Biðleikur Seðlabanka gefur færi á víðtæku samstarfi Heimir Már Pétursson skrifar 22. nóvember 2023 19:21 Greina á ákveðinn samhljóm í málflutningi Vilhjálms Birgissonar formanns Starfsgreinasambandsins og Ásgeirs Jónssonar seðlabankastjóra varðandi hvað þurfi að gera til að ná niður verðbólgunni. Vísir Meginvextir Seðlabankans verða óbreyttir fram yfir gildisíma núgildandi kjarasamninga í lok janúar. Seðlabankastjóri segir að líta megi á þessa ákvörðun sem biðleik en ef ekki fari að draga úr þrálátri verðbólgu væri peningastefnunefnd nauðugur sá kostur að hækka stýrivexti enn meira. Meginvextir Seðlabankans hafa verið óbreyttir frá því peningastefnunefnd hækkaði þá um 0,5 prósentur hinn 23. ágúst í 9,25 prósent, en ekki 9,5 prósent eins og fram kemur í meðfylgjandi sjónvarpsfrétt. Eftir ákvörðun nefndarinnar í dag eru allar líkur á að þeir verði óbreyttir fram til næsta vaxtaákvörðnunardags hinn 7. febrúar, en þá verða 24 vikur frá síðustu hækkun í ágúst. Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir mikla óvissu í stöðunni og hiti í hagkerfinu. Er þetta bara biðleikur, megum við búast við frekari vaxtahækkunum á næsta vaxtaákvörðunardegi og áfram inn í næsta ár? Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir að líta megi á ákvörðun um að hækka ekki stýrivexti nú sem ákveðinn biðleik.Vísir/Vilhelm „Við þurfum bara að sjá til. Miðað við það sem við sjáum núna eru skýr merki um að peningastefnan er að hafa áhrif. Á sama tíma er gífurlegur kraftur í kerfinu," segir Ásgeir. Jarðhræringunum á Reykjanesi væri hins vegar ekki lokið og endanleg áhrif þeirra ekki komin fram, þótt þær muni örugglega kalla á aukin útgjöld ríkisins. Þá væri farið að bera á afbókunum á ferðum til Íslands vegna þeirra þannig að mögulega verði samdráttur í ferðaþjónustunni. „Þannig að mögulega er þetta biðleikur. Það eru margir boltar á lofti um hvað getur gerst. Hins vegar ef það lítur út þannig að verðbólga sé að fara að aukast aftur eða þetta sé ekki að ganga upp, þá verðum við náttúrlega að bregðast við. Við eigum engan annan kost,” segir Ásgeir. Samkvæmt greiningu Seðlabankans hefur dregið úr neyslu heimilanna en verðbólguvæntingar væru enn miklar. Verðbólga væri nú 7,8 prósent og hefði verið yfir 7,5 prósentum í 18 mánuði en bankinn reiknar með að hún verði að jafnaði 5 prósent að næsta ári. Kjarasamningar skiptu miklu máli um framhaldið. „Nafnlaunahækkanir eru ekki það sama og kaupmáttur. Of miklar nafnlaunahækkanir skila ekki kaupmætti. Eina leiðin til að fá kaupmátt er í rauninni að gera kjarasamninga sem tryggja verðstöðugleika,” segir seðlabankastjóri. Ásgeir vísar ásökunum þingmanns Flokks fólksins og formanns VR um mistök í vaxtamálum á bug. Vaxtalækkanir í faraldrinum hafi náð að verja fjölda starfa og framleiðslu. Þá hafi íbúðarverð undanfarin misseri hækkað þrátt fyrir vaxtahækkanir. En skipunartími þinn rennur út á næsta ári. Ætlar þú að sækjast eftir því að gegna embættinu áfram? „Já, ég geri ráð fyrir því,“ segir Ásgeir Jónsson. Allir verða að dansa með Vilhjálmur Birgisson formaður Starfsgreinasambandsins segir betra að sjá vextina standa í stað næstu ellefu vikurnar en horfa upp á enn eina hækkunina. Stýrivextir á Íslandi væru hins vegar allt of háir og væru að leika launafólk, smærri fyrirtæki og bændur grátt. Mikilvægt væri að ná nýjum samningum áður en gildandi skammtímasamningar renni út hinn 31. janúar. Allir væru meðvitaðir um að launahækkanir upp á tugi þúsunda skiptu litlu máli ef aðrir aðilar ætluðu að hækka verð á vöru og þjónustu langt umfram laun. „Það sem er að