Hamingja unga fólksins Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar 20. mars 2024 07:30 Alþjóðlegi hamingjudagurinn er í dag, 20. mars, en það voru Sameinuðu þjóðirnar sem útnefndu þennan dag og hvetja þar með öll aðildaríki sín og stofnanir til að halda alþjóðlega hamingjudaginn hátíðlegan á viðeigandi hátt. Aðalmarkmiðið er að hvetja stjórnvöld til að leggja meiri áherslu á að auka hamingju þegna sinna og hafa velsæld að leiðarljósi. Á málþingi sem haldið er í tilefni dagsins í hátíðarsal Háskóla Íslands verða meðal annars kynntar niðurstöður hamingjumælinga, bæði samanburður milli landa sem og milli kynja og aldurshópa. Síðustu ár hefur hamingja ungs fólks farið minnkandi á sama tíma og einmanaleiki hefur aukist. Á þinginu verður leitast við að svara hvað veldur og hvað megi gera til að snúa þessari þróun við. Hamingja og velsæld eru nátengd hugtök. Víða um heim eru stjórnvöld farin að leggja mun meiri áherslu á að efla svokallað velsældarhagkerfi með heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun að leiðarljósi. Ísland hefur verið meðal forysturíkja í þróun mælikvarða sem taka mið af uppbyggingu velsældarhagkerfis. Í stað þess að einblína eingöngu á hagvöxt og verga þjóðarframleiðslu sem mælikvarða á stöðu hagkerfisins er lögð áhersla á að mæla árangur í ýmsu sem tengist daglegu lífi; svo sem geðheilsu, öryggi í húsnæðismálum og menntun. Með velsældarmarkmið í forgrunni mun Ísland verða samkeppnishæfara þegar litið er til framtíðar og hér munu skapast betri lífskjör fyrir einstaklinga. Ein stærsta áskorunin sem við stöndum frammi fyrir í dag er velsæld fólks og jarðarinnar. Ungu fólki líður verr en áður og loftslagsvandinn og afleiðingar hans hafa neikvæð áhrif á bæði fólkið og jörðina. Hagsmunir barna okkar og ófæddra kynslóða eru í húfi. Ofnýting auðlinda er farin að hafa víðtæk áhrif á náttúru, samfélög og umhverfi. Velsæld framtíðarkynslóða byggir á því að við förum að nýta auðlindir okkar á sjálfbæran hátt með velsæld fólks og jarðarinnar að leiðarljósi. Eitt skref í þá átt er að setja velsældina aftur ofar hagsældinni þannig að hagsældin og hagvöxturinn séu nýtt til að auka velsæld fólks og jarðarinnar en séu ekki markmið í sjálfu sér. Einn af upphafsmönnum nútímahagfræði, Adam Smith, sagði árið 1790 að eini raunverulegi mælikvarði á velgengni stjórnvalda væri hamingja fólksins sem þau þjónuðu. Eftir seinni heimsstyrjöldina tóku hagfræðilegir mælikvarðar, eins og verg þjóðarframleiðsla og hagvöxtur, yfir sem mælikvarðar á velgengni samfélaga en þeir mælikvarðar eru alls ekki góðir til að meta framgang samfélaga. Hagvöxtur eykst með ótal þáttum sem hafa neikvæð áhrif á samfélög líkt ogsala á áfengi og tóbaki, mengandi iðnaður og vopnaframleiðsla . Hagvöxtur er mikilvægur fyrir velsældina en það er mikilvægt að nýta auðlindir okkar á þann hátt að þær leiði til aukinnar velsældar bæði fyrir fólk og jörðina. Þessi ofuráhersla á hagfræðilega mælikvarða er bæði ríkjandi meðal einstaklinga og samfélaga í vestrænum heimi. Margir einstaklingar fórna heilsu sinni til að eignast peninga og verja svo peningunum í að reyna að ná heilsunni aftur. Á sama tíma eru þeir svo uppteknir við að