„Þetta er ekki hefðbundið brunasár. Þú ert ekki að fara að kæla það sem lendir í bráðinni kviku. Hitastigið er um 1.200 gráður og að fara inn á svart hraun sem margir telja að sé þó orðið kalt hraun er ekki það sama. Þó að það sé komin svört skán þá getur verið bara sentímetri eða tveir niður á 1.200 gráðu heita kviku og það vill svo til að það er sami hiti og er í líkbrennsluofnum,“ sagði Jón Þór Víglundsson, upplýsingafulltrúi Slysavarnafélagsins Landsbjargar, í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni.
Hvað gerist ef þú missir fótinn í gegn?
„Ég bara sem betur fer hef ekki þá lífsreynslu að geta svarað þeirri spurningu og ég er ekkert viss um að ég vilji öðlast þá lífsreynslu. Ég er bara nokkuð viss um að það vill enginn lenda í því.“
Ekki sé hægt að treysta á það að viðbragðsaðilar komi fólki til bjargar við slíkar aðstæður.
„Það er enginn að fara að koma þér til bjargar. Fyrsta regla allrar björgunar er að tryggja eigið öryggi og þeirra sem vinna að björguninni með þér og það er bara ekki hægt í þessu tilviki,“ segir Jón Þór.
„Hitauppstreymið frá svona hrauni er gríðarlega mikið og það hefur áhrif á flughæfni þyrlu þannig að ég efast um að hún geti athafnað sig á nokkurn hátt þarna yfir. Þannig að þér eru allar bjargir bannaðar, raunverulega. Það er fífldirfska að fara upp á þessa hraunkanta og út á hraun þó að það sé kominn svartur litur á það.“ Langflestir fylgi tilmælum björgunarsveitarfólks en það séu alltaf einhverjir sem telji sig vita betur.
Þurfi að undirbúa sig vel
Stríður straumur fólks liggur nú að gosstöðvunum og eru björgunarsveitir með sólarhringsvakt á svæðinu. Gönguleiðin er um tuttugu kílómetra löng fram og til baka og gerir Jón Þór ráð fyrir að ferðalagið taki marga alls um sex til átta klukkustundir báðar leiðir.
Gosið sé mikið sjónarspil en fólk þurfi að huga að því að taka með sér gott nesti, mikið vatn þar sem ekkert vatn er á staðnum og viðeigandi föt.
„Það kólnar með kvöldinu og þá bítur vindurinn aðeins í og það er þá sem þú ert orðin þreytt eða þreyttur og þá sem óhöppin verða kannski helst.“
Jón Þór segir nokkuð um minniháttar meiðsli á gönguleiðinni. Fólk sé að hrasa, snúa sig og jafnvel fá beinbrot. Þetta sé erfið ganga, að hluta til yfir úfið hraun og gera þurfi ráð fyrir því.
Ekki sé mælt með því að taka með sér hunda eða börn á svæðið þar sem þau séu lægri og í meiri snertingu við gasið frá gosinu ef það safnast fyrir í dældum.
Bíða eftir fleiri landvörðum
Formaður Landsbjargar hefur kallað eftir því að stjórnvöld stígi fastar inn í og hafi meiri aðkomu að gæslu á gossvæðinu í stað þess að reiða sig á björgunarsveitarmenn í sjálfboðaliðastarfi og jafnvel sumarleyfi.
Jón Þór segir þetta hafa verið stefnu félagsins. Nú þegar sé kominn einn landvörður, von á öðrum á morgun og þá hafi Umhverfisstofnun auglýst störf fleiri laus til umsóknar.
„Vonandi koma þeir bara mjög fljótt inn og losa aðeins þessa pressu.“