trufla þetta núna liggur alveg fyrir. Nú eru sveitarfélögin búin að tilkynna um umtalsverðar hækkanir á gjaldskrám sínum sem eiga að taka gildi núna um áramótin. Mér sýnist í fljótu bragði að þetta sé frá 5,5 prósentum upp í allt að 20 prósent á einstökum liðum hjá sveitarfélögunum,“ segir Vilhjálmur. Vilhjálmur Birgisson segir mikilvægt að sveitarfélögin og aðrir haldi aftur að sér með gjaldskrár- og verðhækkanir eigi að gera kjarasamninga á hóflegum nótum til að ná verðbólgunni niður.Vísir/Vilhelm Ef sveitarfélögin ætli ekki að taka þátt í þessari vegferð með verkalýðshreyfingunni væri alveg ljóst að ekki gæti orðið að slíku samkomulagi. „Um að ná niður vöxtum, búa hér til nýtt húsnæðislánakerfi og halda verðlagi stöðugu. Að allir aðilar skuldbindi sig til að hækka til dæmis ekki gjaldskrár og verð meira en um 2,5 prósent svo ég nefni eitthvað,” segir Vilhjálmur Birgisson. Seðlabankinn Verðlag Kjaramál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Sveitarstjórnarmál Tengdar fréttir Þrálát verðbólga heldur vöxtum áfram háum Verðbólga hefur verið og verður samkvæmt spá Seðlabankans þrálátari en fyrri spár gerðu ráð fyrir. Þrátt fyrir það og vegna aukinnar óvissu í efnahagsmálum í tengslum við jarðhræringar á Reykjanesi ákvað peningastefnunefnd Seðlabankans að halda meginvöxtum óbreyttum í morgun. 22. nóvember 2023 12:23 Vöxtum Seðlabankans haldið óbreyttum þótt verðbólguhorfur hafi versnað Þrátt fyrir meiri spennu í þjóðarbúinu og versnandi verðbólguhorfur þá hefur peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands ákveðið að halda vöxtum bankans óbreyttum í 9,25 prósentum í annað skiptið í röð vegna óvissu um efnahagslegu áhrifin af jarðhræringunum á Reykjanesskaga. Ákvörðunin er í takt við væntingar nærri allra markaðsaðila og greinenda en peningastefnunefndin undirstrikar að mögulega þurfi að hækka vexti enn frekar síðar meir. 22. nóvember 2023 08:56 Mest lesið Skipt um lás hjá Sósíalistaflokknum Innlent Læknanemar látnir borga hagræðingarbrúsann Innlent Nemendur greiði tuttugu þúsund krónum meira í Strætó en starfsfólk Innlent „Þetta er ekkert líf“ Innlent Sanna og Gunnar Smári höfðu betur á æsingarfundi Innlent Náðu með markaðsátaki að lokka til sín fleiri smærri leiðangursskip Innlent Foreldrar fjölbura fá lengra fæðingarorlof Innlent Strandveiðisjómaður lést Innlent Annað útkall vegna strandveiðibáts úti fyrir Patreksfirði Innlent Unglingsstúlka lést þegar hestur dró hana eftir jörðinni Erlent Fleiri fréttir Foreldrar fjölbura fá lengra fæðingarorlof Læknanemar látnir borga hagræðingarbrúsann Náðu með markaðsátaki að lokka til sín fleiri smærri leiðangursskip Skipt um lás hjá Sósíalistaflokknum Nemendur greiði tuttugu þúsund krónum meira í Strætó en starfsfólk Sanna og Gunnar Smári höfðu betur á æsingarfundi Annað útkall vegna strandveiðibáts úti fyrir Patreksfirði „Þetta er ekkert líf“ Umræða um veiðigjöldin orðin sú þriðja lengsta Óprúttinn aðili rispaði tíu bíla á Seltjarnarnesi Fylkingarnar safna liði og ásakanir ganga á víxl: Stefnir í átök í Bolholti Líf í biðstöðu og hitafundur sósíalista Strandveiðisjómaður lést Deila um Suðurnesjalínu 2 fer beint í Hæstarétt Áslaug Arna farin í frí en enginn tekinn við Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Sjá meira
