá komu tæplega 68 prósent umsagna frá körlum en rúmlega 32 prósent frá konum. Í mörgum umsögnum voru settar fram margar tillögur en samkvæmt bráðabirgðaniðurstöðum er alls um tíu þúsund tillögur að finna í umsögnunum, margar eins eða af mjög svipuðum toga.

Umsagnirnar eru afar fjölbreyttar að efni samkvæmt tilkynningunni en samkvæmt fyrstu greiningu gervigreindarinnar má skipta þeim í ellefu meginþemu. Það er sameining stofnana og bætt nýting fasteigna hins opinbera, Alþingi og stjórnarráðið, stafrænar lausnir, sjálfvirknivæðing og endurskoðun opinberrar þjónustu, sala á eignum og breytingar á rekstri fyrirtækja í eigu ríkisins, skattar, endurgreiðslur frá ríkinu og tilfærslukerfi, opinber innkaup, samgöngumál, heilbrigðisþjónusta og lyf, orku- og umhverfismál, utanríkismál og erlent samstarf og ýmsar kerfisbreytingar og hagræðingartillögur.

Aðstoðarmönnum og upplýsingafulltrúum fækkað

Í samantektinni kemur til dæmis fram að í tillögunum hafi verið lagt til að aðstoðarmönnum og upplýsingafulltrúum yrði fækkað og að hagrætt yrði í tengslum við akstur og bifreiðar ráðherra. Þá var lagt til að alþingismönnum yrði fækkað og sparað yrði í greiðslum til þeirra vegna aksturs og ferðalaga. Þá fjölluðu einhverjar tillögur einnig um styrki til stjórnmálaflokka og biðlaun kjörinna fulltrúa.

Í nokkrum fjölga tillagna var fjallað um að nýta stafrænar lausnir betur og að einfalda regluverk. Meðal þess sem var nefnt var notkun gervigreindar við skjölun og gagnagreiningu, innleiðing sjálfvirka lausna fyrir samskipti við almenning og breytingar í átt að sjálfvirkni eða aukinni skilvirkni í bókunarkerfum og fjárhagskerfum.

Þá kemur fram í samantektinni að í mörgum umsögnum hafi verið fjallað um sölu fyrirtækja í eigu ríkisins. Ríkisútvarpið, ÁTVR og hlutur ríkisins í Íslandsbanka voru nefnd í því samhengi.

Þá fjölluðu einhverjir um breytingar á skattkerfinu og fyrirkomulag endurgreiðslna úr ríkissjóði vegna til dæmis kvikmyndagerðar og nýsköpunar og þróunar. Þá var einnig fjallað um hagræðingu í innkaupum og fjallað um til dæmis flug og hugbúnaðarleyfi.

Draga úr Borgarlínuverkefni

Ýmis samgöngumál voru samkvæmt tilkynningunni áberandi í innsendum umsögnum. Borgarlínuverkefnið var nefnt oft og bárust meðal annars margar tillögur um að draga úr umfangi verkefnisins eða hætta við það. Einnig var bent á hagræði sem verkefnið gæti skilað. Hagræðing við smíði brúa og annarra samgöngumannvirkja var einnig nefnd í mörgum tillögum, m.a. vegna Ölfusárbrúar og Sundabrautar. Nokkur fjöldi tillagna sneri að bættu aðgengi að almenningssamgöngum og hagkvæmni í rekstri þeirra auk þess sem gjaldtaka fyrir notkun samgöngumannvirkja var oft nefnd sem leið til tekjuöflunar og fjármögnunar innviðaframkvæmda.

Margar tillögur af fjölbreyttum toga snertu á heilbrigðisþjónustu, eins og lyfjainnkaupum, rekstri heilbrigðisstofnana, stafrænum lausnum í heilbrigðisþjónustu, fjarheilbrigðisþjónustu og forvörnum og lýðheilsu til að draga úr langtímakostnaði og minnka álag á heilbrigðiskerfið. Þá fjölluðu einnig margar um Landspítalann, heimahjúkrun og framboð á hjúkrunarrýmum.

Í tillögunum var fjallað um rafbílavæðingu, byggingu sorpbrennslustöðva, eflingu hringrásarhagkerfisins sem skilað geti margvíslegri hagræðingu og haft jákvæð umhverfisáhrif, innlenda matvælaframleiðslu og fleira. Jafnframt bar nokkur fjöldi umsagna með sér tillögur um að draga úr framlögum til loftslagsmála.

Færri sendiráð

Þá lagði nokkur fjöldi til hagræðingu í rekstri sendiráða eins og með tilfærslu þeirra í ódýrara húsnæði eða fækkun þeirra. Þá bárust einnig nokkur fjöldi tillagna barst um að stöðva framlög til vopnakaupa og Atlantshafsbandalagsins. Þá beindust margar tillögur að því að draga úr ferðum starfsmanna ríkisins erlendis.

Aðrar tillögur vörðuðu til dæmis sameiningu sveitarfélaga, að draga úr framlögum til starfslauna listamanna, trúmála og kirkjunnar. Þá var einnig fjallað um að draga úr framlögum til þjónustu við umsækjendum um alþjóðlega vernd.

Greint var frá því í síðustu viku að forsætisráðherra hefur skipað fjögurra manna hagræðingarhóp sem hefur til loka næsta mánaðar til að skila henni skýrslu um tillögurnar.

„Ítarlegri úrvinnsla og greining á tillögunum mun fara fram í starfi hópsins. Forsætisráðuneytið hefur jafnframt sent forstöðumönnum hjá ríkinu bréf og óskað eftir tillögum þeirra er varðar hagræðingu í rekstri ríkisins, einföldun stjórnsýslu og sameiningu stofnana. Þá hafa öll ráðuneyti einnig fengið sambærileg erindi. Verða tillögur þeirra jafnframt nýttar í starfi hópsins,“ segir í samantekinni.