„ÁTVR dugar“ Árni Sæberg skrifar 24. maí 2024 10:54 Guðmundur Ingi Guðbrandsson, félags- og vinnumarkaðsráðherra. Vísir/Arnar Félags- og vinnumarkaðsráðherra segir það skaðlegt samfélaginu að selja áfengi í matvöruverslunum, því áfengi sé engin venjuleg söluvara. Nú þegar sé nægt aðgengi að áfengi með rekstri ÁTVR og markaðssamkeppni óþörf. „ÁTVR dugar.“ Athygli vakti í gær þegar framkvæmdarstjóri Hagkaupa lýsti því yfir að netverslun með áfengi hæfist í verslunum keðjunnar í næsta mánuðu. Viðskiptavinir gætu þannig pantað sér áfengi, rölt um búðina og raðað hefðbundnum vörum í körfu eins og venjulega og sótt svo áfengi í lok búðarferðar. Ljóst er að með þessu verður stigið ansi stórt skref í átt að áfengi í matvöruverslunum. Það þykir Guðmundi Inga Guðbrandssyni, félags- og vinnumarkaðsráðherra, ekki heillavænleg þróun. Í aðsendri grein sem hann ritar á Vísi segir hann að það hafi vart farið fram hjá neinum að verslun með áfengi hafi tekið breytingum á undanförnum misserum og árum, án þess að það hafi verið tekin pólitísk ákvörðun um það eða farið fram umræða í samfélaginu svo nokkru nemi. Svokallaðar netverslanir, sem flytja inn áfengi hafi skotið upp kollinum og geymi áfengi á lager og selji í smásölu, og bjóði jafnvel upp á heimsendingu á öllum tímum sólarhringsins. „Þessi fyrirtæki fara þannig fram hjá bæði áfengislögum og lýðheilsustefnu stjórnvalda, sem hvoru tveggja leggjast gegn frjálsri smásölu á áfengi. Áfengisauglýsingar hafa einnig tekið að birtast börnum og ungmennum á samfélagsmiðlum, sem er reiðarslag fyrir baráttuna gegn áfengis- og vímuefnanotkun þessa viðkvæma hóps. Hættunni er hreinlega ekið heim að dyrum.“ Hefur ekki farið varhluta af neikvæðum áhrifum áfengis Hann hafi í störfum sínum sem félags- og vinnumarkaðsráðherra ekki farið varhluta af því að sjá neikvæðar félagslegar afleiðingar óhóflegrar áfengisneyslu. Slíkt megi til dæmis sjá innan fjölskyldna þegar neysla eins hefur neikvæð áhrif á aðra og þá sérlega á konur og börn. Ofbeldi í nánum samböndum og vanræksla barna séu dæmi um slíkan skaða. Óhófleg neysla áfengis valdi einstaklingum, fjölskyldum og samfélögum skaða, meðal annars vegna heilsubrests og félagslegra vandamála. Samkvæmt Landlækni hafi kostnaður heilbrigðiskerfisins vegna áfengisneyslu verið að minnsta kosti hundrað milljarðar króna árið 2021. „Það er því líka eftir miklu að slægjast efnahagslega fyrir samfélagið að draga úr óhóflegri áfengisneyslu. Með minni neyslu og minna aðgengi að áfengi mun auk þess félagslegum vandamálum fækka, slys verða fátíðari, fleiri verða vinnufær, fólki almennt líða betur og opinbert fjármagn sparast. Það eru nefnilega bara seljendurnir sem græða á auknu aðgengi að áfengi, ekki fólkið í landinu, ekki samfélagið.“ Óeining virðist vera meðal ríkisstjórnarinnar Áfengisstefna okkar Íslendinga hafi verið skýr og byggi á bættri lýðheilsu og samfélagslegri ábyrgð. Henni sé ætlað að verja félagslega velferð. Stefnan komi meðal annars fram í lögum um verslun með áfengi og tóbak. Rekstur ÁTVR sé hluti þeirrar stefnu og gangi út á að stýra og takmarka aðgengi að áfengi og draga þannig úr skaðlegum áhrifum. Einnig að vernda ungt fólk gegn neyslu áfengis. „Við í Vinstri grænum teljum mikilvægt að víkja ekki frá gildandi áfengisstefnu og gildandi lögum.