Meginvextir Seðlabankans hafa verið óbreyttir frá því peningastefnunefnd hækkaði þá um 0,5 prósentur hinn 23. ágúst í 9,25 prósent, en ekki 9,5 prósent eins og fram kemur í meðfylgjandi sjónvarpsfrétt. Eftir ákvörðun nefndarinnar í dag eru allar líkur á að þeir verði óbreyttir fram til næsta vaxtaákvörðnunardags hinn 7. febrúar, en þá verða 24 vikur frá síðustu hækkun í ágúst. Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir mikla óvissu í stöðunni og hiti í hagkerfinu. Er þetta bara biðleikur, megum við búast við frekari vaxtahækkunum á næsta vaxtaákvörðunardegi og áfram inn í næsta ár? Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir að líta megi á ákvörðun um að hækka ekki stýrivexti nú sem ákveðinn biðleik.Vísir/Vilhelm „Við þurfum bara að sjá til. Miðað við það sem við sjáum núna eru skýr merki um að peningastefnan er að hafa áhrif. Á sama tíma er gífurlegur kraftur í kerfinu," segir Ásgeir. Jarðhræringunum á Reykjanesi væri hins vegar ekki lokið og endanleg áhrif þeirra ekki komin fram, þótt þær muni örugglega kalla á aukin útgjöld ríkisins. Þá væri farið að bera á afbókunum á ferðum til Íslands vegna þeirra þannig að mögulega verði samdráttur í ferðaþjónustunni. „Þannig að mögulega er þetta biðleikur. Það eru margir boltar á lofti um hvað getur gerst. Hins vegar ef það lítur út þannig að verðbólga sé að fara að aukast aftur eða þetta sé ekki að ganga upp, þá verðum við náttúrlega að bregðast við. Við eigum engan annan kost,” segir Ásgeir. Samkvæmt greiningu Seðlabankans hefur dregið úr neyslu heimilanna en verðbólguvæntingar væru enn miklar. Verðbólga væri nú 7,8 prósent og hefði verið yfir 7,5 prósentum í 18 mánuði en bankinn reiknar með að hún verði að jafnaði 5 prósent að næsta ári. Kjarasamningar skiptu miklu máli um framhaldið. „Nafnlaunahækkanir eru ekki það sama og kaupmáttur. Of miklar nafnlaunahækkanir skila ekki kaupmætti. Eina leiðin til að fá kaupmátt er í rauninni að gera kjarasamninga sem tryggja verðstöðugleika,” segir seðlabankastjóri. Ásgeir vísar ásökunum þingmanns Flokks fólksins og formanns VR um mistök í vaxtamálum á bug. Vaxtalækkanir í faraldrinum hafi náð að verja fjölda starfa og framleiðslu. Þá hafi íbúðarverð undanfarin misseri hækkað þrátt fyrir vaxtahækkanir. En skipunartími þinn rennur út á næsta ári. Ætlar þú að sækjast eftir því að gegna embættinu áfram? „Já, ég geri ráð fyrir því,“ segir Ásgeir Jónsson. Allir verða að dansa með Vilhjálmur Birgisson formaður Starfsgreinasambandsins segir betra að sjá vextina standa í stað næstu ellefu vikurnar en horfa upp á enn eina hækkunina. Stýrivextir á Íslandi væru hins vegar allt of háir og væru að leika launafólk, smærri fyrirtæki og bændur grátt. Mikilvægt væri að ná nýjum samningum áður en gildandi skammtímasamningar renni út hinn 31. janúar. Allir væru meðvitaðir um að launahækkanir upp á tugi þúsunda skiptu litlu máli ef aðrir aðilar ætluðu að hækka verð á vöru og þjónustu langt umfram laun. „Það sem er að trufla þetta núna liggur alveg fyrir. Nú eru sveitarfélögin búin að tilkynna um umtalsverðar hækkanir á gjaldskrám sínum sem eiga að taka gildi núna um áramótin. Mér sýnist í fljótu bragði að þetta sé frá 5,5 prósentum upp í allt að 20 prósent á einstökum liðum hjá sveitarfélögunum,“ segir Vilhjálmur. Vilhjálmur Birgisson segir mikilvægt að sveitarfélögin og aðrir haldi aftur að sér með gjaldskrár- og verðhækkanir eigi að gera kjarasamninga á hóflegum nótum til að ná verðbólgunni niður.Vísir/Vilhelm Ef sveitarfélögin ætli ekki að taka þátt í þessari vegferð með verkalýðshreyfingunni væri alveg ljóst að ekki gæti orðið að slíku samkomulagi. „Um að ná niður vöxtum, búa hér til nýtt húsnæðislánakerfi og halda verðlagi stöðugu. Að allir aðilar skuldbindi sig til að hækka til dæmis ekki gjaldskrár og verð meira en um 2,5 prósent svo ég nefni eitthvað,” segir Vilhjálmur Birgisson.
