Sér sig knúinn til að minna trymbil á nokkrar staðreyndir Oddur Ævar Gunnarsson skrifar 9. ágúst 2023 14:34 Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar. Vísir/Ívar Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, sér sig knúinn til að minna á nokkrar staðreyndir í opnu bréfi til Einars Scheving trymbils. Kári segist með því að hafa tjáð sig frjálslega í hlaðvarpi á dögunum gefið fólki eins og Einari tækifæri til að snúa út úr orðum sínum og endurtaka skoðanir sem samrýmist illa. Hann segist dást að Einari fyrir að að tjá skoðanir sínar á máli sem hann hafi enga sérþekkingu á. Þetta kemur fram í opnu bréfi Kára til Einars sem birtist á Vísi, í tilefni af aðsendri grein Einars á Vísi í gær. Þar gerir Einar ummæli Kára í Skoðanabræðrum um bólusetningar að umfjöllunarefni. Einar segir meðal annars í grein sinni að Kári bendi nú á hluti um bóluefnin sem kollegar hans víða um heim hafi vitað í nokkur ár. Samfélags-og meginstraumsmiðlar hafi hins vegar gætt þess að slíkar raddir heyrðust ekki, að sögn Einars. Þykir Einar ósanngjarn Kári bendir Einari á í opnu bréfi sínu á Vísi að hann hafi engu breytt um skoðanir sínar á því að þær aðgerðir sem stjórnvöld gripu til í faraldrinum hafi verið rökréttar miðað við þær forsendur sem lágu fyrir. Ríkisstjórnin hafi borið ábyrgð á öllum sóttvarnaraðgerðum, sem nær allar hafi verið gerðar að ráðum sóttvarnaryfirvalda, sem hafi sótt sér ráð og aðra aðstoð víða úr samfélaginu, meðal annars til Kára og Íslenskrar erfðagreiningar. „Þegar sóttvarnaryfirvöld fóru að ráðum mínum var það algjörlega á þeirra ábyrgð eins og það var á ábyrgð ríkisstjórnar þegar hún þáði ráð sóttvarnaryfirvalda. Í þau örfáu skipti sem okkur hjá Íslenskri erfðagreiningu og sóttvarnaryfirvöldum bar ekki saman er okkur nú ljóst að sóttvarnaryfirvöld höfðu undantekningarlítið rétt fyrir sér og þau fóru að sinni sannfæringu en ekki okkar ráðum.“ Hann segir að hvorki hann sjálfur né Íslensk erfðagreining hafi haft fjárhagslegan ávinning af faraldrinum. Ljóst sé á því sem Einar skrifi að honum þykir miður og í raun fáránlegt að samfélagið hafi frekar hlustað á Kára en sig sjálfan. Þar sé Einar býsna ósanngjarn þar sem Kári sé læknir og búinn að vera prófessor í læknisfræði við tvo af bestu háskólum heims, unnið sem vísindamaður í læknisfræði í nær hálfa öld og tekið þátt í að skrifa um það bil 850 vísindagreinar sem búið er að vitna í 304 þúsund sinnum í vísindagreinum sem aðrir hafa skrifað „Sem þýðir að hvað þetta snertir er ég meðal þeirra 0.0005% vísindamanna í heiminum í dag sem rísa hæst. Þetta bendir til þess að vísindasamfélagið meti framlag mitt engu minna en samfélagið á Íslandi. Þetta eru þær opinberu upplýsingar sem samfélagið hefur og þú verður að virða því til vorkunar að það veit ekki það sem ég og þú vitum að ég er í raun réttri bölvaður auli,“ skrifar Kári. „Þú ert trymbill og sem slíkur mikill listamaður og með stíl sem mér finnst stórkostlegur og það er ekki nokkur vafi í mínum huga að þú hefur veitt margfalt meiri ánægju með þínu starfi en ég með mínu. Hins vegar þegar þú leggur frá þér kjuðana og ferð að tjá þig um heilbrigðismál eins og farsóttina þá lendir samfélagið í svolitlum vanda með að meta þann viskubrunn sem þú byggir skoðanir þínar á meðal annars af því það veit ekki það sem ég og þú vitum að þú ert mikill heilbrigðisvísindasnillingur. Hverfandi möguleiki á að Einar hafi rétt fyrir sér Kári segir Einar gefa lítið fyrir þá ógn sem hann hafi sagt steðja af