“ Þessi ummæli ráðherra eru áhugaverð í því ljósi að þingmenn Sjálfstæðisflokksins, sem er eins og flestir vita í ríkisstjórn með Vinstri grænum, hafa reglulega talað fyrir auknu aðgengi að áfengi. Þar bera sennilega hæst ummæli Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra um hvítvín með humrinum. Þá hefur Hildur Sverrisdóttir, þingflokksformaður Sjálfstæðisflokks, lagt fram frumvarp um að leyfa netverslanir með áfengi í meira mæli hér á landi. Engin venjuleg söluvara Þá segir Guðmundur Ingi það skaðlegt samfélaginu að selja áfengi í matvöruverslunum, enda sé áfengi engin venjuleg söluvara. Nú þegar sé nægt aðgengi að áfengi með rekstri ÁTVR og markaðssamkeppni óþörf. „ÁTVR dugar.“ Þannig eigi ekki að lögfesta heimild til reksturs innlendra vefverslana með áfengi í smásölu til neytenda. „Ef það er gert stóreykst aðgengið og markaðsöflin fá lausan tauminn til að koma sem mestu áfengi út til neytenda. Við eigum að verja ungmenni og veita þeim frelsi frá ágengum markaðsöflum áfengisiðnaðarins. Velferð fólks á að ganga framar markaðsvæddri netsölu áfengis. Aukið aðgengi að áfengi er skaðlegt samfélagi okkar. Fyrir því eru margvísleg lýðheilsurök. Þetta vitum við. Þetta er ekki mikið flóknara en það.“ Áfengi og tóbak Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Verslun Netverslun með áfengi Mest lesið „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Innlent Nafngreina árásarmanninn í Manchester Erlent Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína Innlent Rauk upp úr flugvél Jet2 Innlent Föst á Spáni næstu mánuði vegna meðgöngukvilla Innlent Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Innlent Refsing fyrir að reyna að myrða lækni þyngd Innlent Ragnhildur tekur við Kveik Innlent Segist eiga í vopnuðum átökum við eiturlyfjasmyglara Erlent Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Innlent Fleiri fréttir Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Rauk upp úr flugvél Jet2 Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Nýjar tillögur falli á herðar vinnandi foreldra Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Til umræðu að setja upp lokunarpósta við Fossvogsbrú Ragnhildur tekur við Kveik Blæs á sögusagnir um úthugsaða fléttu og ótti við að enda rúmliggjandi Vilja að fallið verði frá hækkun áfengisskatta „Þetta er auðvitað allt of lítið úrtak til að vera marktækt“ Refsing fyrir að reyna að myrða lækni þyngd Miklar breytingar á gjaldskrá leikskóla borgarinnar Nýr stjóri Icelandair vildi bara Airbus þegar hann stýrði Play Föst á Spáni næstu mánuði vegna meðgöngukvilla Óánægja með Kópavogsmódelið: Foreldrar upplifa samviskubit, aukið álag og stöðuga tímapressu Hátt spennustig um borð eftir að ísraelski sjóherinn hóf handtökur Bein útsending: Opnunarmálstofa Menntakviku - Kennaramenntun í deiglunni Hraðamyndavélar settar upp við Þingvelli Hjóla í forseta ASÍ og segja hann afvegaleiða umræðuna Býður sig fram til áframhaldandi formennsku Þúsundir barna bíða og listarnir lengjast POTS-samtök fá lögfræðing í málið: „Margir eru rúmliggjandi í dag“ Sveitarstjóri Mýrdalshrepps vill verða ritari Frelsisflotinn stöðvaður og árás á bænahús gyðinga í Manchester Styttist í lok rannsóknar Rúmlega þrjátíu skjálftar á Vesturlandi „Brotamenn eru nú ekki oft miklir borgunarmenn“ Heimila gjaldtöku vegna fjarheilbrigðisþjónustu og útkalls án flutnings Haft höggbor beint fyrir utan í hálft ár og kominn með nóg Sjá meira