ná markmiðum sínum að þeir ná ekki að njóta augnabliksins. Á málþinginu í dag veltum við upp spurningum eins og: Hvað getum við gert til að njóta lífsins betur? Hvernig sköpum við samfélag þar sem velsæld fólks og jarðarinnar er í fyrirrúmi? Hvað veldur því að velsæld ungs fólks fer dvínandi og einmanaleiki eykst? Hvernig undirbúum við unga fólkið okkar sem best fyrir framtíðina þannig að þau geti lifað hamingjusömu lífi og tekist á uppbyggilegan hátt við áskoranir bæði í eigin lífi sem og í samfélaginu? Velsældarhagkerfið er ein leið til að setja velsældina aftur ofar hagsældinni. Hér að lokum er samantekt vísindamanna í Bretlandi um Fimm leiðir að vellíðan: Myndum tengsl, Hreyfum okkur, Tökum eftir, Höldum áfram að læra, Gefum af okkur Á hamingjuþinginu í dag ætlum við að gera þetta allt, mynda tengsl, hreyfa okkur, taka eftir, læra eitthvað nýtt og gefa af okkur. Málþingið er öllum opið og verður einnig í streymi. Verið öll hjartanlega velkomin! Gleðilegan hamingjudag! Höfundur er sviðsstjóri Lýðheilsu hjá Embætti landlæknis. Í tilefni alþjóðlega hamingjudagsins halda Embætti landlæknis, Festa - miðstöð um sjálfbærni, Félag Sameinuðu þjóðanna á Íslandi, Samband íslenskra sveitarfélaga og Endurmenntun Háskóla Íslands málþing um hamingju í hátíðarsal HÍ frá klukkan 13-16 í dag. Yfirskriftmálþingsins er ,,Hamingja unga fólksins“ þar sem lögð verður áhersla á það hvernig við tryggjum hamingju og vellíðan á Íslandi til framtíðar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilsa Mest lesið Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun Það sem Njáll sagði ykkur ekki Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun Halldór 4.10.2025 Halldór Skoðun Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Sjá meira
Alþjóðlegi hamingjudagurinn er í dag, 20. mars, en það voru Sameinuðu þjóðirnar sem útnefndu þennan dag og hvetja þar með öll aðildaríki sín og stofnanir til að halda alþjóðlega hamingjudaginn hátíðlegan á viðeigandi hátt. Aðalmarkmiðið er að hvetja stjórnvöld til að leggja meiri áherslu á að auka hamingju þegna sinna og hafa velsæld að leiðarljósi. Á málþingi sem haldið er í tilefni dagsins í hátíðarsal Háskóla Íslands verða meðal annars kynntar niðurstöður hamingjumælinga, bæði samanburður milli landa sem og milli kynja og aldurshópa. Síðustu ár hefur hamingja ungs fólks farið minnkandi á sama tíma og einmanaleiki hefur aukist. Á þinginu verður leitast við að svara hvað veldur og hvað megi gera til að snúa þessari þróun við. Hamingja og velsæld eru nátengd hugtök. Víða um heim eru stjórnvöld farin að leggja mun meiri áherslu á að efla svokallað velsældarhagkerfi með heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun að leiðarljósi. Ísland hefur verið meðal forysturíkja í þróun mælikvarða sem taka mið af uppbyggingu velsældarhagkerfis. Í stað þess að einblína eingöngu á hagvöxt og verga þjóðarframleiðslu sem mælikvarða á stöðu hagkerfisins er lögð áhersla á að mæla árangur í ýmsu sem tengist daglegu lífi; svo sem geðheilsu, öryggi í húsnæðismálum og menntun. Með velsældarmarkmið í forgrunni mun Ísland verða samkeppnishæfara þegar litið er til framtíðar og hér munu skapast betri