Það má hlæja að pöbbum en.. Lúðvík Júlíusson skrifar 10. mars 2023 11:30 Ég las frábæran brandara um pabba sem var í stökustu vandræðum með barnið sitt og átti meira að segja í vandræðum með að muna nafnið á því. Mér fannst þetta góður brandari, ég hló og ég sagði öðrum frá þessum brandara. Það sem gerði brandarann enn betri var að á leiðinni í vinnuna þennan dag þá ók ég fram hjá pabba með barnavagn á íðnaðarsvæði sem virtist mjög áttavilltur, vægast sagt. Það sem gerir brandarann líka góðan er að hann sýnir miklar breytingar á samfélaginu. Feður hafa nú meiri möguleika en áður að vera með börnum sínum og nota tækifærið þegar það gefst. Samfélagið er að feta sig í átt til meira jafnréttis og það má búast við því að það líti stundum svolítið klaufalega út á meðan. Það má alveg hæja að því. Feður í harðri baráttu og ýtt út í kuldann Þó við séum komin langt í jafnréttismálum þá er jafnréttisbaráttan oft hörð, grimm og óvægin. Það geta ekki allir feður verið með börnum sínum, jafnvel þrátt fyrir að þeir séu hinir fullkomnu feður og samskipti við barnsmæður séu til fyrirmyndar, því núgildandi lög eru enn úrelt þegar kemur að stuðningi, þátttöku og aðild feðra að málum sem snúa að börnum. Opinber stuðningur er oft miðaður við mæður og þá verða feður sjálfkrafa útundan. Til dæmis hefur Reykjavíkurborg ekki neina tölfræði um hversu margir foreldrar fá fjárhagsaðstoð og hversu mörg börn þeirra eru. Ástæðan er sú að Reykjavíkurborg hefur aðeins tölfræði um lögheimilisforeldra, sem flestir eru mæður. Reykjavíkurborg viðurkennir ekki að fullu rétt feðra til að hugsa um og annast börn þrátt fyrir fjölmargar yfirlýsingar um annað. Alþingi og stjórnvöld eru á sömu slóðum. Hagstofan gerir reglulega lífskjararannsóknir. Þar er spurt um hjúskaparstöðu fólks og hversu mörg börn eru á heimilinu. Í rannsókninni skiptir engu máli hvort foreldri hafi lögheimili barnanna eða ekki enda er verið að rannsaka stöðu heimila, foreldra og barna. En þegar stjórnvöld og Alþingi fjalla um sömu rannsóknir þá eru þær alltaf túlkaðar á þann veg að eitt foreldri og barn/börn séu alltaf einstæðir foreldrar með lögheimili barnanna og allur opinber stuðningur miðaður við það. Það eru aðallega feður sem ekki hafa lögheimili barna sinna og þeir eru einfaldlega settir út í kuldann af ásetningi. Þeir fá ekki aðstoð þrátt fyrir að rannsóknir sýni nauðsyn þess að þeir og börn þeirra fái aðstoð eins og aðrir foreldrar. Lög um leik-/grunnskóla miða við lögheimilisforeldra og eru aðrir foreldrar, þeir sem ekki hafa lögheimili barnanna, nánast réttindalausir. Túlkun Kópavogsbæjar er meira að segja sú að þeir hafa ekki einu sinni lagalegan rétt til að nota Mentor, Völu.is og aðrar veflausnir. Í flestum tilfellum er sem betur fer ekki farið eftir lögum og flestir foreldrar fá að vera með en það er ekki algilt. Lög um stuðning við fötluð börn og foreldra þeirra er fyrst og fremst miðuð við lögheimili barnsins. Í mörg ár var talið eðlilegt að feður væru ekki með, hefðu ekki aðild að málum barnsins, hefðu ekki sæti við borðið og að þeim vær almennt sama um börnin. Í júní 2022 var lögum um aðild feðra breytt að hluta. Það er ekki lengra síðan. Þjónustan við börn og foreldra er þó enn skert búi þeir ekki í sama sveitarfélag og barnið. Spáið í því hversu úrelt