Athygli vakti í gær þegar framkvæmdarstjóri Hagkaupa lýsti því yfir að netverslun með áfengi hæfist í verslunum keðjunnar í næsta mánuðu. Viðskiptavinir gætu þannig pantað sér áfengi, rölt um búðina og raðað hefðbundnum vörum í körfu eins og venjulega og sótt svo áfengi í lok búðarferðar. Ljóst er að með þessu verður stigið ansi stórt skref í átt að áfengi í matvöruverslunum. Það þykir Guðmundi Inga Guðbrandssyni, félags- og vinnumarkaðsráðherra, ekki heillavænleg þróun. Í aðsendri grein sem hann ritar á Vísi segir hann að það hafi vart farið fram hjá neinum að verslun með áfengi hafi tekið breytingum á undanförnum misserum og árum, án þess að það hafi verið tekin pólitísk ákvörðun um það eða farið fram umræða í samfélaginu svo nokkru nemi. Svokallaðar netverslanir, sem flytja inn áfengi hafi skotið upp kollinum og geymi áfengi á lager og selji í smásölu, og bjóði jafnvel upp á heimsendingu á öllum tímum sólarhringsins. „Þessi fyrirtæki fara þannig fram hjá bæði áfengislögum og lýðheilsustefnu stjórnvalda, sem hvoru tveggja leggjast gegn frjálsri smásölu á áfengi. Áfengisauglýsingar hafa einnig tekið að birtast börnum og ungmennum á samfélagsmiðlum, sem er reiðarslag fyrir baráttuna gegn áfengis- og vímuefnanotkun þessa viðkvæma hóps. Hættunni er hreinlega ekið heim að dyrum.“ Hefur ekki farið varhluta af neikvæðum áhrifum áfengis Hann hafi í störfum sínum sem félags- og vinnumarkaðsráðherra ekki farið varhluta af því að sjá neikvæðar félagslegar afleiðingar óhóflegrar áfengisneyslu. Slíkt megi til dæmis sjá innan fjölskyldna þegar neysla eins hefur neikvæð áhrif á aðra og þá sérlega á konur og börn. Ofbeldi í nánum samböndum og vanræksla barna séu dæmi um slíkan skaða. Óhófleg neysla áfengis valdi einstaklingum, fjölskyldum og samfélögum skaða, meðal annars vegna heilsubrests og félagslegra vandamála. Samkvæmt Landlækni hafi kostnaður heilbrigðiskerfisins vegna áfengisneyslu verið að minnsta kosti hundrað milljarðar króna árið 2021. „Það er því líka eftir miklu að slægjast efnahagslega fyrir samfélagið að draga úr óhóflegri áfengisneyslu. Með minni neyslu og minna aðgengi að áfengi mun auk þess félagslegum vandamálum fækka, slys verða fátíðari, fleiri verða vinnufær, fólki almennt líða betur og opinbert fjármagn sparast. Það eru nefnilega bara seljendurnir sem græða á auknu aðgengi að áfengi, ekki fólkið í landinu, ekki samfélagið.“ Óeining virðist vera meðal ríkisstjórnarinnar Áfengisstefna okkar Íslendinga hafi verið skýr og byggi á bættri lýðheilsu og samfélagslegri ábyrgð. Henni sé ætlað að verja félagslega velferð. Stefnan komi meðal annars fram í lögum um verslun með áfengi og tóbak. Rekstur ÁTVR sé hluti þeirrar stefnu og gangi út á að stýra og takmarka aðgengi að áfengi og draga þannig úr skaðlegum áhrifum. Einnig að vernda ungt fólk gegn neyslu áfengis. „Við í Vinstri grænum teljum mikilvægt að víkja ekki frá gildandi áfengisstefnu og gildandi lögum.