faraldrinum í upphafi. Mat Kára hafi verið svipað og Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar. „Ég held að þín afstaða hljóti að markast af því að þú sért meiri hetja en við hin, og ekki hræddur við nokkurn skapaðan hlut, sem er í það minnsta sú tilfinning sem maður fær þegar maður horfir á þig berja trumbur. Hún á hins vegar varla rætur í því að þú sért í betri aðstöðu til þess að meta heilbrigðisvá en við hin. Ekki gleyma því að á einum degi á einum spítala á Ítalíu dóu mörg hundruð manns í byrjun faraldursins.“ Kári segir engin spurning um það að bólusetningar hafi bjargað tugum ef ekki hundruðum milljónum mannslífa. Hann hafi velt upp þeirri spurningu í viðtalinu við Skoðanabræður hvort betra hefði verið að sleppa yngra fólki við bólusetningar vegna þess að áhættumat hjá þeim gæti hafa verið annað en hjá þeim eldri en bent um leið á að til að byrja með hafi verið vonast til þess að bólusetning kæmi ekki bara í veg fyrir sjúkdóm heldur líka smit, sem þau drógu þó úr. Einar hafi auk þess lagt mikla áherslu á bólgu í hjartavöðva sem aukaverkun af bólusetningu. Kári segir rétt að bólusetning gegn veirunni þrefaldi hættuna á henni. Sýkingin sjálf átjanfaldi hana hins vegar þannig að bólusetningin veitir sexfalda vörn gegn bólgunni. „Að endingu vil ég benda þér á Einar að þú áfellist mig fyrir að hafa tjáð skoðanir á faraldrinum sem ég byggði á mati mínu á þeim vísindum sem voru til staðar bæði unnar af okkur og öðrum. Það er búið að vera starf mitt í hálfa öld að meta vísindi en samt er auðvitað sá möguleiki fyrir hendi að ég hafi haft rangt fyrir mér í einu og öllu. Þú tjáir þig um faraldurinn þrátt fyrir að hafa enga sérþekkingu á málinu og sýnir enn einu sinni töluvert hugrekki sem ég dáist að og hvarflar ekki að mér að áfellast þig fyrir skoðanir þínar á málinu. Og síðan er sá möguleiki fyrir hendi þótt mér finnst líklegt að hann sé hverfandi að þú hafir rétt fyrir þér í einu og öllu.“ Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Setti byssukúlu í póstkassa: „Næsta kemur ekki í umslagi“ Innlent Stefnir Hödd vegna ásökunar um nauðgun Innlent Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Innlent Lögreglan vill ná tali af þremur mönnum Innlent Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Innlent Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til Innlent Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Innlent Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Erlent Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innlent Rektor rýfur þögnina eftir mótmælin á Þjóðminjasafninu Innlent Fleiri fréttir Sprengjuregn, svikin loforð, og vel heppnuð hárígræðsla Greip í húna en var gripinn mígandi Ísjaki stærri en Hallgrímskirkja blasti við Eldur kviknaði út frá glerkúlu í gluggakistu Setti byssukúlu í póstkassa: „Næsta kemur ekki í umslagi“ Hljóðfæraleikarar skrifa undir nýjan kjarasamning Stefnir Hödd vegna ásökunar um nauðgun Rektor rýfur þögnina eftir mótmælin á Þjóðminjasafninu Lögreglan vill ná tali af þremur mönnum Ragna og Rögnvaldur ráðin aðstoðarrektorar Gefur ekkert upp um breytta forgangsröðun jarðgangna Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til „Augljóst að bæst hefur við íbúa“ Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Alþjóðlegt peningaþvætti á Íslandi, hitakosningar og í beinni frá EM Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Boðar fyrstu samgönguáætlunina í fimm ár á haustþingi Bein útsending: Innviðaþing 2025 - Sterkir innviðir – sterkt samfélag Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Komu göngumanni til bjargar við Lakagíga Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innbrot og menn til ama á útivistarsvæði Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Sjá meira