og fordómafullt það er á 21. öldinni. Þeir sem eru að berjast gegn þessum feðrum í þessari stöðu eru hvorki feministar né jafnréttissinnar heldur fulltrúar feðraveldisins. Í flestum tilfellum er það konur sem há þessa baráttu gegn þeim. Já, konur eru oft ofstækisfullir andstæðingar jafnréttis og réttinda barna og dyggir stuðningsmenn feðraveldisins. Einn „feministi“ sagði nýlega við mig að það jafngilti árás á mæður að feður vildu hugsa um börnin því þær gætu alveg séð einar um börnin. Þessi skoðun hennar á ekkert skylt við feminisma. Þetta væri efni í heilt málþing í Háskólanum. Það má segja sína skoðun Feður sem hafa háð baráttu til að fá að vera til staðar fyrir börnin sín sáu kannski ekkert fyndið við brandarann. Það er alveg skiljanlegt. Þeir sögðu sína skoðun á honum og það er alveg skiljanlegt. Sumir fóru hins vegar yfir strikið og þó það sé skiljanlegt miðað við heiftina í jafnréttisbaráttunni þá er oft betra að telja upp á 10 og umorða skoðanir sínar. Bakslagið í réttindabaráttu Þeir feður sem sögðu álit sitt á brandaranum voru rakkaðir niður, gert var lítið úr þeim og þeim sagt að leita sér aðstoðar. Allt eru þetta dæmi um eitraða karlmennsku. Á ágætri síðu karlmennskan.is stendur: „Jákvæð karlmennska er andsvar við þeirri skaðlegu karlmennsku sem krefur karla og drengi um að bæla niður tilfinningar, fela þær, gefa þeim ekki gaum, tala ekki um þær og leita sér seint eða síður aðstoðar vegna vanlíðan. Strákar fæðast ekki með færri tilfinningar en önnur kyn en þeir hafa takmarkað svigrúm til að gangast við, tjá og læra að þekkja tilfinningar sínar. „Hættu þessu væli“, „engan aumingjaskap“, „harkaðu af þér“, „ekki vera kelling“, ertu ekki alvöru maður?“ eru lýsandi dæmi um hvernig skaðlegar karlmennskuhugmyndir hafa verið innrættar hjá strákum, viðhaldið hjá körlum og fest í sessi þá hugmynd að strákar og karlar megi ekki eða eigi ekki að vera berskjaldaðir fyrir tilfinningum sínum.“ Viðbrögð við því að feður sögðu sína skoðun, opnuðu á tilfinningar sínar og berskjölduðu sig voru dæmigerð fyrir fólk sem er andsnúið jafnrétti, fjölbreyttu samfélagi þar sem virðing er borin fyrir ólíkum skoðunum og ólíkri lífsreynslu. Fólkið sem gagnrýndi feðurna sem sögðu sína skoðun er fólkið sem stendur á bak við bakslagið í réttindabaráttunni. Það versta er að það sér það ekki sjálft. Það á ekki að vera erfitt að sýna samkennd og vera kurteis í samskiptum. Reynum okkar besta, við erum öll hluti af sama samfélaginu. Höfundur er viðskiptafræðingur, faðir og áhugamaður um réttindi barna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Lúðvík Júlíusson Mest lesið Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen skrifar Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed skrifar Skoðun Fordómar frá sálfélagslegu sjónarhorni Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar Skoðun Frans páfi kvaddur eða meðtekinn? Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Að hata einhvern sem þú þarft á að halda? Katrín Pétursdóttir skrifar Skoðun Íslenskar pyndingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun SFS, Exit og norska leiðin þeirra Jón Kaldal skrifar Skoðun Friður - í framsöguhætti eða viðtengingarhætti? Bryndís Schram skrifar Skoðun Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Löngu þarft samtal um hóp sem gleymist! Katarzyna Kubiś skrifar Skoðun Menntun fyrir öll – nema okkur Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að loka augunum fyrir þessum veruleika Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kirkjugarðsballið: Eiga Íslendingar að mæta þar? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Til hamingju blaðamenn! Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Sjá meira