“ Þessi ummæli ráðherra eru áhugaverð í því ljósi að þingmenn Sjálfstæðisflokksins, sem er eins og flestir vita í ríkisstjórn með Vinstri grænum, hafa reglulega talað fyrir auknu aðgengi að áfengi. Þar bera sennilega hæst ummæli Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra um hvítvín með humrinum. Þá hefur Hildur Sverrisdóttir, þingflokksformaður Sjálfstæðisflokks, lagt fram frumvarp um að leyfa netverslanir með áfengi í meira mæli hér á landi. Engin venjuleg söluvara Þá segir Guðmundur Ingi það skaðlegt samfélaginu að selja áfengi í matvöruverslunum, enda sé áfengi engin venjuleg söluvara. Nú þegar sé nægt aðgengi að áfengi með rekstri ÁTVR og markaðssamkeppni óþörf. „ÁTVR dugar.“ Þannig eigi ekki að lögfesta heimild til reksturs innlendra vefverslana með áfengi í smásölu til neytenda. „Ef það er gert stóreykst aðgengið og markaðsöflin fá lausan tauminn til að koma sem mestu áfengi út til neytenda. Við eigum að verja ungmenni og veita þeim frelsi frá ágengum markaðsöflum áfengisiðnaðarins. Velferð fólks á að ganga framar markaðsvæddri netsölu áfengis. Aukið aðgengi að áfengi er skaðlegt samfélagi okkar. Fyrir því eru margvísleg lýðheilsurök. Þetta vitum við. Þetta er ekki mikið flóknara en það.“
Áfengi og tóbak Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Verslun Netverslun með áfengi Mest lesið „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Innlent Nafngreina árásarmanninn í Manchester Erlent Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína Innlent Rauk upp úr flugvél Jet2 Innlent Föst á Spáni næstu mánuði vegna meðgöngukvilla Innlent Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Innlent Refsing fyrir að reyna að myrða lækni þyngd Innlent Ragnhildur tekur við Kveik Innlent Segist eiga í vopnuðum átökum við eiturlyfjasmyglara Erlent Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Innlent Fleiri fréttir Óljóst hvort Kínverjarnir geti sótt vélina sína „Mér finnst þeir vera að taka frá mér lífið“ Rauk upp úr flugvél Jet2 Loka leikskóladeild á Stöðvarfirði vegna manneklu Nýjar tillögur falli á herðar vinnandi foreldra Eðlilegt að Ísland skoði að taka þátt Til umræðu að setja upp lokunarpósta við Fossvogsbrú Ragnhildur tekur við Kveik Blæs á sögusagnir um úthugsaða fléttu og ótti við að enda rúmliggjandi Vilja að fallið verði frá hækkun áfengisskatta „Þetta er auðvitað allt of lítið úrtak til að vera marktækt“ Refsing fyrir að reyna að myrða lækni þyngd Miklar breytingar á gjaldskrá leikskóla borgarinnar Nýr stjóri Icelandair vildi bara Airbus þegar hann stýrði Play Föst á Spáni næstu mánuði vegna meðgöngukvilla Óánægja með Kópavogsmódelið: Foreldrar upplifa samviskubit, aukið álag og stöðuga tímapressu Hátt spennustig um borð eftir að ísraelski sjóherinn hóf handtökur Bein útsending: Opnunarmálstofa Menntakviku - Kennaramenntun í deiglunni Hraðamyndavélar settar upp við Þingvelli Hjóla í forseta ASÍ og segja hann afvegaleiða umræðuna Býður sig fram til áframhaldandi formennsku Þúsundir barna bíða og listarnir lengjast POTS-samtök fá lögfræðing í málið: „Margir eru rúmliggjandi í dag“ Sveitarstjóri Mýrdalshrepps vill verða ritari Frelsisflotinn stöðvaður og árás á bænahús gyðinga í Manchester Styttist í lok rannsóknar Rúmlega þrjátíu skjálftar á Vesturlandi „Brotamenn eru nú ekki oft miklir borgunarmenn“ Heimila gjaldtöku vegna fjarheilbrigðisþjónustu og útkalls án flutnings Haft höggbor beint fyrir utan í hálft ár og kominn með nóg Sjá meira
Óánægja með Kópavogsmódelið: Foreldrar upplifa samviskubit, aukið álag og stöðuga tímapressu