Þetta kemur fram í opnu bréfi Kára til Einars sem birtist á Vísi, í tilefni af aðsendri grein Einars á Vísi í gær. Þar gerir Einar ummæli Kára í Skoðanabræðrum um bólusetningar að umfjöllunarefni. Einar segir meðal annars í grein sinni að Kári bendi nú á hluti um bóluefnin sem kollegar hans víða um heim hafi vitað í nokkur ár. Samfélags-og meginstraumsmiðlar hafi hins vegar gætt þess að slíkar raddir heyrðust ekki, að sögn Einars. Þykir Einar ósanngjarn Kári bendir Einari á í opnu bréfi sínu á Vísi að hann hafi engu breytt um skoðanir sínar á því að þær aðgerðir sem stjórnvöld gripu til í faraldrinum hafi verið rökréttar miðað við þær forsendur sem lágu fyrir. Ríkisstjórnin hafi borið ábyrgð á öllum sóttvarnaraðgerðum, sem nær allar hafi verið gerðar að ráðum sóttvarnaryfirvalda, sem hafi sótt sér ráð og aðra aðstoð víða úr samfélaginu, meðal annars til Kára og Íslenskrar erfðagreiningar. „Þegar sóttvarnaryfirvöld fóru að ráðum mínum var það algjörlega á þeirra ábyrgð eins og það var á ábyrgð ríkisstjórnar þegar hún þáði ráð sóttvarnaryfirvalda. Í þau örfáu skipti sem okkur hjá Íslenskri erfðagreiningu og sóttvarnaryfirvöldum bar ekki saman er okkur nú ljóst að sóttvarnaryfirvöld höfðu undantekningarlítið rétt fyrir sér og þau fóru að sinni sannfæringu en ekki okkar ráðum.“ Hann segir að hvorki hann sjálfur né Íslensk erfðagreining hafi haft fjárhagslegan ávinning af faraldrinum. Ljóst sé á því sem Einar skrifi að honum þykir miður og í raun fáránlegt að samfélagið hafi frekar hlustað á Kára en sig sjálfan. Þar sé Einar býsna ósanngjarn þar sem Kári sé læknir og búinn að vera prófessor í læknisfræði við tvo af bestu háskólum heims, unnið sem vísindamaður í læknisfræði í nær hálfa öld og tekið þátt í að skrifa um það bil 850 vísindagreinar sem búið er að vitna í 304 þúsund sinnum í vísindagreinum sem aðrir hafa skrifað „Sem þýðir að hvað þetta snertir er ég meðal þeirra 0.0005% vísindamanna í heiminum í dag sem rísa hæst. Þetta bendir til þess að vísindasamfélagið meti framlag mitt engu minna en samfélagið á Íslandi. Þetta eru þær opinberu upplýsingar sem samfélagið hefur og þú verður að virða því til vorkunar að það veit ekki það sem ég og þú vitum að ég er í raun réttri bölvaður auli,“ skrifar Kári. „Þú ert trymbill og sem slíkur mikill listamaður og með stíl sem mér finnst stórkostlegur og það er ekki nokkur vafi í mínum huga að þú hefur veitt margfalt meiri ánægju með þínu starfi en ég með mínu. Hins vegar þegar þú leggur frá þér kjuðana og ferð að tjá þig um heilbrigðismál eins og farsóttina þá lendir samfélagið í svolitlum vanda með að meta þann viskubrunn sem þú byggir skoðanir þínar á meðal annars af því það veit ekki það sem ég og þú vitum að þú ert mikill heilbrigðisvísindasnillingur. Hverfandi möguleiki á að Einar hafi rétt fyrir sér Kári segir Einar gefa lítið fyrir þá ógn sem hann hafi sagt steðja af faraldrinum í upphafi. Mat Kára hafi verið svipað og Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar. „Ég held að þín afstaða hljóti að markast af því að þú sért meiri hetja en við hin, og ekki hræddur við nokkurn skapaðan hlut, sem er í það minnsta sú tilfinning sem maður fær þegar maður horfir á þig berja trumbur. Hún á hins vegar varla rætur í því að þú sért í betri aðstöðu til þess að meta heilbrigðisvá en við hin. Ekki gleyma því að á einum degi á einum spítala á Ítalíu dóu mörg hundruð manns í byrjun faraldursins.