Ég las frábæran brandara um pabba sem var í stökustu vandræðum með barnið sitt og átti meira að segja í vandræðum með að muna nafnið á því. Mér fannst þetta góður brandari, ég hló og ég sagði öðrum frá þessum brandara. Það sem gerði brandarann enn betri var að á leiðinni í vinnuna þennan dag þá ók ég fram hjá pabba með barnavagn á íðnaðarsvæði sem virtist mjög áttavilltur, vægast sagt. Það sem gerir brandarann líka góðan er að hann sýnir miklar breytingar á samfélaginu. Feður hafa nú meiri möguleika en áður að vera með börnum sínum og nota tækifærið þegar það gefst. Samfélagið er að feta sig í átt til meira jafnréttis og það má búast við því að það líti stundum svolítið klaufalega út á meðan. Það má alveg hæja að því. Feður í harðri baráttu og ýtt út í kuldann Þó við séum komin langt í jafnréttismálum þá er jafnréttisbaráttan oft hörð, grimm og óvægin. Það geta ekki allir feður verið með börnum sínum, jafnvel þrátt fyrir að þeir séu hinir fullkomnu feður og samskipti við barnsmæður séu til fyrirmyndar, því núgildandi lög eru enn úrelt þegar kemur að stuðningi, þátttöku og aðild feðra að málum sem snúa að börnum. Opinber stuðningur er oft miðaður við mæður og þá verða feður sjálfkrafa útundan. Til dæmis hefur Reykjavíkurborg ekki neina tölfræði um hversu margir foreldrar fá fjárhagsaðstoð og hversu mörg börn þeirra eru. Ástæðan er sú að Reykjavíkurborg hefur aðeins tölfræði um lögheimilisforeldra, sem flestir eru mæður. Reykjavíkurborg viðurkennir ekki að fullu rétt feðra til að hugsa um og annast börn þrátt fyrir fjölmargar yfirlýsingar um annað. Alþingi og stjórnvöld eru á sömu slóðum. Hagstofan gerir reglulega lífskjararannsóknir. Þar er spurt um hjúskaparstöðu fólks og hversu mörg börn eru á heimilinu. Í rannsókninni skiptir engu máli hvort foreldri hafi lögheimili barnanna eða ekki enda er verið að rannsaka stöðu heimila, foreldra og barna. En þegar stjórnvöld og Alþingi fjalla um sömu rannsóknir þá eru þær alltaf túlkaðar á þann veg að eitt foreldri og barn/börn séu alltaf einstæðir foreldrar með lögheimili barnanna og allur opinber stuðningur miðaður við það. Það eru aðallega feður sem ekki hafa lögheimili barna sinna og þeir eru einfaldlega settir út í kuldann af ásetningi. Þeir fá ekki aðstoð þrátt fyrir að rannsóknir sýni nauðsyn þess að þeir og börn þeirra fái aðstoð eins og aðrir foreldrar. Lög um leik-/grunnskóla miða við lögheimilisforeldra og eru aðrir foreldrar, þeir sem ekki hafa lögheimili barnanna, nánast réttindalausir. Túlkun Kópavogsbæjar er meira að segja sú að þeir hafa ekki einu sinni lagalegan rétt til að nota Mentor, Völu.is og aðrar veflausnir. Í flestum tilfellum er sem betur fer ekki farið eftir lögum og flestir foreldrar fá að vera með en það er ekki algilt. Lög um stuðning við fötluð börn og foreldra þeirra er fyrst og fremst miðuð við lögheimili