Íslenska í Ísafjarðarbæ Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar 25. nóvember 2022 13:02 Háskólasetur Vestfjarða hvað er nú það? Eitthvert súkkulaði? Ekki er ólíklegt að landslýður hafi ekki hugmynd um tilvist téðrar menntastofnunar. Það ber ekki að undrast. Háskólasetur Vestfjarða berar ekki bossann á Instagramm og Vestfirðir eru ekki heldur beinlínis í alfaraleið í hugum margra. Fyrir sumum hverjum gætu þeir allt eins verið annað land. Mörg eru þess og dæmi að landsbúar, sæmilega langt gengnir á lífsbrautinni án þess að farið sé að slá í þá, hafi aldrei gerst svo frægir að stíga fæti á umræddan landshluta. Blessaður Vestfjarðakjálkinn er aukinheldur ekki stöðugt í umræðunni. Ekki er þó hægt að neita því að landshlutinn atarna fær örugglega eitthvert vægi í umfjöllun fjölmiðla og þá ekki bara í BÆJARINS BESTA, ÚR VÖR, eða á STRANDIR.IS. Það kemur sannlega fyrir að tæpt sé á honum. Þar að auki má ljóst þykja að Frónbúinn hefir verið iðnari við að sækja Vestfirði heim undanfarin fjögur misseri eða svo. Það var jú vandkvæðum bundið að skutlast til Tene. Engu að síður má næsta víst halda því fram, án þess að vitna í nokkrar einustu heimildir sem er máske ekki til eftirbreytni þegar augnamiðið er að fjalla um stofnun á háskólastigi, að mynd margra af Vestfjörðum litist af gúanó, tékka og víni, snjóflóðum, myrkri, burtseldum kvóta, Verbúðinni, kvikmyndunum Nóa albínóa, París norðursins og Þröstum og þar fram eftir götunum. Also fremur nöturleg mynd. Fólk við borð á Dokkunni brugghús þegar staðið var að svokallaðri hrað-íslensku þar sem lýtur svipuðum formerkjum og speed dating nema þá að hún er hugsuð til að æfa sig í notkun íslensku. Góðu heilli eru ekki allir vestfirskir tónar í moll. Sumir hverjir eru meira að segja í dúr. Og við, ef við ákveðum nú að venda okkur leiftursnöggt yfir í einhvers konar samvitund í anda Jóns Kalmans Stefánssonar sem vel að merkja lætur þríleik sinn Helvíti og himnaríki, Harm englanna og Hjarta mannsins atvikast á Vestfjörðum þótt hann sé reyndar svo ósvífinn að geta þess hvergi í verkunum, viljum gerast svo kræf og hrokafull að telja Háskólasetur Vestfjarða einn af þessum glaðværari tónum. Háskólasetrið leit dagsins ljós 2005 anno domini og er því nokkuð ungt að árum. Upphaflegt markmið hennar var að lyfta upp menntunarstigi á Vestfjörðum ásamt því stuðla að jákvæðri byggðaþróun svo og að bæta ímynd kjálkans. Án þess að útlista út í hörgul hvað það er sem Háskólasetur gerir þá er aðalmálið að þar er hægt að leggja stund á meistaranám í sjávarbyggðafræði og haf- og strandsvæðastjórnun. En Háskólasetur Vestfjarða hefir margt fleira á sinni könnu og er þá loksins komið að eiginlegu ætlunarverki þessa samsetnings; að vekja athygli á íslenskunámskeiðum fyrir útlendinga á vegum Háskólaseturs en þó einna helst á átaki sem Háskólasetur hafði veg og vanda að í samstarfi við Fræðslumiðstöð Vestfjarða og fleiri aðila. Íslenskuvænt samfélag er heiti umgetins átaks og hlaut það, svo við gerumst nú sjálfhælin, viðurkenningu á málræktarþingi Íslenskrar málnefndar, sem haldið var 29. september síðastliðinn, fyrir hvatningu og stuðning við notkun íslenskrar tungu í almannarými. Og til að tæpa ögn á átakinu snýst það í grófum dráttum um að auka brúkunarmöguleika þeirra sem læra íslensku. Það vill nefnilega oft brenna við að Íslendingar séu helst til of óþolinmóðir þegar kemur að „ófullkominni“ íslensku. Aðallega var lögð áhersla á að allir málhafar ættu að geta lagt sitt lóð á vogarskálina til að liðsinna fólki sem lærir málið í þeirri viðleitni þeirra að verða betri í beitingu málsins og að taka þurfi mið af getu fólks, að stundum þurfi að einfalda mál sitt, tala hægar, skýrar, endurtaka, endurorða og jafnvel notast við látbragð. Í grunninn hverfist því málið um að auka vitund fólks um hvað það felur í sér að læra íslensku. Enginn lærir nefnilega íslensku með því að tala sínkt og heilagt ensku né lærir sá hinn sami hana sé ævinlega talað við viðkomandi á einhverju lingua franca (ensku). Var staðið að fjölda ókeypis námskeiða