“ Kári segir engin spurning um það að bólusetningar hafi bjargað tugum ef ekki hundruðum milljónum mannslífa. Hann hafi velt upp þeirri spurningu í viðtalinu við Skoðanabræður hvort betra hefði verið að sleppa yngra fólki við bólusetningar vegna þess að áhættumat hjá þeim gæti hafa verið annað en hjá þeim eldri en bent um leið á að til að byrja með hafi verið vonast til þess að bólusetning kæmi ekki bara í veg fyrir sjúkdóm heldur líka smit, sem þau drógu þó úr. Einar hafi auk þess lagt mikla áherslu á bólgu í hjartavöðva sem aukaverkun af bólusetningu. Kári segir rétt að bólusetning gegn veirunni þrefaldi hættuna á henni. Sýkingin sjálf átjanfaldi hana hins vegar þannig að bólusetningin veitir sexfalda vörn gegn bólgunni. „Að endingu vil ég benda þér á Einar að þú áfellist mig fyrir að hafa tjáð skoðanir á faraldrinum sem ég byggði á mati mínu á þeim vísindum sem voru til staðar bæði unnar af okkur og öðrum. Það er búið að vera starf mitt í hálfa öld að meta vísindi en samt er auðvitað sá möguleiki fyrir hendi að ég hafi haft rangt fyrir mér í einu og öllu. Þú tjáir þig um faraldurinn þrátt fyrir að hafa enga sérþekkingu á málinu og sýnir enn einu sinni töluvert hugrekki sem ég dáist að og hvarflar ekki að mér að áfellast þig fyrir skoðanir þínar á málinu. Og síðan er sá möguleiki fyrir hendi þótt mér finnst líklegt að hann sé hverfandi að þú hafir rétt fyrir þér í einu og öllu.“
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Setti byssukúlu í póstkassa: „Næsta kemur ekki í umslagi“ Innlent Stefnir Hödd vegna ásökunar um nauðgun Innlent Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Innlent Lögreglan vill ná tali af þremur mönnum Innlent Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Innlent Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til Innlent Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Innlent Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Erlent Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innlent Rektor rýfur þögnina eftir mótmælin á Þjóðminjasafninu Innlent Fleiri fréttir Sprengjuregn, svikin loforð, og vel heppnuð hárígræðsla Greip í húna en var gripinn mígandi Ísjaki stærri en Hallgrímskirkja blasti við Eldur kviknaði út frá glerkúlu í gluggakistu Setti byssukúlu í póstkassa: „Næsta kemur ekki í umslagi“ Hljóðfæraleikarar skrifa undir nýjan kjarasamning Stefnir Hödd vegna ásökunar um nauðgun Rektor rýfur þögnina eftir mótmælin á Þjóðminjasafninu Lögreglan vill ná tali af þremur mönnum Ragna og Rögnvaldur ráðin aðstoðarrektorar Gefur ekkert upp um breytta forgangsröðun jarðgangna Vinstribeygja inn á Bústaðaveg gæti heyrt sögunni til „Augljóst að bæst hefur við íbúa“ Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Alþjóðlegt peningaþvætti á Íslandi, hitakosningar og í beinni frá EM Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Boðar fyrstu samgönguáætlunina í fimm ár á haustþingi Bein útsending: Innviðaþing 2025 - Sterkir innviðir – sterkt samfélag Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Komu göngumanni til bjargar við Lakagíga Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innbrot og menn til ama á útivistarsvæði Sé hægt að gera byltingu í íslensku heilbrigðiskerfi Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Sjá meira