Meðal annars verður auðveldara fyrir yfirvöld að vinna úr hælisumsóknum fólks og auðveldara að vísa fólki sem er hafnað á brott.
Samkvæmt frétt Politico unnu samningamenn langt fram á nótt til að komast að samkomulagi.
Samkomulagið á enn eftir að vera samþykkt á Evrópuþinginu og af Evrópuráðinu, mun leiða til hertra reglna á framlínunni, ef svo má segja. Ríki innar í Evrópu munu geta samþykkt að taka á móti tilteknum fjölda farand- og flóttafólks, eða greiða í sameiginlegan sjóð Evrópusambandsins.
Einnig þarf að breyta lögum ríkja í ESB til samræmis við samkomulagið, verði það samþykkt að fullu.
Roberta Metsola, þingforseti Evrópuþingsins, neitaði því í morgun að með þessu samkomulagi væru hægri sinnaðir leiðtogar ESB að fá sínu framgengt. Þess í stað byggði samkomulagið á málamiðlunum og raunsæi.
Hér að neðan má sjá blaðamannafund um samkomulagið frá því í morgun.
Europe has delivered a robust Migration and Asylum Pact.
— Roberta Metsola (@EP_President) December 20, 2023
A legislative framework that functions, that protects.
That is humane and fair with those seeking protection, firm with those not eligible, strong with those who exploit the most vulnerable. https://t.co/nGPx02RtJX
Landamæra- og strandgæslustofnun Evrópu (Frontex) hefur gefið út að á þessu ári hafa fleiri en milljón manna komið að landamærum Evrópu. Margir á flótta eða í leit að betra lífi frá Sýrlandi, Írak og Afganistan. Í fyrra sótti tæp milljón manna um hæli í Evrópu.
Samhliða mikilli fjölgun farand- og flóttafólks í Evrópu hafa málefni þeirra orðið að kosningamálum víðsvegar um heimsálfuna, eins og í Þýskalandi, Hollandi og víðar.
Sjá einnig: Viðhorf Íra til innflytjenda að breytast hratt
Ursula von Der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar ESB, segist taka samkomulaginu fagnandi. Hún segir fólksflutninga vera sameiginlega áskorun Evrópu og samkomulagið hjálpi ríkjum heimsálfunnar að bregðast við áskoruninni.
Þá segir hún samkomulagið vera sögulegt.
I welcome the historic agreement on the Pact on Migration and Asylum
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) December 20, 2023
Congratulations to the European Parliament and Council for agreeing on this landmark proposal of this mandate.
I thank @MargSchinas and @YlvaJohansson for their tireless efforts
Mark Rutte, forsætisráðherra Hollands, kallaði samkomulagið sömuleiðis sögulegt, samkvæmt frétt Washington Post. Hann sagði að með því myndi Evrópa ná betur tökum á fólksflutningum og til dæmis með því að vinna hraðar úr hælisumsóknum fólks.
Forsvarsmenn mannréttindasamtaka eru ekki jafn ánægðir og hafa sérstakar áhyggjur af ætlunum um að vinna hraðar úr umsóknum fólks á landamærum Evrópu.
Forsvarsmenn Amnesty International hafa til að mynda sagt í yfirlýsingu að reglubreytingarnar muni líklega leiða til aukinnar þjáningar meðal farand- og flóttafólks og að með þeim sé verið að færa löggjöf ESB í þessum málum aftur um áratugi.
Forsvarsmenn rúmlega fimmtíu samtaka birtu á dögunum opið bréf til ráðamanna Evrópu og vöruðu við breytingunum. Þau sögðu þær geta gert yfirvöldum í Evrópu kleift að halda börnum föngum án dóms og laga og vísað fólki til annarra „öruggra ríkja“ eins og það segir í samkomulaginu. Þá segir í bréfinu að reglubreytingin muni leiða til aukinna fordóma sem byggja á litarhafti fólks.