Seðlabankinn Verðlag Kjaramál Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Sveitarstjórnarmál Tengdar fréttir Þrálát verðbólga heldur vöxtum áfram háum Verðbólga hefur verið og verður samkvæmt spá Seðlabankans þrálátari en fyrri spár gerðu ráð fyrir. Þrátt fyrir það og vegna aukinnar óvissu í efnahagsmálum í tengslum við jarðhræringar á Reykjanesi ákvað peningastefnunefnd Seðlabankans að halda meginvöxtum óbreyttum í morgun. 22. nóvember 2023 12:23 Vöxtum Seðlabankans haldið óbreyttum þótt verðbólguhorfur hafi versnað Þrátt fyrir meiri spennu í þjóðarbúinu og versnandi verðbólguhorfur þá hefur peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands ákveðið að halda vöxtum bankans óbreyttum í 9,25 prósentum í annað skiptið í röð vegna óvissu um efnahagslegu áhrifin af jarðhræringunum á Reykjanesskaga. Ákvörðunin er í takt við væntingar nærri allra markaðsaðila og greinenda en peningastefnunefndin undirstrikar að mögulega þurfi að hækka vexti enn frekar síðar meir. 22. nóvember 2023 08:56 Mest lesið Skipt um lás hjá Sósíalistaflokknum Innlent Læknanemar látnir borga hagræðingarbrúsann Innlent Nemendur greiði tuttugu þúsund krónum meira í Strætó en starfsfólk Innlent „Þetta er ekkert líf“ Innlent Sanna og Gunnar Smári höfðu betur á æsingarfundi Innlent Náðu með markaðsátaki að lokka til sín fleiri smærri leiðangursskip Innlent Foreldrar fjölbura fá lengra fæðingarorlof Innlent Strandveiðisjómaður lést Innlent Annað útkall vegna strandveiðibáts úti fyrir Patreksfirði Innlent Unglingsstúlka lést þegar hestur dró hana eftir jörðinni Erlent Fleiri fréttir Foreldrar fjölbura fá lengra fæðingarorlof Læknanemar látnir borga hagræðingarbrúsann Náðu með markaðsátaki að lokka til sín fleiri smærri leiðangursskip Skipt um lás hjá Sósíalistaflokknum Nemendur greiði tuttugu þúsund krónum meira í Strætó en starfsfólk Sanna og Gunnar Smári höfðu betur á æsingarfundi Annað útkall vegna strandveiðibáts úti fyrir Patreksfirði „Þetta er ekkert líf“ Umræða um veiðigjöldin orðin sú þriðja lengsta Óprúttinn aðili rispaði tíu bíla á Seltjarnarnesi Fylkingarnar safna liði og ásakanir ganga á víxl: Stefnir í átök í Bolholti Líf í biðstöðu og hitafundur sósíalista Strandveiðisjómaður lést Deila um Suðurnesjalínu 2 fer beint í Hæstarétt Áslaug Arna farin í frí en enginn tekinn við Sviptur prófinu eftir að hafa ekið á 185 Ældi í rútunni og réðst svo á bílstjórann Sá sem réðst á Ingunni áfrýjar til hæstaréttar Bein útsending: Rektorsskipti í Háskóla Íslands Snurða hljóp á þráðinn í nótt Samstöðinni verði mögulega lokað í kvöld: Vilja fá lögbann á boðaðan aðalfund Strandveiðibátur sökk úti fyrir Patreksfirði Reynt að ná saman um þinglok og hart deilt um Vorstjörnuna Máttu ekki eyða gögnum fyrr en málum væri lokið á öllum dómstigum Bjórpása í Víkinni og lögreglan í heimsókn í Garðabæ Skoða ekki hvort maður hafi mátt binda barn niður og kitla Biður Höllu afsökunar á fréttum af meintum lífvörðum Svörin líklega að finna á Íslandi: Vonlítill um að Jón Þröstur sé á lífi Skjálfti upp á þrjá í Kötlu Fundar með þingflokksformönnum Sjá meira
Þrálát verðbólga heldur vöxtum áfram háum Verðbólga hefur verið og verður samkvæmt spá Seðlabankans þrálátari en fyrri spár gerðu ráð fyrir. Þrátt fyrir það og vegna aukinnar óvissu í efnahagsmálum í tengslum við jarðhræringar á Reykjanesi ákvað peningastefnunefnd Seðlabankans að halda meginvöxtum óbreyttum í morgun. 22. nóvember 2023 12:23
Vöxtum Seðlabankans haldið óbreyttum þótt verðbólguhorfur hafi versnað Þrátt fyrir meiri spennu í þjóðarbúinu og versnandi verðbólguhorfur þá hefur peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands ákveðið að halda vöxtum bankans óbreyttum í 9,25 prósentum í annað skiptið í röð vegna óvissu um efnahagslegu áhrifin af jarðhræringunum á Reykjanesskaga. Ákvörðunin er í takt við væntingar nærri allra markaðsaðila og greinenda en peningastefnunefndin undirstrikar að mögulega þurfi að hækka vexti enn frekar síðar meir. 22. nóvember 2023 08:56