barnsins. Í mörg ár var talið eðlilegt að feður væru ekki með, hefðu ekki aðild að málum barnsins, hefðu ekki sæti við borðið og að þeim vær almennt sama um börnin. Í júní 2022 var lögum um aðild feðra breytt að hluta. Það er ekki lengra síðan. Þjónustan við börn og foreldra er þó enn skert búi þeir ekki í sama sveitarfélag og barnið. Spáið í því hversu úrelt og fordómafullt það er á 21. öldinni. Þeir sem eru að berjast gegn þessum feðrum í þessari stöðu eru hvorki feministar né jafnréttissinnar heldur fulltrúar feðraveldisins. Í flestum tilfellum er það konur sem há þessa baráttu gegn þeim. Já, konur eru oft ofstækisfullir andstæðingar jafnréttis og réttinda barna og dyggir stuðningsmenn feðraveldisins. Einn „feministi“ sagði nýlega við mig að það jafngilti árás á mæður að feður vildu hugsa um börnin því þær gætu alveg séð einar um börnin. Þessi skoðun hennar á ekkert skylt við feminisma. Þetta væri efni í heilt málþing í Háskólanum. Það má segja sína skoðun Feður sem hafa háð baráttu til að fá að vera til staðar fyrir börnin sín sáu kannski ekkert fyndið við brandarann. Það er alveg skiljanlegt. Þeir sögðu sína skoðun á honum og það er alveg skiljanlegt. Sumir fóru hins vegar yfir strikið og þó það sé skiljanlegt miðað við heiftina í jafnréttisbaráttunni þá er oft betra að telja upp á 10 og umorða skoðanir sínar. Bakslagið í réttindabaráttu Þeir feður sem sögðu álit sitt á brandaranum voru rakkaðir niður, gert var lítið úr þeim og þeim sagt að leita sér aðstoðar. Allt eru þetta dæmi um eitraða karlmennsku. Á ágætri síðu karlmennskan.is stendur: „Jákvæð karlmennska er andsvar við þeirri skaðlegu karlmennsku sem krefur karla og drengi um að bæla niður tilfinningar, fela þær, gefa þeim ekki gaum, tala ekki um þær og leita sér seint eða síður aðstoðar vegna vanlíðan. Strákar fæðast ekki með færri tilfinningar en önnur kyn en þeir hafa takmarkað svigrúm til að gangast við, tjá og læra að þekkja tilfinningar sínar. „Hættu þessu væli“, „engan aumingjaskap“, „harkaðu af þér“, „ekki vera kelling“, ertu ekki alvöru maður?“ eru lýsandi dæmi um hvernig skaðlegar karlmennskuhugmyndir hafa verið innrættar hjá strákum, viðhaldið hjá körlum og fest í sessi þá hugmynd að strákar og karlar megi ekki eða eigi ekki að vera berskjaldaðir fyrir tilfinningum sínum.“ Viðbrögð við því að feður sögðu sína skoðun, opnuðu á tilfinningar sínar og berskjölduðu sig voru dæmigerð fyrir fólk sem er andsnúið jafnrétti, fjölbreyttu samfélagi þar sem virðing er borin fyrir ólíkum skoðunum og ólíkri lífsreynslu. Fólkið sem gagnrýndi feðurna sem sögðu sína skoðun er fólkið sem stendur á bak við bakslagið í réttindabaráttunni. Það versta er að það sér það ekki sjálft. Það á ekki að vera erfitt að sýna samkennd og vera kurteis í samskiptum. Reynum okkar besta, við erum öll hluti af sama samfélaginu. Höfundur er viðskiptafræðingur, faðir og áhugamaður um réttindi barna.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun
Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir skrifar
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
Iðjuþjálfar í leik- og grunnskólum: Tækifæri í baráttunni gegn agavanda og skólaforðun Hekla Björt Birkisdóttir,Hrefna Dagbjört Arnardóttir,Inga Fríða Guðbjörnsdóttir,Íris Kristrún Kristmundsdóttir Skoðun