Staðan í dag er sú að Matvælastofnun sem sektaði Hval hf. fyrir brot á dýravelferðarlögum þegar 30 mínútur liðu milli skota á langreyði september í fyrra vinnur nú að skýrslu um veiðarnar á síðasta ári. Væntanlega verður hún gefin út fljótlega.
Katrín Jakobsdóttir skipaði starfshóp til að til að fara yfir lagaumhverfi og stjórnsýslu hvalveiða, auk samræmis við alþjóðlegar skuldbindingar og sáttmála. Skýrsla starfshópsins er þó ekki væntanleg fyrr en í fyrsta lagi í haust.
Nýr matvælaráðherra, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir gagnrýndi árið 2019 ákvörðun Kristjáns Þórs Júlíussonar þáverandi ráðherra málaflokksins fyrir að gefa út nýtt hvalveiðileyfi með orðunum:
„Fátt bendir til þess að hvalveiðar muni nokkru sinni ná fyrri stöðu í atvinnulífinu og enn minni líkur eru á að slíkar veiðar öðlist viðurkenningu alþjóðlegra stofnana á sviði umhverfisverndar“.
Afdráttarlaus gagnrýni sem ráðherra verður að standa við enda bendir ekkert til að staða mála hafi breyst.
Það leiðir líkum að því að Bjarkeyju sé annt um ímynd og efnahag Íslands.
Kvikmyndagerðarfólk um allan heim sendu áskorun á matvælaráðherra í september á síðasta ári þar sem þau segjast munu sniðganga ísland með sín kvikmyndaverkefni ef Ísland lætur ekki af hvalveiðum, meðal þeirra 500 sem skrifa undir eru þekkt nöfn eins og James Cameron, Peter Jackson, Darren Aronofsky, Jason Momoa, Asa Butterfield, Dame Fran Walsh, Dame Jane Champion og Hillary Swank.
Íslenskt kvikmyndagerðarfólk tók undir þessa áskorun og sendu einnig frá sér undirskriftarlista:
„Við undirrituð, sem vinnum í íslenska kvikmyndaiðnaðinum, viljum vekja athygli á þeim áhrifum sem áframhaldandi hvalveiðar munu hafa á okkar starf og ímynd landsins. Með það fyrir augum, biðjum við stjórnvöld á Íslandi að endurskoða ákvörðun sína um leyfi til hvalveiða,“ segir í tilkynningu fyrir hönd hópsins.
Á undirskriftalistunum má finna fjölda þekktra nafna í kvikmyndageiranum en um 500 manns hafa skrifað undir. Á listanum má meðal annars finna Ilmi Kristjánsdóttur, Högna Egilsson, Brynhildi Guðjónsdóttur og Baltasar Kormák.
Aðilar í ferðamannaiðnaðinum eru einnig uggandi. Jóhannes Þór Skúlason framkvæmdastjóri Samtaka ferðaþjónustunnar lét hafa eftir sér í viðtali í fyrra að iðnaðurinn verður var við miklar afbókanir og telur hann að 7-10.000 ferðamanna hætti við að ferðast hingað ár hvert sem Ísland veiðir hval. Rannveig Grétarsdóttirstjórnarformaður hvalaskoðunarfyrirtækisins Eldingar og formaður Hvalaskoðunarsamtaka Íslands tekur í sama streng og hefur verulegar áhyggjur af áhrif hvalveiða á hvalaskoðunarfyrirtæki og telur þau sniðgengin í rannsóknum og umræðum um áhrif hvalveiða.
Á síðasta ári var gríðarlega mikil umfjöllun í alþjóðlegum fjölmiðlum um hvalveiðar Íslendinga hjá stærstu fréttamiðlum heims. Milljónir manna lásu þetta viðtal við Kristján Loftsson eiganda Hvals hf., Árna Finnsson formann Náttúruverndarsamtaka Íslands og Valgerði Árnadóttur talskonu Hvalavina sem var mest lesna frétt í The Guardian í heila viku. Enn fleiri fréttu af þessu frá miðlum BBC, CNN hélt því fram að frá og með þessu ári yrðu hvalveiðar bannaðar við Íslands strendur svo má lengi telja.
Blaðamenn þessarra fréttamiðla eru í reglulegum samskiptum við Hvalavini og bíða frétta, alþjóðasamfélagið er að fylgjast með og undirskriftalisti Hvalavina telur nú 628 þúsund manns og verður nú virkjaður aftur til að vekja athygli á að enn er ekki komin niðurstaða í málinu.
Það eru margar ástæður fyrir því að fólk er á móti hvalveiðum. Flest láta sig annt um dýravelferð en veiðiaðferðir eru þannig að ekki sé unnt að tryggja mannúðlega aflífun hvala. Það eitt og sér ætti að vera nóg til að banna veiðarnar en að auki eru efnahagslegar forsendur veiðanna löngu brostnar.
Hvalur hf. tapaði þremur milljörðum á hvalveiðum á áratug, ferðamenn sem er annt um náttúru og dýravelferð veigra sér við að heimsækja Ísland og kvikmyndaiðnaðurinn sem hefur verið í gríðarlegri uppbyggingu á undanförnum 20 árum með góðum árangri fyrir ímynd og efnahag landsins er í hættu.
Við skorum á Bjarkeyju Olsen Gunnarsdóttur matvælaráðherra að gefa ekki út nýtt leyfi og beita sér fyrir því að þær verði bannaðar.
Undirskriftalista til að styðja við þessa áskorun má finna hér: https://stoppumhvalveidar.is/
Rósa Líf er stjórnarmaður í Samtökum um dýravelferð á Íslandi, Valgerður er formaður Samtaka grænkera á Íslandi og Þorgerður María er formaður Landverndar. Þær skrifa fyrir hönd Hvalavina.