og uppákoma auk þess sem farið var þess á leit við forsvarsmenn staða og stofnana í Ísafjarðarbæ að íslenskan yrði í hávegum höfð með áðurnefnt getustig fólks í huga. Greinar voru skrifaðar og viðtöl voru tekin til að vekja athygli á átakinu. Hafa ber í huga að það er því að gera auðvelt að ná til fólks í litlu bæjarfélagi og var uppátækið efalaust á mýmargra vitorði. Átakið hófst í maí á þessu ári og lauk 16. nóvember á Degi íslenskrar tungu. Íslenskuvænu samfélagi var svo spyrt saman við íslenskunámskeið Háskólaseturs. Háskólasetur hefir nefnilega staðið að íslenskunámskeiðum fyrir skiptinema og aðra áhugasama frá árinu 2007 og ætíð haft það markmið að gera samfélagið að þátttakanda að einhverju leyti, að nærumhverfið verði eins konar framlenging á kennslustofunni, að nemendur geti gengið að því sem vísu að þeir fái notast við lærdóminn í kennslustofunni þegar út á meðal fólks er komið. Með Íslenskuvænu samfélagi var gengið enn lengra með þessa hugmyndafræði og náði hún yfir mun lengra tímabil en námskeiðin standa yfir. Markmiðið er auðvitað að íslenskan sé sett í visst öndvegi, að hún sé töluð uns annað kemur í ljós. Og þá að markaðslega hlutanum. Við erum þess fullviss að íslenskunámskeið Háskólaseturs séu vel úr garði gerð og gagnist fólki. Við erum þess fullviss að vera hér á Ísafirði, á Vestfjörðum, bjóði upp á mörg tækifæri til að æfa sig í notkun tungunnar sakir þess að hér hefir verið unnið markvisst að því að auka vitund fólks gagnvart málinu og tileinkun þess. Gildir þá einu hvort um innfædda, aðkomna, innflytjendur eða flóttafólk er að ræða. Háskólasetur hefir æ haft þessa nálgun að leiðarljósi. Í þessu samhengi megum við til með að benda á grein Michelle Spinei, „Ég tala ekki gótt Íslensku“ sem birtist á www.visir.is 13. september þessa árs. Það má því ljóst þykja að Ísafjörður er góður kostur þegar kemur að tileinkun íslensku. Hvetjum við því fólk til að kynna sér námskeið okkar, skrá sig á þau, fýsi því svo hugur, bendi öðrum á þau, hafi samband við okkur vilji það kynna sér málin nánar, komi vestur, setjist þar að, verði hluti íslenskuvæns samfélags. Eitthvað svoleiðis. Alltént verður haldið áfram með átakið á næsta ári enda mikið verk óunnið í þessum efnum. Hvað sem öllu þessu líður er næsta víst að þú sem last þessa grein á enda veist nú deili á Háskólasetri Vestfjarða og þeirri staðreynd að það vill leggja sitt af mörkum til að stuðla að framgangi íslenskunar. Er sú viðleitni einn marga jákvæðra þátta sem Háskólasetur Vestfjarða stuðlar að svo og hluti margs þess jákvæða sem finna má vestur á fjörðum. Höfundur er umsjónarmaður íslenskunámskeiða Háskólaseturs Vestfjarða og meðlimur í starfshópi Íslenskuvæns samfélags. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ísafjarðarbær Íslensk tunga Mest lesið Sex hlutir sem þú vissir ekki um húsnæðisfélög Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Þegar Sjálfstæðisflokkurinn fann málbeinið sitt Ásta Guðrún Helgadóttir Skoðun Þegar hið óhugsanlega gerist Hrefna Sigurjónsdóttir Skoðun Ábyrgð og ábyrgðarleysi Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun Gamla Reykjavíkurhöfn - Vesturbugt – ákall um nýtt skipulag Páll Jakob Líndal Skoðun Þegar óttinn er ekki sannur Sigurður Árni Reynisson Skoðun Stöðvum áætlanir um sjókvíaeldi í Eyjafirði! Harpa Barkardóttir Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson Skoðun „Eruð þið sammála lausagöngu katta?“ Sighvatur Björgvinsson Skoðun Skoðun Skoðun Stöðvum áætlanir um sjókvíaeldi í Eyjafirði! Harpa Barkardóttir skrifar Skoðun Gamla Reykjavíkurhöfn - Vesturbugt – ákall um nýtt skipulag Páll Jakob Líndal skrifar Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Þegar Sjálfstæðisflokkurinn fann málbeinið sitt Ásta Guðrún Helgadóttir skrifar Skoðun Sex hlutir sem þú vissir ekki um húsnæðisfélög Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Þegar hið óhugsanlega gerist Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Ábyrgð og ábyrgðarleysi Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar óttinn er ekki sannur Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Átak til að stytta biðlista barna eftir sérfræðiaðstoð Helga Þórðardóttir skrifar Skoðun Hverjir borga leikskólann í Kópavogi? Örn Arnarson skrifar Skoðun Tölvupóstar fjórðu iðnbyltingarinnar Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun „Skömmin þín“ Jokka G. Birnudóttir skrifar Skoðun Tökum samtalið Gunnþór Ingvason skrifar Skoðun „Eruð þið sammála lausagöngu katta?“ Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Réttlæti fyrir þjóðina, framfarir fyrir landsbyggðina Guðmundur Ari Sigurjónson skrifar Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman skrifar Skoðun Stuðningur við nýsköpun í menntun: Leið að betra mati Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þegar illfygli leiðir stórmennskubrjálæðing Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Afruglari Þórður Björn Sigurðsson skrifar Skoðun Þjóðkirkja á réttri leið Þórður Guðmundsson skrifar Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson skrifar Skoðun Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar Sjá meira
Háskólasetur Vestfjarða hvað er nú það? Eitthvert súkkulaði? Ekki er ólíklegt að landslýður hafi ekki hugmynd um tilvist téðrar menntastofnunar. Það ber ekki að undrast. Háskólasetur Vestfjarða berar ekki bossann á Instagramm og Vestfirðir eru ekki heldur beinlínis í alfaraleið í hugum margra. Fyrir sumum hverjum gætu þeir allt eins verið annað land. Mörg eru þess og dæmi að landsbúar, sæmilega langt gengnir á lífsbrautinni án þess að farið sé að slá í þá, hafi aldrei gerst svo frægir að stíga fæti á umræddan landshluta. Blessaður Vestfjarðakjálkinn er aukinheldur ekki stöðugt í umræðunni. Ekki er þó hægt að neita því að landshlutinn atarna fær örugglega eitthvert vægi í umfjöllun fjölmiðla og þá ekki bara í BÆJARINS BESTA, ÚR VÖR, eða á STRANDIR.IS. Það kemur sannlega fyrir að tæpt sé á honum. Þar að auki má ljóst þykja að Frónbúinn hefir verið iðnari við að sækja Vestfirði heim undanfarin fjögur misseri eða svo. Það var jú vandkvæðum bundið að skutlast til Tene. Engu að síður má næsta víst halda því fram, án þess að vitna í nokkrar einustu heimildir sem er máske ekki til eftirbreytni þegar augnamiðið er að fjalla um stofnun á háskólastigi, að mynd margra af Vestfjörðum litist af gúanó, tékka og víni, snjóflóðum, myrkri, burtseldum kvóta, Verbúðinni, kvikmyndunum Nóa albínóa, París norðursins og Þröstum og þar fram eftir götunum. Also fremur nöturleg mynd. Fólk við borð á Dokkunni brugghús þegar staðið var að svokallaðri hrað-íslensku þar sem lýtur svipuðum formerkjum og speed dating nema þá að hún er hugsuð til að æfa sig í notkun íslensku. Góðu heilli eru ekki allir vestfirskir tónar í moll. Sumir hverjir eru meira að segja í dúr. Og við, ef við ákveðum nú að venda okkur leiftursnöggt yfir í einhvers konar samvitund í anda Jóns Kalmans Stefánssonar sem vel að merkja lætur þríleik sinn Helvíti og himnaríki, Harm englanna og Hjarta mannsins atvikast á Vestfjörðum þótt hann sé reyndar svo ósvífinn að geta þess hvergi í verkunum, viljum gerast svo kræf og hrokafull að telja Háskólasetur Vestfjarða einn af þessum glaðværari tónum. Háskólasetrið leit dagsins ljós 2005 anno domini og er því nokkuð ungt að árum. Upphaflegt markmið hennar var að lyfta upp menntunarstigi á Vestfjörðum ásamt því stuðla að jákvæðri byggðaþróun svo og að bæta ímynd kjálkans. Án þess að útlista út í hörgul hvað það er sem Háskólasetur gerir þá er aðalmálið að þar er hægt að leggja stund á meistaranám í sjávarbyggðafræði og haf- og strandsvæðastjórnun. En Háskólasetur Vestfjarða hefir margt fleira á sinni könnu og er þá loksins komið að eiginlegu ætlunarverki þessa samsetnings; að vekja athygli á íslenskunámskeiðum fyrir útlendinga á vegum Háskólaseturs en þó einna helst á átaki sem Háskólasetur hafði veg og vanda að í samstarfi við Fræðslumiðstöð Vestfjarða og fleiri aðila. Íslenskuvænt samfélag er heiti umgetins átaks og hlaut það, svo við gerumst nú sjálfhælin, viðurkenningu á málræktarþingi Íslenskrar málnefndar, sem