lífskjör fyrir einstaklinga. Ein stærsta áskorunin sem við stöndum frammi fyrir í dag er velsæld fólks og jarðarinnar. Ungu fólki líður verr en áður og loftslagsvandinn og afleiðingar hans hafa neikvæð áhrif á bæði fólkið og jörðina. Hagsmunir barna okkar og ófæddra kynslóða eru í húfi. Ofnýting auðlinda er farin að hafa víðtæk áhrif á náttúru, samfélög og umhverfi. Velsæld framtíðarkynslóða byggir á því að við förum að nýta auðlindir okkar á sjálfbæran hátt með velsæld fólks og jarðarinnar að leiðarljósi. Eitt skref í þá átt er að setja velsældina aftur ofar hagsældinni þannig að hagsældin og hagvöxturinn séu nýtt til að auka velsæld fólks og jarðarinnar en séu ekki markmið í sjálfu sér. Einn af upphafsmönnum nútímahagfræði, Adam Smith, sagði árið 1790 að eini raunverulegi mælikvarði á velgengni stjórnvalda væri hamingja fólksins sem þau þjónuðu. Eftir seinni heimsstyrjöldina tóku hagfræðilegir mælikvarðar, eins og verg þjóðarframleiðsla og hagvöxtur, yfir sem mælikvarðar á velgengni samfélaga en þeir mælikvarðar eru alls ekki góðir til að meta framgang samfélaga. Hagvöxtur eykst með ótal þáttum sem hafa neikvæð áhrif á samfélög líkt ogsala á áfengi og tóbaki, mengandi iðnaður og vopnaframleiðsla . Hagvöxtur er mikilvægur fyrir velsældina en það er mikilvægt að nýta auðlindir okkar á þann hátt að þær leiði til aukinnar velsældar bæði fyrir fólk og jörðina. Þessi ofuráhersla á hagfræðilega mælikvarða er bæði ríkjandi meðal einstaklinga og samfélaga í vestrænum heimi. Margir einstaklingar fórna heilsu sinni til að eignast peninga og verja svo peningunum í að reyna að ná heilsunni aftur. Á sama tíma eru þeir svo uppteknir við að ná markmiðum sínum að þeir ná ekki að njóta augnabliksins. Á málþinginu í dag veltum við upp spurningum eins og: Hvað getum við gert til að njóta lífsins betur? Hvernig sköpum við samfélag þar sem velsæld fólks og jarðarinnar er í fyrirrúmi? Hvað veldur því að velsæld ungs fólks fer dvínandi og einmanaleiki eykst? Hvernig undirbúum við unga fólkið okkar sem best fyrir framtíðina þannig að þau geti lifað hamingjusömu lífi og tekist á uppbyggilegan hátt við áskoranir bæði í eigin lífi sem og í samfélaginu? Velsældarhagkerfið er ein leið til að setja velsældina aftur ofar hagsældinni. Hér að lokum er samantekt vísindamanna í Bretlandi um Fimm leiðir að vellíðan: Myndum tengsl, Hreyfum okkur, Tökum eftir, Höldum áfram að læra, Gefum af okkur Á hamingjuþinginu í dag ætlum við að gera þetta allt, mynda tengsl, hreyfa okkur, taka eftir, læra eitthvað nýtt og gefa af okkur. Málþingið er öllum opið og verður einnig í streymi. Verið öll hjartanlega velkomin! Gleðilegan hamingjudag! Höfundur er sviðsstjóri Lýðheilsu hjá Embætti landlæknis. Í tilefni alþjóðlega hamingjudagsins halda Embætti landlæknis, Festa - miðstöð um sjálfbærni, Félag Sameinuðu þjóðanna á Íslandi, Samband íslenskra sveitarfélaga og Endurmenntun Háskóla Íslands málþing um hamingju í hátíðarsal HÍ frá klukkan 13-16 í dag. Yfirskriftmálþingsins er ,,Hamingja unga fólksins“ þar sem lögð verður áhersla á það hvernig við tryggjum hamingju og vellíðan á Íslandi til framtíðar.
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun