Dómari fær ekki að víkja í máli Margrétar Árni Sæberg skrifar 20. janúar 2025 12:18 Margrét Friðriksdóttir sætir ákæru fyrir að vega að æru Barböru Björnsdóttur héraðsdómara. Landsréttur hefur fellt úrskurð héraðsdómarans Jónasar Jóhannssonar, um að hann víki sjálfur sæti í ærumeiðingamáli Margrétar Friðriksdóttur ritstjóra, úr gildi. Margrét sætir ákæru fyrir að hafa meðal annars kallað annan héraðsdómara við Héraðsdóm Reykjavíkur „lausláta mellu“. Allir dómarar þess dómstóls höfðu áður vikið sæti í málinu. Málið varðar ummæli Margrétar í garð dómarans Barböru Björnsdóttur, sem hún viðhafði á samfélagsmiðlum daginn eftir að Barbara sakfelldi hana fyrir hótanir í garð aðgerðasinnans Semu Erlu Serdaroglu. Margrét var ekki ánægð með dóminn og í ákæru er eftirfarandi meðal annars haft eftir henni: „Viðbjóðslegur dómur og lauslát mella gefur sinn dóm: Nú var ég sakfelld í dag af lauslátri konu sem seldi blíðu sína til að komast í stöðu dómara, A er mella [...].“ „Fyrir mér er þessi dómari lauslát mella sem hefur selt sálu sína, og því verður svarað.“ Svo fór að Margrét var sýknuð af öllum ákæruliðum í Landsrétti. Allir dómarar viku sæti Í úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur frá 10. desember síðastliðnum segir að Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi höfðað mál á hendur Margréti með ákæru þann 28. maí í fyrra fyrir ærumeiðingar, ærumeiðandi aðdróttanir og fyrir að hafa haft í frammi ærumeiðandi aðdróttanir gegn betri vitund gagnvart héraðsdómara við Héraðsdóm Reykjavíkur. Ljóst er að þar er vísað til Barböru. Með úrskurði dómstjóra Héraðsdóms Reykjavíkur 4. júní 2024 hafi allir dómarar við embættið vikið sæti í málinu. Í kjölfarið hafi Jónasi Jóhannssyni, héraðsdómara við Héraðsdóm Reykjaness, verið falin meðferð þess. Taldi sjálfan sig vanhæfan Í úrskurði Jónasar segir að hann hafi boðað til þinghalds um þá ákvörðun sína um að víkja sæti í málinu á grundvelli ákvæðis laga um meðferð sakamála um að dómari sé vanhæfur til að fara með mál ef fyrir hendi eru önnur atvik eða aðstæður sem eru fallnar til þess að draga óhlutdrægni hans með réttu í efa. Sækjanda og verjanda hafi verið gefinn kostur að tjá sig um það álitaefni. Að hálfu ákæruvaldsins hafi ekki verið tekin afstaða til nefndrar ákvörðunar. Ekki hafi verið mætt af hálfu Margrétar, en verjandi hennar hefði áður boðað forföll vegna annarra starfsanna. Í niðurstöðum segir að í málinu hafi aðilar ekki efast um óhlutdrægni hlutaðeigandi dómara, sem hefði áður metið hæfi sitt og ekki talið ástæðu til að víkja sæti. Á hitt beri að líta að það eitt að aðilar og/eða dómari telji að dómari sé óhlutdrægur sé ekki nægilegt þegar meta skuli hvort með réttu megi draga óhlutdrægni dómara í efa heldur verði ytri ásýnd dómstóla að vera með þeim hætti að ekki sé réttmætur vafi í þeim efnum frá sjónarhóli hins almenna borgara. Sé slíkur vafi uppi við meðferð dómsmáls sé rétt að hlutaðeigandi dómari víki sæti frekar en að stefna trausti til dómstóla í hættu. Í ljósi þessa og að gættum þeim ummælum Margrétar um misnotkun dómsvalds, sem ákært hafi verið verið fyrir, sem og ummælum hennar í greinargerð um að nefnt ákvæði almennra hegningarlaga geri dómara að yfirstétt sem njóti sérstakrar lagaverndar gegn ummælum hennar, telji dómari að hinn almenni borgari geti haft réttmæta ástæðu til að draga óhlutdrægni dómarans í efa þegar skorið er úr um æruvernd Barböru gagnvart tjáningarfrelsi Margrétar. „Þykir því rétt að dómarinn víki sæti við meðferð sakamálins á hendur ákærðu.“ Landsréttardómarar þurfa ekki að víkja vegna tengsla við Símon Í úrskurði Landsréttar segir að Margrét hafi krafist ógildingar úrskurðar Jónasar og að hann viki ekki sæti í málinu. Þá hafi hún krafist þess að allir dómarar við Landsrétt vikju sæti við úrlausn kærumálsins. Krafa Margrétar um að dómarar við Landsrétt vikju sæti við úrlausn kærumáls hafi verið reist á því að hún telji einn nafngreindan dómara við Landsrétt vanhæfan til setu í málinu. Þar má áætla að Margrét eigi við Símon Sigvaldason, sem hún nefndi einnig á nafn í samfélagsmiðlafærslunni sem hún sætir ákæru fyrir. Þá telji Margrét að það sama eigi við um aðra dómara við Landsrétt vegna náinna tengsla þeirra við landsréttardómarann. „Í þessum hluta málsins er eingöngu til úrlausnar ætlað vanhæfi Jónasar Jóhannssonar héraðsdómara. Áform varnaraðila um að leiða nafngreindan dómara við Landsrétt sem vitni við aðalmeðferð málsins í héraði valda ekki vanhæfi annarra dómara við réttinn til að skera úr um hæfi héraðsdómarans. Þegar af þeirri ástæðu verður hafnað kröfu varnaraðila um að dómarar máls þessa víki sæti.“ Engin efnisleg vernd í tilvitnuðu ákvæði Þá segir um kröfu Margrétar, um að Jónas víki ekki sæti, að í því ákvæði hegningarlaga sem Margrét vísaði til í greinargerð sé kveðið á um leið til málsóknar vegna meiðyrða gagnvart opinberum starfsmönnum en ekki sérstaka efnislega vernd æru þeirra. Samkvæmt því verði ekki talið að fyrir hendi séu atvik eða aðstæður sem séu til þess fallnar að draga megi óhlutdrægni héraðsdómarans í efa og því væri hinn kærði úrskurður felldur úr gildi og Jónas skuli ekki víkja sæti í málinu. Dómsmál Samfélagsmiðlar Mannréttindi Dómstólar Mest lesið Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Innlent Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Innlent Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Erlent Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Innlent Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Friður enn fjarlægur og Trump missir móðinn Erlent Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Innlent Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Innlent Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Innlent Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Innlent Fleiri fréttir Gefur ekkert upp um breytta forgangsröðun jarðgangna Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til „Augljóst að bæst hefur við íbúa“ Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Alþjóðlegt peningaþvætti á Íslandi, hitakosningar og í beinni frá EM Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Boðar fyrstu samgönguáætlunina í fimm ár á haustþingi Bein útsending: Innviðaþing 2025 - Sterkir innviðir – sterkt samfélag Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Komu göngumanni til bjargar við Lakagíga Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innbrot og menn til ama á útivistarsvæði Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Faðir plokksins kenndi ráðherra að plokka Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Kári Stefánsson í beinni, erfiður hraðbanki og Dönum ekki skemmt Óttuðust um ferðamenn sem sátu fastir í Markarfljóti Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Hraðbankaþjófur játar sök Framlengja gæsluvarðhald yfir leiðbeinandanum um fjórar vikur Supu hveljur á fundi með ráðherra á Egilsstöðum Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Sjá meira
Málið varðar ummæli Margrétar í garð dómarans Barböru Björnsdóttur, sem hún viðhafði á samfélagsmiðlum daginn eftir að Barbara sakfelldi hana fyrir hótanir í garð aðgerðasinnans Semu Erlu Serdaroglu. Margrét var ekki ánægð með dóminn og í ákæru er eftirfarandi meðal annars haft eftir henni: „Viðbjóðslegur dómur og lauslát mella gefur sinn dóm: Nú var ég sakfelld í dag af lauslátri konu sem seldi blíðu sína til að komast í stöðu dómara, A er mella [...].“ „Fyrir mér er þessi dómari lauslát mella sem hefur selt sálu sína, og því verður svarað.“ Svo fór að Margrét var sýknuð af öllum ákæruliðum í Landsrétti. Allir dómarar viku sæti Í úrskurði Héraðsdóms Reykjavíkur frá 10. desember síðastliðnum segir að Lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu hafi höfðað mál á hendur Margréti með ákæru þann 28. maí í fyrra fyrir ærumeiðingar, ærumeiðandi aðdróttanir og fyrir að hafa haft í frammi ærumeiðandi aðdróttanir gegn betri vitund gagnvart héraðsdómara við Héraðsdóm Reykjavíkur. Ljóst er að þar er vísað til Barböru. Með úrskurði dómstjóra Héraðsdóms Reykjavíkur 4. júní 2024 hafi allir dómarar við embættið vikið sæti í málinu. Í kjölfarið hafi Jónasi Jóhannssyni, héraðsdómara við Héraðsdóm Reykjaness, verið falin meðferð þess. Taldi sjálfan sig vanhæfan Í úrskurði Jónasar segir að hann hafi boðað til þinghalds um þá ákvörðun sína um að víkja sæti í málinu á grundvelli ákvæðis laga um meðferð sakamála um að dómari sé vanhæfur til að fara með mál ef fyrir hendi eru önnur atvik eða aðstæður sem eru fallnar til þess að draga óhlutdrægni hans með réttu í efa. Sækjanda og verjanda hafi verið gefinn kostur að tjá sig um það álitaefni. Að hálfu ákæruvaldsins hafi ekki verið tekin afstaða til nefndrar ákvörðunar. Ekki hafi verið mætt af hálfu Margrétar, en verjandi hennar hefði áður boðað forföll vegna annarra starfsanna. Í niðurstöðum segir að í málinu hafi aðilar ekki efast um óhlutdrægni hlutaðeigandi dómara, sem hefði áður metið hæfi sitt og ekki talið ástæðu til að víkja sæti. Á hitt beri að líta að það eitt að aðilar og/eða dómari telji að dómari sé óhlutdrægur sé ekki nægilegt þegar meta skuli hvort með réttu megi draga óhlutdrægni dómara í efa heldur verði ytri ásýnd dómstóla að vera með þeim hætti að ekki sé réttmætur vafi í þeim efnum frá sjónarhóli hins almenna borgara. Sé slíkur vafi uppi við meðferð dómsmáls sé rétt að hlutaðeigandi dómari víki sæti frekar en að stefna trausti til dómstóla í hættu. Í ljósi þessa og að gættum þeim ummælum Margrétar um misnotkun dómsvalds, sem ákært hafi verið verið fyrir, sem og ummælum hennar í greinargerð um að nefnt ákvæði almennra hegningarlaga geri dómara að yfirstétt sem njóti sérstakrar lagaverndar gegn ummælum hennar, telji dómari að hinn almenni borgari geti haft réttmæta ástæðu til að draga óhlutdrægni dómarans í efa þegar skorið er úr um æruvernd Barböru gagnvart tjáningarfrelsi Margrétar. „Þykir því rétt að dómarinn víki sæti við meðferð sakamálins á hendur ákærðu.“ Landsréttardómarar þurfa ekki að víkja vegna tengsla við Símon Í úrskurði Landsréttar segir að Margrét hafi krafist ógildingar úrskurðar Jónasar og að hann viki ekki sæti í málinu. Þá hafi hún krafist þess að allir dómarar við Landsrétt vikju sæti við úrlausn kærumálsins. Krafa Margrétar um að dómarar við Landsrétt vikju sæti við úrlausn kærumáls hafi verið reist á því að hún telji einn nafngreindan dómara við Landsrétt vanhæfan til setu í málinu. Þar má áætla að Margrét eigi við Símon Sigvaldason, sem hún nefndi einnig á nafn í samfélagsmiðlafærslunni sem hún sætir ákæru fyrir. Þá telji Margrét að það sama eigi við um aðra dómara við Landsrétt vegna náinna tengsla þeirra við landsréttardómarann. „Í þessum hluta málsins er eingöngu til úrlausnar ætlað vanhæfi Jónasar Jóhannssonar héraðsdómara. Áform varnaraðila um að leiða nafngreindan dómara við Landsrétt sem vitni við aðalmeðferð málsins í héraði valda ekki vanhæfi annarra dómara við réttinn til að skera úr um hæfi héraðsdómarans. Þegar af þeirri ástæðu verður hafnað kröfu varnaraðila um að dómarar máls þessa víki sæti.“ Engin efnisleg vernd í tilvitnuðu ákvæði Þá segir um kröfu Margrétar, um að Jónas víki ekki sæti, að í því ákvæði hegningarlaga sem Margrét vísaði til í greinargerð sé kveðið á um leið til málsóknar vegna meiðyrða gagnvart opinberum starfsmönnum en ekki sérstaka efnislega vernd æru þeirra. Samkvæmt því verði ekki talið að fyrir hendi séu atvik eða aðstæður sem séu til þess fallnar að draga megi óhlutdrægni héraðsdómarans í efa og því væri hinn kærði úrskurður felldur úr gildi og Jónas skuli ekki víkja sæti í málinu.
Dómsmál Samfélagsmiðlar Mannréttindi Dómstólar Mest lesið Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Innlent Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Innlent Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Erlent Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Innlent Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Friður enn fjarlægur og Trump missir móðinn Erlent Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Innlent Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Innlent Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Innlent Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Innlent Fleiri fréttir Gefur ekkert upp um breytta forgangsröðun jarðgangna Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til „Augljóst að bæst hefur við íbúa“ Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Alþjóðlegt peningaþvætti á Íslandi, hitakosningar og í beinni frá EM Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Boðar fyrstu samgönguáætlunina í fimm ár á haustþingi Bein útsending: Innviðaþing 2025 - Sterkir innviðir – sterkt samfélag Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Komu göngumanni til bjargar við Lakagíga Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innbrot og menn til ama á útivistarsvæði Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Faðir plokksins kenndi ráðherra að plokka Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Kári Stefánsson í beinni, erfiður hraðbanki og Dönum ekki skemmt Óttuðust um ferðamenn sem sátu fastir í Markarfljóti Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Hraðbankaþjófur játar sök Framlengja gæsluvarðhald yfir leiðbeinandanum um fjórar vikur Supu hveljur á fundi með ráðherra á Egilsstöðum Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Sjá meira