haldið var 29. september síðastliðinn, fyrir hvatningu og stuðning við notkun íslenskrar tungu í almannarými. Og til að tæpa ögn á átakinu snýst það í grófum dráttum um að auka brúkunarmöguleika þeirra sem læra íslensku. Það vill nefnilega oft brenna við að Íslendingar séu helst til of óþolinmóðir þegar kemur að „ófullkominni“ íslensku. Aðallega var lögð áhersla á að allir málhafar ættu að geta lagt sitt lóð á vogarskálina til að liðsinna fólki sem lærir málið í þeirri viðleitni þeirra að verða betri í beitingu málsins og að taka þurfi mið af getu fólks, að stundum þurfi að einfalda mál sitt, tala hægar, skýrar, endurtaka, endurorða og jafnvel notast við látbragð. Í grunninn hverfist því málið um að auka vitund fólks um hvað það felur í sér að læra íslensku. Enginn lærir nefnilega íslensku með því að tala sínkt og heilagt ensku né lærir sá hinn sami hana sé ævinlega talað við viðkomandi á einhverju lingua franca (ensku). Var staðið að fjölda ókeypis námskeiða og uppákoma auk þess sem farið var þess á leit við forsvarsmenn staða og stofnana í Ísafjarðarbæ að íslenskan yrði í hávegum höfð með áðurnefnt getustig fólks í huga. Greinar voru skrifaðar og viðtöl voru tekin til að vekja athygli á átakinu. Hafa ber í huga að það er því að gera auðvelt að ná til fólks í litlu bæjarfélagi og var uppátækið efalaust á mýmargra vitorði. Átakið hófst í maí á þessu ári og lauk 16. nóvember á Degi íslenskrar tungu. Íslenskuvænu samfélagi var svo spyrt saman við íslenskunámskeið Háskólaseturs. Háskólasetur hefir nefnilega staðið að íslenskunámskeiðum fyrir skiptinema og aðra áhugasama frá árinu 2007 og ætíð haft það markmið að gera samfélagið að þátttakanda að einhverju leyti, að nærumhverfið verði eins konar framlenging á kennslustofunni, að nemendur geti gengið að því sem vísu að þeir fái notast við lærdóminn í kennslustofunni þegar út á meðal fólks er komið. Með Íslenskuvænu samfélagi var gengið enn lengra með þessa hugmyndafræði og náði hún yfir mun lengra tímabil en námskeiðin standa yfir. Markmiðið er auðvitað að íslenskan sé sett í visst öndvegi, að hún sé töluð uns annað kemur í ljós. Og þá að markaðslega hlutanum. Við erum þess fullviss að íslenskunámskeið Háskólaseturs séu vel úr garði gerð og gagnist fólki. Við erum þess fullviss að vera hér á Ísafirði, á Vestfjörðum, bjóði upp á mörg tækifæri til að æfa sig í notkun tungunnar sakir þess að hér hefir verið unnið markvisst að því að auka vitund fólks gagnvart málinu og tileinkun þess. Gildir þá einu hvort um innfædda, aðkomna, innflytjendur eða flóttafólk er að ræða. Háskólasetur hefir æ haft þessa nálgun að leiðarljósi. Í þessu samhengi megum við til með að benda á grein Michelle Spinei, „Ég tala ekki gótt Íslensku“ sem birtist á www.visir.is 13. september þessa árs. Það má því ljóst þykja að Ísafjörður er góður kostur þegar kemur að tileinkun íslensku. Hvetjum við því fólk til að kynna sér námskeið okkar, skrá sig á þau, fýsi því svo hugur, bendi öðrum á þau, hafi samband við okkur vilji það kynna sér málin nánar, komi vestur, setjist þar að, verði hluti íslenskuvæns samfélags. Eitthvað svoleiðis. Alltént verður haldið áfram með átakið á næsta ári enda mikið verk óunnið í þessum efnum. Hvað sem öllu þessu líður er næsta víst að þú sem last þessa grein á enda veist nú deili á Háskólasetri Vestfjarða og þeirri staðreynd að það vill leggja sitt af mörkum til að stuðla að framgangi íslenskunar. Er sú viðleitni einn marga jákvæðra þátta sem Háskólasetur Vestfjarða stuðlar að svo og hluti margs þess jákvæða sem finna má vestur á fjörðum. Höfundur er umsjónarmaður íslenskunámskeiða Háskólaseturs Vestfjarða og meðlimur í starfshópi Íslenskuvæns samfélags.
Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun
Skoðun Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar
Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman skrifar
Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar
Að elska sjálfan sig – lykill að heilbrigðu starfsumhverfi í leik- og grunnskólum Kristín Magdalena Ágústsdóttir Skoðun